Báo Nhân dân
Triển khai ngay các biện pháp phòng, chống cúm A(H7N9): Ðối phó nguy cơ các bệnh truyền nhiễm mới nổi
Chiều 3-4, Bộ Y tế có hai công văn khẩn đề nghị hai bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công thương; các viện vệ sinh dịch tễ, Pa-xtơ, giám đốc sở y tế các tỉnh, thành phố thực hiện ngay các biện pháp phòng, chống cúm A (H7N9). Theo đó, Bộ Y tế đề nghị hai bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Công thương chỉ đạo việc tăng cường giám sát, kiểm tra nhập khẩu gia cầm, sản phẩm gia cầm qua biên giới, ngăn ngừa nhập lậu gia cầm nhằm ngăn chặn kịp thời gia cầm không được kiểm dịch xâm nhập vào Việt Nam. Ðẩy mạnh các hoạt động quản lý mua bán gia cầm, nhằm hạn chế việc lưu thông gia cầm không được kiểm dịch, không rõ nguồn gốc trên thị trường. Tiến hành điều tra, giám sát, phát hiện sớm các ổ dịch cúm trên gia cầm, thực hiện xử lý kịp thời các ổ dịch hạn chế lây lan. Ðẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền hướng dẫn người dân sử dụng thực phẩm gia cầm sạch, rõ nguồn gốc xuất xứ, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Bộ Y tế đề nghị giám đốc các sở y tế, viện trưởng các viện khẩn trương chỉ đạo, triển khai phối hợp cơ quan thú y và chính quyền địa phương tăng cường giám sát, phát hiện sớm và xử lý kịp thời ổ dịch cúm trên gia cầm. Triển khai tốt công tác kiểm dịch y tế biên giới, giám sát chặt chẽ người nhập cảnh, xử lý y tế kịp thời các trường hợp nghi mắc bệnh, đặc biệt chú ý khách nhập cảnh từ vùng có ca bệnh. Tăng cường giám sát các trường hợp mắc bệnh viêm phổi nặng nghi do vi-rút tại các cơ sở y tế và cộng đồng, kịp thời lấy mẫu gửi về các viện vệ sinh dịch tễ, Pa-xtơ để xét nghiệm xác định tác nhân gây bệnh. Thực hiện tốt việc giám sát chặt chẽ các trường hợp có tiếp xúc với người bệnh, xử lý triệt để khi có dịch xảy ra. Chỉ đạo các cơ sở khám, chữa bệnh chuẩn bị sẵn sàng cơ số thuốc, khu vực cách ly; sẵn sàng tổ chức việc thu dung, cách ly, điều trị cho người bệnh. Các viện vệ sinh dịch tễ, Pa-xtơ ngoài việc chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương chủ động giám sát dịch bệnh, đồng thời có kế hoạch chuẩn bị các phương tiện, hóa chất xét nghiệm để phát hiện sớm và xử lý kịp thời các trường hợp nghi nhiễm cúm A (H7N9).
Sáng 3-4, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp Bộ Y tế tổ chức hội nghị quốc gia về áp dụng phương thức tiếp cận "Một sức khỏe" trước nguy cơ các bệnh truyền nhiễm trong mối tương tác con người - động vật - hệ sinh thái ở Việt Nam. Tham dự, có Ðại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, Ðiều phối viên Liên hợp quốc tại Việt Nam cùng các đối tác, tổ chức phi chính phủ, các chuyên gia trong lĩnh vực thú y và y tế trong và ngoài nước. Các tham luận tại hội nghị nêu lên các nguy cơ về các bệnh truyền nhiễm lây truyền từ động vật sang người đối với các quốc gia châu Á nói riêng và toàn cầu nói chung, nêu lên các giải pháp như sự phối hợp chặt chẽ giữa các quốc gia trong việc tăng cường áp dụng phương thức tiếp cận "Một sức khỏe" để giải quyết các bệnh có nguồn gốc từ động vật, gây tác động đến an ninh lương thực, an toàn thực phẩm và sinh kế con người
Giám sát chặt chẽ các trường hợp nhiễm trùng hô hấp cấp tính nặng
Ngày 31-3, Cơ quan Kế hoạch hóa gia đình và Sức khỏe Trung Quốc thông báo cho Tổ chức Y tế thế giới ba trường hợp nhiễm vi-rút cúm A (H7N9).
