Đầu tư cho y tế dự phòng: Bỏ một, lãi mười!; Thời tiết giao mùa – “sứ giả” của dịch bệnh; Chủ động đối phó với dịch sởi; Hà Nội đã ghi nhận 38 trường hợp mắc bệnh sởi; Lần đầu tiên thả muỗi vằn mang vi khuẩn Wolbachia trên đất liền; Hà Nội ghi nhận 22 ca mắc sởi từ đầu năm 2018; Ghi nhận các ca mắc sởi ở cả hai miền Nam - Bắc; Thủy đậu vào mùa, hàng trăm người nhập viện
Hà Nội mới
Đầu tư cho y tế dự phòng: Bỏ một, lãi mười!
Hơn 879.000 hồ sơ quản lý sức khỏe điện tử được thiết lập, hơn 115.000 mẫu xét nghiệm tầm soát sớm ung thư đại trực tràng được triển khai trong năm 2017 tại Hà Nội đã góp phần ngăn chặn bệnh, hạn chế số bệnh nhân nhập viện. Thực tế cho thấy, nếu chi một đồng cho y tế dự phòng thì sẽ tiết kiệm được mười đồng trong điều trị!...
Đồng bộ từ cộng đồng đến bệnh viện
Chỉ chưa đầy 2 tháng sau khi phát hiện mắc ung thư đại trực tràng, ông X.T (63 tuổi, ở phường Việt Hưng, quận Long Biên, Hà Nội) đã qua đời. Theo người nhà kể lại, cách đây 2 năm, ông T thường bị đau bụng, ợ hơi, đầy bụng. Thế nhưng, vì chủ quan nên ông không đi khám bệnh. Cho đến khi cơ thể thường xuyên mệt mỏi, đi ngoài ra máu, nôn, sút cân không rõ nguyên nhân..., ông T mới chịu tới bệnh viện thì đã quá muộn. Kết quả xét nghiệm cho thấy, ông bị ung thư đại trực tràng giai đoạn cuối, đã di căn sang gan và phổi.
Theo ông Trần Văn Thuấn, Giám đốc Bệnh viện K trung ương, ung thư đại trực tràng đứng thứ 4 trong số 10 bệnh ung thư phổ biến nhất ở nam giới với khoảng 8.000 bệnh nhân được phát hiện mỗi năm. Dự kiến, đến năm 2020, con số này sẽ tăng lên hơn 13.000 trường hợp.
Đây cũng là bệnh ung thư đứng thứ hai trong số 10 bệnh ung thư phổ biến ở nữ giới với khoảng hơn 6.000 ca mắc/năm. Dự kiến, đến năm 2020, số phụ nữ được phát hiện ung thư đại trực tràng vào khoảng 11.000. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm bằng phương pháp tầm soát ung thư định kỳ, bệnh có tỷ lệ chữa khỏi lên đến 90%.
“Với các bệnh ung thư, càng phát hiện sớm thì việc điều trị càng đơn giản, hiệu quả và tiết kiệm được chi phí”, ông Trần Văn Thuấn khẳng định.
Bệnh viện K trung ương đã ghi nhận không ít bệnh nhân bị ung thư đại trực tràng cách đây hơn 20 năm và hiện vẫn sống khỏe mạnh nhờ được phát hiện bệnh từ trong “trứng nước” và tuân thủ phác đồ điều trị. Tuy nhiên, đáng buồn là tỷ lệ phát hiện ung thư đại trực tràng ở giai đoạn sớm rất thấp, chỉ từ 5,3% đến 17,2%.
Trước thực tế trên, hơn 1 năm qua, Hà Nội đã triển khai tầm soát sớm ung thư đại trực tràng cho hơn 115 nghìn người dân trên 40 tuổi tại địa bàn 104 xã, phường của 8 quận, huyện (Cầu Giấy, Nam Từ Liêm, Hà Đông, Ba Đình, Long Biên, Đống Đa, Sóc Sơn và Thanh Trì). Kết quả cho thấy gần 6% mẫu xét nghiệm dương tính.
Ông Nguyễn Đình Hưng, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn chia sẻ, đây là chương trình tầm soát ung thư đại trực tràng đầu tiên tại Việt Nam được thực hiện đồng bộ từ cộng đồng đến bệnh viện. Chương trình được triển khai tại Trung tâm Kỹ thuật cao và Tiêu hóa Hà Nội (Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn), dự kiến tầm soát cho gần 2 triệu người dân từ 40 tuổi trở lên - độ tuổi được khuyến cáo nên tầm soát ung thư đại trực tràng kể cả khi đang khỏe mạnh.
Cũng theo ông Nguyễn Đình Hưng, những kết quả xét nghiệm ban đầu có thể không giúp khẳng định chắc chắn là người được xét nghiệm có mắc ung thư hay không, nhưng là gợi ý để các bác sĩ chỉ định các xét nghiệm chuyên sâu như nội soi đại trực tràng, sinh thiết polyp… và đưa ra chẩn đoán chính xác, giúp người dân kịp thời nắm bắt tình hình bệnh. Tầm soát ung thư, vì thế, là một cách đầu tư vào y tế dự phòng để giảm chi phí điều trị của người dân.
Phòng bệnh hơn chữa bệnh
Phát biểu tại lễ kỷ niệm 63 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam do Bộ Y tế tổ chức mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam nhấn mạnh: Một trong những yêu cầu quan trọng Nghị quyết số 20-NQ/TƯ về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới; Nghị quyết số 21-NQ/TƯ về công tác dân số trong tình hình mới (Hội nghị lần thứ 6, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII) đặt ra là phát triển bền vững, cân đối giữa điều trị với dự phòng, giữa y tế chuyên sâu và y tế công cộng.
Nghị quyết cũng đã xác định mục tiêu, lộ trình để tiến tới bao phủ bảo hiểm, mọi người dân đều được theo dõi, tư vấn, chăm sóc sức khỏe ngay cả khi chưa có bệnh, và khi có bệnh thì được chữa trị sớm nhất. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng cho rằng, cần mạnh dạn, sáng tạo ứng dụng công nghệ thông tin ngay từ y tế cơ sở, tiến tới tất cả thông tin về sức khỏe của từng người được lưu giữ an toàn.
