|
Triển vọng vaccine sốt rét chống lại 2 chủng ký sinh trùng sốt rét |
Vaccine thực nghiệm có tác dụng bảo vệ chống lại hai chủng sốt rét
Ngày 20/3/2017. WASHINGTON. Vaccine thực nghiệm có tác dụng bảo vệ chống lại hai chủng sốt rét (Experimental Vaccine Protects Against Two Strains of Malaria). Theo nghiên cứu công bố trong Kỷ yếu của Viện hàn lâm Khoa học quốc gia (Proceedings of the National Academy of Sciences), một vaccine chống sốt rét thực nghiệm đã được phát triển có tác dụng bảo vệ chống lại nhiều hơn một chủng ký sinh trùng sốt rét-tác nhân gây bệnh sốt rét do muỗi truyền.
Vaccine do điều tra viên chính Kirsten Lyke cùng các cộng sự thử nghiệm gọi là PfSPZ sử dụng phiên bản sống toàn bộ và được làm yếu của một thể ký sinh trùng phổ biến nhất của Plasmodium falciparum là thoa trùng (sporozoites) trong cơ thể muỗi, đây cũng là thể ban đầu (early form) của ký sinh trùng sốt rét xâm nhập vào người qua vết đốt của muỗi bị nhiễm bệnh. Lyke cho biết bằng việc sử dụng toàn bộ thoa trùng trong vaccin, hệ thống miễn dịch đáp ứng với nhiều ký sinh trùng. Thử nghiệm trên 15 người lớn khỏe mạnh (15 healthy adults tested) Trong nghiên cứu, Lyke và các đồng nghiệp đã lựa chọn 15 người lớn khỏe mạnh để nhận 3 liều vaccine trong nhiều tháng, 19 tuần sau khi nhận được liều cuối cùng những người tình nguyện được cho phơi nhiễm với vết đốt của muỗi mang một chủng ký sinh trùng sốt rét từ châu Phi. Một nhóm đối chứng thứ hai gồm 6 người không được tiêm phòng cũng cho phơi nhiễm với muỗi cho thấy có các dấu hiệu sốt rét và đã được điều trị kịp thời. 9/14 (64%) người tham gia tiêm phòng loại vaccine này thấy không có dấu hiệu bị sốt rét sau khi phơi nhiễm. Theo Lyke, trong số 9 người có 6 người tham gia được lựa chọn cho phơi nhiễm với một chủng thứ hai, 33 tuần sau khi dùng liều cuối cùng. Lần này, 5 trong số 6 người đã được bảo vệ chống lại chủng thứ hai này. 'Tuyệt' vời nhưng chưa đủ tốt ('Great' is not good enough) Lyke cho biết: "Điều này thật tuyệt vời nhưng chưa đủ tốt, tôi nghĩ bạn không muốn có loại vaccine chỉ cung cấp một cơ hội với 2/3 được bảo vệ do đó cần phải cải thiện điều này và đưa nó lên gần như 100% nếu có thể, chí ít cũng đã xác định được có sự bảo vệ rất cao trong 6 tháng và đang nhìn thấy có sự bảo vệ chéo về chủng ký sinh trùng". Vaccine sẽ cung cấp sự bảo vệ rộng lớn hơn chống lại căn bệnh sốt rét đã giết chết phần lớn trẻ em ở vùng cận Saharan châu Phi. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trong năm 2015 có 212 triệu người mắc sốt rét và 429.000 người chết sốt rét. Có 4 chủng ký sinh trùng sốt rét thường lây nhiễm sang người, phổ biến nhất và gây tử vong là Plasmodium falciparum-trải qua một số giai đoạn chu kỳ và trong quá trình đó ký sinh trùng phát triển thành một thể khác gây khó khăn và thách thức để phát triển một loại vaccine.
| Bệnh sốt rét do muỗi Anopheles truyền |
Nhiều chủng là một vấn đề phức tạp (Multiple strains a problem) Vấn đề trở nên phức tạp hơn vì thực tế P. falciparum có thể biến đổi và phát triển thành nhiều chủng (multiple strains), Lyke cho rằng điều này đặc biệt đúng ở châu Phi, nơi sốt rét còn lưu hành phổ biến: "Sốt rét falciparum lưu hành và có rất nhiều biến đổi về di truyền xảy ra vì nó rất phổ biến trong quần thể, điều này góp phần với các chủng khác của sốt rét do falciparum nên bạn biết rằng bất kỳ loại vaccine nào muốn giới thiệu thì chúng tôi muốn chắc chắn rằng nó phải bao phủ nhiều chủng khác nhau của bệnh sốt rét do falciparum". Các thử nghiệm lâm sàng của vaccine trong giai đoạn đầu, được sản xuất bởi công ty Sanaria cũng đang diễn ra ở châu Phi bao gồm cả ở Burkina Faso, Kenya và đảo Bioko tại bờ biển phía Tây của châu Phi.
|