Trong đó có hai trường hợp đã tử vong, trường hợp còn lại đang trong tình trạng nguy kịch. Mặc dù cho đến nay chưa có bằng chứng bệnh lây truyền từ người sang người của chủng vi-rút mới này, nhưng ngành y tế nước ta cần phải tăng cường giám sát chặt chẽ các trường hợp nhiễm trùng hô hấp cấp tính nặng ở các bệnh viện, đặc biệt là các chùm ca bệnh nặng bất thường, lấy bệnh phẩm xét nghiệm kịp thời nhằm phát hiện được chủng vi-rút cúm A (H7N9). Cúm gia cầm là một loại bệnh cúm do vi-rút gây ra cho các loài chim, gia cầm và có thể xâm nhiễm một số loài động vật có vú. Vi-rút này được phát hiện lần đầu tiên tại I-ta-li-a cách đây hơn 100 năm và giờ đây phát hiện ở hầu hết các nơi trên thế giới. Vi-rút cúm gia cầm thuộc nhóm vi-rút cúm A của họ Orthomyxociridae. Vỏ của vi-rút cúm A bản chất là glycoprotein bao gồm hai kháng nguyên: Kháng nguyên ngưng kết hồng cầu H (Hemagglutinin) và enzim N (Neuraminidase). Có 15 loại kháng nguyên H (H1-H15) và chín loại kháng nguyên N (N1-N9). Những cách tổ hợp khác nhau của hai loại kháng nguyên này tạo nên các phân týp khác nhau của vi-rút cúm A. Trong quá trình lưu hành của vi-rút cúm A, hai kháng nguyên này, nhất là kháng nguyên H, luôn luôn biến đổi. Những biến đổi nhỏ liên tục gọi là "trôi" kháng nguyên, thường gây nên các vụ dịch vừa và nhỏ. Những biến đổi nhỏ dần dần tích lại thành những biến đổi lớn, tạo nên phân týp kháng nguyên mới gọi là "trượt" kháng nguyên (antigenic shift). Những phân týp kháng nguyên mới này sẽ gây đại dịch cúm trên toàn cầu. Các vi-rút cúm ở động vật (chim, gia cầm, lợn, ngựa, chó và các động vật khác) như cúm H5N1, H9N2, H1N1, H3N2, H7N3... có thể lây truyền sang người theo nhiều cách khác nhau: tiếp xúc với động vật nhiễm bệnh qua chăn nuôi, mua bán và giết mổ, chế biến thịt gia cầm và qua môi trường nước, đồ vật bị nhiễm vi-rút. Hiện có chín chủng vi-rút A (H7) được biết đến lưu hành ở chim và gia cầm đó là H7N1, H7N2, H7N3, H7N4, H7N5, H7N6, H7N7, H7N8 và H7N9. Hầu hết các vi-rút H7 thường tìm thấy ở chim và gia cầm, và là chủng vi-rút có độc lực thấp. Mặc dù hiếm khi xảy ra, người ta cũng đã ghi nhận nhiễm vi-rút H7 ở người có tiếp xúc trực tiếp với chim và gia cầm nhiễm vi-rút. Ở người, các chủng vi-rút H7N2, H7N3, H7N7 là các chủng có độc lực thấp, và các chủng vi-rút H7N3, H7N9 là các chủng có độc lực cao gây bệnh từ nhẹ đến tử vong. Ngày 31-3, Cơ quan Kế hoạch hóa gia đình và Sức khỏe Trung Quốc thông báo cho Tổ chức Y tế thế giới về ba trường hợp nhiễm vi-rút cúm A (H7N9), được Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Trung Quốc khẳng định về xét nghiệm ngày 29-3. Mẫu xét nghiệm đều âm tính với các vi-rút cúm A (H3N2), A (H1N1) 09 đại dịch và A (H5N1), và coronavirus mới. Ðây là những báo cáo nhiễm vi-rút A (H7N9) đầu tiên ở người. Cả ba ca bệnh này đều có biểu hiện của nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính, tiến triển thành viêm phổi nặng và khó thở. Bệnh khởi phát trong thời gian từ ngày 19-2 đến 15-3. Hai ca bệnh được báo cáo ở thành phố Thượng Hải đều bị tử vong (một người bệnh 87 tuổi, mắc bệnh ngày 19-2 và chết ngày 27-2; một người bệnh khác 27 tuổi mắc ngày 27-2 và chết ngày 4-3. Trong khi đó người bệnh thứ ba, được báo cáo ở tỉnh An Huy, 35 tuổi, mắc ngày 9-3 hiện đang được điều trị ở bệnh viện trong tình trạng nguy kịch). Cho đến nay, chưa có bằng