Ngày 25-2-2008 tại Hà Nội, đồng chí Nông Đức Mạnh-Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam đã đến thăm, làm việc với Ban cán sự Đảng, Lãnh đạo Bộ Y tế nhằm đánh giá tình hình thực hiện Nghị quyết 46/NQ-TW của Bộ Chính trị về công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới và dự Lễ kỷ niệm Ngày Thầy thuốc Việt Nam 27-2 do Bộ Y tế tổ chức.
Phát biểu tại chuyến thăm, làm việc và buổi Lễ kỷ niệm Ngày Thầy thuốc Việt Nam, Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh đã đánh giá cao những nỗ lực của ngành y tế và nhiệt liệt biểu dương những thành tích đạt được trong 3 năm thực hiện Nghị quyết 46 (2005-2007) góp phần quan trọng vào thành tựu phát triển kinh tế-xã hội của cả nước. Tông Bí thư nhấn mạnh tại Nghị quyết 46, Bộ Chính trị đã chỉ ra cho ngành y tế những quan điểm, mục tiêu, các nhiệm vụ và biện pháp rất cụ thể; Nghị định số 188 của Chính phủ ngày 27-12-2007 đã quy định rất rõ về vị trí, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Bộ Y tế.
Cần nhận thức rõ và đầy đủ thực trạng của ngành y tế nước ta trong những năm qua, công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng; mạng lưới y tế cơ sở, y tế dự phòng ngày càng được củng cố và phát triển, nhiều dịch bệnh nguy hiểm được khống chế và đẩy lùi, các dịch vụ y tế ngày càng đa dạng; các trung tâm y tế chuyên sâu phát triển mạnh, nhiều công nghệ mới được đưa vào nghiên cứu và ứng dụng, đã có nhiều cố gắng trong việc cung ứng thuốc và trang thiết bị y tế; y dược học cổ truyền phát triển và đóng góp có hiệu quả cho công tác khám chữa bệnh, bảo hiểm y tế cũng được hình thành và phát huy tác dụng; công tác kết hợp quân dân y đạt được những kết quả quan trọng nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới và hải đảo; nhân dân ở hầu hết các vùng miền đã được chăm sóc sức khỏe tốt hơn, nhiều chính sách về y tế được quan tâm xây dựng phù hợp với thực tiễn; công tác thông tin-giáo dục-truyền thông sức khỏe được đẩy mạnh và tạo sự chuyển biến rõ rệt về nhận thức trong toàn bộ hệ thống chính trị đối với công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều bất cập và yếu kém; hệ thống y tế chậm đổi mới, chậm thích ứng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và sự thay đổi của cơ cấu bệnh tật; chất lượng dịch vụ y tế chưa đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của nhân dân; điều kiện chăm sóc y tế cho người nghèo vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số còn nhiều khó khăn; năng lực sản xuất và cung ứng thuốc còn yếu, giá thuốc chữa bệnh còn cao so với thu nhập của nhân dân; tổ chức hoạt động của y tế dự phòng còn nhiều bất cập, một bộ phận nhân dân chưa hình thành được ý thức và thói quen tự bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe; những việc làm vi phạm đạo đức nghề nghiệp của một số cán bộ y tế chậm được khắc phục; nhiều vấn đề xã hội mới phát sinh như ô nhiễm môi trường, tệ nạn xã hội đang ảnh hưởng xấu đến sức khỏe nhân dân; vấn đề bảo đảm công bằng trong khám chữa bệnh, mặt trái của kinh tế thị trường có nguy cơ làm phai mờ giá trị đạo đức cao quý của người thầy thuốc. Quy mô dân số của nước ta trong những năm tới vẫn tiếp tục gia tăng trong khi khả năng đáp ứng của hệ thống y tế còn hạn chế, đầu tư cho công tác chăm sóc sức khỏe còn thấp. Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế vừa đem lại những cơ hội thuận lợi, vừa đặt nước ta trước những nguy cơ bị lây truyền các bệnh dịch nguy hiểm và những thách thức trong lĩnh vực sản xuất thuốc và ứng dụng công nghệ cao trong ngành y tế. Vẫn còn tình trạng một số cấp ủy đảng, chính quyền chưa quan tâm chỉ đạo kiên quyết việc triển khai thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị và Chỉ thị của Ban Bí thư về công tác y tế, chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân. Cải cách hành chính trong ngành còn chậm, tư tưởng bao cấp trông chờ vào Nhà nước còn phổ biến ở nhiều cơ sở y tế công lập, công tác quản lý y tế cơ sở còn lỏng lẻo. Ngành y tế nước ta đứng trước khó khăn thách thức về nguồn lực, cơ sở vật chất còn nghèo nàn; ở tuyến trung ương các bệnh viện lớn thiếu các phương tiện chẩn đoán và điều trị hiện đại, quá tải bệnh nhân; tuyến địa phương thiếu những phương tiện tối thiểu phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh, nhất là ở tuyến y tế cơ sở; việc cung ứng thuốc chữa bệnh cả về số lượng, chất lượng còn nhiều hạn chế.  |
Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh đến thăm và làm
việc nhân ngày Thầy thuốc Việt Nam tại Bộ Y tế |
Cần nắm vững mục tiêu và những quan điểm cơ bản của Nghị quyết 46 của Bộ Chính trị (Khóa IX) đó là giảm tỷ lệ mắc bệnh tật và tử vong, nâng cao sức khỏe, tăng tuổi thọ, cải thiện chất lượng giống nòi, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, chất lượng nguồn nhân lực, hình thành hệ thống chăm sóc sức khỏ đồng bộ từ trung ương đến cơ sở và thói quen giữ gìn sức khỏe của nhân dân, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Sức khỏe là vốn quý nhất của mỗi con người và của toàn xã hội; bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là hoạt động nhân đạo, trực tiếp bảo đảm nguồn nhân lực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, là một trong những chính sách ưu tiên hàng đầu của Đảng và Nhà nước. Đầu tư cho lĩnh vực này là đầu tư phát triển, thể hiện bản chất tổ đẹp của chế độ. Đổi mới và hoàn thiện hệ thống y tế theo hướng công bằng, hiệu quả và phát triển nhằm tạo cơ hội cho mọi người dân được bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe với chất lượng ngày càng cao, phù hợp với sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Thực hiện chăm sóc sức khỏe toàn diện, gắn liền phòng bệnh với chữa bệnh, phục hồi chức năng và luyện tập thể dục thể thao nâng cao sức khỏe. Pháttriển đồng thời y tế phổ cập và y tế chuyên sâu; kết hợp đông y và tây y, xã hội hóa các hoạt động chăm sóc sức khỏe gắn liền với tăng cường đầu tư của Nhà nước, thực hiện tốt việc trợ giúp cho các đối tượng chính sách và người nghèo trong việc chăm sóc và nâng cao sức khỏe. Bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe là bổn phận của mỗi người dân, mỗi gia đình và cộng đồng là trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền; mặt trận tổ quốc, các đoàn thể nhân dân và các tổ chức xã hội, trong đó phải khẳng định rõ ngành y tế giữ vai trò nòng cốt về chuyên môn và kỹ thuật; khuyến khiách các thành phần kinh tế đầu tư phát triển các dịch vụ chăm sóc và nâng cao sức khỏe. Nghề y là một nghề đặc biệt cần phải được tuyển chọn, đào tạo, sử dụng và đãi ngộ đặc biệt; mỗi cán bộ nhân viên y tế phải không ngừng nâng cao đạo đức nghề nghiệp và năng lực chuyên môn, xứng đáng với sự tin cậy và tôn vinh của xã hội, thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Người thầy thuốc phải đồng thời là người mẹ hiền”
Về các nhiệm vụ và giải pháp trong thời gian tới, Tổng Bí thư đề nghị ngành y tế đặc biệt chú trọng mấy nhiệm vụ trọng yếu sau đây: Một là phát triển và hoàn thiện hệ thống chăm sóc sức khỏe nhân dân, xây dựng và thực hiện tốt quy hoạch phát triển hệ thống y tế đến năm 2010 và những năm tiếp theo. Tiếp tục phát triển và hoàn thiện hệ thống y tế dự phòng, mở rộng và triển khai có hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế và nâng cao sức khỏe; phát triển các phong trào vệ sinh phòng bệnh và thể dục thể thao; triển khai mạnh mẽ các biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm, kịp thời dự báo và có biện pháp ngăn ngừa để hạn chế tối đa những tác động tiêu cực đối với sức khỏe do thay đổi lối sống, môi trường và điều kiện lao động trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Nâng cao năng lực giám sát, phát hiện và khống chế dịch bệnh, đặc biệt là HIV/AIDS và các dịch bệnh mới phát sinh; đẩy mạnh phòng chống các bệnh nghề nghiệp; củng cố và phát triển hệ thống y tế học đường, chú trọng chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, người cao tuổi và và các hoạt động phục hồi chức năng; củng cố và hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở cả về vật chất trang thiết bị và cán bộ. Xây dựng và nâng cấp các bệnh viện, nhất là bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh và huyện để có đủ khả năng giải quyết một cách cơ bản nhu cầu khám chữa bệnh của nhân dân ngay tại địa phương. Từngbước phát triển mạng lưới các khoa và bệnh viện điều dưỡng, phục hồi chức năng. Quy hoạch mạng lưới khám chữa bệnh theo địa bàn dân cư. Tiếp tục đầu tư