Không tán gẫu chút nào: ký sinh trùng sốt rét “nói chuyện” với nhau
Các nhà khoa học Melbourne (Australia) đã có một phát hiện ngạc nhiên rằng ký sinh trùng sốt rét có thể nói chuyện với nhau- một hoạt động mang tính xã hội đảm bảo sự sống sót của ký sinh trùng và cải thiện các cơ hộilàm lan truyền tới người khác của chúng. Phát hiện có thể cung cấp một chỗ thích hợp cho việc phát triển các thuốc kháng sốt rét và vaccin giúp phòng ngừa và điều trị bệnh bằng cách cắt bỏ mạng lưới giao tiếp này.
Giáo sư Alan Cowman, Dr Neta Regev-Rudzuki, Dr Danny Wilson và các cộng sự từ khoa nhiễm khuẩn và miễn dịch thuộc ViệnWalter và Eliza Hall, hợp tác với Gs Andrew Hill từ Viện Bio21 và khoa sinh hóa và sinh học phân tử thuộc Đại học Melbourne đã chứng tỏ rằng các ký sinh trùng sốt rét có khả năng gửi các thông điệp để giao tiếp với các ký sinh trùng sốt rét khác trong cơ thể. Nghiên cứu được xuất bản trên tạp chíCell. Gs Cowman nói các nhà nghiên cứu bị schock khi phát hiện các ký sinh trùng sốt rét làm việc chặt chẽ với nhau nhằm nâng cao các hoạt động trong các thể trưởng thành kết hợp với nhau và có thể bị nhặt lên bởi muỗi, loại côn trùng mangmầm bệnh gây chết người này. “Khi Nesta đưa cho tôi dữ liệu tôi hoàn toàn ngạc nhiên tôi không thể tin điều đó” Gs Cowman nói. “Chúng tôi lập lại các thí nghiệm nhiều lần trong nhiều cách khác nhau trước khi tôi thực sự bắt đầu tin rằng các ký sinh trùng này gửi tín hiệu và giao tiếp với nhau. Nhưng chúng tôi đánh giá cao tại sao ký sinh trùng sốt rét thực sự cần cơ chế này- nó cần để biết làm thế nào mà các ký sinh trùng sốt rét khác trong cơ thể con người có cảm giác khi nào là thời gian thích hợp để hoạt động thành các thể kết hợp và cho nó một cơ hội tốt lan truyền trở lại với muỗi”.
Sốt rét giết chết khoảng 700.000 người mỗi năm, hầu hết là trẻ em dưới 5 tuổi và phụ nữ mang thai. Hàng năm hàng trăm triệu người bị nhiễm ký sinh trùng sốt rét, Plasmodium được truyền thông qua các vết cắn của muỗi. Người ta ước tính rằng một nữa dân số thế giới có nguy cơ mắc sốt rét, một bệnh tập trung chủ yếu ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới bao gồm nhiều quốc gia cận kề Australia. Dr Regev- Rudzki nói ký sinh trùng sốt rét trong các tế bào hông cầu giao tiếp bằng cách gửi một gói của DNA tới nhau ở giai đoạn nhiếm trong hồng cầu.” Chúng tôi đã chứng tỏ rằng ký sinh trùng sốt rét trong hồng cầu bị nhiễm có thể gửi một ít thông tin từ một ký sinh trùng tới ký sinh trùng khác, đặc biệt trong đáp ứng với stress” bà ta nói. Hệ thống giao tiếp là một hoạt động mang tính xã hội mà đã tiến hóa thành các tín hiệu khi ký sinh trùng phải hoàn thành chu kỳ của nó và bị truyền trở lại một con muỗi, Dr Regev-Rudzuki nói.”Ngay khi chúng nhận thông tin này, chúng thay đổi số phận- các tín hiệu bảo ký sinh trùng trở thành các thể hữu tính, chúng là các thể ký sinh trùng sốt rét có thể sống và nhân lên trong muỗi, đảm bảo sự sống sót của ký sinh trùng và được lan truyền đến người khác”. Gs Cowman nói rằng ông ta hy vọng thấy sự phát hiện mở đường cho việc phát triển các thuốc mới hay vaccin để phòng chống bệnh sốt rét.” Phát hiện này làm thay đổi căn bản cái nhìn của chúng tôi về ký sinh trùng sốt rét và là một bước quan trọng trong hiểu biêt làm thế nào ký sinh trùng sốt rét sống sót và lan truyền” ông ta nói. “Bước tiếp theo là xác định các phân tử bao gồm trong quá trình phát tín hiệu, và cách mà chúng tacó thể ngăn chặn hệ thống giao tiếp này để ngăn chặn sự lan truyền sốt rét từ người tới muỗi sẽ là một mục tiêu lý tưởng”. Dự án này được hỗ trợ bởi Hội đồng nghiên cứu y khoa và sức khỏe quốc gia của Australia, Viện y khoa Howard Hughes và chính quyền bang Victorian.