chứng về mối liên quan dịch tễ học giữa những ca bệnh này, có nghĩa là không có bằng chứng là họ đã có tiếp xúc với nhau và lây truyền bệnh cho nhau trong vòng hai tháng trước đó. Các chuyên gia đã tiến hành điều tra 88 người tiếp xúc mật thiết với những người bệnh. Kết quả cho thấy đến thời điểm này chưa phát hiện thêm được ca bệnh nào. Các điều tra về nguồn bệnh và phương thức lây truyền bệnh vẫn đang được tiến hành. Hiện chưa rõ những người này bị nhiễm bệnh như thế nào. Chưa có bằng chứng lây truyền từ người sang người, khả năng lây truyền của vi-rút thấp và do đó nguy cơ về mặt y tế công cộng là thấp. Mặc dù hiện chưa có vắc-xin phòng nhiễm vi-rút này, các thông tin hiện tại cho thấy nhiễm vi-rút cúm A (H7N9) có thể được điều trị bằng Tamiflu. Chính phủ Trung Quốc đang tiến hành điều tra tích cực, tăng cường theo dõi và giám sát những người bệnh viêm phổi không rõ căn nguyên và hội chứng cúm, xét nghiệm và đào tạo cán bộ trong việc phát hiện, báo cáo và điều trị các ca bệnh này.
Kể từ sau năm 2003, với sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế thế giới và Trung tâm Kiểm soát và Phòng bệnh Hoa Kỳ (CDC), Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đã triển khai Chương trình Giám sát quốc gia về cúm mùa và viêm phổi nặng do vi-rút, và tiến hành các nghiên cứu về sự tương tác giữa các chủng vi-rút cúm ở động vật và ở người. Trong hai năm vừa qua, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đã hợp tác với các nhà khoa học Nhật Bản và nghiên cứu sự lưu hành các chủng vi-rút cúm ở gia cầm (vịt và ngan) tại các chợ ở Hà Nội. Các kết quả giám sát và nghiên cứu cho thấy đã phân lập được các vi-rút cúm A (H5N1), H1N1, H3N2, H4N6, H6N6, H11N9, không thấy có sự lưu hành của vi-rút cúm A (H7N9) ở động vật. Các xét nghiệm giám sát vi-rút cúm trên người bệnh viêm phổi nặng cũng không phát hiện được ca bệnh nào ở người nhiễm vi-rút cúm A (H7N9). Mặc dù cho đến nay chưa có bằng chứng bệnh lây truyền từ người sang người của chủng vi-rút mới này, chúng ta vẫn cần phải tăng cường giám sát chặt chẽ các trường hợp nhiễm trùng hô hấp cấp tính nặng ở các bệnh viện, đặc biệt là các chùm ca bệnh nặng bất thường, lấy bệnh phẩm xét nghiệm kịp thời nhằm phát hiện được chủng vi-rút mới này. Người dân cần chủ động áp dụng các biện pháp phòng, chống, ưu tiên ngăn chặn ngay lập tức sự lan truyền dịch ở gia cầm bao gồm: Thực hiện an toàn sinh học trong chăn nuôi, thường xuyên vệ sinh tẩy uế chuồng trại bằng các thuốc sát khuẩn, tiêu hủy đàn gia cầm bị bệnh. Cần phát hiện sớm hiện tượng gia cầm chết hàng loạt và thông báo ngay cho chính quyền địa phương để kịp thời ngăn chặn dịch lây lan. Tuyệt đối không được giết mổ và sử dụng sản phẩm gia cầm bệnh và gia cầm không có nguồn gốc rõ ràng. Tuân thủ các nguyên tắc bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm trong chế biến thức ăn, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng trước khi ăn. Khi có người bị sốt cao có liên quan đến gia cầm bị bệnh phải đến ngay cơ quan y tế để khám, phát hiện và điều trị kịp thời
Vnexpress.vn
Cảnh báo cúm H7N9 từ Trung Quốc có thể lan vào Việt Nam
Số mắc cúm gia cầm H7N9 tại Trung Quốc đã tăng lên 9 người, trong đó 3 trường hợp tử vong. Lo ngại bệnh có thể xuất hiện ở Việt Nam, Bộ Y tế yêu cầu các đơn vị giám sát chặt những ca nhiễm trùng hô hấp cấp tính nặng.