Theo Tiến sĩ Nguyễn Khắc Hiền, Giám đốc Sở Y tế Hà Nội, nhiều nghiên cứu đã chỉ rõ, nếu chi một đồng cho y tế dự phòng thì sẽ tiết kiệm được mười đồng trong điều trị. Việc ngành Y tế Thủ đô tổ chức xét nghiệm tầm soát sớm ung thư đại trực tràng cho người dân và thiết lập hồ sơ sức khỏe điện tử là nhằm đạt được lợi ích trên. Khi có hồ sơ điện tử quản lý sức khỏe, người mắc các bệnh thông thường sẽ được phát hiện sớm và điều trị ngay tại cơ sở y tế tuyến dưới, hạn chế biến chứng và các bệnh viện tuyến trên sẽ không bị quá tải. Chưa kể, quản lý tốt dữ liệu thì hồ sơ theo dõi sức khỏe còn giúp giảm chi phí điều trị do phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, có thể hạn chế việc sử dụng dịch vụ kỹ thuật cao - chi phí lớn.
Rõ ràng, việc tầm soát sớm bệnh, lập hồ sơ theo dõi sức khỏe không chỉ giúp phát huy tối đa hiệu quả phòng chống bệnh từ tuyến y tế cơ sở, mà còn tạo điều kiện cho mọi người thường xuyên theo dõi tình hình sức khỏe, chủ động bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cho bản thân và gia đình, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Hiệu quả đầu tư cho y tế dự phòng, nói không quá, thực sự là bỏ một, lãi mười!
Theo Tiến sĩ Trần Tuấn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu đào tạo và Phát triển cộng đồng, mảng y tế dự phòng và chăm sóc sức khỏe ban đầu cần mức đầu tư ít nhưng cho “lãi” nhiều. Thế nhưng, thời gian qua, chiến lược phát triển của ngành Y tế bị cuốn theo các hoạt động của lĩnh vực y học điều trị, tức là tập trung quá nhiều cho hệ thống điều trị. Hướng đi này mới chỉ giúp giải quyết phần ngọn chứ chưa giải quyết được gốc của vấn đề. |
Thời tiết giao mùa – “sứ giả” của dịch bệnh
Miền Bắc đang trong giai đoạn thời tiết giao mùa, không khí ẩm ướt tạo điều kiện cho nấm mốc, vi rút, vi khuẩn phát triển, số bệnh nhân gia tăng. Hiện nay, một số bệnh viện tại Hà Nội tiếp nhận nhiều trẻ nhập viện muộn, khi bệnh đã sang giai đoạn nặng do sai lầm của cha mẹ như tự ý mua thuốc điều trị cho trẻ, không tuân thủ chỉ định của bác sĩ...
Bệnh nặng do sai lầm của cha mẹ
Những ngày này, Khoa Nhi (Bệnh viện Bạch Mai) khám cho khoảng 400-500 trẻ/ngày, trong đó có nhiều trẻ phải nhập viện do viêm đường hô hấp, viêm phổi nặng, viêm tiểu phế quản, cúm… PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng (Khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, kiểu thời tiết sáng sớm mưa phùn, trưa, chiều hửng nắng và đêm trở lạnh khiến trẻ nhỏ - đối tượng có sức đề kháng kém - dễ bị nhiễm các bệnh liên quan đến đường hô hấp, thậm chí bệnh tái đi tái lại nhiều lần.
PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng dẫn chứng, có trường hợp chỉ trong vòng 1 tháng phải nhập viện tới 3 lần do bị viêm đường hô hấp trên. Thế nhưng, với trường hợp này, mỗi lần trẻ vào bệnh viện là các bác sĩ lại đưa ra phác đồ điều trị, đơn thuốc khác nhau. Chẳng hạn, ở lần đầu, trẻ nhiễm vi khuẩn và phải dùng kháng sinh, nhưng đến đợt sau, bệnh tái phát do nhiễm vi rút nên phải dùng thuốc khác chứ không thể cho trẻ uống kháng sinh nữa... Thế nhưng, không phải phụ huynh nào cũng hiểu điều đó.
“Việc phân biệt bệnh do vi khuẩn hay vi rút gây ra là vô cùng quan trọng, bởi có xác định rõ nguyên nhân thì mới có cách điều trị đúng. Đa số bệnh về hô hấp đều do vi rút gây ra, vì vậy, việc dùng thuốc kháng sinh là vô ích. Nếu lạm dụng kháng sinh quá mức sẽ vô tình tiêu diệt vi khuẩn có lợi, để lại vi khuẩn mang gien kháng thuốc nên cơ thể dễ bị tấn công, bệnh hay tái phát”, PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng nói.
Một sai lầm nữa là khi trẻ mắc viêm đường hô hấp trên hay viêm đường hô hấp dưới đều kèm theo những cơn ho, nhiều phụ huynh khi đưa con đến khám chỉ mong bác sĩ kê đơn thuốc trị ho khẩn cấp. Trong khi đó, chính những cơn ho lại giúp tống dịch nhầy, đờm… ra ngoài cơ thể, giúp trẻ nhanh khỏi bệnh hơn. Chính vì vậy, theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, cha mẹ cần bình tĩnh khi trẻ bị ho, không tùy tiện mua thuốc. Tùy vào đặc tính của cơn ho và bệnh mà trẻ đang mắc, các bác sĩ sẽ đưa ra chỉ định phù hợp.
Thời tiết nồm, ẩm như hiện nay cũng tạo điều kiện thuận lợi cho vi rút cúm phát triển với tốc độ lây lan nhanh. Vì quá lo lắng, lại nghĩ đơn giản nên không ít người dân tự ý tìm mua thuốc Tamiflu về để điều trị bệnh cúm.
