Viêm gan do virus có tên gọi là A, B, C, D, E ảnh hưởng đến hàng trăm triệu người trên thế giới vàgiết chết gần 1,4 triệu người mỗi năm. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và các đối tác đã chọn ngày 28 tháng 7 hàng năm là ngày Viêm gan thế giới (World Hepatitis Day) nhằm nâng cao nhận thức và hiểu biết của cộng đồng về viêm gan siêu vi và các bệnh lý do nó gây ra.
Ngày Viêm gan thế giới, 28 tháng 7 năm 2014
Vào ngày 28 tháng 7 hàng năm, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và các đối tác đánh dấu ngày Viêm gan thế giới (World Hepatitis Day) nhằm nâng cao nhận thức và hiểu biết về viêm gan siêu vi và các bệnh do nó gây ra. Viêm gan do virus là một nhóm các bệnh truyền nhiễm được gọi là viêm gan A, B, C, D, E ảnh hưởng đến hàng trăm triệu người trên thế giới, gây ra bệnh gan cấp và mãn tính, giết chết gần 1,4 triệu người mỗi năm nhưng bệnh viêm gan phần lớn vẫn còn bị bỏ qua hoặc không được biết rõ.
Vào tháng tư năm nay, WHO đã đưa ra khuyến cáo mới về điều trị viêm gan C. Vào tháng năm, các đại biểu tham dự Đại Hội đồng Y tế thế giới (World Health Assembly) đến từ 194 chính phủ đã thông qua một nghị quyết nhằm cải thiện công tác phòng chống, chẩn đoán và điều trị viêm gan do vi rus. Nhân ngày Viêm gan thế giới, 28/7/2014, WHO và các đối tác sẽ thúc đẩy các nhà hoạch định chính sách, cán bộ y tế và công chúng"suy nghĩ hơn nữa" (think again' about this) về "kẻ giết người thầm lặng" (silent killer) này.
Ngày Viêm gan thế giới cung cấp một cơ hội để tập trung vào hành động cụ thể như tăng cường phòng ngừa, sàng lọc và kiểm soát bệnh viêm gan virút và các bệnh có liên quan đến virus viêm gan (strengthening prevention, screening and control of viral hepatitis and its related diseases); gia tăng độ bao phủ vắc-xin viêm gan B và lồng ghép vắc-xin này vào trong chương trình tiêm chủng quốc gia increasing hepatitis B vaccine coverage and integration of the vaccine into national immunization programmes); hối hợp một đáp ứng toàn cầu tới viêm gan siêu vi (coordinating a global response to viral hepatitis). Ngày 28 tháng 7 đã được chọn làm Ngày Viêm gan thế giới nhằm vinh danh ngày sinh nhật của người đoạt giải Nobel, giáo sư Baruch Samuel Blumberg trong việc phát hiện ra virus viêm gan B.
 |
Think again |
 |
Suy nghĩ hơn nữa về viêm gan |
Hiểu biết về viêm gan (Q & A)
Thế nào là viêm gan? (What is hepatitis?)
Viêm gan là tình trạng viêm của gan, tình trạng bệnh lý này có thể tự giới hạn hoặc tiến triển đến xơ hóa (sẹo), xơ gan hoặc ung thư gan. Virus viêm gan là nguyên nhân phổ biến nhất của viêm gan trên thế giới nhưng các nhiễm trùng khác, các chất độc hại (ví dụ như rượu, một số loại thuốc) và các bệnh tự miễn cũng có thể gây viêm gan. Có 5 loại virus viêm gan chính được gọi là A, B, C, D và E là mối quan tâm lớn nhất bởi vì gánh nặng bệnh tật và tử vong do chúng gây ra và khả năng bùng phát và lây lan dịch bệnh. Đặc biệt, các loại B và C dẫn đến bệnh mãn tính cho hàng trăm triệu người và cùng với nhau chúng là nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh xơ gan và ung thư. Viêm gan A và E thường được gây ra do ăn phải thực phẩm hoặc nước bị ô nhiễm. Viêm gan B, C và D thường xảy ra như là kết quả của việc tiếp xúc qua đường tiêm chích với các chất dịch cơ thể bị nhiễm bệnh. Mô hình lan truyền phổ biến của những loại virus này bao gồm nhận máu hoặc các chế phẩm máu ô nhiễm, các thủ thuật y tế xâm lấn bằng cách sử dụng thiết bị bị ô nhiễm và việc lây truyền viêm gan B từ mẹ sang con khi sinh, từ thành viên gia đình tới đứa trẻ và cũng bởi quan hệ tình dục. Nhiễm trùng cấp tính có thể xảy ra với sự giới hạn hoặc không có triệu chứng hoặc có thể có các triệu chứng như vàng da (vàng da và mắt), nước tiểu đậm màu, mệt mỏi nặng, buồn nôn, nôn và đau bụng.
