Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon đến thăm Haiti và cho rằng đây là "trách nhiệm đạo đức" (moral duty) nhằm giúp giải quyết dịch bệnh này và"một số lượng người không thể chấp nhận" (unacceptable number of people) bị ảnh hưởng bởi dịch tả. Liên hiệp quốcsẽ cố gắng nâng số tiền trợ lên 2,2 tỉ đô la (1,3 tỷ Euro) để chống lại sự lây lan của dịch tả ở Haiti.
Hơn 8.500 người đã chết trong vụ dịch tả quét qua (swept through) quốc gia này từ năm 2010, chứng cứ cho thấy lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc (UN peacekeepers) mang dịch tả đến Haiti nhưng cho đến nay tổ chức này từ chối yêu cầu bồi thường. Cho đến nay, Liên Hiệp Quốc vẫn không chịu nhận trách nhiệm về vụ dịch đã giết chết 8.500 người và gây nhiễm cho hơn 700.000 người khác kể từ tháng 10/2010 mặc dầu đã có bằng chứng cho thấy dịch bệnh này xảy ra ở Haiti là do lực lượng gìn giữ hòa bình đóng cạnh một con sông chính. Bệnh tả (cholera)-căn bệnh không có trong tài liệu nào ở Haiti trong gần 100 năm trước khi vụ dịch này xảy ra là một nhiễm trùng gây ra tiêu chảy nặng có thể dẫn đến mất nước trầm trọng và tử vong và do tình trạng vệ sinh nghèo nàn.
 |
Các bệnh nhân bị dịch tả đang được điều trị ở Haiti |
Tổng thư ký Liên Hiệp quốc viếng thăm Haiti nhằm giải quyết khủng hoảng do dịch tả
Ngày 14/7/2014. PORT-AU-PRINCE - Tổng thư ký Liên Hiệp quốc Ban Ki-Moon có chuyến viếng thăm Haiti nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng do dịch tả (UN Chief Makes 'Pilgrimage' to Haiti to Address Cholera Crisis). Ngài Ban Ki-Moon bay tới Haiti vào hôm thứ hai với những gì mà ông ta gọi là “chuyến viếng thăm cần thiết” (necessary pilgrimage) nhằm thúc đẩy các nỗ lực làm giảm dịch bệnh tả-căn bệnh đã giết chết hàng ngàn người và các vấn đềcó liên quan đến lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc.
Ngài Tổng thư ký đang tìm kiếm ngân quỹ hỗ trợ là 2,2 tỷ đô la cho một chiến dịch loại trừ bệnh tả trong 10 năm mà ông ta phát động vào tháng 12/2012 với Tổng thống Haiti và Tổng thống quốc gia láng giềng Cộng hòa Dominica. Đi cùng với phu nhân, Ngài Ban phát biểu tại một nhà thờ tại ngôi làng Los Palmas ở vùng nông thôn bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh nằm ở cao nguyên miền Trung của Haiti mà ông ta đã viếng thăm để “ bày tỏ tình đoàn kết” (express our solidarity) với các gia đình có người thân bị chết. Ông Ban nói: “Tôi biết đại dịch đã gây ra sự giận dữ, sự sợ hãi rất nhiều và biết rằng căn bệnh này tiếp tục ảnh hưởng tới một lượng lớn người dân là không thể chấp nhận được” và ông ta nói thêm: “Vợ tôi và tôi đến đây để chia sẽ nỗi đau thương và mất mát đối với các bạn, là một người cha, người ông và cũng là người vợ và người bà, chúng tôi cảm thấy nỗi đau này quá lớn mà các bạn phải cam chịu”.
Cùng với Thủ tướng Haiti ông Laurent Lamothe, Ngài Tổng thư ký sau đó đã phát động một “chiến dịch tổng vệ sinh” (Total Sanitation Campaign) và ghi nhận rằng một trong hai yếu kém của người dân Haiti là thiếu tiếp cận với các hệ thống vệ sinh môi trường đầy đủ. Theo ông Ban, Chương trình đang kiếm tìm nguồn lực để huấn luyện cho người dân xây dựng nhà vệ sinh cũng như lắp đặt các hệ thống lọc nước sạch ở các trường, các trung tâm y tế và các chợ tại địa phương.
 |
Ngài Ban Ki-Moon- Tổng thư ký Liên Hiệp quốc viếng thăm gia đình các nạn nhân dịch tả
trong lễ phát động chiến dịch vệ sinh môi trường ở Hinche, Haiti, ngày 14/7/2014 |
Cùng với ngân hàng thế giới, Liên Hiệp quốc đang nhắm mục tiêu cho 55 cộng đồng bị ảnh hưởng bởi dịch tả, bao phủ cho khoảng 3,8 triệu người trong vòng 5 năm tới. Các nhà tài trợ chậm đáp ứng với chiến dịch loại trừ bệnh tả nhưng ông Ban nói với thời báo Miami Herald rằng Liên Hiệp Quốc sẽ tìm kiếm nguồn kinh phí bổ sung cho 400 triệu đô la ban đầu cần thiết cho hai năm đầu tiên, ông Ban cũng có kế hoạch thị sát tới Cộng hòa Dominica vào hôm thứ ba để trao đổi với Tổng thống Danilo Medina và sẽ đọc bài diễn văn tại một hội nghị chung.
