A. 10 phát hiện khảo cổ đáng chú ý nhất thế giới
Năm 2010 được chứng kiến nhiều kỳ tích trong khảo cổ thế giới, từ việc bắt được bệnh của nhà vua Ai Cập cổ đại cho đến những hình ảnh mới nhất về hiện trạng con tàu huyền thoại Titanic. Dưới đây là những phát hiện khảo cổ quan trọng nhất trong năm, theo đánh giá của tạp chí National Geographic.
Giải mã Cổ bản Biển Chết?
Với những thành tựu mới trong việc giải mã ý nghĩa của một chiếc cốc khó hiểu, việc khai quật các đường hầm cổ ở Jerrusalem và những phát hiện khảo cổ mới, người ta có thể cho là đã hiểu được một trong những điều bí ẩn lớn nhất thế giới: Ai đã viết Cổ bản Biển Chết (Dead Sea Scrolls). Những phát hiện mới nhất được đưa ra vào tháng 7 năm nay, trong đó có một số tài liệu cổ nhất thế giới về tín ngưỡng, có thể là tàng thư vô giá của một vài nhóm người. Nó được giấu kỹ trong thời gian chiến tranh, và có thể là "kho báu vĩ đại nhất của Đền Jerrusalem", nơi lưu giữ Hòm Giao ước, theo Kinh thánh.
Tìm thấy con thuyền Noah
Một nhóm các nhà thám hiểm Thiên chúa giáo Phúc âm tuyên bố họ đã phát hiện ra con thuyền của Noah bên dưới những lớp tuyết và tàn dư của núi lửa Ararat ở Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 4 năm nay. Tuy nhiên các nhà khảo cổ và sử học cho rằng lời tuyên bố này có mức độ nghiêm túc cũng chỉ như những tuyên bố của các nhóm khác từng đưa ra trước đó.
Các hình thù kỳ lạ tiết lộ về thế giới Amazon
Hàng trăm hình tròn, vuông và các hình hình học khác từng được giấu kín trong những khu rừng Amazon có thể là chìa khóa dẫn đến kho tàng hiểu biết về cuộc sống xã hội của vùng này, theo một nghiên cứu công bố hồi tháng giêng.
Các hình ảnh vệ tinh về khu vực lưu vực thượng Amazon chụp năm 1999 cho thấy có hơn 200 công trình mang hình hình học, trải dài tới 250 km. Các nhà nghiên cứu cho rằng có thể đang tồn tại những hình hình học như vậy với số lượng gấp 10 lần số mà chúng ta đã biết, nhưng chúng còn ẩn giấu dưới những cánh rừng rậm rạp Amazon.
Thành phố Maya lộ diện
Tia laser đã "gạt bỏ" lớp rừng rậm nhiệt đới để làm lộ ra những hình ảnh mới về một đô thị Maya cổ xưa, lớn hơn rất nhiều so với những gì người ta từng nghĩ. Tháng 4/2009, sau khi các nhà khoa học sử dụng tia laser để giúp xây dựng hình ảnh 3D về một khu vực ở Belize, một cuộc nghiên cứu mới được tiến hành. Theo những kết quả công bố tháng 5 năm nay, công trình nghiên cứu này đã chỉ ra những tòa nhà, đường sá và các công trình khác của một đô thị của người Maya cổ.
Tìm thấy ngôi đền "Bí Ẩn" Peru
Ngôi đền một nghìn năm tuổi (trong đó có chưa một hầm mộ với cốt của những người bị hiến tế, minh họa như trên) đã được phát hiện bên dưới những đụn cát bay ở tây bắc Peru. Phát hiện này là một bằng chứng bổ sung cho giả thuyết về Naylamp, vị thần từng sáng lập nền văn minh tiền Inca ở khu vực này vào thế kỷ thứ 8 sau công nguyên.
Xác lập gene của vua Tut
Vua Tutankhamun - người có hình khắc trong ảnh trên, trên một quan tài) thường được biết đến như một quốc vương hùng mạnh của Ai cập cổ đại. Tuy nhiên trên thực tế, theo các kết quả giám định DNA công bố tháng hai năm nay, Vua Tut bị hành hạ bởi bệnh sốt rét và có rối loạn cấu trúc xương.
Nguy cơ biến mất các công trình cổ đại
Những bức bích họa bị hư hại trên vòm trần Nhà thờ St. Gregory ở thành phố Ani, nay thuộc Thổ Nhĩ Kỳ, kể cho chúng ta nghe câu chuyện về sự quên lãng.
