Cách đây 10 năm (10/12/2003), một cuộc họp lịch sử lần đầu tiên được tổ chức tại Berlin (Đức) đãlàm thay đổi cách tiếp cận của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) giải quyết các bệnh nhiệt đới trên phạm vị toàn cầu với sự có mặt của nhiều chuyên gia từ các lĩnh vực khác nhau đã xem xét những thách thức hiện tại và đưa ra cách thức mới giải quyết cácbệnh nhiệt đới bị lãng quên(Neglected Tropical Diseases_NTDs)từ góc độ nhân quyền và kinh tế và toàn cầu.
Các cuộc thảo luận diễn ra căng thẳng và kéo dài mãi cho đến năm 2005 mới thống nhất đưa ra kết quả là thay đổi chiến lược mô hình. Đó là thay đổi liên quan đến di chuyển cách thức tiếp cận từ một bệnh truyền thống sang một cách thức khác để đáp ứng nhu cầu sức khỏe đặc trưng ở những cộng đồng bị nhiều thiệt thòi. Hội nghị Berlin được tổ chức được xem như là hồi chuông cảnh báo cho TCYTTG dịch chuyển các cách tiếp cận mới trong chính sách và nhằm cung cấp các giải pháp hiệu quả và toàn diện tới một vài vấn đề sức khỏe của những người nghèo.Trong năm 2005, TCYTTG đã thành lập các Phòng Kiểm soát các bệnh nhiệt đới bị lãng quên (NTDs), các giải pháp táo bạo đã được thực hiện để phát triển một chương trình khung chiến lược nhằm giải quyết các bệnh này một cách thích hợp và đồng bộ.
Phương pháp tiếp cận của TCYTTG để khắc phục 17 bệnh nhiệt đới bị lãng quên, đây là những bệnh đang bùng phát mạnh chủ yếu trong nhóm quần thể dân nghèo tại các quốc gia đang phát triển. Chính sự gia tăng này đã đe dọa đến việc đạt được các Mục tiêu Phát triển thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc liên quan đến sức khỏe dựa trên năm chiến lược y tế cộng đồng gồm:
+Sử dụng thuốc để phòng ngừa – cung cấp thuốc điều trị với liều duy nhất trên quy mô lớn, thuốc đảm bảo chất lượng, sử dụng một loại thuốc duy nhất hoặc kết hợp nhiều loại thuốc với nhau để điều trị, cung cấp thuốc thường xuyên và miễn phí để ngăn ngừa các bệnh được lựa chọn;
+Tăng cường đổi mới trong quản lý bệnh: kiểm soát thông qua quản lý các ca bệnh khó chẩn đoán, điều trị và trong hầu hết các ca bệnhcó biểu biểu hiện lâm sàng nặng và biến chứng;
+Kiểm soát véc tơ và quản lý hóa chất diệt côn trùng – thận trọng trong quản lý và an toàncủa các loại hóa chất diệt côn trùng sử dụng trong y tế cộng đồng để đạt được mục tiêu trong việc kiểm soát véc tơ thông qua quản lý véc tơ phối hợp;
+Nước uống an toàn, dịch vụ vệ sinh môi trường và giáo dục - ưu tiên cải thiện vệ sinh môi trường kết hợp với việc cung cấp các loại thuốc phòng ngừa và giáo dục sức khỏe để duy trì tỷ lệ giảm các bệnh nhiệt đới bị lãng quên;
+Quản lý bệnh lan truyền từ động vật sang người - ứng dụng các công trình khoa học trong thú y và các biện pháp can thiệp để bảo vệ và nâng cao sức khỏe con người.