Bác sĩ Đỗ Thiện Hải, Phó Trưởng khoa Truyền nhiễm (Bệnh viện Nhi trung ương) cho rằng, không phải bệnh nhân nào bị cúm cũng cần dùng Tamiflu. Với loại thuốc này, tốt hơn cả là dùng đúng theo chỉ định của các bác sĩ. Trẻ mắc cúm mùa, nếu được chăm sóc tốt tại nhà sẽ tự khỏi sau 3-5 ngày; khi cần, nên tìm cách hạ sốt cho trẻ bằng thuốc mà bác sĩ chỉ định chứ không nên tự ý mua thuốc theo kinh nghiệm cá nhân.
“Với một số trẻ mắc cúm, cha mẹ thường cho con uống thuốc kháng sinh mà không biết rằng dùng loại thuốc này trong điều trị cúm là vô tác dụng”, bác sĩ Đỗ Thiện Hải khẳng định.
Thời tiết giao mùa cũng khiến nhiều người mắc bệnh hen, đặc biệt là cơn hen cấp ở người có tiền sử bệnh hen. Bác sĩ Ngô Anh Vinh, Khoa Cấp cứu và Chống độc (Bệnh viện Nhi trung ương) kể, mới đây, các bác sĩ tiếp nhận một bệnh nhi 9 tuổi (ở quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) nhập viện trong tình trạng tổn thương não không thể hồi phục. Nguyên nhân là bệnh nhi đi chơi nhưng cha mẹ quên mang theo thuốc dự phòng để cắt cơn hen. Khi bệnh nhi lên cơn hen cấp, có biểu hiện khó thở, gia đình quay về nhà lấy khí dung để hỗ trợ đường thở nhưng không kịp. Bệnh nhi rơi vào tình trạng ngưng tuần hoàn, tím tái và ngất xỉu.
Phòng bệnh hơn chữa bệnh
Theo báo cáo của Sở Y tế Hà Nội, trong 2 tháng đầu năm 2018, trên địa bàn thành phố ghi nhận 52 trường hợp mắc sốt xuất huyết, 19 trường hợp mắc sởi và 12 trường hợp mắc tay chân miệng.
PGS.TS Hoàng Đức Hạnh, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết, thời tiết giao mùa, nhất là trong giai đoạn chuyển từ mùa xuân sang hè dễ làm gia tăng các bệnh truyền nhiễm như sốt xuất huyết, sởi, tay chân miệng… Để tránh lây nhiễm chéo, các bệnh viện trên địa bàn Hà Nội đã tổ chức phân tuyến điều trị. Cùng với đó là tập trung nguồn lực thu dung, điều trị bệnh nhân, không để tình trạng chuyển tuyến đối với các bệnh nhân nằm trong khả năng điều trị để tránh lây nhiễm chéo.
Trung tâm y tế các quận, huyện, thị xã chỉ đạo trạm y tế các xã, phường, thị trấn tiếp tục tiêm bổ sung vắc xin phòng bệnh sởi cho trẻ từ 9 tháng đến dưới 5 tuổi, đồng thời tổ chức tốt các buổi tiêm chủng thường xuyên theo quy định.
Để giảm nguy cơ mắc bệnh ngay tại gia đình, nhất là khi thời tiết nồm ẩm, PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng khuyến cáo: Cha mẹ phải thường xuyên vệ sinh nhà cửa, đồ dùng để hạn chế vi khuẩn, nấm mốc trong môi trường sống. Cần đóng kín cửa để hạn chế không khí ẩm vào nhà, thường xuyên lau khô sàn nhà, tuyệt đối không được mặc quần áo ẩm cho trẻ. Khi đi ngủ, cần cho trẻ mặc quần áo thoáng khí, tránh ra mồ hôi dễ gây viêm phổi.
Ngoài ra, cha mẹ cũng cần nâng cao sức đề kháng cho trẻ bằng cách cho trẻ ăn uống đủ chất dinh dưỡng, thường xuyên cho trẻ vận động, luyện tập thể thao. Với những bệnh có thể phòng chống bằng vắc xin thì cần đưa trẻ đi tiêm vắc xin đầy đủ, đúng lịch. Khi trẻ mắc bệnh, các bậc phụ huynh tuyệt đối không tự kê đơn kháng sinh cho con. Điều này rất nguy hiểm, khiến bệnh dai dẳng, khó điều trị về sau này.
Chủ động đối phó với dịch sởi
Từ đầu tháng 3 đến nay, trên địa bàn TP Hà Nội ghi nhận trung bình từ 3 đến 6 ca bệnh sởi/tuần. Thời tiết chuyển mùa như hiện nay tạo điều kiện thuận lợi để bệnh sởi bùng phát. Để chủ động đối phó với căn bệnh này, giải pháp quan trọng nhất là tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch.
Coi chừng biến chứng
Những ngày qua, tại một số bệnh viện trên địa bàn Hà Nội như Đa khoa Xanh Pôn, Nhi trung ương, Bạch Mai… đã ghi nhận rải rác các ca bệnh sởi. Riêng Khoa Truyền nhiễm (Bệnh viện Nhi trung ương) từ đầu năm 2018 đến nay đã tiếp nhận 44 bệnh nhân nhập viện điều trị sởi, trong đó, bệnh nhi nhỏ tuổi nhất mới được 2 tháng, số còn lại từ 3 đến 5 tuổi.
Bác sĩ Đỗ Thị Thúy Nga, Khoa Truyền nhiễm, cho biết, trong số những bệnh nhi mắc sởi, nhiều trường hợp chưa được tiêm phòng vắc xin, bị lây nhiễm từ chính người thân trong gia đình.
Có mặt tại Khoa Truyền nhiễm (Bệnh viện Nhi trung ương) những ngày này, dễ dàng cảm nhận nỗi lo về nguy cơ quay trở lại của bệnh sởi là có cơ sở. Bà Nguyễn Thị Đ (huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên), người đang chăm sóc cháu gái Ngọc H (12 tháng tuổi) điều trị bệnh sởi tại khoa cho biết: “Cả tháng nay gia đình tôi tất bật ra vào viện. Bé H lây bệnh từ người anh trai 4 tuổi. Cách đây gần 1 tháng, anh trai cháu cũng điều trị tại đây và được chẩn đoán mắc bệnh sởi. Do thể trạng yếu lại bị bệnh viêm phổi trước đó nên anh trai cháu đã qua đời. Giờ chỉ mong sao cháu H. chóng khỏe”.