Các luật sư đã sắp đặt 3 vụ kiện chống lại Liên Hiệp quốc nhằm tìm kiếm sự bồi thường cho các nạn nhân Haiti trong vụ dịch, Quân đội Napalese đóng cạnh ngã ba con sông Artibonite đã xả các chất thải tươi mang chủng vi khuẩn tả làm bùng phát dịch tả, các luật sự cho biết. Một ủy ban độc lập được sự chấp thuận bởi Ngài Tổng thư ký nghiên cứu về vụ dịch đã công bố một bản báo cáo vào năm 2011 rằng họ không kết luận được làm thế nào mà dịch tả được đưa vào Haiti. Trung tâm phòng chống và kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (U.S. Centers for Disease Control and Prevention) cho rằng chứng cứ thuyết phục cho thấy lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp quốc là nguồn lây nhiễm dịch bệnh Một số quan chức cấp cao của Liên Hiệp quốc kể cả Giám đốc về nhân quyền (human rights) là bà Navi Pillay cũng nói rằng các nạn nhân của dịch tả phải được bồi thường.
Liên Hợp Quốc giúp Haiti chống lại bệnh dịch tả
Ngày 15/7/2014. BBC News-Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon: Liên Hợp Quốc giúp Haiti chống lại bệnh dịch tả (UN to help Haiti fight cholera epidemic). Ông đang ở thăm Haiti và cho rằng đây là "trách nhiệm đạo đức" (moral duty) nhằm giúp giải quyết dịch bệnh này và"một số lượng người không thể chấp nhận" (unacceptable number of people) bị ảnh hưởng bởi dịch tả vàsẽ cố gắng nâng số tiền trợ lên 2,2 tỉ đô la (1,3 tỷ Euro) để chống lại sự lây lan của dịch tả ở Haiti.
'Tức giận và sợ hãi' (anger and fear).
Phát biểu tại một nhà thờ ở một trong những ngôi làng bị ảnh hưởng tồi tệ nhất, ông Ban Ki-moon nói rằng ông nhận thức được dịch bệnh đã "gây ra sự giận dữ và sợ hãi" (caused much anger and fear) ở Haiti và tiếp tục ảnh hưởng đến "một số lượng lớn người dân” (an unacceptable number of people” và không thể chấp nhận được.
Liên Hợp Quốc đang đối mặt với ba vụ kiện liên quan đến dịch bệnhnhưng đã tuyên bố miễn trừ pháp lý, một luật sư của các nạn nhân cho biết đó là một sự xúc phạm đến tất cả người dân Haiti và ông Ban đến vì một bức ảnh-cơ hội (photo-opportunity) khi ông từ chối chịu trách nhiệm về hàng ngàn người tử vong. Vào tháng 12/2012, ông Ban đã phát động một kế hoạch tiêu tốn 2,2 tỉ đô la để loại bỏ bệnh tả khỏi Haiti trong vòng 10 năm nhưng các nhà tài trợ đã chậm chạp tiến về phía trước với các khoản tiền cần thiết, Liên Hiệp Quốc cho biết họ chưa thể tăng 400 triệu đô la cần thiết để tài trợ cho chương trình trong hai năm đầu tiên. Ông Ban và Thủ tướng Haiti Laurent Lamothe vào hôm thứ hai đưa ra sáng kiến nhằm cải thiện vệ sinh môi trường ở các vùng nông thôn của Haiti và đó là một trong hai nơi mà người dân thiếu vệ sinh môi trường đầy đủ.
 |
Người dân Haiti tụ tập để yêu cầu sự hỗ trợ tài chính từ Liên Hiệp Quốc |
Trước khi xảy ra đại dịch tả năm 2010, Haiti không có trường hợp mắc bệnh tả nào trong vòng 100 năm qua. Tuy nhiên, nguyên nhân bùng phát dịch tả ở Haiti bắt đầu từ tháng 10/2010 được xác định từ nguồn nước của một con sông chính chảy qua khu vực đóng quân của lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc là binh sĩ Nepal và chủng vi khuẩn tả bùng phát ở Haiti được cho là chủng vi khuẩn tả phát hiện trước đó ở Nepal. Hơn 700.000 người ở Haiti đã bị nhiễm bệnh tả và 8.500 người chết từ khi vụ dịch bùng phát đến nay.
Vào năm 2013 bên nguyên đơn là Viện nghiên cứu tư pháp và dân chủ Haiti đã nộp đơn kiện đòi bồi thường lên tòa án New York (Mỹ) với lý do và bằng chứng nêu trên vì cho rằng các nhân viên gìn giữ hòa bình của UN đã mang dịch bệnh này từ Nepal đến đây khi tham gia công tác cứu trợ sau động đất từ tháng 1/2010, ngoài ra bên nguyên đơn cũng cáo buộc rằng tổ chức này đã không thể đảm bảo ngăn chặn đại dịch tả ở đây cho dù thực tế hệ thống nước sạch và vệ sinh môi trường của Haiti rất yếu kém, dễ dẫn tới việc bùng phát các loại bệnh lây lan qua đường nước uống và sinh hoạt.
 |
Điều kiện vệ sinh môi trường dễ dẫn đến dịch bệnh
đường tiêu hóa ở Haiti |
Tuy nhiên, theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, bà Jen Psaki thì Liên hợp quốc (UN), Phái bộ ổn định của UN tại Haiti, Tổng thư ký UN Ban Ki-moon và trợ lý của ông về chiến dịch hỗ trợ cho Haiti đều được miễn trừ truy tố. Vào ngày 7/3/2014, Tòa án New York của Mỹ đã chính thức ra phán quyết UN được miễn truy tố trước những khiếu nại của nạn nhân dịch bệnh tả bùng phát sau động đất ở Haiti năm 2010 khiến hàng nghìn người tử vong. Bà Jen Psaki nêu rõ, chính phủ Mỹ thông cảm sâu sắc và chia sẻ với người dân Haiti về những mất mát của họ song cũng nhấn mạnh rằng, nước Mỹ có nhiệm vụ pháp lý phải bảo vệ quyền miễn trừ truy tố đối với UN và các quan chức của tổ chức này có trụ sở tại New York.