Trong những năm qua, TCYTTG đã tích lũy được nhiều bằng chứng cho thấy gánh nặng bệnh NTDs với các nguyên nhân gây các bệnhnhiệt đới bị lãng quên có thể được kiểm soát một cách hiệu quả và trong một số trường hợp có thể loại bỏ hoặc thậm chí loại trừ ra khỏi cộng đồng.Một cuộc họpgiữa các đối tác toàn cầu của TCYTTG về các bệnh nhiệt đới bị lãng quên tại Geneva, Thụy Sĩ vào năm 2007 đánh dấu một bước ngoặt: kết quả dẫn đến sự gia tăng cam kết và tham gia từ các nước lưu hành bệnh và các ngành công nghiệp dược phẩm và mở rộng hợp tác giữa các đối tác có liên quan.Tháng 10 năm 2010, TCYTTG công bố báo cáo đầu tiên về các bệnh nhiệt đới bị lãng quên đã làm nổi bật những tác động tiêu cực của bệnh đối với sức khỏe và sự thành công của các nước thành viên trong việc khắc phục chúng thông qua sự hợp tác với khu vực tư nhân và các đối tác khác. Những thành công ban đầu đã dẫn đến sự gia tăng tài trợ các loại thuốc thiết yếu bởi các công ty dược phẩm, tạo điều kiện thuận lợi cho các nước mở rộng quy mô can thiệp trong cộng đồng. Tháng giêng năm 2012, TCYTTG đã đưa ra một lộ trình chỉ dẫn thực hiện chi tiết với tầm nhìn rộng trong công tác phòng chống, kiểm soát, loại bỏ và loại trừ các bệnh nhiệt đới bị lãng quên (NTDs). Xuất phát từ lộ trình này, một cộng đồng các đối tác bao gồm người đứng đầu của các tổ chức y tế toàn cầu, các nhà tài trợ, các chính trị gia và các nhà lãnh đạo các công ty dược phẩm đã thông qua Tuyên bố London đối với các Bệnh nhiệt đới bị lãnh quên (NTDs) tại một cuộc họp ở London, Vương quốc Anh. Lộ trình được thực hiện rõ ràng trong công tác phòng chống và kiểm soát các bệnh nhiệt đới bị lãng quên là một phần không thể tách rời với độ bao phủ y tế toàn dân, trong đó ưu tiên nhu cầu chăm sóc y tế cho những cộng đồng nghèo và cung cấp các biện can thiệp thông qua công nghệ phù hợp với chi phí bền vững.
Vào tháng giêng năm 2013, TCYTTG công bố báo cáo thứ hai về các bệnh nhiệt đới bị lãng quên, trong đó vạch ra những tiến bộ chưa từng được thực hiện từ năm 2010 thông qua động lực đổi mới để thế giới tiến gần hơn trong việc loại trừ các bệnh nhiệt đới bị lãng quên. Tháng 5 năm 2013, Hội đồng Y tế thế giới (WHA) đã thông qua một nghị quyết toàn diện đối với tất cả 17 bệnh nhiệt đới bị lãng quên và kêu gọi các nước thành viên gồm:
+Các quốc gia phải có riêng các chương trình phòng chống, kiểm soát, loại bỏ và loại trừ;
+Mở rộng và thực hiện các biện pháp can thiệp và dự đoán nguồn tài trợ quốc tế, tài chính để can thiệp trong dài hạn cho các hoạt động liên quan đến tăng cường năng lực và kiểm soát bệnh;
+Tích hợp chương trình kiểm soát vào các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu và các chương trình hiện có;
+Đảm bảo tối ưu hóa trong việc thực hiện và quản lý chương trình;
+Hoàn thành và duy trì việc tiếp cận trên diện rộng các biện pháp can thiệp và đạt được các mục tiêu lộ trình đưa ra.
Danh sách 17 bệnh nhiệt đới bị lãng quên:
1.Loét buruli (Buruli ulcer) hay nhiễm trùng Mycobacterium ulcerans;
2.Bệnh Chagas;
3.Bệnh sốt Dengue/sốt xuất huyết Dengue nặng;
4.Bệnh giun rồng (Dracunculiasis_guinea-worm disease)
5.Bệnh Echinococcus;
6.Bệnh sán lá truyền qua thức ăn;
7.Bệnh trypanosomiasis ở châu Phi hay bệnh ngủ châu Phi;
8.Bệnh Leishmaniasis;
9.Bệnh phong;
10.Bệnh giun chỉ bạch huyết;
11.Bệnh giun chỉ Onchocerciasis;
12.Bệnh dại;
13.Bệnh sán máng;
14.Các bệnh giun truyền qua đất;
15.Bệnh sán dây/ Ấu trùng sán lợn;
16.Bệnh mắt hột;
17.Bệnh do xoắn khuẩn có tính chất lưu hành.
Trong số 17 bệnh nhiệt đới bị lãng quên thì có hai bệnh tiến đến mục tiêu xóabỏ đó là bệnh dracunculiasis vào năm 2015 và bệnh ghẻ vào năm 2020, và 4 bệnh khác sẽ loại bỏ gồmbệnh mắt hột gây mù (blinding trachoma), trypanosomiasis châu Phi, bệnh phong, giun chỉ bạch huyết vào năm 2020. TCYTTG hiện đang ước tính chi phí liên quan đến việc mở rộng các hoạt động thực hiện lộ trình yêu cầu dự báo nguồn tài chính, điều này là rất cần thiết để đạt được các mục tiêu theo lộ trình đã đề ra.