Bộ test phát hiện ký sinh trùng sốt rét mới cho phép tăng thêm các nỗ lực loại trừ sốt rét trên thế giới
Một test xét nghiệm máu mới có độ nhạy cao giúp phát hiện nhanh chóng ngay cả mức ký sinh trùng sốt rét thấp nhất trong cơ thể có thể tạo ra một sự khác biệt đáng kể trong các nỗ lực để giải quyết bệnh ở Vương quốc Anh và trên thế giới theo một nghiên cứu mới được xuất bản trên tạp chícác bệnh nhiễm khuẩn. Trong hai nghiên cứu bởi các nhà nghiên cứu ở Anh và Thụy sĩ, test LAMP mới (khuếch đại đẳng nhiệt qua trung gian một cuộn mạch) được so sánh với các test hiện có tại các phòng xét nghiệm ở Anh quốc giúp giải quyết các ca sốt rét ngoại lai nhập vào Anh quốc, và các phương pháp được sử dụng trong thực địa ở Uganda, nơi mà sốt rét là nguyên nhân gây bệnh dẫn đầu và chết chóc. Test đơn giản, có thể được thực hiện bởi các nhân viên y tế không chuyên nghiệp, và không cần tủ lạnh như các test khác, đòi hỏi một mẫu máu để thực hiện và đặt trong ống tube của test với bột phản ứng sau đó được làm nóng. Nếu ký sinh trùng Plasmodium gây ra sốt rét hiện hữu thì tube chuyển thành màu xanh rực rỡ. Toàn bộ quá trình thực hiện chưa đầy một giờ.
Nghiên cứu đầu tiên tại các bệnh viện bệnh nhiệt đới (HTD) ở London, ngân quỹ cho sáng kiến các chẩn đoán mới và Đại học y khoa nhiệt đới và vệ sinh, so sánh LAMP với các phương pháp xét nghiệm hiện có ở các phòng xét nghiệm trên 705 mẫu máu của các ca sốt rét ngoại nhập vào Anh quốc. Dr Colin Sutherland, chuyên gia lâm sàng ở HTD và là người đọc ký sinh trùng ở phòng xét nghiệm sốt rét tại Đại học y học nhiệt đới và vệ sinh nói.” Theo các dữ liệu được thu thập từ y tế công cộng Vương quốc Anh bởi Đại học y khoa nhiệt đới và vệ sinh London thì Anh quốc điều trị ít nhất 1500 ca sốt rét ngoại nhập mỗi năm. Mặc dầu các nỗ lực của NHS là rất tốt thì một số ít các trường hợp chết do sốt rét vẫn còn xảy ra hàng năm ở các bệnh viện Anh quốc. Test LAMP mới xét nghiệm sốt rét rất tốt khi xét nghiệm ở các labo có liên quan đến sốt rét ở HTD, và xác định rất chính xác mọi bệnh nhân sốt rét trong số 705 ca thực hiện. “Một thuận lợi quan trọng của LAMP là nhân viên y tế không chuyên nghiệp ở bất kỳ bệnh viện nào tại Anh quốc sẽ có khả năng phát hiện nhanh và chính xác sự hiện diện ký sinh trùng sốt rét, và bắt đầu điều trị tức thì mà không cần đợi sự xác định của các chuyên gia tại chỗ hay là các xétnghiệm viên chuyên nghiệp. Tốc độ của chẩn đoán này có thể tạo ra một sự khác biệt giữa một sốt rét không biến chứng nhanh chóng đáp ứng với điều trị và sự diễn tiến đến trầm trọng, suy gan và nguy cơ tử vong cao. Nó cũng giúp tiết kiệm chi phí đáng kể từ việc điều trị các biến chứng của sốt rét. Test LAMP là nhanh hơn test PCR vì test PCR đòi hỏi các dụng cụ xét nghiệm đặc biệt, chi phí cho thuốc thử và huấn luyện bậc cao. Nó cũng chính xác hơn xét nghiệm bằng kính hiển vi của lam máu, để soi lam cũng đòi hỏi một sự huấn luyện đặc biệt để xác định ký sinh trùng.
