Chủ đề của chiến dịch Tuần lễ tiêm chủng trên thế giới năm 2014 là "Bạn có cập nhật thông tin?" (Are you up-to-date?). Câu hỏi hướng chủ yếu vào công chúng và các liên quan đến việc người dân có tất cả các loại vaccine mà họ cần hay không.
Tuần lễ tiêm chủng trên thế giới (World Immunization Week)
Biểu ngữ cho tuần lễ tiêm chủng trên thế giới năm 2014 (World Immunization Week 2014 banner)
Chủ đề (Theme)
Chủ đề của chiến dịch Tuần lễ tiêm chủng trên thế giới năm 2014 là "Bạn có cập nhật thông tin?" (Are you up-to-date?). Câu hỏi hướng chủ yếu vào công chúng và các liên quan đến việc người dân có tất cả các loại vaccine mà họ cần hay không. Các quốc gia và các tổ chức được khuyến khích sử dụng chủ đề này một cách thích hợp với từng quốc gia hoặc tổ chức tập trung vào. Một số có thể muốn tập trung vào các lĩnh vực cụ thể của quần thể, trong khi một số khác tập trung vào những vaccine cụ thể; những quốc gia khác có thể mở rộng trọng tâm như đề cập đến thông tin chung về tiêm chủng ví dụ: “Bạn có thông tin mới nhất về các vaccine có sẵn cho bạn?" (you have the latest information on vaccines that are available to you?).
Khẩu hiệu và lời kêu gọi hành động sẽ được sử dụng trên các vật liệu mang tính toàn cầu là “Tiêm chủng vì một tương lai khỏe mạnh-Biết. Kiểm tra. Bảo vệ" (Immunize for a healthy future - Know. Check. Protect)
Thông điệp bao quát (Overarching message)
Thông điệp bao quát là hướng vào công chúng: "Bằng cách đảm bảo rằng bạn và gia đình của bạn được cập nhật về các loại vaccine mà bạn cần, bạn cung cấp cho chính mình những cơ hội tốt nhất vì một tương lai khỏe mạnh" (By making sure that you and your family are up-to-date with the vaccines you need, you give yourselves the best chance of a healthy future).
Lời kêu gọi hành động (Calls to action)
Biết (Know):lý do tại sao bạn cần phải chủng ngừa (why you need to get vaccinated); vaccin gì mà bạn cần (which vaccines you need); làm thế nào, ở đâu và khi nào bạn nên đi chủng ngừa (how, where and when you should get vaccinated) và nơi nào bạn có thể đến để tìm hiểu thêm (where you can go to find out more).
Kiểm tra (Check): bạn và gia đình bạn đã có tất cả các loại vaccine mà bạn cần hay không (whether you and family have had all the vaccines you need);khi nào thì bạn cần các liều tăng cường (when you need booster doses); bạn cần bất kỳ loại vaccine nào trước khi đi du lịch (whether you need any vaccines before travelling).
Bảo vệ (Protect): bảo vệ bản thân và gia đình bạn: hãy chủng ngừa (yourself and your family: get vaccinated).
Chúng tôi khuyến khích các cá nhân và các tổ chức làm việc ở các cấp độ khu vực, quốc gia và cộng đồng, trong khu vực công cộng và tư nhân và xã hội dân sự cùng làm việc với chúng tôi nhằm thúc đẩy cho việc tiếp cận của công chúng tới những thông tin và dịch vụ mà họ cần để đảm bảo chắc chắn rằng họ cập nhật các vaccine.
Một số hiểu biết cần thiết về tiêm chủng
Không bao giờ bỏ lỡ mũi tiêm khác (Never miss another jab)
Tháng 4/2014. WHO - Ditta và Richard có ý định đưa Dora, con trai của họ, đi tiêm liều thứ hai của vaccine kết hợp gồm sởi/quai bị/rubella nhưng không biết làm sao điều đó chỉ thoáng qua trong tâm trí của họ. Vì cha mẹ làm việc nên có rất nhiều thứ để sắp xếp trong nhà của họ và cuộc sống chuyên nghiệp mà điều đó tất cả là quá dễ dàng cho rằng liều thứ hai rất quan trọng rơi ra khỏi danh sách phải làm. Tuy nhiên, trí nhớ của họ nẩy lên ít hơn cách hài lòng khi họ đến thăm người thân trong một khu vực của Vương quốc Anh trong sự vây kín của một vụ dịch sởi.