Tiến sĩ Trần Như Dương, Phó viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, các trường hợp ở Trung Quốc là những ca bệnh đầu tiên nhiễm virus cúm A/H7N9 gây bệnh nặng trên người nên các nhà chuyên môn đang hết sức quan tâm theo dõi. Đặc tính chung của virus cúm là có khả năng biến đổi cao. Do đó nếu xuất hiện chủng virus H7N9 mới có độc lực cao và lại có khả năng lây từ người sang người thì rất đáng lo ngại. Chính vì vậy, để chủ động phòng chống nguy cơ xâm nhập của virus cúm H7N9, Bộ Y tế đã phối hợp cùng Cục Thú y, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tăng cường công tác giám sát dịch cúm này trên gia cầm. Bộ Y tế cũng đề nghị Sở Y tế các tỉnh, các Viện phối hợp với cơ quan thú y và chính quyền địa phương tăng cường giám sát, phát hiện sớm và xử lý kịp thời ổ dịch cúm trên gia cầm. Đồng thời, triển khai tốt công tác kiểm dịch y tế biên giới, giám sát chặt chẽ đối với người nhập cảnh, xử lý y tế kịp thời đối với trường hợp nghi mắc bệnh, đặc biệt chú ý khách nhập cảnh từ vùng có ca bệnh. Bộ Y tế khuyến cáo các đơn vị cần giám sát những trường hợp mắc bệnh viêm phổi nặng nghi do virus tại cơ sở y tế và cộng đồng, kịp thời lấy mẫu gửi xét nghiệm. Các bệnh viện chuẩn bị sẵn sàng cơ số thuốc, khu vực cách ly, sẵn sàng tổ chức tốt việc thu dung, cách ly, điều trị bệnh nhân, hạn chế tử vong khi có bệnh nhân. Đồng thời đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền hướng dẫn người dân sử dụng thực phẩm gia cầm sạch, rõ nguồn gốc xuất xứ, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương cũng đã chỉ đạo các đầu mối trong hệ thống giám sát tăng cường lấy mẫu bệnh phẩm những ca bệnh nghi ngờ. Viện hiện có đầy đủ nhân lực, phương tiện máy móc, các sinh phẩm để tiến hành xét nghiệm, phát hiện ca bệnh nhiễm cúm A/H7N9 nếu có. Theo tiến sĩ Dương, để phòng lây nhiễm chủng cúm này, người dân cần thực hiện tốt việc vệ sinh cá nhân, đặc biệt thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, thực hiện các nguyên tắc đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Hạn chế tiếp xúc gần với người có biểu hiện mắc bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp, tránh đưa tay lên mũi và miệng, làm thông thoáng nơi ở và nơi làm việc, thường xuyên lau chùi bề mặt, dụng cụ đồ vật quanh người bệnh bằng các chẩt tẩy rửa thông thường. Đồng thời nâng cao sức khỏe bằng việc ăn uống, nghỉ ngơi và tập luyện thể thao hợp lý… Đặc biệt, người dân cần lưu ý không vận chuyển, buôn bán, sử dụng động vật (lợn, gia cầm) ốm, chết hoặc không rõ nguồn gốc. Trường hợp bị cúm nên đeo khẩu trang nhằm hạn chế lây truyền ra những người chung quanh. Khi có biểu hiện sốt cao, ho, đau ngực, khó thở... cần đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị kịp thời.
