|
Tăng màn chắn lên các tác nhân nguy hiểm của sốt rét thể não
Ngày 7/12/2016. National Institute of Neurological Disorders and Stroke .Tăng màn chắn lên các tác nhân nguy hiểm của sốt rét thể não (Raising the curtain on cerebral malaria's deadly agents). Theo một nghiên cứu đăng tải trên PLOS Pathogens, sử dụng công nghệ chụp ảnh não bộ các nhà khoa học đã làm mờ những gì xảy ra ở não của chuột có thể phát triển thành sốt rét thể não (cerebral malaria_CM), dẫn đến kết quả tử vong của bệnh và đưa ra một liệu pháp kháng thể có thể điều trị nó.
Dùng công nghệ ghi hình ảnh não bộ, các nhà khoa học ở Viện Y tế Quốc gia (NIH) làm mờ đi những gì xảy ra trong não của chuột có phát triển thành sốt rét thể não. Các kết quả tiết lộ các quá trình gây tử vong của bệnh và đưa ra một liệu pháp kháng thể có thể điều trị nó: “Bằng cách nhìn vào não sống, chúng ta có thể xem chuỗi các sự việc gây sốt rét thể não giết chết hàng nghìn người mỗi năm. Nghiên cứu của chúng tôi cũng đưa ra có thể có một liệu pháp điều trị đơn giản có sẵn để ngăn chặn căn bệnh chết người này”. Sốt rét là một bệnh truyền nhiễm do ký sinh trùng gây ra được lây lan bởi muỗi, chủ yếu ở các nước đang phát triển. Theo Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa dịch bệnh (CDC), trong năm 2015 có hơn 200 triệu ca mắc sốt rét trên thế giới và trên 400.000 ca tử vong do căn bệnh này, chủ yểu xảy ra ở trẻ em < 5 tuổi. Mặc dù nhiều người có các triệu chứng nhẹ, một số người ký sinh trùng ảnh hưởng lên não và gây ra sốt rét thể não, giết chết 15-30% các bệnh nhân nắc sốt rét dạng này, những người sống sót sau khi mắc sốt rét thể não thường mắc các triệu chứng thần kinh lâu dài bao gồm suy giảm nhận thức và liệt tay chân. Nguyên nhân của tử vong do sốt rét thể não thường do não phù não và chảy máu não nhưng cơ chế dẫn tới hậu quả này chưa được hoàn toàn hiểu rõ. Các nghiên cứu trước đây trong mô hình ở chuột của bệnh này chỉ ra rằng các tế bào CD8+ T đóng vai trò quan trọng trong phát triển của sốt rét thể não vì vậy nhóm nghiên cứu của TS. McGavern tập trung vào các hình ảnh trên các tế nào của chúng. TS. McGavern và đồng nghiệp của ông nhìn vào bên trong não của chuột bị nhiễm ký sinh trùng gây sốt rét thể não, sử dụng công nghệ hình ảnh được biết đến là kính hiển vi trong cơ thể sống, cho phép họ xem các tế bào hoạt động. Những phát hiện của nghiên cứu cho thấy khi các tế bào hồng cầu chứa ký sinh trùng dính với các mạch máu não (một dấu hiệu phân biệt của sốt rét thể não), hệ thống miễn dịch cố gắng làm sạch chúng. Mặc dù có các nỗ lực này nhưng các tế bào nội mô tạo thành các bức tường của các mạch máu não để lại các ký sinh trùng, mà các tế bào CD8+T nhân 5 ra, gây ra các tế bào miễn dịch đó để gắn kết và tấn công các mạch máu. Để xác định những phần nào của não bị ảnh hưởng bởi các vấn đề này, các nhà nghiên cứu tiêm vào chuột thuốc nhuộm để đánh dấu các tế bào chết và rò rỉ mạch máu. Các kết quả chỉ ra rằng các vùng não có các mạch máu bị tổn thương nhất và tế bào chết là khứu giác (khu vực liên quan nhạy với mùi) và quan trọng, cuống não, một bộ phận mà kiểm soát như các chức năng quan trọng như nhịp thở và nhịp tim.
Hình ảnh cho thấy não của chuột mắc sốt rét thể não. Khu vực màu trắng (bên trái, cuống não và bên phải, khứu giác) chỉ ra các khu vực của chết tế bào thần kinh và sự rò rỉ của mạch máu (Credit: Image courtesy of Dorian McGavern, Ph.D., and Phillip Swanson II, Ph.D., NIH).
Trong các thử nghiệm khác, nhóm nghiên cứu của TS. McGavern đã thử nghiệm một liệu pháp có khả năng để xem đó có thể được sử dụng để loại bỏ các tế bào CD8+T khỏi các bức tường mạch máu. Ban đầu, họ xem các tế bào CD8+T bắt đầu tương tác với các mạch máu não ở chuột bị sốt rét thể não. Sau đó, họ điều trị chuột bằng 2 loại thuốc tiêm vào tĩnh mạch được phê duyệt bởi FDA để ngăn các phân tử mà các tế bào CD8+T sử dụng để gắn vào các mạch máu. Trong 30 phút điều trị, các tế bào CD8+T tách khỏi các mạch máu và không thể gắn vào chúng, ngăn ngừa chết não gây sưng tấy ở các con chuột được điều trị. Các phát hiện này cho thấy rằng sự tương tác giữa các tế bào CD8+Tvà các mạch máu dẫn tới tử vong do sốt rét thể não và ngăn ngừa sự kết dính có thể tăng cơ hội sống sót khỏi bệnh. Các nghiên cứu trong tương lai, TS. McGavern và đồng nghiệp của ông sẽ kiểm tra sự tương tác giữa CD8+T và các mạch máu não gây chảy máu như thế nào và các cách hồi phục não khỏi nhiễm sốt rét thể não. Hơn nữa, công nghệ hình ảnh từ nghiên cứu này có thể được sử dụng để xem các biện pháp đối với các bệnh muỗi truyền khác như Zika và sốt xuất huyết, ảnh hưởng đến não. Tài liệu tham khảo Phillip A. Swanson, Geoffrey T. Hart, Matthew V. Russo, Debasis Nayak, Takele Yazew, Mirna Peña, Shahid M. Khan, Chris J. Janse, Susan K. Pierce, Dorian B. McGavern. CD8 T Cells Induce Fatal Brainstem Pathology during Cerebral Malaria via Luminal Antigen-Specific Engagement of Brain Vasculature. PLOS Pathogens, 2016; 12 (12): e1006022 DOI: 10.1371/journal.ppat.1006022
|
TRANG CHỦ
Thông điệp về Ngày Sốt rét thế giới 25-4 (World Malaria Day)
Ngày Sốt rét thế giới-Ngày Chăm sóc sức khỏe toàn cầu (World malaria day – A day to make the world care)