Nhiều trẻ em bỏ sót chủng ngừa (Many children missing immunizations)
Tiêm chủng ngăn ngừa khoảng 2-3 triệu ca tử vong trên toàn thế giới mỗi năm, tuy nhiên 1 trong 5 trẻ em vẫn bị bỏ sót. Vào năm 2013, một số quốc gia ở châu Âu trải qua những vụ dịch sởi lớn, nhưng khu vực này đã nhắm mục tiêu loại trừ bệnh này vào năm 2015. Khi ngày càng có nhiều người, bao gồm cả cha mẹ bận rộn được thuyết phục bởi sự tiện lợi và dễ sử dụng của điện thoại thông minh (smart phones apps), sự thèm muốn của họ với "điện thoại thông minh” đang gia tăng từng ngày. Đương nhiên, nhiều cơ quan y tế công cộng đã công nhận điều này như một cơ hội lớn, một loạt các ứng dụng điện thoại thông minh đã xuất hiện cho các mục đích khác nhau như điều trị trầm cảm của bạn để tính toán có bao nhiêu đơn vị rượu bia bạn có thể đã tiêu thụ trong tuần đó.
Một điện thoại thông minh ứng dụng trong tiêm chủng (An immunization app)
Vì vậy, Robb Butler và Ajay Goel phụ trách về chương trình tiêm chủng và các bệnh có thể phòng ngừa bằng vaccine khu vực châu Âucủa WHO quyết định một điện thoại thông minh sẽ là cách lý tưởng để giúp phụ huynh theo dõi khi nào con cái của họ chủng ngừa. Tuy nhiên, họ cũng nhận thức được rằng nhiều nước sẽ cảm thấy khó khăn nếu không nói là không thể, để có được nó ngay từ đầu vì thiếu kinh phí hoặc chuyên môn kỹ thuật, đây rõ ràng là một nơi nào đó WHO có thể cho vay nhằm giúp đỡ một phần.
 |
| WHO/F. K. Vorting |
Vào năm 2013, họ thiết lập về việc tìm kiếm người thích hợp để phát triển việc mã hóa cho việc nhắc nhở chủng ngừa qua điện thoại thông minh được thực hiện miễn phí sẵn có cho cơ quan y tế. Các quốc gia sau đó sẽ có thể lấy mã (code) và tùy chỉnh nó để tạo ra một điện thoại thông minh đáp ứng nhu cầu cụ thể của họ. Viết mã hóa là phần lớn nhất của công việc trong phát triển một điện thoại thé hệ đời mới để cho những người này có quyền tiếp cận vào mã hóa làm cho mọi việc còn lại được thực hiện một cách nhanh chóng và rẻ tiền. "Điện thoại thông minh này sẽ làm cho nó dễ dàng hơn nhằm giúp các bậc cha mẹ biết được loại vaccine và khi nào mà con cái của họ cần thông qua nhắc nhở tự động", Robb Butler, khu vực châu Âu của WHO. Điện thoại thông minh mà WHO đã phát triển bao gồm thông tin về vaccine, các bệnh mà vaccine phòng ngừa và lịch trình tiêm chủng của quốc gia sẽ được thực hiện. Phụ huynh tải về và chỉ cần đặt cái tên và ngày tháng năm sinh của con cái họ và điện thoại của họ sẽ gửi cho họ một lời nhắc nhở mỗi lần tiêm chủng mới, thậm chí cung cấp cho họ tùy chọn quay số của bác sĩ với một cú nhấp chuột. "Chúng tôi biết rằng tiện lợi là một yếu tố quan trọng đối với các bậc cha mẹ bận rộn và tất cả điều là quá dễ dàng khi quên xem con của bạn đã có tất cả các chủng ngừa cần thiết hay chưa, điện thoại này sẽ làm dễ dàng hơn cho các bậc cha mẹ biết được các vaccine và khi nào mà con cái của họ cần thông qua nhắc nhở tự động", Robb Butler giải thích.