và khai thác có hiệu quả các trung tâm y tế chuyên sâu hiện có, xây dựng thêm một số trung tâm y tế chuyên sâu mới. Đẩy mạnh nghiên cứu, kế thừa, bảo tồn và phát triển y dược học cổ truyển thành một chuyên ngành khoa học. kết hợp quân y và dân y trong bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân và các lực lượng vũ trang, nhất là ở các vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo…Đưa chương trình kết hợp quân, dân y thành một nội dung của chương trình mục tiêu y tế quốc gia. Phát triển ngành dược thành một ngành kinh tế-kỹ thuật mũi nhọn. Phát triển công nghiệp dược, nâng cao năng lực sản xuất thuốc trong nước, ưu tiên các dạng bào chế công nghệ cao. Quy hoạch và phát triển các vùng dược liệu, các cơ sở sản xuất nguyên liệu hóa dược. củng cố mạng lưới lưu thông, phân phối và cung ứng thuốc để ổn định thị trường thuốc phòng và chữa bệnh cho nhân dân. Đẩy mạnh nghiên cứu sản xuất vắc-xin, sinh phẩm y tế. Phát triển công nghiệp trang thiết bị y tế theo hướng hiện đại. Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, tiếp cận và ứng dụng những thành tựu về khoa học và công nghệ hiện đại, đặc biệt và công nghệ sinh học và công nghệ thồng tin; từng bước đưa nền y học nước ta đạt trình độ tiên tiến trong khu vực và thế giới. Mở rộng va ftranh thủ sự giúp đỡ và đầu tư nguồn lực của các nước, các tổ chức quốc tế; tiếp thu các thành tựu về khoa học công nghệ và kinh nghiệm quản lý phục vụ sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Hai là, tổ chức chăm sóc thật tốt sức khỏe nhân dân, trước hết là cho những người nghèo, những người thuộc diện cận nghèo, các đối tượng được thụ hưởng chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước, các cháu nhỏ dưới 6 tuổi, đồng bào các dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới hải đảo, vùng có nhiều khó khăn. Phải tạo những điều kiện thuận lợi nhất cho nhân dân được hưởng sự chăm sóc y tế, giảm thiểu tối đa những khó khăn, phiền hà mỗi khi họ phải tới các cơ sở khám, chữa bệnh và mua thuốc. Phải phát huy cao độ sức mạnh tổng hợp của ngành Y tế, của toàn thể nhân dân, sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, sự quản lý của nhà nước và sự đóng góp của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân, tạo ra một chuyển biến mạnh mẽ, rõ ràng trong việc chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Phải làm sao để các lĩnh vực như y tế, giáo dục, đào tạo, văn hóa phải thể hiện ngày càng rõ tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội, làm cho các lĩnh vực này cùng những lĩnh vực quan trọng khác góp phần giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa khi chúng ta tiến hành xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập kinh tế quốc tế. Balà,phải tôn vinh và nhìn nhận thật đúng vai trò và sứ mệnh cao cả của nhứng người Thầy thuốc. Đảng, Nhà nước và nhân dân phải tạo và dành mọi sự chăm sóc cần thiết cho các thầy thuốc để họ có thể thực hiện thật tốt sứ mệnhcao cả “Thầy thuốc như mẹ hiền”. Đồng thời, xã hội cũng đòi hỏi những người thầy thuốc phải cố gắng tu dưỡng, rèn luyện và vươn lên không ngừng để thể hiện vai trò đó. Sự nghiệp cao cả của ngành y tế trong xã hội chúng ta đòi hỏi người thầy thuốc phải có nhận thức chính trị sâu sắc về vai trò và trách nhiệm của mình; phải tinh thông, vững vàng, nếu không nói là phải am hiểu xuất sắc về chuyên môn và ngành học của mình; phải có phẩm chất đạo đức thật trong sáng và tấm lòng nhân ái, nhân hậu. Người thầy thuốc phải luôn cảm thông và gắn bó với người bệnh, đau với nỗi đau của người bệnh, dằn vặt lương tâm khi chưa làm hết khả năng và trách nhiệm của mình để cứu giúp người bệnh. Phải làm cho toàn xã hội tham gia tích cực vào việc xây dựng mối quan hệ gắn bó này giữa thầy thuốc và người bệnh và phê phán nghiêm khắc những cử chỉ và việc làm trái với đạo lý này và đạo đức của người thầy thuốc. Bốn là, phải chú trọng bồi dưỡng, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực của ngành y; phải nhận thứcthật rõ nghề y là một nghề đặc biệt. Phải kiện toàn đội ngũ cán bộ y tế cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu. Sắp xếp lại mạng lưới, mở rộng và nâng cấp các cơ sở đào tạo, đáp ứng nhu cầp về cán bộ y tế phù hợp với