Hội đồng Kinh tế và Xã hội (ECOSOC) đã thông qua một nghị quyết yêu cầu Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc (LHQ) thành lập một lực lượng công tác liên ngành về phòng chống và kiểm soát các bệnh không lây nhiễm do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đứng đầu.
Vai trò của lực lượng công tác liên ngành về phòng chống và kiểm soát các bệnh không lây nhiễm (NCDs)
Lực lượng này được tạo ra bằng cách mở rộng nhiệm vụ của văn phòng liên ngành đặc biệt đã có của Liên Hiệp Quốc, đặc trách về kiểm soát thuốc lá và hỗ trợ thực hiện Công ước khung của WHO về kiểm soát thuốc lá (FCTC).Nghị quyết đã được thông qua tại phiên họp quan trọng của ECOSOC được tổ chức tại Geneva, Thụy Sĩ trong năm 2013. Lực lượng công tác liên ngành sẽ phối hợp các hoạt động của tất cả các tổ chức thuộc Liên Hợp Quốc thực hiện Kế hoạch hành động toàn cầu về phòng chống và kiểm soát NCDs 2013-2020, được thông qua bởi Hội đồng Y tế thế giới tháng 5/2013.Đây là hoạt động quan trọng vì theo ước tính mới nhất của WHO, có 3 trong số 4 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn cầu có liên quan đến các bệnh không lây nhiễm, đặc biệt là bệnh tim mạch và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.
Kế hoạch hành động nhằm đạt được 9 mục tiêu toàn cầu tự nguyện, bao gồm việc giảm 25% tỷ lệ tử vong sớm do các bệnh tim mạch, ung thư, tiểu đường và các bệnh hô hấp mãn tính vào năm 2025;đồng thời cung cấp bản đồ mang tính lộ trình và danh sách các lựa chọn chính sách cho các nước thành viên, các tổ chức phi chính phủ, Tổ chức Y tế thế giới (WHO), các tổ chức khác của LHQ và tổ chức khu vực tư nhân để thực hiện chúng. Người đứng đầu nhà nước và chính phủ trong năm 2011 ghi nhận vai trò và trách nhiệm của các chính phủ trong việc giảm các bệnh không lâynhiễm thông qua tuyên bố chính trị của Liên Hợp Quốc về phòng chống NCDs vàvới nghị quyết này, ECOSOC được phép theo dõi trên những cam kết. WHO sẽ triệu tập một cuộc họp chính thức với các nước thành viên vào ngày 13/11/2013 để hoàn thành công việc trên một dự thảo điều khoản tham chiếu cho nhóm công tác của Liên hợp quốc về NCDs.
Một trong những thách thức lớn cho sự phát triển trong thế kỷ 21
Gánh nặng toàn cầu của NCDs-chủ yếu là bệnh tim mạch, ung thư, tiểu đường và các bệnh phổi mãn tính là một trong các thách thức lớn cho sự phát triển trong thế kỷ 21.Đại đa số tử vong (86%) trong độ tuổi từ 30-70 từ các bệnh xảy ra ở các nước có mức thu nhập thấp và thu nhập trung bình, đại diện cho 12 triệu người chết sớm mỗi năm.Hầu hết các ca tử vong có liên quan đến các yếu tố nguy cơ thông thường như sử dụng thuốc lá, rượu, chế độ ăn uống không lành mạnh và thiếu hoạt động thể chất.Tử vong sớm do NCDs không chỉ là sự đau khổ của con người mà còn làm giảm năng suất, giảm tăng trưởng kinh tế và tăng gánh nặng tài chính cho bệnh nhân do chi phí cao về chăm sóc sức khỏe, đưa các gia đình sống dưới mức nghèo khổ. Để ngăn chặn tử vong sớm từ NCDs, các lĩnh vực ngoài ngành y tế cũng cần phải tham gia hành động.Nhóm công tác sẽ cung cấp cho các nước đang phát triển với tư vấn chính sách, hỗ trợ kỹ thuật và xây dựng năng lực, chia sẻ bài học kinh nghiệm trong việc huy động các ngành khác nhau của chính phủ để đối phó với NCDs.
Vai trò cho từng tổ chức Liên Hợp Quốc
Trong hệ thống các tổ chức của Liên hiệp quốc, WHO có vai trò dẫn đầu hỗ trợ các nước trong nỗ lực ngăn chặn và kiểm soát NCDs.Sáng kiến hàng đầu đang được phát triển với IAEA, ITU, UNAIDS, UNDP vàcác cơ quan khác của LHQ đã bày tỏ sự quan tâm của họ để chia sẻ kiến thức khoa học hiện nay, bằng chứng sẵn có và kinh nghiệm quốc tế.
Liên Hợp Quốc sẽ xác định và thống nhất toàn hệ thống về vai trò, trách nhiệm hỗ trợ hiệu quả các nỗ lực giải quyết NCDs trong năm tới.Điều quan trọng là các tổ chức của Liên Hợp Quốc tăng cường năng lực của họ để đối phó với NCDs, phát triển các chương trình liên kết với WHO và vận động đối tác bao gồm các chính phủ, phi chính phủ và khu vực tư nhân bảo vệ sức khỏe cộng đồng từ bất kỳ xung đột lợi ích.