Nằm bên cạnh cháu H. là giường của chị Nguyễn Thị Y. (Hà Nội), người có con gái nhỏ cũng đang điều trị bệnh sởi tại đây. Khi được hỏi bé đã được tiêm phòng chưa, chị Y. nghẹn ngào nói: “Cứ đến lịch tiêm là bé nhà tôi lại ốm, quấy khóc nên không tiêm được. Đến lúc sức khỏe bé ổn định thì bố mẹ lại bận. Vì cơ thể yếu, sức đề kháng kém và chưa được tiêm phòng nên vi rút sởi đã tấn công rất nhanh”.
Theo bác sĩ Đỗ Thị Thúy Nga, sởi là bệnh do vi rút gây ra, thường gặp ở người chưa được tiêm phòng hoặc chưa tiêm đủ mũi, chưa mắc bệnh sởi lần nào và có tiếp xúc với bệnh nhân sởi. Bệnh lây lan rất nhanh trong không khí khi người mang mầm bệnh hắt hơi hoặc ho. Trước khi phát ban vài ngày, người mắc sởi đã phát tán vi rút ra môi trường xung quanh. Việc phát tán vi rút còn kéo dài 5-7 ngày sau khi bệnh nhân phát ban. Nhiều người vẫn quan niệm sởi là căn bệnh thông thường, lành tính nên chủ quan.
Tuy nhiên, trên thực tế, những biến chứng viêm não, viêm cơ tim, viêm phổi, viêm phế quản, viêm thanh quản, viêm tai giữa, tiêu chảy… hoàn toàn có thể xảy ra, gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh, nhất là trẻ nhỏ.
“Không chỉ những bệnh nhân có bệnh lý nền, thể trạng không tốt mà ngay cả người hoàn toàn khỏe mạnh cũng có thể gặp nguy hiểm với diễn tiến bất ngờ của bệnh. Chúng tôi đã tiếp nhận không ít trường hợp nhập viện khi bệnh đã ở giai đoạn nặng, có biến chứng nên phải can thiệp thở máy”, bác sĩ Đỗ Thị Thúy Nga nói.
Không được chủ quan
Tính từ đầu năm đến ngày 15-3, Hà Nội đã ghi nhận 28 ca bệnh sởi. Dù các ca bệnh mới chỉ xuất hiện rải rác và vẫn trong tầm kiểm soát nhưng không ai dám chủ quan. Chu kỳ dịch sởi đã rút ngắn lại - khoảng 4-5 năm/lần (trước đây là 9-10 năm/lần). Hơn nữa, cách đây hơn 4 năm, vụ dịch sởi năm 2014 bắt đầu từ những ca mắc lẻ tẻ, sau đó đã bùng phát mạnh khiến hơn 100 trẻ tử vong.
Bài học từ vụ dịch sởi năm 2014, TS Nguyễn Nhật Cảm, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội cho biết, với địa bàn rộng, dân cư đông như Hà Nội thì không thể chủ quan. Ngay từ đầu năm 2018, công tác phòng, chống dịch sởi trên địa bàn thành phố đã được triển khai đồng bộ, mục tiêu là phát hiện sớm ca bệnh, khống chế kịp thời, không để dịch lớn xảy ra.
Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội đã phối hợp với các trung tâm y tế quận, huyện, thị xã, các bệnh viện trong và ngoài công lập triển khai gần 700 điểm giám sát dịch bệnh.
Theo TS Nguyễn Nhật Cảm, yếu tố thuận lợi cho việc bùng phát trở lại của bệnh sởi và nhiều bệnh khác còn xuất phát từ “khoảng trống” tiêm chủng trong nhiều năm qua. Vì vậy, Hà Nội đã tăng tần suất tiêm chủng tại các trạm y tế từ 1 lần/tháng lên 4 lần/tháng, trải đều trong các tuần, phòng trường hợp trẻ đến lịch tiêm nhưng phải hoãn vì ốm thì sẽ được tiêm bổ sung ngay trong tuần sau.
Để tránh lây nhiễm chéo, Sở Y tế Hà Nội đã chỉ đạo các bệnh viện thực hiện tốt việc tổ chức phân tuyến điều trị, thiết lập khu vực riêng để khám, điều trị bệnh nhân mắc sởi. Hiện các bệnh viện đã tổ chức khám phân loại bệnh nhân ngay từ phòng khám.
TS Nguyễn Nhật Cảm khuyến cáo, khi trẻ mắc sởi, người dân hãy đưa con em đến các cơ sở khám chữa bệnh ban đầu. Những cơ sở này đủ khả năng khám, điều trị cho bệnh nhân sởi. Nếu bệnh nhẹ mà đổ dồn lên tuyến trên thì sẽ gây quá tải bệnh viện, tăng nguy cơ lây nhiễm chéo.