Tọa lạc tại một khu vực gần nơi tranh chấp biên giới giữa Armenia và Thổ Nhĩ Kỳ, thành phố này năm trong số 12 địa điểm văn hóa đang trên bờ vực sụp đổ, theo báo cáo của Quỹ Di sản Toàn cầu.
Tàu Titanic đang dần tan vỡ
Trong một bức ảnh công bố đầu tháng 9 nhân kỷ niệm 25 năm ngày phát hiện xác con tàu R.M.S. Titanic, người ta có thể thấy những cục gỉ sắt ở mũi thuyền cũng như bộ phận neo, dưới độ sâu gần 4.000 mét dưới nước biển.
Bức ảnh này là một phần trong hàng loạt ảnh chụp được trong chuyến thám hiểm Titanic do một công ty tư nhân tiến hành. Mục đích của việc thám hiểm là sử dụng những hình ảnh, sonar và video 3D thu được để tái hiện chân thực hiện trạng con tàu dưới lòng biển. Cũng từ đó, các nhà khoa học có thể ước đoán tàu đã hư hỏng đến mức nào, và nó còn có thể tồn tại với hình hài cũ trong bao lâu.
Lộ diện ngôi lều huyền thoại
Gần một thế kỷ sau khi thuyền trưởng Robert Falcon Scott người Anh thám hiểm lục địa ở cực nam trái đất, các chuyên gia đang cố gắng bảo tồn chiếc lều gỗ của ông. Bức ảnh chiếc lều, trên, chụp tháng 8 năm nay. Khu lều này, cùng ba khu tương tự, đang đứng trước nguy cơ bị vùi vĩnh viễn trong lớp lớp tuyết. Khu lều gỗ dài 15 mét, rộng 7,6 mét từng là nơi trú chân của 33 người. Scott cùng những người thuộc hạ đã trú trong lều này trước chuyến thám hiểm Terra Nova ở cực nam vào tháng 1/1912. Ông và bốn người khác qua đời sau đó.
Đường hầm bí mật của nhà vua Ai Cập
Một đường hầm xuất phát từ lăng mộ Seti đệ nhất - vị pharaoh thứ hai trong triều đại thứ 19 của Ai Cập vốn là điều gây tò mò cho nhiều nhà khảo cổ. Triều đại của vua Seti thứ 19 tồn tại từ năm 1550 tới 1069 trước Công nguyên. Lăng mộ của ông nằm trong Thung lũng các vua gần thành phố Luxor, Ai Cập. Sau ban năm đào bới theo đường hầm bí mật được tạo thành bởi 3.300 bậc đá, tháng 7 năm nay, các máy xúc chạm phải một bức tường đá. Trước đó nhiều người từng nghĩ rằng đường hầm này sẽ dẫn đến một kho báu.
B. 10 pha sống sót phi thường nhất 2010
Bà cụ bị chôn vùi dưới đất 7 ngày không chết, bé gái được lôi lên từ một giếng sâu 30 m, phi công thoát chết khi máy bay rụng cánh giữa không trung. Đó là những trường hợp sống sót thần kỳ trong năm 2010.
1. Giải cứu 33 thợ mỏ Chile dưới lòng đất
Lần lượt toàn bộ 33 thợ mỏ Chile đã vượt qua đường hầm dài 700 m lên tới mặt đất an toàn. Quá trình giải cứu những người mắc kẹt 69 ngày trong lòng đất đã thành công trong niềm vui khôn xiết của người Chile và sự dõi theo của toàn thế giới. Cuộc giải cứu chưa từng có trong lịch sử đã để lại bài học về lòng quyết tâm và giá trị của tình đoàn kết.
2. Sống sót thần kỳ sau 50 ngày trôi trên biển
Ba thiếu niên đến từ New Zealand đã có một chuyến phiêu lưu nhớ đời sau khi bị lạc trên một con thuyền ở Thái Bình Dương trong 50 ngày. Cuộc tìm kiếm các em đã kết thúc trong vô vọng, gia đình thậm chí đã làm lễ cầu siêu cho các em. Nhưng may mắn một tàu đánh cá tình cờ phát hiện ra 3 cậu bé và đưa các em trở về an toàn. Trong suốt thời gian lênh đênh trên biển, ba cậu sống hoàn toàn bằng các trái dừa, nước ngọt tích trữ trong một cái mũ và ăn sống một con mòng biển bắt được.
