Hiện nay, bệnh sốt xuất huyết và một số bệnh do muỗi truyền đang phát triển mạnh có khả năng gây thành dịch ở một số địa phương. Biện pháp đơn giản để phòng chống muỗi đốt lây truyền bệnh là sử dụng các loại hương xua muỗi. Hương xua muỗi là vật liệu chứa hóa chất diệt xông hơi có thể dùng phổ biến vì dễ sử dụng và không đắt tiền. Vậy hương xua muỗi sử dụng như thế nào để có hiệu quả ?
Đặc điểm của hương xua muỗi
Hương xua muỗi được sử dụng với tác dụng chính là ngăn chặn không cho muỗi bay vào trong nhà, trong phòng (tác dụng ngăn chặn); kích thích, làm cho muỗi bị nhiễu loạn sau khi tiếp xúc với khói hương và ngăn được muỗi đốt (tác dụng kích thích, xua đuổi); làm muỗi bị tê liệt và giết chết muỗi (tác dụng diệt). Hương xua muỗi là một biện pháp xua diệt muỗi bằng cách xông hơi được cộng đồng người dân sử dụng phổ biến vì đơn giản, hiệu quả, rẻ tiền. Khi hương được đốt, nó sẽ cháy âm ỉ trong vòng 6-8 giờ (loại hương vòng) và nhả khói tỏa hóa chất xua diệt muỗi một cách đều đặn vào không khí ở những nơi đặt nó.
Đơn giản lúc đầu, hương xua muỗi được chế biến và sản xuất bằng bột pyrethrum, nguyên liệu lấy từ cây cúc (Chrysanthemum cinerariaefolium). Cây cúc này chứa nhiều hoạt chất pyrethrin có tác dụng gây độc hại cho các loại côn trùng. Hoạt chất được chiết xuất và trộn với một số chất dễ cháy như mùn cưa và một chất kết dính như tinh bột. Pyrethrin có thể chiết xuất từ lá khô và rễ cây bằng một dung môi, chất này khi phun có tác dụng gây chết tức thời các loại côn trùng đang bay. Hoa cúc khô nghiền nát thành bột hoặc chiết xuất hoạt chất cũng được dùng để sản xuất hương xua muỗi. Hương xua muỗi thường được sản xuất dưới dạng hương que có thời gian sử dụng ngắn và dạng hương vòng có thời gian sử dụng dài hơn.
Ngày nay, nguồn cung cấp hoạt chất pyrethrin không chắc chắn và chủ động từ cây cúc, với sự phát triển của nền khoa học kỹ thuật tiên tiến, hoạt chất pyrethroid tổng hợp đã được sản xuất có hiệu lực tốt hơn thay thế nên việc sử dụng hoạt chất pyrethrin chiết xuất từ cây cúc pyrethrum đã giảm. Trong các loại pyrethroid tổng hợp, hoạt chất allethrin được sử dụng làm hương khá phổ biến vì nó có tác dụng gây diệt tức thời, có hiệu lực và dễ kiếm hơn là hoạt chất pyrethrin. Hóa chất DDT cũng là một thành phần có trong một số loại hương xua muỗi của Trung Quốc sản xuất nhưng ít hiệu quả và có thể gây độc hại. Trong quy trình sản xuất, để làm cho khói hương nhả ra có mùi dễ chịu thường cho thêm vào hương liệu tạo mùi. Hương xua muỗi nếu sản xuất đúng quy trình kỹ thuật có thể giữ được ba năm nếu được bảo quản, đóng gói kín bằng giấy hoặc nylon, đựng trong hộp, tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và độ ẩm không khí cao.
Sử dụng hương xua muỗi như thế nào ?  |
| Bình xịt muỗi(Hình minh họa) |
Hương xua muỗi thường được sản xuất dưới hai dạng, dạng hương que dùng trong thời gian ngắn và dạng hương vòng dùng trong thời gian dài hơn. Hương que có một đoạn chân hương dùng để cắm. Hương vòng có cái giá kim loại kèm theo trong hộp hương để gài đặt hương ở đầu trong, đầu tự do bên ngoài dùng để đốt lửa. Giá giữ hương vòng có tác dụng giữ cho các vòng hương không tiếp xúc hoặc rơi vì có thể làm cho hương bị tắt khi đốt hoặc gây cháy cho những vật ở chung quanh. Nếu dùng hương trong nhà, cần đặt giá hương trên một nền bằng vật liệu không cháy như một cái đĩa, đặt hương ở những nơi càng thấp càng tốt và chỗ hoặc phòng có người cần bảo vệ.
Cần đốt hương ngay trước khi muỗi hoạt động. Một vòng hương thường đủ cho một phòng ngủ bình thường có diện tích 35 m2. Ở những nơi có diện tích chật hẹp như lều trại, phòng nhỏ kín, khói hương có thể kích thích mắt và phổi gây chảy nước mắt và ho. Ở những không gian rộng hơn, cần đặt nhiều vòng hương ở những điểm khác nhau. Nếu phòng thoáng khí hoặc dùng hương xua muỗi ngoài trời, cần đặt vòng hương ở phía đầu gió vùng có người cần được bảo vệ. Nếu vòng hương được đốt vào buổi chiều tối, hương nhả khói và có thể bảo vệ tới sáng sớm hôm sau. Tuy vậy, nếu ở trong phòng có gió lùa qua cửa sổ hoặc cửa ra vào mở, ngoài trời có nhiều gió thì vòng hương xua muỗi có thể cháy nhanh hơn, phân tán và làm loãng tác dụng. Để có hiệu lực phòng chống muỗi truyền bệnh tốt hơn, hương xua muỗi cần được sử dụng vào các giờ thích hợp, chiều tối và sáng sớm ở trong nhà ở những thời điểm muỗi có mật độ hoạt động mạnh; đồng thời kết hợp với các biện pháp khác là mặc áo quần dài, dùng hóa chất xua muỗi bôi lên da ở những phần hở khi có những hoạt động cần thiết ở ngoài trời vào lúc sáng sớm hoặc xế chiều và lẽ dĩ nhiên phải sử dụng màn ngủ ban đêm ở trong nhà thành tập quán không thể thiếu được trong sinh hoạt.