Hà Nội đã ghi nhận 38 trường hợp mắc bệnh sởi
Chiều 19-3, theo báo cáo tình hình dịch bệnh của Sở Y tế Hà Nội, trong tuần (từ ngày 12-3 đến 18-3), trên địa bàn thành phố ghi nhận thêm 10 trường hợp mắc bệnh sởi.Như vậy, số ca mắc sởi trong tuần này đã tăng vọt so với những tuần trước đó (chỉ ghi nhận 3-6 ca/tuần). Tích lũy từ đầu năm đến nay, Hà Nội đã ghi nhận 38 trường hợp mắc sởi. Ngoài ra, trong tuần qua cũng ghi nhận thêm 3 trường hợp mắc sốt xuất huyết, 14 trường hợp mắc tay chân miệng, nâng tổng số mắc từ đầu năm đến nay lên 59 trường hợp sốt xuất huyết, 31 trường hợp tay chân miệng. PGS.TS Hoàng Đức Hạnh, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho rằng, thời tiết giao mùa xuân - hè là điều kiện thuận lợi phát sinh tác nhân gây bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là bệnh sởi. Để phòng chống các dịch bệnh này, cần tăng cường sức đề kháng và chủ động tiêm đầy đủ vắc xin phòng bệnh. Hiện Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội phối hợp với Trung tâm Y tế các quận, huyện, thị xã thường xuyên cử cán bộ y tế vào các bệnh viện được phân cấp trên địa bàn để chủ động giám sát ca bệnh, kịp thời tham mưu về diễn biến tình hình dịch bệnh và các biện pháp phòng, chống
Tiền phong, Sức khỏe & Đời sống
Lần đầu tiên thả muỗi vằn mang vi khuẩn Wolbachia trên đất liền
Đây là lần đầu tiên ngành Y tế tiến hành thả muỗi vằn mang vi khuẩn Wolbachia trên đất liền nhằm phòng bệnh sốt xuất huyết Dengue. Theo đó, việc thả muỗi vằn mang vi khuẩn Wolbachia được tiến hành tại 8 thôn trung tâm xã Vĩnh Lương trong sáng 6/3. Trong khoảng 18 tuần tiếp theo, mỗi tuần, sẽ thả khoảng 100 con muỗi vào mỗi ô có kích thước 50m x 50m đã được chia sẵn theo bản đồ. Giáo sư Đặng Đức Anh - Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương khẳng định, đây là phương pháp an toàn cho con người, động vật và môi trường.
Trong thời gian thả muỗi vằn mang Wolbachia, các nhà khoa học sẽ thường xuyên theo dõi quần thể muỗi và giám sát tình hình bệnh sốt xuất huyết trong cộng đồng.
Muỗi vằn mang Wolbachia sau khi được thả ra thực địa sẽ cặp đôi, sinh sản và tự duy trì trong môi trường tự nhiên. Muỗi cái mang Wolbachia giao phối với muỗi đực mang hoặc không mang Wolbachia cũng đều sinh ra trứng nở thành thế hệ muỗi tiếp theo mang vi khuẩn Wolbachia.
Trong cơ thể muỗi, vi khuẩn Wolbachia sẽ ức chế (ngăn chặn) sự xâm nhập và nhân lên của virus Dengue (gây bệnh sốt xuất huyết) và virus Zika, do đó các virus gây bệnh này hầu như không còn khả năng truyền từ muỗi sang người. Hơn nữa, muỗi cái không mang vi khuẩn Wolbachia nếu giao phối với muỗi đực có Wolbachia thì trứng do con cái sinh ra sẽ không nở (do cơ chế bất hợp dịch bào), nhờ đó sẽ làm giảm số lượng muỗi truyền bệnh.
Sức khỏe & Đời sống
Hà Nội ghi nhận 22 ca mắc sởi từ đầu năm 2018
Ngày 5-3, Sở Y tế Hà Nội cho biết, trong tuần (từ ngày 26-2 đến 4-3), trên địa bàn thành phố ghi nhận thêm 3 ca mắc sởi, nâng tổng số mắc từ đầu năm đến nay lên 22 trường hợp. Ngoài ra, từ đầu năm đến nay, thành phố cũng ghi nhận 53 trường hợp mắc sốt xuất huyết, 13 trường hợp tay chân miệng và 4 trường hợp ho gà.
Phó Giáo sư - Tiến sĩ Hoàng Đức Hạnh, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội lưu ý, các đơn vị cần tăng cường công tác phòng dịch bệnh, nhất là tại các nơi diễn ra lễ hội đầu xuân. Thời điểm giao mùa từ xuân sang hè sẽ tạo điều kiện cho các loại muỗi phát triển, khiến nguy cơ dịch bệnh sốt xuất huyết gia tăng.
Người dân nên phối hợp với ngành Y tế, tích cực tiêu diệt muỗi, bọ gậy, lật úp các dụng cụ chứa nước, khơi thông cống rãnh... Riêng với bệnh sởi, ho gà, tại các trạm y tế xã, phường, thị trấn tổ chức tiêm chủng thường xuyên hằng tuần. Vì vậy, phụ huynh nên đưa con em mình đi tiêm chủng phòng bệnh đầy đủ, đúng lịch.
Ghi nhận các ca mắc sởi ở cả hai miền Nam - Bắc
Từ cuối tháng 2 đến nay, thông tin từ ngành y tế Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đều cho biết, trên địa bàn cả hai thành phố này đều ghi nhận thêm các ca mắc sởi nhập viện rải rác tại các quận, huyện trên địa bàn thành phố. Các chuyên gia cảnh báo, thời điểm giao mùa đông - xuân, khi nhiệt độ hạ thấp, bệnh sởi dễ phát sinh và lây lan rộng; bệnh phổ biến nhiều hơn ở các tỉnh phía Bắc, khu vực phía Nam bệnh sởi xuất hiện rải rác. ại Hà Nội, từ đầu năm 2018 đến nay đã có 22 ca mắc sởi được ghi nhận. Do đó, lãnh đạo Sở Y tế Hà Nội đã yêu cầu các trạm y tế xã, phường, thị trấn tổ chức tiêm chủng thường xuyên hằng tuần. Vì vậy, phụ huynh nên đưa con em mình đi tiêm chủng phòng bệnh đầy đủ, đúng lịch.
Tại TP. Hồ Chí Minh, bệnh nhân nhỏ tuổi nhất mắc sởi nhập viện là một bệnh nhi 18 tháng tuổi, ở quận 2. Gia đình cho biết, trước đó bệnh nhi sinh sống ở miền Bắc, mới đưa vào TP. Hồ Chí Minh thì bị phát bệnh và được đưa đến bệnh viện điều trị. Trường hợp thứ 2 là bệnh nhi ở quận 6 và trường hợp thứ 3 mắc bệnh là bệnh nhân 23 tuổi ở quận Phú Nhuận. Qua điều tra dịch tễ và thực hiện công tác khoanh vùng dịch bệnh, Trung tâm Y tế dự phòng thành phố xác định các ca bệnh trên không có sự liên quan về nguồn lây nhiễm, bệnh xuất hiện ở cả đối tượng cả người lớn và trẻ em.