Tùy biến cho mỗi quốc gia (Customizable for each country)
Cái hay của cơ quan y tế ở mỗi quốc gia tùy biến theo yêu cầu của khách hàng sử dụng điện thoại thông minh mà nó sẽ là 100% phù hợp với cộng đồng sử dụng. Điều đó cũng có nghĩa là khi các vaccine mới được bổ sung hoặc sửa đổi lịch trình quốc gia đã có một nhà cung cấp dịch vụ địa phương có mặt để thực hiện những thay đổi này, cuối cùng là sự khuyến khích quyền sở hữu của dự án. Các quốc gia đầu tiên thực hiện thí điểm các phiên bản điện thoại thông minh ở tầm quốc gia sẽ là Estonia, Hungary và Romania theo một dự án hợp tác với Cộng hòa Moldova. Các điện thoại thông minh của các nước này nên có sẵn cho công chúng tải về trong khoảng thời gian của Tuần tiêm chủng thế giới (cũng là tuần lễ tiêm chủng ở châu Âu) trong tuần cuối cùng của tháng 4 năm 2014.
Tuần tiêm chủng trên thế giới (World Immunization Week)
Khẩu hiệu cho Tuần lễ tiêm chủng trên thế giới năm 2014 là "Chủng ngừa cho một tương lai khỏe mạnh: Biết-Kiểm tra-Bảo vệ" (Immunize for a healthy future: Know-Check-Protect). WHO khuyến khích các gia đình tìm hiểu thêm về các bệnh có thể phòng ngừa bằng vaccine, kiểm tra xem họ có cập nhật về các vaccine được khuyến cáo và ghé thăm nhà cung cấp sức khỏe để có được sự bảo vệ. Ở các nước có nhiều hơn một ngôn ngữ được nói, một nút chuyển đổi ngôn ngữ đã được thêm vào các điện thoại để cung cấp cùng một tiêu chuẩn dịch vụ cho tất cả các cộng đồng. Phiên bản hiện tại của điện thoại này là để dành cho các bậc cha mẹ có trẻ từ 0-10 tuổi nhận được các vaccine tiêu chuẩn. Tuy nhiên, quan tâm mạnh mẽ từ các nước khác đã thúc đẩy kế hoạch sản xuất một phiên bản mới sẽ cho phép bao gồm các vaccine tùy chọn, các phiên bản tương lai cũng sẽ cho phép người dùng thêm các thành viên khác trong gia đình không nằm trong độ tuổi từ 0-10.
"Chúng tôi là người may mắn" Richard nói: "Con gái của chúng tôi đã không mắc bệnh sởi nhưng tôi cảm thấy không thoải mái với thực tế là chúng tôi bỏ quên cơ hội. Điều đầu tiên chúng tôi làm khi chúng tôi về nhà là tạo ra một cuộc hẹn với y tá, Ditta và tôi đều muốn có một hệ thốngnhắc nhở, chúng tôi chắc chắn sẽ tải về các thông tin từđiện thoại thông minh".
Có một số lầm tưởng và sự thực gì về tiêm chủng? (What are some of the myths and facts about vaccination?)
Q&Atrực tuyến tháng 4/2013
Q: Có một số lầm tưởng (myth) và sự thực (fact) gì về tiêm chủng?
A: Lầm tưởng 1 (Myth 1). Vệ sinh và môi trường tốt hơn sẽ làm cho bệnh biến mất - vaccine là không cần thiết. Sai
Thực tế 1 (Fact 1): Các bệnh chúng ta có thể tiêm chủng để chống lại sẽ trở lại nếu chúng ta dừng lại chương trình tiêm chủng. Trong khi vệ sinh tốt hơn, rửa tay và nước sạch giúp bảo vệ con người tránh các bệnh truyền nhiễm, nhiều bệnh truyền nhiễm có thể lây lan bất kể chúng ta sạch sẽ như như thế nào. Nếu mọi người không tiêm phòng, một số bệnh đã trở nên không phổ biến chẳng hạn như bệnh bại liệt và sởi, sẽ nhanh chóng xuất hiện trở lại.
