Theo một báo cáo từ nhóm chuyên gia của Vương quốc Anh, số lượng người lớn thừa cân và béo phì trong các quốc gia đang phát triển gần như tăng gấp bốn lần đến khoảng một tỷ người kể từ năm 1980.
Viện phát triển hải ngoại (Oversea Development Institute_ODI) cho biết một trong ba người trên thế giới bây giờ thừa cân và thúc giục các chính phủ làm nhiều hơn nhằm tạo ra ảnh hưởng đến chế độ ăn. Tại Anh, 64% người trưởng thành được phân loại như là thừa cân hoặc béo phì. Báo cáo dự đoán một "sự gia tăng rất lớn" (huge increase) về cơn đau tim, đột quỵ và tiểu đường. Thay đổi trong lối sống, sự sẵn có ngày càng tăng của thực phẩm chế biến, quảng cáo ... tất cả đều dẫn đến sự thay đổi về chế độ ăn uống. Trên toàn cầu, tỷ lệ người lớn bị thừa cân hoặc béo phì được phân loại khi có một chỉ số khối cơ thể (body mass index_BMI) lớn hơn 25 đã tăng từ 23%-34 % từ năm 1980 đến 2008. Phần lớn sự gia tăng này đã được nhìn thấy trong các nước đang phát triển, đặc biệt là ở những nước mà thu nhập đang tăng, chẳng hạn như Ai Cập và Mexico.
Báo cáo về chế độ ăn uống trong tương lai (Future Diets) của ODI cho biết điều này là do thay đổi chế độ ăn và một sự thay đổi từ ăn các loại ngũ cốc đến việc tiêu thụ nhiều chất béo hơn, đường, dầu và các sản phẩm động vật. Tổng cộng có 904 triệu người ở các nước đang phát triển hiện nay được xếp vào loại thừa cân hoặc cao hơn, với chỉ số BMI trên 25, tăng từ 250 triệu người vào năm 1980. Con số này so với 557 triệu người ở các nước có thu nhập cao so với cùng kỳ, dân số toàn cầu tăng gần gấp đôi .
Tuy nhiên cùng thời gian này, tình trạng suy dinh dưỡng vẫn được ghi nhận là một vấn đề cho hàng trăm triệu người trên thế giới ở các nước đang phát triển, đặc biệt là trẻ em. Sử dụng dữ liệu được công bố trong Tham số sức khỏe quần thể (Population Health Metrics) vào năm ngoái, các nhà nghiên cứu đã xem xét thay đổi tỷ lệ thừa cân và béo phì trên mọi khu vực của thế giới và của mỗi quốc gia. Khu vực Bắc Phi, Trung Đông và Mỹ Latinh cho thấy có một sự gia tăng lớn về tỷ lệ thừa cân và béo phì đến một mức độ ngang bằng với châu Âu, khoảng 58%; trong khi Bắc Mỹ vẫn có tỷ lệ cao nhất của người lớn thừa cân ở mức 70%, thì các khu vực như Australia và Nam Mỹ Latinh hiện nay là không xa phía sau với 63%.
Chế độ ăn có liên quan đến thu nhập (Diet linked to income)
Tốc độ tăng trưởng lớn nhất trong những người thừa cân xảy ra ở Đông nam châu Á, nơi có tỷ lệ phần trăm tăng gấp ba lần từ một điểm khởi đầu thấp hơn là 7% đến 22%. Trong số các quốc gia riêng lẻ, báo cáo cho thấy tỷ lệ thừa cân và béo phì đã tăng gần gấp đôi ở Trung Quốc, Mexico và gia tăng khoảng một phần ba ở Nam Phi kể từ năm 1980, nhiều quốc gia ở Trung Đông cũng có một tỷ lệ cao của người trưởng thành thừa cân. Một trong những tác giả của báo cáo, Steve Wiggins, nói rằng khả năng có nhiều lý do cho sự gia tăng: "Những người có thu nhập cao hơn có khả năng lựa chọn các loại thực phẩm mà họ muốn. Những thay đổi trong lối sống, sự sẵn có ngày càng tăng của thực phẩm chế biến , quảng cáo, ảnh hưởng từ các phương tiện truyền thông ... tất cả đều dẫn đến sự thay đổi chế độ ăn uống".