Theo Cục Y tế dự phòng, bệnh sởi lây truyền qua đường hô hấp nên dễ lây lan trên diện rộng. Bệnh có thể tự điều trị tại nhà nhưng khi có biến chứng như viêm phổi, viêm tai giữa, tiêu chảy, viêm não... cần nhập viện để điều trị. Đặc biệt, nếu trẻ mắc sởi có biến chứng viêm não sẽ rất nguy hiểm, nguy cơ tử vong cao. Để chủ động phòng chống bệnh sởi, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo, phụ huynh cần đưa trẻ đi tiêm chủng phòng bệnh tại các điểm tiêm chủng trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia. Do ai cũng có thể mắc bệnh sởi nên người dân nếu chưa tiêm phòng hoặc không rõ lịch sử tiêm phòng thì cần đến các cơ sở tiêm chủng để được tư vấn và tiêm chủng.
Khi phát hiện triệu chứng nghi ngờ bệnh sởi như sốt, phát ban, mắt đỏ, chảy nước mũi... cần đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng. Người mắc bệnh sởi cần được cách ly điều trị, tránh tiếp xúc với người khác, nhất là với những người chưa được tiêm chủng và trẻ nhỏ
Tiền phong
Thủy đậu vào mùa, hàng trăm người nhập viện
Các chuyên gia y tế cảnh báo, miền Bắc đang bước vào đợt cao điểm của dịch thủy đậu. Tuy là bệnh truyền nhiễm lành tính song nếu bệnh nhân thủy đậu trên nền bị các bệnh suy giảm miễn dịch thì có thể có biến chứng viêm phổi nặng thậm chí tử vong.
Bệnh thường xảy ra rải rác quanh năm, nhưng xuất hiện nhiều vào dịp đông xuân và diễn biến lành tính, có thể tự khỏi sau khoảng 1-2 tuần. Tuy nhiên, ở những bệnh nhân có cơ địa đặc biệt như suy giảm miễn dịch thì có thể xảy ra biến chứng, nhẹ là nhiễm trùng da nơi mụn nước xuất hiện, nặng hơn có thể gây viêm phổi, viêm não... Đặc biệt, phụ nữ mang thai bị thuỷ đậu ở 3 tháng đầu của thai kỳ có nguy cơ sảy thai, hoặc khi sinh ra trẻ có thể mắc một số dị tật bẩm sinh… Trong vụ đông xuân năm nay, khoa Truyền nhiễm đã tiếp nhận và điều trị hàng trăm trường hợp người lớn mắc thủy đậu, và cũng có tới hàng chục ca bị biến chứng như bội nhiễm nốt phỏng da, viêm phổi, viêm não… Các ca có biến chứng viêm phổi, viêm não nguy cơ tử vong cao.
Bệnh nhân B.T.M.H (27 tuổi, ở Sơn Dương, Tuyên Quang) có tiền sử lupus ban đỏ hệ thống đã 7 năm nay và hiện đang điều trị nội trú tại Trung tâm Dị ứng - Miễn dịch Lâm sàng (Bệnh viện Bạch Mai). Bệnh nhân kèm thêm mắc hội chứng Raynaud đã cắt 4 đốt ngón tay hai bên, hoại tử ngón chân 4, 5 trái chưa cắt. Tuy nhiên, ngày 1/3/2018, bệnh nhân được chuyển sang Khoa Truyền nhiễm với triệu chứng sốt ngày thứ 2 và xuất hiện ban phỏng nước rải rác vùng cẳng tay, thân mình. Chỉ một ngày sau, bệnh nhân khó thở, gắng sức, ho ít, thể trạng suy kiệt… Phim chụp XQ và các xét nghiệm cho thấy bệnh nhân bị biến chứng viêm phổi nặng sau thủy đậu, trên nền lupus ban đỏ hệ thống/hoại tử đầu chi. Hiện bệnh nhân đang được điều trị tích cực, phải thở oxy song tiên lượng rất dè dặt.
TS Đỗ Duy Cường, Trưởng khoa Truyền nhiễm cho biết, bệnh thuỷ đậu là bệnh truyền nhiễm do virus varicella zoster, lây qua đường hô hấp, thường gặp ở trẻ em, tuy nhiên người lớn nếu chưa mắc bệnh khi tiếp xúc với người bệnh hoặc bệnh nhân có tiền sử mắc bệnh tự miễn hệ thống cũng dễ bị lây và có xu hướng nặng hơn trẻ em. Bác sĩ Cường cho biết, hiện nay bệnh đã có thuốc điều trị đặc hiệu chống virus thủy đậu là Acyclorvir nhưng cần phải điều trị sớm. Những trường hợp có viêm biến chứng viêm phổi hoặc trên cơ địa suy giảm miễn dịch phải dùng Acyclovir đường tĩnh mạch thì mới có hiệu quả. Bên cạnh đó dùng các biện pháp chữa triệu chứng như hạ sốt, bôi các dung dịch sát khuẩn làm se các nốt phỏng tránh bội nhiễm (xanh methylen), vệ sinh thân thể sạch sẽ, không cần phải kiêng cữ (kiêng gió, kiêng nước,...). Điều quan trọng là phải theo dõi và phát hiện kịp thời các biến chứng, giữ gìn vệ sinh và tránh tự ý sử dụng các thuốc có thể gây bệnh nặng hơn như corticoides,...
Cách phòng ngừa bệnh thuỷ đậu hiệu quả hiện nay là tiêm phòng vắc - xin. Trẻ có thể bắt đầu tiêm phòng từ 18 tháng tuổi hay bất kỳ ở lứa tuổi nào sau đó khi có điều kiện. Đối với phụ nữ khi có kế hoạch sinh con, nên tiêm phòng thủy đậu trước khi có thai ít nhất là 2 tháng.