Theo The Guardian và Xinhuanet hiện số mắc cúm gia cầm H7N9 tại Trung Quốc đã lên 9, trong đó có 3 ca tử vong. 2 bệnh nhân mới nhất ở tỉnh Chiết Giang, 7 trường hợp ghi nhận trước đó thì 2 ở Thượng Hải, 1 ở An Huy và 4 ở Giang Tô. Ngoài số đã tử vong, các trường hợp còn lại đều trong tình trạng nguy kịch. Tất cả đều làm công việc liên quan đến giết mổ gia cầm, có các biểu hiện ho, chóng mặt, sốt, khó thở. Ian Jones, một giáo sư về virus học tại Đại học Reading, Anh, cho rằng giai đoạn này chưa có lý do gì để báo động. Ba loại cúm gia cầm H5, H7 và H9, được các chuyên gia coi là mối đe dọa tiềm năng đối với con người. Cúm A/H7N9 là một loại virus có nguồn gốc từ gia cầm. Hiện tại, WHO khẳng định đây là lần đầu tiên việc nhiễm cúm này gây bệnh nặng trên người, đồng thời vẫn chưa có bằng chứng bệnh lây từ người sang người.
Việt Nam khẩn trương đối phó cúm H7N9 từ Trung Quốc
Ngày 4/4, Thủ tướng đã có công điện yêu cầu các ngành quyết liệt ngăn gia cầm nhập lậu, chống sự xâm nhiễm H7N9 từ Trung Quốc lan sang. Bộ Y tế cũng đã họp khẩn bàn chống dịch. Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phía Bắc chỉ đạo quyết liệt, phòng ngừa, ngăn chặn vận chuyển và kinh doanh gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập khẩu trái phép. Lực lượng thú y đặc biệt tại các tỉnh biên giới tăng cường phối hợp với cơ quan chức năng kiểm tra, bắt giữ và xử lý vi phạm; tổ chức thực hiện tốt công tác kiểm tra, kiểm dịch...Chiều cùng ngày, Bộ Y tế cũng đã họp khẩn bàn vấn đề chống dịch cúm H7N9. Ông Nguyễn Văn Bình, Cục trưởng Y tế Dự phòng cho biết, nguy cơ bùng phát dịch cúm A/H7N9 tại nước ta là rất lớn. Virus cúm này vốn chỉ gây bệnh trên đàn gia cầm nhưng nay lại gây bệnh ở người dẫn đến tử vong. Đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa rõ về nguồn lây, phương thức lây truyền, cách thức điều trị, cũng như biện pháp dự phòng. Đáng ngại là virus có thể biến đổi, kết hợp với các chủng khác thành chủng mới với độc lực cao. Trong khi đó, hiện vẫn chưa có văcxin và thuốc điều trị đặc hiệu đối với virus này. Giáo sư Trịnh Quân Huấn, chuyên gia cao cấp của Bộ Y tế cũng khẳng định, virus cúm A/H7N9 thuộc nhóm nguy cơ lây từ động vật sang người. Virus này chủ yếu tồn tại trên gia cầm, chim hoang dã. Đây là lần đầu tiên, virus này lây bệnh cho người. Người bệnh thường có biểu hiện viêm kết mạc và viêm phổi cấp, tuy nhiên độc tính không cao như virus H5N1.
Theo ông Huấn, hiện nay vấn đề quan trọng là giám sát dịch ở đàn gia cầm và chim hoang dã, vì thế trách nhiệm của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là rất lớn. Hiện chưa phát hiện virus H7N9 trên gia cầm cũng như người tại Việt Nam.“Tổ chức Y tế thế giới cho biết chưa có bằng chứng về sự lây truyền virus từ người này sang người khác. Tại Trung Quốc, trong một gia đình đã có 2 người tử vong, như vậy lây chéo chưa có nhưng khả năng do tiếp xúc trực tiếp”, giáo sư Huấn cho biết.
