Khám phá mới chống muỗi gây sốt rét
Các nhà nghiên cứu Israel nói đã chế được một loại mồi thu hút mạnh mẽ và giết loại muỗi gây bệnh sốt rét nhưng hoàn toàn vô hại đối với người và súc vật...
Mồi độc ngọt như đường do các khoa học gia tại Trung tâm Y khoa của trường đại học Hebrew chế tạo bằng một hỗn hợp tinh chất của nước trái cây hấp dẫn đối với muỗi và axít bô-ric, một loại bột vô cơ, dịu có tác dụng giết sâu bọ nếu chúng ăn phải.
Trong những cuộc thí nghiệm tại vùng bán khô cằn của Mali, thuộc Tây Phi, mồi này được trộn bằng axít bô-ric, trái ổi và cho thêm mùi trái dưa mật, được phun bằng tay vào rau gần một cụm ao hồ do con người tạo nên. Những ao này là nguồn cung cấp nước quan trọng cho dân làng địa phương và gia súc của họ trong mùa khô. Đây cũng là nơi sinh trưởng của muỗi Anopheles gambiae, một loại muỗi mang mầm bệnh sốt rét chết người.
Để so sánh, các nhà nghiên cứu phun trên cỏ và lá những ao gần đó chỉ bằng một loại nước có mùi ngọt mà thôi. Cả hai loại mồi chứa một chất thuốc nhuộm để đánh dấu xem muỗi nào tiếp xúc với mồi để các khoa học gia có thể đếm được bao nhiêu con muỗi đến ăn mồi.
Ông Josef Schlein, một nhà nghiên cứu về sâu bọ trong y khoa, hướng dẫn cuộc nghiên cứu, nói kết quả sau 38 ngày cho thấy mồi chứa chất ngọt có mùi thơm lẫn với axít bô-ric chứng tỏ rất hữu hiệu trong việc giết muỗi:“Tại Mali, chúng tôi giết được 80% muỗi đực và 90% muỗi cái. Tuy nhiên tại vùng này đầy dẫy những ao nhỏ nên không thể ngăn chận muỗi bay từ những ao không được phun thuốc đến ao được phun thuốc.”
Tại những khu vực dùng để kiểm tra, chỉ được phun thuốc có mùi thơm không thôi, ông Schlein cho biết có 75% muỗi ăn mồi giả.
Ông Schlein giải thích là hầu hết mọi người không biết là muỗi cái thường ăn mật hoa của những loại cây ngọt. Còn những bữa ăn bằng máu quen thuộc, khi muỗi chích người, chỉ là một phần của chu kỳ sinh sản mà thôi.
Mục đích của các nhà nghiên cứu hiện nay là dùng một loại mồi muỗi không cưỡng lại được.
Người dẫn đầu nhóm nghiên cứu, ông Josef Schlein ghi nhận là axít bô-ric ít mang lại nguy hiểm cho người và những loài vật có vú khác, do đó có thể chế tạo mồi cho muỗi sử dụng trong nhà. Đề cập đến sự đơn giản không có độc tố của loại mồi mới này, nhà côn trùng học của trường đại học Hebrew nói đây là một điều kỳ diệu mà các nhà khoa học khác không nghĩ đếnsớmhơn:“Vâng, đây thực sự là một ngạc nhiên đối với chúng tôi. Nếu muỗi bay đến nơi nào và bị thu hút mạnh mẽ bởi một thứ nào đó thì tại sao chúng ta lại không muốn làm gì khác với muỗi, ngoại trừ giết chúng?”
Xuất hiện giống muỗi mới truyền bệnh sốt rét
Một giống muỗi mới khác với bất kỳ nhóm nào mang ký sinh trùng gây sốt rét vừa được phát hiện tại một ngôi làng hẻo lánh ở miền nam Cameroon. Chúng thường tấn công con người quyết liệt vào lúc trời nhá nhem tối.
Loài muỗi mới tạm thời được gọi là Oveng - tên của ngôi làng mà nó được tìm thấy. Các nhà khoa học Pháp và Cameroon tình cờ phát hiện ra Oveng khi đang thu thập các mẫu muỗi Anopheles ở 5 vùng khác nhau trên lãnh thổ Cameroon. "Các mẫu ở làng Oveng khác hẳn với những loài muỗi truyền bệnh sốt rét đã được nhận diện trước đó về mặt hình thái học và hành vi" - Parfait Herman Awono-Ambene, thành viên nhóm nghiên cứu cho biết - "Điều thú vị là rất khó tìm thấy muỗi Oveng ở trong nhà, trong khi vẫn thấy nó cắn người và chứa tác nhân gây sốt rét Plasmodium falciparum".
Làng Oveng nằm giữa hai con sông và rất gần với biên giới Gabon và Equatorial Guinea. Người ta thấy muỗi Oveng rất năng động trong điều kiện nhá nhem tối, và những người sống dọc theo 2 con sông gần làng là nạn nhân của nó.
Mặc dù sẽ có thêm nhiều nghiên cứu về muỗi Oveng, dường như sự xuất hiện của giống muỗi mới đã khiến cho cuộc chiến chống sốt rét ở Cameroon càng thêm gay cấn. Ở châu Phi, bệnh sốt rét được sánh ngang với HIV/AIDS và cướp đi sinh mạng của gần 3.000 người mỗi ngày. Ước tính vùng đất này phải mất tới 12 tỷ USD hằng năm cho cuộc chiến chống bệnh.