Nhân dân, chuyên trang TPHCM
Sự hài lòng của người bệnh là thước đo
Đó chính là mục tiêu phấn đấu thực hiện của ngành y tế thành phố trong năm 2018, nhằm góp phần đáp ứng yêu cầu hội nhập trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân ngày càng tốt hơn, hiệu quả hơn.
Theo Sở Y tế, năm 2017, ngành y tế thành phố đã khám, chữa bệnh cho 42 triệu lượt bệnh nhân, chiếm 26% số lượt khám, chữa bệnh, trong đó số lượng nội trú chiếm 14% so với cả nước. Các hoạt động y tế được triển khai đạt hiệu quả cao như mô hình "Phòng khám đa khoa vệ tinh của bệnh viện quận đặt tại trạm y tế" của quận Thủ Ðức và Tân Phú. Nhiều bệnh viện quận, huyện khởi sắc, thu hút đông người đến khám, chữa bệnh, đã có 10 trong số 23 bệnh viện tuyến quận, huyện có số lượt khám hơn 1.000 bệnh nhân trong ngày. Năm 2017, ngành y tế đã ngăn chặn được nguy cơ bùng phát dịch sốt xuất huyết, bệnh tay, chân, miệng, dịch Zika và các bệnh nguy hiểm khác. Nhân viên y tế cứu sống được rất nhiều người bệnh trong tình trạng nguy kịch thông qua "Quy trình báo động đỏ". Nhiều bệnh viện tuyến quận, huyện phấn đấu vươn lên tạo uy tín đối với người bệnh. Giáo sư Nguyễn Tấn Bỉnh, Giám đốc Sở Y tế thành phố nhấn mạnh: Năm 2018, là năm bản lề đối với thành phố và của ngành y tế, cũng là năm đầu triển khai Nghị quyết 54 của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh. Do đó, ngành y tế tập trung nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh ở các cơ sở y tế với các chỉ số như: 42 giường bệnh/10.000 dân, 18 bác sĩ/10.000 dân, giảm tỷ lệ tử vong mẹ và trẻ dưới một tuổi. Thành phố vừa có thêm Bệnh viện Nhi đồng chính thức đi vào hoạt động, "Quy trình báo động đỏ" nội viện và liên viện của Sở Y tế phát huy hiệu quả trong phối hợp cứu sống nhiều trường hợp nguy kịch. Ngành y tế hoàn chỉnh mạng lưới cấp cứu 115, trong năm qua bảo đảm bao phủ mỗi quận, huyện đều có trạm cấp cứu 115 vệ tinh. Ðồng thời tổ chức thực hiện hoạt động phòng, chống dịch bệnh thật sự hiệu quả, phát triển mạng lưới chăm sóc sức khỏe ban đầu theo nguyên lý y học gia đình song song với phát triển y tế chuyên sâu kỹ thuật cao. Thực hiện tốt các chương trình phòng, chống bệnh tật mới phát sinh, quản lý sức khỏe người dân theo hướng toàn diện, liên tục và nâng chất lượng của dân số thành phố với các mục tiêu như: toàn bộ xã đạt tiêu chí quốc gia về y tế; tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế đạt 85,2%; tỷ lệ trẻ em dưới một tuổi được tiêm chủng đầy đủ đạt hơn 95%… Các cơ sở y tế thực hiện nghiêm túc những quy định về hoạt động cung ứng các dịch vụ y tế, bảo đảm an toàn cho người bệnh, đem lại sự hài lòng cho người dân khi đến các cơ sở y tế.
Ðể hoàn thành những mục tiêu nêu trên, năm 2018 ngành y tế thành phố tăng cường đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, hướng đến xây dựng y tế thông minh bằng việc áp dụng các phần mềm tiện ích trên các thiết bị điện tử thông minh. Qua đó, góp phần cùng thành phố nâng cao chất lượng tăng trưởng và năng lực cạnh tranh đáp ứng yêu cầu hội nhập. Sở Y tế đã xây dựng tiêu chí chất lượng phòng khám đa khoa, ban hành 21 bộ khuyến cáo.
Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Thị Thu đánh giá cao sự nỗ lực trong toàn ngành. Ðó là, Sở Y tế nghiên cứu thành lập tập huấn và thực hành thuần thục "Quy trình báo động đỏ" nội viện và liên viện đã giúp cứu sống nhiều trường hợp nguy kịch, điều phối lưu lượng bệnh nhân nhi đến khám tại Bệnh viện Nhi đồng thành phố; hình thành các khoa vệ tinh để giảm tải, chuẩn hóa phát triển phòng khám bác sĩ gia đình. Ðảng ủy, giám đốc các bệnh viện luôn suy nghĩ, tìm tòi, thể nghiệm, thực hành các sáng kiến mới để nâng cao năng lực khám, chữa bệnh phục vụ người bệnh tốt hơn. Năm 2018, bên cạnh tiếp tục phấn đấu thực hiện năm mục tiêu trong công tác khám, chữa bệnh là an toàn hơn, hiệu quả hơn, nhanh hơn, chi phí điều trị hợp lý hơn, người bệnh hài lòng hơn, ngành y tế thành phố cần nhanh chóng hoàn thiện việc giám sát, kiểm tra việc thực hiện tự chủ tài chính và xã hội hóa tại các cơ sở y tế, tiếp tục xây dựng đề án Trung tâm điều hành 115 thông minh, thực hiện cung cấp dịch vụ công trực tuyến cấp độ 3 để phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe người dân.
Nhân dân
Xử lý ổ dịch viêm gan siêu vi A tại Đắc Lắc
Ngày 8-3, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Đắk Lắk cho biết, từ cuối tháng 1-2018 đến nay, tại buôn Drung, xã Yang Tao, huyện Lắc đã ghi nhận 13 trường hợp mắc bệnh viêm gan siêu vi A.