Vấn đề chẩn đoán phân biệt bệnh sẽ có khó khăn, theo thạc sĩ Nguyễn Hồng Hà, Phó giám đốc Bệnh việt Bệnh Nhiệt đới Trung ương.
Lý do là vì về mặt lâm sàng biểu hiện bệnh cúm do virus H7N9 không có sự khác biệt so với cúm H5N1 hay các chủng cúm khác như ho, hắt hơi, sổ mũi, sốt… Vì thế, xác định yếu tố dịch tễ liên quan là rất quan trọng, có thể liên quan đến gia cầm hoặc đi từ vùng dịch về. Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, trước đây một số nước như Hà Lan, Canada, Mỹ, Mexixo từng phát hiện các ca mắc cúm H7N7, H7N3… nhưng những ca mắc cúm H7N9 ở Trung Quốc là lần đầu. Theo báo cáo bước đầu thì virus cúm này nhạy cảm với Tamiflu. Vì thế, các bệnh viện cần lên kế hoạch chuẩn bị đủ cơ số thuốc cần thiết. Ngay trong tuần sau Bộ sẽ ban hành phác đồ điều trị.
Thứ trưởng cũng khuyến cáo, người dân không nên hoang mang, áp dụng các biện pháp dự phòng thông thường, đơn giản nhất rửa tay thường xuyên bằng dung dịch sát khuẩn trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, tiếp xúc với gia cầm. Khi bị ho, hắt hơi, sổ mũi thì cần đeo khẩu trang và đến cơ sở y tế để được khám, điều trị kịp thời.
 |
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long kiểm tra máy soi thân nhiệt tại sân bay Nội Bài |
Chiều nay, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long cũng tới kiểm tra việc phòng dịch cúm H7N9 tại sân bay Nội Bài, Hà Nội.
Trung tâm kiểm dịch y tế quốc tế thuộc sân bay Nội Bài đã triển khai khẩn các biện pháp phòng chống dịch cúm H7N9. Cụ thể, giám sát, sàng lọc bằng máy đo thân nhiệt hành khách có dấu hiệu bệnh truyền nhiễm hay biểu hiện hội chứng cúm, đặc biệt là những người đi từ vùng dịch về. Hiện 100% hành khách được kiểm tra qua máy đo thân nhiệt và chưa phát hiện trường hợp nào nghi ngờ. Thứ trưởng đã yêu cầu Trung tâm cần phối hợp chặt chẽ với các đơn vị công an, hải quan, trạm kiểm dịch động vật để ngăn chặn dịch cúm H7N9 xâm nhập vào Việt Nam. Thời điểm này chưa cần thiết phải yêu cầu khai kiểm dịch y tế quốc tế. Tuy nhiên, khi phát hiện trường hợp nghi nhiễm cần cách ly kịp thời, lấy mẫu xét nghiệm. Trước đó, Bộ Y tế đã có công văn gửi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công thương nhằm tăng cường giám sát, kiểm tra nhập khẩu, quản lý mua bán gia cầm và các hoạt động điều tra, giám sát, tuyên truyền phòng, chống cúm H7N9. Đồng thời, Bộ Y tế cũng có văn bản yêu cầu Sở Y tế các tỉnh, các Viện phối hợp với cơ quan thú y và chính quyền địa phương tăng cường giám sát, phát hiện sớm và xử lý kịp thời ổ dịch cúm trên gia cầm, xử lý y tế kịp thời đối với các trường hợp nghi mắc bệnh, đặc biệt chú ý khách nhập cảnh từ vùng có ca bệnh… Bắt đầu từ giữa tháng 2, liên tiếp tại Thượng Hải, An Huy, Giang Tô và mới nhất là Chiết Giang (Trung Quốc) xuất hiện các ca bệnh cúm H7N9, hầu hết đều trở nặng nhanh chóng. Đến 4/4, đã có 10 ca bệnh ghi nhận và 3 người đã tử vong.