Trong nghiên cứu thứ hai, các nhà nghiên cứu từ HTD, Quỹ cho các sáng kiến chẩn đoán mới Thụy sỹ; Đại học y khoa nhiệt đới và vệ sinh London và Bộ Y tế Uganda tìm kiếm độ chính xác của test ở một bệnh viện vùng nông thôn tại Uganda. Các mẫu máu từ 272 bệnh nhân nghi ngờ sốt rét được xét nghiệm bới LAMP sử dụng một máy nổ để cung cấp điện. Các kết quả xét nghiệm được so sánh với các kết quả của các chuyên gia soi lam bằng kính hiển vi và test PCRđược thực hiện tại các labo trung tâm. Các trường hợp được phát hiện bởi LAMP có mức nhiễm ký sinh trùng thấp, thường bị nhầm lẫn bởi các chuyên gia soi lam và đạt được độ chính xác tương tự với test PCR có mức nhiễm ký sinh trùng sốt rét từ thấp đến rất thấp. Các nhà nghiên cứu nói rằng các phát hiện này có hàm ý quan trọng trong loại trừ sốt rét, một căn bệnh gây tử vong cho khoảng 660.000 người trên thế giới mỗi năm. Dr Sutherland, người thực hiện cả hai nghiên cứu, nói: “Mô hình bệnh sốt rét ở Châu phi và bất cứ nơi nào khác ở vùng nhiệt đới đang trở nên khó dự báo hơn nhiều, và kiểm soát bệnh sốt rét cần một test thích hợp để xác định cá thể bị nhiễm bệnh trong quần thể nguy cơ. Những người này có thể không có bất kỳ triệu chứng sốt rét nào. Chúng ta bắt đầu sử dụng LAMP như là một công cụ trong việc xác định các điểm nóng về sốt rét, có thể giải quyết nhanh chóng thông qua một biện pháp kết hợp của điều trị sốt rét, phun tồn lưu trong nhà và phân phối màn chống muỗi”. “LAMP sẽ đóng góp đáng kểđến việc cứu nhiều gia đình và cộng đồng từ những ảnh hưởng của một bệnh mà nó kìm giữ trẻ em thành công ở trường, ngăn chặn người lớn sản xuất lương thực và lao động, kìm giữ kinh tế vùng trở lại, vàgây ra một cái chết hàng năm cho hàng trăm ngàn người”.
Test LAMP mới bây giờ đang được sử dụng ở các phòng xét nghiệm sốt rét ở Đại học y khoa nhiệt đới và vệ sinh London nhằm giúp xác định các ca sốt rét ngoại nhập ở Anh quốc cũng như đang được sử dụng bởi các nhân viên y tế ở thực dịa tại các quốc gia lưu hành bệnh sốt rét. Test LAMP mới mang tính thương mại sẵn có và được phát triển bởi Quỹ sáng kiến cho các chẩn đoán mới, Bệnh viện các bệnh nhiệt đớiLondon vàCông ty trách nhiệm hữu hạn hóa chất Eiken, Nhật bản. Các nghiên cứu được tài trợ từ Quỹ Bill và Melinda Gates, Bộ ngoại giao của Hà lan và Bộ phát triển quốc tế Anh quốc.