Các virus gây ra viêm gan có gì khác nhau? (What are the different hepatitis viruses?)
Các nhà khoa học đã xác định được 5 loại virus viêm gan duy nhất bởi các chữ cái A, B, C, D và E. Trong khi tất cả các loại virus này gây ra bệnh gan khác nhau về các cách thức quan trọng.
Virus viêm gan A (HAV) hiện diện trong phân của người bị nhiễm và thường được lây truyền qua tiêu thụ nước hoặc thực phẩm bị ô nhiễm. Một số thực hành tình dục cũng có thể làm lây lan HAV. Các nhiễm trùng trong nhiều trường hợp là nhẹ, hầu hết mọi người hồi phục hoàn toàn và vẫn còn miễn dịch để tránh việc nhiễm HAV thêm. Tuy nhiên, nhiễm HAV cũng có thể nặng và đe dọa tính mạng. Hầu hết mọi người trong nhiều khu vực của thế giới có vệ sinh kém đã bị nhiễm virus này, các vaccine sẵn có là an toàn và hiệu quả để ngăn chặn HAV.
Virus viêm gan B (HBV) được lây truyền qua tiếp xúc với máu bị nhiễm trùng, tinh dịch và dịch cơ thể khác. HBV có thể được truyền từ người mẹ bị nhiễm sang trẻ sơ sinh lúc sinh hoặc từ các thành viên gia đình đến trẻ em trong thời thơ ấu.Sự lây truyền cũng có thể xảy ra thông qua truyền máu và chế phẩm máu nhiễm HBV, việc tiêm chích bị nhiễm trong các thủ thuật y khoa và qua tiêm chích ma túy. HBV cũng gây nguy hiểm cho nhân viên y tế-những người chịu thương tích do tai nạn trong khi chăm sóc cho bệnh nhân bị nhiễm HBV. Các vaccine sẵn có là an toàn và hiệu quả để ngăn chặn HBV.
Virus viêm gan C (HCV) chủ yếu lây truyền qua tiếp xúc với máu bị nhiễm, có thể xảy ra thông qua việc truyền máu và chế phẩm máu bị nhiễm HCV, lây nhiễm trong các thủ thuật y khoa và qua tiêm chích ma túy, cũng có thể lây truyền qua đường tình dục nhưng ít phổ biến hơn, không có thuốc chủng ngừa HCV.
Virus viêm gan D (HDV) xảy ra chỉ trong những người bị nhiễm HBV, nhiễm trùng kép HDV và HBV có thể dẫn đến một căn bệnh nghiêm trọng hơn và kết quả tồi tệ hơn. Vaccine viêm gan B cung cấp bảo vệ tránh bị nhiễm HDV.
Virus viêm gan E (HEV) chủ yếu lây truyền qua tiêu thụ nước hoặc thực phẩm bị ô nhiễm. HEV là nguyên nhân phổ biến của dịch bệnh viêm gan và ngày càng được ghi nhận như một nguyên nhân quan trọng của bệnh ở các nước phát triển. Các vaccine an toàn và hiệu quả để ngăn ngừa nhiễm HEV đã được phát triển nhưng không phải là phổ biến rộng rãi.