Cúm là bệnh cảnh thông thường, nhiều người mắc. Đa phần người bệnh có thể tự khỏi mà không cần đến bệnh viện. Biểu hiện thường là hắt hơi, sổ mũi, ho khan, đau họng, đau mỏi người, nếu không có bội nhiễm và biến chứng bất thường thì bệnh có thể khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, một số loại có thể bùng phát thành những ổ dịch lớn. Tại Việt Nam, thời gian gần đây ghi nhận hai dịch cúm đáng chú ý là cúm gia cầm H5N1 và cúm đại dịch H1N1. - Ca mắc cúm gia cầm H5N1 xuất hiện đầu tiên vào năm 2003, đến nay virus cúm này đã biến đổi thành một chủng có độc lực mạnh, tỷ lệ tử vong cao, có thời điểm đến 100%. - Cúm đại dịch H1N1 (có nguồn gốc từ lợn) bùng phát mạnh mẽ vào năm 2009, tốc độ lây lan cao. Hàng nghìn người đã nhiễm virus cúm và hơn 50 trường hợp tử vong. Đến nay virus này tồn tại giống như một loại cúm thường. |
Dân trí
Tỷ lệ tử vong do cúm H7N9 rất đáng lo ngại!
Trong 7 trường hợp mắc chủng cúm mới A/H7N9 tại Trung Quốc có đến 2 ca tử vong và 4 trường hợp đang ở tình trạng rất nguy kịch. GS.TS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ TƯ nhận định: “Tỷ lệ tử vong cúm mới khá cao”.
2/7 trường hợp tử vong
Các ca nhiễm chủng cúm mới A/H7N9 tại Trung Quốc với 7 trường hợp mắc, 2 tử vong và 4 nguy kịch khiến người dân rất hoang mang, lo lắng. Liệu vi rút cúm này có lây từ người sang người không, thưa ông?
Đây là những trường hợp nhiễm cúm A/H7N9 ở người đầu tiên và chủng cúm mới này được phát hiện, lưu hành tại Trung Quốc. Đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra nguồn gốc, cách thức nhiễm cúm H7N9 từ động vật sang người, lây nhiễm cúm từ động vật sang người theo con đường nào. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có bằng chứng về việc chủng vi rút cúm A/H7N9 lây truyền từ người sang người. Dù chưa có bằng chứng về sự lây truyền bệnh từ người sang người, nhưng nó là sự cảnh báo của sự biến chủng vi rút cúm gia cầm lây lan một cách đáng lo ngại nhất hiện nay. Vì tính biến dị, biến chủng của vi rút cúm ở gia cầm nói riêng và ở người nói chung.
Biểu hiện của nhiễm chủng cúm mới có những đặc trưng gì? Ông có thể nói rõ hơn về độc lực của chủng cúm này, thưa ông?
Chủng cúm này có biểu hiện không khác gì những chủng cúm đang lưu hành tại Việt Nam. Người bệnh ho, sốt, hắt hơi, sổ mũi, nhức mỏi người và có thể kèm theo viêm kết mạc. Vì thế, để nhận biết dấu hiệu của nhiễm chủng cúm mới là rất khó khăn. Vì thế, việc dựa vào các đặc điểm dịch tễ, ví như người bệnh có tiền sử tiếp xúc với gia cầm bệnh, ốm, trở về từ vùng dịch bệnh… là cơ sở để bác sĩ nghĩ tới loại cúm này. Còn để khẳng định kết quả thì phải dựa vào kết quả xét nghiệm mẫu bệnh phẩm. Vì thế, Bộ Y tế đã chỉ đạo phải giám sát chặt các ca viêm phổi vi rút ngoài cộng đồng, hoặc những chùm ca bệnh viêm phổi nặng, lấy mẫu bệnh phẩm xét nghiệm để kịp thời phát hiện sớm ca bệnh. Ngoài ra cần thực hiện giám sát chủ động với người nhập cảnh vào Việt Nam, tiến hành kiểm tra thân nhiệt bằng máy đo nhiệt độ từ xa cho tất cả các hành khách nhập cảnh tại các cửa khẩu. Khi phát hiện trường hợp nghi ngờ mắc bệnh đường hô hấp cấp cần được khám sàng lọc, cách ly và áp dụng kịp thời các biện pháp phòng chống nhằm hạn chế sự lây lan của dịch bệnh. Lấy mẫu bệnh phẩm các trường hợp nghi ngờ viêm phổi nặng do vi rút, đặc biệt nếu có yếu tố dịch tễ như đi từ vùng dịch về, tiếp xúc với gia cầm ốm, chết.. Đến nay, trong 7 ca nhiễm có 2 trường hợp tử vong là tỷ lệ khá cao. Tuy nhiên, số bệnh nhân còn quá ít để nói lên mức độ nặng như thế nào. Để đánh giá về độc lực của vi rút đòi hỏi có giám sát tiếp theo trong thời gian tới. Người ta vẫn chưa rõ nguồn gốc các trường hợp nhiễm vi rút cúm này từ đâu, lây truyền như thế nào. Đòi hỏi nghiên cứu rộng hơn trong thời gian tới. Chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhất các thông tin bổ sung để nói rõ hơn độc tính cũng như mức độ lây truyền của chủng cúm này.