 |
Nhiều thịt, chất béo và đường đang được tiêu thụ trên toàn cầu |
Alan Dangour--Đại học vệ sinh và nhiệt đới London (London School of Hyginie and Tropical Medicine_LSHTM) nói: “Chúng ta cần phải hành động khẩn trương để đối phó với câu chuyện gây xôn xao dư luận về hàng triệu trường hợp đói cùng cực và thiếu dinh dưỡng ở trẻ em". Ông cho biết đây là trường hợp đặc biệt trong các nền kinh tế mới nổi, nơi mà tầng lớp trung lưu lớn của người có thu nhập đang gia tăng sống tại các trung tâm đô thị và không tham gia tập thể dục nhiều. Ông nói kết quả là "một vụ nổ trong thừa cân và béo phì trong 30 năm qua" (an explosion in overweight and obesity in the past 30 years) có thể dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe. Theo Liên Hiệp quốc điều này là do tiêu thụ chất béo, muối và đường đã tăng lên trên toàn cầu và là một yếu tố quan trọng trong bệnh tim mạch, tiểu đường và một số bệnh ung thư. Các nước tiêu thụ đường hàng đầu thế giới bao gồm Hoa Kỳ, Bỉ, Hà Lan, New Zealand, Costa Rica và Mexico. Để chống lại đợt thủy triều đang lên của béo phì, Tiến sỹ Wiggins khuyến cáo các biện pháp y tế công cộng phối hợp hơn nữa từ các chính phủ, tương tự như những biện pháp được thực hiện để hạn chế hút thuốc lá ở các nước phát triển.
 |
Điều gì làm cho thực phẩm Hàn quốc có lợi cho sức khỏe? |
Ông nói: "Các chính trị gia cần phải có ít ngần ngại về sự cố gắng gây ra các ảnh hưởng đến những thực phẩm kết thúc trên đĩa ăn của chúng ta. Thách thức tạo ra một chế độ ăn khỏe mạnh mang tính khả thi trong khi làm giảm sự hấp dẫn của các loại thực phẩm mang ít giá trị dinh dưỡng hơn". Báo cáo nêu ví dụ về Hàn Quốc, nơi mà mọi nỗ lực nhằm bảo vệ chế độ ăn uống truyền thống của đất nước bao gồm các chiến dịch công cộng và huấn luyện chuẩn bị bữa ăn trên quy mô lớn cho phụ nữ.
Alan Dangour, một đọc giả về thực phẩm và sức khỏe toàn cầu về dinh dưỡng tại trường Đại học Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London (London School of Hygiene and Tropical Medicine) cho biết đô thị hóa ở nhiều nơi trên thế giới đã làm thay đổi thói quen ăn uống của con người khỏi các món ăn lành mạnh và mang tính truyền thống. Tuy nhiên, ông cho biết bệnh béo phì và suy dinh dưỡng thường tồn tại bên cạnh nhau, đôi khi trong cùng một gia đình: "Chúng tacần phải hành động khẩn trương để đối phó với các vụ bê bối của hàng triệu trường hợp đói cùng cực và thiếu dinh dưỡng ở trẻ em, nhưng chúng ta cũng cần phải suy nghĩ những gì sẽ xảy ra nếu chúng ta cung cấp quá nhiều calori nhưng ít vitamin và khuyến khích sử dụng quá mức”.
 |
Có phải người ở Anh sẽ hỗ trợ một khoản thuế trên các loại thực phẩm béo ? |
"Thông minh, chính sách cùng tham gia là cần thiết" (clever, joined-up policies are needed). Một phát ngôn viên của Bộ Y tế cho biết họ ghi nhận rằng tỷ lệ béo phì gây ra các tình trạng sức khỏe nguy hiểm và đã hành động: "Chúng tôi đã đi đầu trong việc giúp giải quyết và ngăn chặn thách thức này, kể cả thông qua trách nhiệm của chính phủ với ngành công nghiệp, kiểm tra về y tế NHS (National Health Service), Chương trình đo lường trẻ em quốc gia trong các trường học và thông qua thay đổi lối sống. Lần đầu tiên chúng tôi đã giao cho chính quyền địa phương ngân sách bảo vệ bao quanh để giải quyết các vấn đề y tế công cộng tại địa phương của họ, bao gồm cả béo phì". Bộ Y tế cũng cho biết, ngành công nghiệp và chuyên viên y tế có một vai trò trong việc giúp người dân cải thiện chế độ ăn uống và lối sống.