3. Em bé sống sót trên ngọn cây sau sóng thần
Hai ngày sau khi một trận sóng thần tàn phá quần đảo Mentawai của Indonesia khiến gần 400 người thiệt mạng, một bé trai 18 tháng tuổi được tìm thấy còn sống trên lùm cây. Người phát hiện ra em bé cũng là một bé trai khác, 10 tuổi. Bố mẹ của hai em này đều mất mạng trong vụ thiên tai. Đây được coi là điểm sáng hiếm hoi sau khi động đất gây ra sóng thần san phẳng nhiều ngôi làng trên quần đảo Mentawai, phía tây Sumatra.
4. Phi công suýt chết khi khoang lái vỡ tan
Một tay lái mạo hiểm tại Anh tưởng chắc như mất mạng khi phi cơ của anh lao thẳng đứng xuống đường băng và vỡ tan tành. Nhưng trước sự kinh ngạc của 15.000 khán giả, viên phi công lồm cồm bò ra và ngay lập tức được đưa đi cấp cứu. Các bác sĩ nhận định, tuy rằng bị gãy 3 xương sườn nhưng việc cựu tay đua này vẫn sống là một điều phi thường.
5. Pha giải cứu như phim hành động trên sông
Chỉ cần chậm vài giây thôi vì cả ông chủ tàu cá tại Croatia và nhân viên cứu hộ đều thiệt mạng khi con tàu chìm dần xuống dòng sông chảy xiết. Ông chủ ngoan cố đã được giải cứu an toàn trong một pha đu dây trực thăng ngoạn mục như trong phim, khi tàu của ông bị mắc kẹt tại sông Sava, thủ đô Zagreb. Trước đó, ông nhất định không chịu rời tàu khi nhân viên cứu hộ thòng dây xuống từ trực thăng để kéo ông lên.
6. Phi cơ hạ cánh thần kỳ, 81 người thoát chết
Mọi động cơ đột ngột ngừng hoạt động trên không trung khiến một máy bay Nga chở 81 người phải lao xuống từ độ cao 10.600 m và hạ cánh ngoạn mục tại một sân bay bỏ hoang ở Siberia. Viên phi công được ca ngợi xuất sắc khi thực hiện cú tiếp đất hoàn toàn thủ công với hệ thống định vị bị hỏng và không có liên lạc qua radio. Do bị buộc phải đáp xuống đường băng hẹp vốn chỉ dùng cho trực thăng nên máy bay lao thẳng ra lề đường, xé toạc 200 m bụi cây trước khi dừng lại hẳn. Không một ai trong số 72 hành khách và đội bay 9 người bị thương.
7. Tàu hỏa phi xuống sông, hành khách sống sót thần kỳ
Một cây cầu sập như trong phim trong cơn lũ, khiến đoàn tàu đi trên nó lao mình xuống sông. May mắn là các hành khách đều được cứu sống. Tai nạn bắt đầu khi dòng nước lũ cuốn phăng mấy chân cầu Shitingjiang, ở Thành Đô, Trung Quốc, hai trong số 15 toa rơi xuống, lơ lửng phía trên dòng sông đầy lũ. Tuy nhiên các nhân viên cứu hộ kịp đưa hành khách rời khỏi toa trong vòng 18 phút, trước khi phần cầu sập lao xuống sông cùng các toa tàu.
8. Máy bay rụng cánh giữa không trung, phi cơ thoát chết
Một phi công thoát chết thần kỳ khi máy bay của anh bỗng dưng rụng cánh và rơi lả tả trong cuộc trình diễn trên không ở Santa Fe, Argentina. Viên phi công đã may mắn kích hoạt kịp thời hệ thống mở dù tự động kìm hãm toàn bộ máy bay. Chiếc phi cơ rơi xuống mặt đất cách đám đông khoảng 500 m và bốc cháy. Tuy nhiên, không cần tới sự hỗ trợ, anh chàng nhảy ra khỏi khoang lái an toàn.