Ngay sau khi tiếp nhận thông tin, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Đắk Lắk đã thành lập đoàn công tác về phối hợp với Trung tâm Y tế huyện Lắc tiến hành giám sát tại cộng đồng và phát hiện đồng bào dân tộc thiểu số ở buôn Drung có thói quen ăn uống, vệ sinh chưa phù hợp; chuồng trại gia súc, gia cầm làm gần khu vực nhà ở, không xử lý phân, rác thải từ chăn nuôi. Để nâng cao nhận thức của người dân trong phòng, chống dịch bệnh, đội ngũ cán bộ y tế của tỉnh, huyện đã tuyên truyền, hướng dẫn người dân buôn Drung thực hiện tốt vệ sinh cá nhân; vệ sinh khu vực nhà ở; xử lý môi trường bằng hóa chất Chloramin B và chất thải hợp lý.
Công an Nhân dân
Hà Nội lên kế hoạch ứng phó với nguy cơ dịch bùng phát
Những tháng đầu năm 2018, Hà Nội đã xuất hiện nhiều người mắc cúm mùa và sốt xuất huyết, hơn nữa, ở một số nơi, số người mắc cúm gia tăng, khiến người dân lo ngại.
Đại diện Sở Y tế Hà Nội cho hay, biện pháp phòng chống dịch lâu dài và hiệu quả là tiêm vaccine phòng bệnh với những bệnh có vaccine phòng. Do đó, công tác tiêm chủng các loại vaccine trong Chương trình tiêm chủng mở rộng được đẩy mạnh, nhất là tiêm vaccine phòng 10 bệnh truyền nhiễm với mục tiêu đạt tỷ lệ trên 95%.
Hiện nay, ngành y tế Hà Nội đã tổ chức tiêm chủng ở các trạm y tế hằng tuần thay vì tiêm chủng hằng tháng như trước. Lịch thay đổi này dù khiến nhân viên y tế vất vả hơn, nhưng lại giúp cho trẻ được tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch, để tăng miễn dịch tại cộng đồng.
Ông Nguyễn Nhật Cảm, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội cho hay, Trung tâm chủ động phối hợp với các đơn vị để đẩy mạnh việc truyền thông và khuyến cáo người dân khi có dấu hiệu bệnh nặng phải đến các cơ sở y tế. Khi phát hiện chùm ca bệnh, y tế cơ sở phải triển khai các biện pháp bao vây, khoanh vùng, xử lý ngay, để không lây lan thành những ổ dịch lớn hơn...
Cảnh giác trước các bệnh cúm gia cầm độc lực cao có thể vào Việt Nam, Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội đã tổ chức kiểm dịch y tế quốc tế tại cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài với hệ thống máy đo thân nhiệt, nhằm phát hiện sớm người mang bệnh xâm nhập. Bên cạnh đó, Trung tâm cũng tăng cường giám sát bệnh tại cộng đồng và tại cơ sở y tế, tổ chức các xét nghiệm để phát hiện sớm.
Theo ông Nguyễn Khắc Hiền, Giám đốc Sở Y tế Hà Nội, ngành y tế Thủ đô cũng phối hợp chặt chẽ với ngành thú y để giám sát ngay từ khi dịch trên gia cầm, đồng thời, phát hiện sớm những bệnh nhân đầu tiên mắc cúm, điều trị tích cực để giảm tử vong, không để bệnh lây lan thành dịch.
Hiện đang là mùa lễ hội, nhu cầu đi lại của người dân và du khách tăng cao, nhất là khi trên địa bàn Hà Nội có nhiều điểm du lịch, lễ hội lớn thu hút đông du khách thập phương như chùa Hương, chùa Đậu, chùa Tây Phương, Phủ Tây Hồ… sẽ càng làm tăng nguy cơ mắc dịch bệnh, nên Sở Y tế Hà Nội đã và đang chỉ đạo các đơn vị tăng cường công tác phòng chống dịch bệnh mùa xuân, nhất là ở các khu vực lễ hội, điểm văn hóa tâm linh.
Dự báo mùa hè năm nay thời tiết tiếp tục có những diễn biến phức tạp nguy cơ bùng phát dịch sốt xuất huyết tiềm ẩn, Sở Y tế Hà Nội đã chủ động các biện pháp phòng chống. Từ kinh nghiệm của vụ dịch năm 2017, Sở Y tế sẽ tái lập mạng lưới cộng tác viên phòng chống sốt xuất huyết, cũng như tiếp tục duy trì đội xung kích diệt bọ gậy, phát động vệ sinh môi trường, diệt bọ gậy.
Trước tình hình có nhiều người mắc sốt xuất huyết và sởi những tháng qua, ông Ngô Văn Quý Phó, Chủ tịch UBND TP Hà Nội cho biết, UBND TP Hà Nội đã có văn bản chỉ đạo các ngành và quận, huyện tăng cường phòng chống dịch mùa xuân hè và lễ hội năm 2018, hạn chế thấp nhất số mắc và tử vong.
Theo đó, UBND các quận, huyện, thị xã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng chống dịch bệnh sốt xuất huyết và các dịch bệnh mùa hè trên địa bàn.
UBND TP yêu cầu Hà Nội cũng Sở Y tế chỉ đạo các đơn vị y tế tăng cường các biện pháp giám sát phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh tại cộng đồng, xử lý triệt để các ổ dịch, không để bùng phát lan rộng; giám sát chặt chẽ công tác vệ sinh môi trường, phòng chống dịch tại các lễ hội, đảm bảo đạt tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ quy mô ở xã, phường.
Bên cạnh đó, Sở Y tế Hà Nội cần chỉ đạo các cơ sở khám, chữa bệnh thực hiện thường trực cấp cứu, tổ chức sàng lọc, phân luồng, phát hiện kịp thời các trường hợp mắc dịch bệnh ngay tại khu vực tiếp nhận ban đầu; tổ chức tuyên truyền các biện pháp phòng chống bệnh sởi, cúm và các dịch bệnh khác, các khuyến cáo phòng chống dịch bệnh và lợi ích của việc tiêm vaccine phòng bệnh. Triển khai các biện pháp giám sát chặt chẽ hành khách nhập cảnh vào Việt Nam qua cửa khẩu hàng không quốc tế Nội Bài.