Trong các tháng đầu năm 2010, Sở Y tế thành phố Hà Nội thông báo bệnh sốt xuất huyết đã được phát hiện tại 16/29 quận, huyện với 95 người bị mắc bệnh, tăng gấp 3 lần so với cùng kỳ năm trước. Để chủ động phòng, chống dịch bệnh theo kế hoạch, Hà Nội sẽ triển khai phun hóa chất diệt muỗi trên diện rộng ngay trong tháng 3 để khống chế bệnh sốt xuất huyết có khả năng bùng phát. Vậy phun thuốc diệt muỗi trên diện rộng có tác dụng như thế nào ?
Tác dụng của việc phun hóa chất diệt muỗi trên diện rộng
Phun hóa chất diệt muỗi trên diện rộng thường sử dụng phương pháp phun không gian. Việc phun hóa chất theo phương pháp này thường được áp dụng để diệt muỗi và các loài côn trùng đang bay trong không trung hoặc bám đậu ở nhiều nơi khác nhau với mong muốn đạt ngay kết quả, đặc biệt là khi có dịch bệnh do muỗi truyền phát triển hoặc mật độ hoạt động của muỗi truyền bệnh tăng cao và trở thành một vấn đề nan giải. Hiệu quả tồn lưu diệt của thuốc diệt muỗi phun không gian thường không có tác dụng kéo dài nên cần phun lặp đi lặp lại vài lần và được áp dụng ở trong nhà, quanh nhà tại các thành phố, thị xã, làng mạc và đôi khi tại cả những nơi trú đậu của muỗi và côn trùng truyền bệnh ở bên ngoài nhà như vườn rau hoặc đầm, ao, hồ ... Muốn thực hiện được phương pháp phun không gian thuốc diệt muỗi trên diện rộng, cần phải có các dụng cụ, trang thiết bị chuyên dụng cho phương pháp này như bình phun sương với khả năng thổi ra các hạt hóa chất bụi mù như sương có động cơ đeo sau lưng người sử dụng hoặc bình phun nhiệt đeo trên vai. Ngoài ra cũng còn có các loại xe ô tô đặc chủng hoặc máy bay phun sương. Phun hóa chất diệt muỗi vào không gian trên diện rộng thường phải dùng sương lạnh hoặc nhiệt và bình phun đạt được hạt cực nhỏ.
 |
Ao tù nước đọng với những bãi rác ngập ngụa chính là nơi "nuôi" muỗi.
(ảnh sưu tầm) |
Ưu điểm và nhược điểm của phương pháp phun không gian
Phương pháp phun không gian hóa chất diệt muỗi trên diện rộng có ưu điểm là hiệu quả ngay đối với muỗi truyền bệnh trưởng thành, vì vậy phù hợp với mục tiêu phòng chống dịch hoặc giảm ngay mật độ hoạt động gia tăng của muỗi truyền bệnh. Nếu chỉ áp dụng phương pháp này một lần thì ít tốn kém nhân công và có thể xử lý được tình hình muỗi truyền bệnh trên diện rộng một cách nhanh chóng. Đồng thời ít tốn hóa chất khi áp dụng tại các vùng đô thị và có thể diệt được những loài muỗi truyền bệnh không trú đậu ở trong nhà.
 |
Thói quen dự trữ nước của người dân là cơ hội để muỗi sinh sôi
(nguồn ảnh: vietnamnet.vn) |
Bên cạnh đó, phương pháp này cũng có những nhược điểm là phải chi phí cao nếu phải áp dụng nhiều lần do hiệu quả tồn lưu diệt không kéo dài. Chi phí cho việc mua dụng cụ, trang thiết bị, vận hành và bảo dưỡng ... cũng cao. Nhân viên phun thuốc cần được đào tạo các kỹ thuật cần thiết để có thể bảo dưỡng, sửa chữa được máy móc, trang thiết bị. Vì có chi phí cao nên phương pháp không phù hợp với việc áp dụng tại các vùng nông thôn. Với tác động của hóa chất diệt côn trùng trên diện rộng nên có thể gây ô nhiễm môi trường và hủy hoại vi sinh vật ở những vùng không có yêu cầu cần phải phun. Một vấn đề có khó khăn đối với sự chấp nhận của cộng đồng ở một số vùng do hóa chất phun để lại mùi, làm cho người dân suy nghĩ phun thuốc diệt côn trùng không có lợi cho sức khỏe.
 |
Cán bộ y tế phun thuốc diệt muỗi tại nơi có ca bệnh SXH ở huyện Thốt Nốt (Cần Thơ).
(nguồn ảnh: vietnamnet.vn) |
Sự chấp nhận của cộng đồng thế nào ?
Tại nhiều khu dân cư, càng ngày người dân càng lo ngại về ảnh hưởng của việc dùng hóa chất diệt côn trùng đối với sức khỏe và môi trường. Mức độ lo ngại này khác nhau tùy theo người dân ở mỗi vùng và mỗi quốc gia. Tuy vậy, với công tác truyền thông giáo dục sức khỏe phù hợp, đặc biệt khi các bệnh cho muỗi truyền như sốt xuất huyết có khả năng phát triển thành dịch hoặc khi mật độ hoạt động của muỗi truyền bệnh gia tăng nhiều, phương pháp áp dụng sẽ được cộng đồng chấp nhận. Người dân dễ dàng ủng hộ, chấp nhận đề nghị của ngành y tế dự phòng, mở cửa nhà ở để hóa chất được xử lý trong nhà nhiều hơn. Việc phun hóa chất diệt muỗi với phương pháp phun không gian trên diện rộng bằng các bình phun có động cơ sẽ được thực hiện thường xuyên một cách thuận lợi, đây cũng là một biện pháp để các cấp chính quyền tuyên truyền, vận động người dân hưởng ứng tham gia trong nhiệm vụ chủ động phòng chống dịch bệnh, trong đó có bệnh sốt xuất huyết do muỗi truyền với nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, kể cả tính mạng của mình.