Rửa tay để phòng cúm
Xin ông cho biết chủng vi rút cúm nào đang lưu hành phổ biến tại Việt Nam?
Kết quả giám sát cúm năm 2012 cho thấy, tại Việt Nam lưu hành chủ yếu là cúm A/H3N2 và cúm B. Gần đây lưu hành có thay đổi một chút là lưu hành cùng một lúc cúm B và cúm A/H1N1 đại dịch và cúm mùa thông thường trong vài năm gần đây.
Thưa ông, ông có khuyến cáo gì để người dân phòng ngừa bệnh cúm nói chung cũng như chủng cúm mới này?
Với chủng cúm mới, dù chưa xác định con đường lây truyền, chưa có bằng chứng lây truyền từ người sang người, nhưng đây là loại vi rút cúm bắt nguồn từ gia cầm, vì thế Bộ Y tế đã đưa ra khuyến cáo phòng bệnh người dân không sử dụng gia cầm, sản phẩm của gia cầm không rõ nguồn gốc. Khi phát hiện có gia cầm ốm, chết phải báo kịp thời cho chính quyền địa phương và đơn vị thú y trên địa bàn. Người trở về từ khu vực có bệnh phải áp dụng các biện pháp phòng bệnh, khai báo tình trạng sức khỏe cho cơ quan y tế địa phương để theo dõi sức khỏe. Còn để phòng lây truyền, cúm là bệnh lây qua đường hô hấp, nên phương pháp phòng cúm kinh điển, dù là cúm bệnh dịch hay cúm A mới ở người, việc quan trọng đầu tiên phải rửa tay bằng xà phòng. Hạn chế tiếp xúc người nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính. Thứ ba là thường xuyên mở cửa thông thoáng phòng, lau chùi đồ vật, dụng cụ bằng các nước sát khuẩn thông thường, tăng cường nâng cao thể trạng bằng hoạt động thể dục thể thao. Khi tiếp xúc nơi đông người, nơi xảy ra dịch, với người mắc bệnh hô hấp cấp tính nên đeo khẩu trang. Những trường hợp có biểu hiện sốt, ho, đặc biệt là khó thở không rõ nguyên nhân nên đến sớm cơ sở y tế để được chẩn đoán, điều trị kịp thời.
Xin cảm ơn ông!
Theo thông báo của Tổ chức Y tế thế giới, đến nay Trung Quốc đã phát hiện thêm 4 trường hợp nhiễm cúm A/H7N9 tại tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. Cả 4 trường hợp nhiễm mới này đều đang trong tình trạng nguy kịch. Tới nay, Trung Quốc đã ghi nhận 7 trường hợp nhiễm vi rút cúm A/H7N9 ở người, trong đó 2 trường hợp tử vong. Tất cả 7 trường hợp trên đều có triệu chứng viêm đường hô hấp tiến tới viêm phổi và suy hô hấp. |