Myth 2. Vaccine gây ra tổn thương và tác dụng phụ lâu dài mà chưa được biết rõ, tiêm chủng thậm chí có thể gây tử vong. Sai
Fact 2: Vaccine là rất an toàn, hầu hết các phản ứng do vaccine thường nhẹ và tạm thời, như một sự đau nhẹ cánh tay hoặc sốt nhẹ. Các sự kiện sức khỏe rất nghiêm trọng là rất hiếm và được theo dõi và điều tra một cách cẩn thận. Bạn đang ở xa có khả năng bị tổn thương nghiêm trọng hơn bởi một căn bệnh có thể phòng ngừa bằng vắc-xin hơn bởi vắc-xin ; ví dụ trong trường hợp bại liệt, bệnh có thể gây liệt, sởi có thể gây viêm não, mù lòa và một số bệnh có thể phòng ngừa bằng vaccine thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Trong khi bất kỳ thương tổn nghiêm trọng hoặc tử vong do vaccine chỉ là một trong số quá nhiều người tiêm chủng, lợi ích của tiêm chủng lớn hơn rất nhiều so với nguy cơ và có nhiều, có rất nhiều thương tổn hơn và tử vong có thể xảy ra khi không có vaccin.
Myth 3: Thuốc chủng ngừa kết hợp chống lại các bệnh bạch hầu, uốn ván và ho gà và vắc-xin chống lại bệnh bại liệt gây ra hội chứng chết đột ngột ở trẻ sơ sinh.Sai
Fact 3: Không có mối quan hệ nhân quả giữa sử dụng vaccine và tử vong đột ngột ở trẻ sơ sinh, tuy nhiên các loại vaccine này được sử dụng tại một thời điểm khi trẻ sơ sinh có thể bị hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (sudden infant death syndrome_SIDS), nói cách khác, những cái chết do SIDS là đồng tình cờ với tiêm phòng và có thể đã xảy ra ngay cả khi chủng ngừa không được thực hiện. Điều quan trọng phải nhớ rằng 4 bệnh này là những bệnh đe dọa tính mạng và các bé sơ sinh không được chủng ngừa chống lại chúng có nguy cơ cao bị tử vong hoặc bị tàn phế nghiêm trọng.
Myth 4:Các bệnh có thể phòng ngừa bằng vaccine gần như được thanh toán ở đất nước tôi, vì vậy không có lý do gì để chủng ngừa.Sai
Fact 4: Mặc dù các bệnh có thể phòng ngừa bằng vaccine không còn phổ biến thuốc ở nhiều quốc gia, nhưng các tác nhân gây nhiễm gây ra bệnh tiếp tục lưu hành ở một số nơi trên thế giới. Trong một thế giới có sự liên kết nối cao thì các tác nhân gây nhiễm có thể vượt qua biên giới địa lý và lây nhiễm cho bất cứ ai không được bảo vệ; ví dụ ở Tây Âu, bệnh sởi bùng phát đã xảy ra ở quần thể không được chủng ngừa ở Áo, Bỉ , Đan Mạch, Pháp, Đức, Ý, Tây Ban Nha, Thụy Sĩ và Vương quốc Anh từ năm 2005. Vì vậy, hai lý do chính để chủng ngừa là để bảo vệ chính mình và để bảo vệ những người xung quanh chúng ta. Chương trình tiêm chủng thành công như xã hội thành công, phụ thuộc vào sự hợp tác của mỗi cá nhân nhằm đảm bảo lợi ích cho tất cả, chúng ta không nên dựa vào những người xung quanh chúng ta để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh; mà chúng ta cũng phải làm những gì chúng ta có thể.
Myth 5:Các bệnh ở trẻ em có thể phòng ngừa bằng vaccine chỉ là một thực tế bất hạnh của cuộc sống. Sai
Fact 5: Các bệnh có thể phòng ngừa bằng vaccine không phải là "sự kiện trong cuộc sống“ (facts of life). Các bệnh như sởi, quai bị và rubella là rất nghiêm trọng và có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng ở cả trẻ em và người lớn, bao gồm viêm phổi, viêm não, mù mắt, tiêu chảy, nhiễm trùng tai, hội chứng rubella bẩm sinh (nếu một người phụ nữ bị nhiễm rubella sớm trong thai kỳ), và tử vong. Tất cả các bệnh này và sự đau khổ có thể được ngăn ngừa bằng vaccin. Không tiêm chủng chống lại các bệnh này khiến cho các em dễ bị các tổn thương không cần thiết.