9. Sống sót sau 7 ngày bị chôn vùi
Điều thần kỳ xảy ra ở Haiti khi các nhân viên cứu hộ đưa được một bà cụ hơn 70 tuổi còn sống khỏi đống đổ nát, một tuần sau khi trận động đất tàn phá đất nước này. Sau 6 ngày miệt mài tìm kiếm với hy vọng mong manh, các nhân viên cứu hộ vô cùng mừng rỡ khi nghe thấy tiếng kêu của một phụ nữ. Niềm vui sướng vỡ òa khi họ chạm được vào tay cụ bà và đưa bà lên trong tình trạng tỉnh táo.
10. Giải cứu bé gái dưới giếng sâu 30 m
Sau 6 tiếng đồng hồ căng thẳng, lo âu, bé gái 3 tuổi người Argentina đã được kéo lên an toàn sau khi bị rơi xuống một giếng khoan sâu 30 m và mắc kẹt trong không gian chật hẹp dưới đáy. Do lỗ giếng quá nhỏ không ai có thể chui xuống được, cô bé phải tự xoay sở để có thể chui vào chiếc áo bảo hộ để người ta kéo lên. Toàn bộ cuộc giải cứu được phát sóng trực tiếp trên truyền hình Argentina và có sự giám sát của Tổng thống Argentina Cristina Kirchner.
C. 10 sự kiện nổi bật về thể thao, văn hóa và du lịch
Chiều 23/12, Bộ VH,TT&DL đã mời báo chí tham gia bình chọn các hoạt động và sự kiện tiêu biểu của ngành. Đơn vị này đưa ra 10 sự kiện, hoạt động nổi bật của ngành năm 2010 như sau:
1. Các hoạt động văn hóa, nghệ thuật kỷ niệm các ngày lễ lớn năm 2010, nổi bật là các chương trình nghệ thuật kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam; 35 năm Ngày giải phóng miền Nam và thống nhất đất nước, 120 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, 65 năm Cách mang tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9; 80 năm thành lập Mặt trận dân tộc thống nhất Việt Nam...
2. Các hoạt động văn hóa Kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội. Đỉnh cao của hoạt động này là lễ mít tinh, diễu binh, diễu hành sáng 10/10 tại quảng trường Ba Đình.
3. Các di sản của Việt Nam được UNESCO vinh danh: Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội; Hội Gióng ở đền Phù Đổng và đền Sóc; 82 bia đá tại Văn miếu Quốc tử Giám.
4. Tổ chức thành công các hoạt động văn hóa quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ở nước ngoài: Ngày quốc gia tại Expo Thượng Hải 2010, Tuần văn hóa Việt Nam tại Mexico, Đức, Bỉ, Campuchia. Lễ hội du lịch văn hóa Việt Nam tại Hàn Quốc, Nhật Bản; những Ngày Việt Nam tại Liên bang Nga, Trung Quốc, Ấn Độ.
5. Lần đầu tiên Việt Nam đăng cai và tổ chức thành công Triển lãm ảnh nghệ thuật quốc tế FIAP.
6. Đạo diễn Đặng Nhật Minh được Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật điện ảnh Mỹ tôn vinh.
7. Tổ chức thành công Đại hội TDTT các cấp và Đại hội TDTT toàn quốc lần thứ 6.
8. Đại hội thể thao châu Á lần thứ 16, đoàn Việt Nam giành 33 huy chương - đây là số huy chương cao nhất trong các kỳ tham gia của Việt Nam.
9. Ngành du lịch đón vị khách quốc tế thứ 5 triệu.
10. Khai trương và vận hành kênh truyền hình cáp về du lịch trên Truyền hình cáp Việt Nam.
Trong số những sự kiện được Bộ VH,TT&DL đưa ra, sự kiện thứ 7 là "Tổ chức thành công đại hội TDTT các cấp và Đại hội TDTT toàn quốc lần thứ 6" trên thực tế chưa diễn ra. Sự kiện này đến ngày 25/12 mới bắt đầu khai mạc. Theo ông Tô Văn Động, Chánh văn phòng Bộ VH,TT&DL thì sự kiện này... cũng sẽ thành công vì công tác chuẩn bị đã rất kỹ càng. Nếu đợi sự kiện bế mạc mới đưa vào bình chọn sẽ bị chậm.
Điều khiến nhiều PV thắc mắc tại buổi họp báo là nhiều sự kiện văn hoá khác khá nổi bật, có sự quan tâm của quốc tế như cuộc thi Hoa hậu Trái đất, Liên hoan phim quốc tế, khai trương Làng văn hóa các dân tộc Việt Nam... lại không có mặt trong đề cử của Bộ VH,TT&DL.