Myth 6: Cho một đứa trẻ nhiều hơn một loại vaccine tại một thời điểm có thể làm tăng nguy cơ các tác dụng phụ có hại, có thể gây quá tải hệ thống miễn dịch của trẻ. Sai
Fact 6: Bằng chứng khoa học cho thấy rằng cho một số loại vaccin cùng một lúc không có ảnh hưởng xấu đến hệ thống miễn dịch của trẻ. Trẻ em bị phơi nhiễm với hàng trăm các chất lạ kích hoạt một đáp ứng miễn dịch hàng ngày.Hành động đơn giản của việc ăn thực phẩm đưa các kháng nguyên mới vào cơ thể, và nhiều vi khuẩn sống trong miệng và mũi. Một đứa trẻ bị phơi nhiễm với khá nhiều kháng nguyên do một cảm lạnh hoặc đau họng hơn là do vaccine. Lợi thế quan trọng của việc sử dụng một số vaccine cùng một lúc là đến bệnh viện ít hơn, tiết kiệm thời gian và tiền bạc, và trẻ em có nhiều khả năng hoàn thành việc tiêm chủng theo lịch được khuyến cáo. Ngoài ra,có thể có một chủng ngừa kết hợp, ví dụ kết hợp vaccine bệnh sởi, quai bị và rubella, có nghĩa là số lần tiêm sẽ ít hơn.
Myth 7: Cúm chỉ như là một sự phiền toái, và vaccine là không có hiệu quả.Sai
Fact 7: Cúm gây ra nhiều hơn một sự phiền toái, đó là một căn bệnh nghiêm trọng giết chết từ 300 000-500 000 người trên thế giới mỗi năm. Phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ, người cao tuổi có sức khỏe kém và bất cứ ai có một bệnh lý mãn tính như là hen suyễn hoặc bệnh tim, có nguy cơ cao bị nhiễm trùng nặng và tử vong. Tiêm chủng cho phụ nữ mang thai có thêm lợi ích của việc bảo vệ trẻ sơ sinh của họ (hiện nay chưa có thuốc chủng ngừa cho trẻ sơ sinh dưới sáu tháng). Tiêm chủng tạo ra miễn dịch đối với ba chủng lưu hành phổ biến nhất trong bất cứ mùa nào là cách tốt nhất để giảm nguy cơ bị bệnh cúm nặng và lây lan cho người khác. Tránh bệnh cúm có nghĩa là tránh chi phí chăm sóc y tế bổ sung và thu nhập bị mất do không làm việc hay không đến trường học.
Myth 8: Tốt hơn là tạo miễn dịch thông qua bệnh hơn là thông qua vaccine.Sai
Fact 8: Vaccin tương tác với hệ thống miễn dịch để tạo ra một đáp ứng miễn dịch tương tự đáp ứng được tạo ra bởi nhiễm trùng tự nhiên, nhưng vaccine không gây bệnh hoặc đặt những con người được chủng ngừa có nguy cơ biến chứng tiềm năng. Ngược lại, cái giá phải trả để có được khả năng miễn dịch thông qua nhiễm trùng tự nhiên có thể là chậm phát triển tâm thần do Haemophilus influenzae loại b (Hib), dị tật bẩm sinh do rubella, ung thư gan do vi-rút viêm gan B, hoặc tử vong do bệnh sởi.
Myth 9: Vaccine có chứa thủy ngân, là nguy hiểm. Sai
Fact 9: Thiomersal là một hợp chất hữu cơ, chứa thủy ngân được bổ sung vào một số loại vaccine như một chất bảo quản. Đây là chất bảo quản được sử dụng rộng rãi đối với vaccine được cung cấp trong các lọ đựng nhiều liều, không có bằng chứng cho thấy số lượng thiomersal được sử dụng trong vaccine tạo ra một nguy cơ với sức khỏe.
Myth 10: Các vaccine gây ra bệnh tự kỷ. Sai
Fact 10: Nghiên cứu vào năm 1998 trong đó nêu ra những lo ngại về mối liên hệ giữa vaccine sởi - quai bị - rubella (MMR) và bệnh tự kỷ sau đó đã được tìm thấy là một thiếu sót nghiêm trọng và bài báo đã được rút lại trên tạp chí xuất bản. Thật không may, việc xuất bản bài báo đó tạo ra một cơn hoảng loạn dẫn đến giảm tỷ lệ tiêm chủng và các vụ dịch về các bệnh này xảy ra sau đó, không có bằng chứng về mối liên hệ giữa vaccine MMR và bệnh tự kỷ hay các rối loạn tự kỷ.