quy hoạch phát triển của ngành; xây dựng một số trung tâm đào tạo cán bộ y tế ngàng tầm với các nước tiên tiến trong khu vực. Tăng cường đào tạo cán bộ y tế theo hình thức cử tuyển cho miền núi và vùng đồng bằng sông Cửu Long; chú trọng đào tạo cán bộ quản lý y tế, nhất là cán bộ quản lý bệnh viện. Coi trọng việc đào tạo, sử dụng và đãi ngộ nhân tài về y tế. Mở rộng việc đưa cán bộ trình độ cao đi đào tạo ở nước ngoài bằng nguồn kinh phí nhà nước, khuyến khích du học tự túc theo các chuyên ngành có nhu cầu. Năm là, cần đổi mới và hoàn thiện chính sách tài chính y tế theo hướng tăng nhanh tỉ trọng các nguồn tài chính công (bao gồm ngân sách nhà nước, bảo hiểm y tế), giảm dần hình thức thanh toán viện phí trực tiếp từ người bệnh. Từ nay đến năm 2010, Nhà nước cần đầu tư mạnh, tạo bước bứt phá để nâng cấp các cơ sở y tế, trong đó ưu tiên củng cố, hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở, y tế dự phòng, các bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh, tuyến huyện; các trung tâm y tế khu vực, nhất là Tây nguyên, miền núi phía Bắc, miền Trung và đồng bằng sông Cửu Long… xây dựng và thực hiện tốt lộ trình tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân vào năm 2010. Tuyên truyền, giáo dục mọi người dân đều tự nguyện tham gia bảo hiểm y tế. Đa dạng hóa các loại hình bảo hiểm y tế, chú ý các loại hình dựa vào cộng đồng; tạo nguồn tài chính từ ngân sách nhà nước, viện trợ, các quỹ từ thiện, quỹ cộng đồng, quỹ xóa đói giảm nghèo… để trợ cấp cho người nghèo, người sống ở nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa tham gia các laọi hìnhbảo hiểm y tế cho phù hợp. Hoàn thiện cơ chế, chính sách, củng cố tổ chức và nâng cao năng lực quản lý, điều hành hệ thống bảo hiểm y tế; có phương thức thanh toán phù hợp để người tham gia bảo hiểm y tế được chăm sóc với chất lượng tốt, không bị phân biệt đối xử trong khám, chữa bệnh. Xây dựng và thực hiện chính sách viện phí phù hợp trên cơ sở tính đúng, tính đủ các chi phí trực tiếp phục vụ bệnh nhân. Nhà nước có chính sách trợ giúp đối với những người có thu nhập thấp và có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Công khai minh bạchviệc thu, chi viện phí cho người dân biết. Sáu là, cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng và nâng cao năng lực quản lý của nhà nước đối với công tác y tế. Trước hết, phải nâng cao nhận thức, vai trò và trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, các tổ chức xã hội, cộng đồng và mỗi người dân trong việc bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏenhân dân phải được đưa vào các chiến lược, chính sách phát triển kinh tế-xã hội của cả nước và ở từng địa phương. Các cấp ủy đảng, chính quyền, đặc biệt là ở cơ sở, phải xác định việc lãnh đạo, chỉ đạo công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là một trongnhững nhiệm vụ chính trị quan trọng; quy định rõ trách nhiệm và kiểm tra hoạt động của các ban ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân ở địa phương. Triển khai rộng rãi phong trào xây dựng làng văn hóa-ức khỏe ở mọi thôn, bản. chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ y tế ở địa phương và cơ sở. Chú trọng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, nâng cao đạo đức nghề nghiệp, kỷ luật lao động và tinh thần trách nhiệm của cán bộ, nhân viên y tế, chấn chỉnh và khắc phục những biểu hiện tiêu cực tại cơ sở y tế. Tăng cường công tác xây dựng Đảng, làm tốt công tác phát triển Đảng, nhất là đối với cán bộ y tế trẻ. Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục và học tập tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong toàn ngành Y tế. Bảy là, ngành y tế cần tổ chức quán triệt và thực hiện thật tốt cuộc vận động “Học và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, cuộc vận động này phải được vận dụng thực hiện một cách thật sinh động và cụ thể trong ngành Y tế để đem lại nhứng kết quả thật rõ ràng, tạo sự chuyển biến rõ rệt, được toàn thể xã hội thừa nhận đối với ngành ta. Đây là cuộc vận động lâu dài. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu một tấm gương sáng chói về đạo đức cần kiệm, liêm chính, chí công vô tư, khiêm tốn và giản dị. Đối với mọi đối tượng trong xã hội, từ cụ già đến các cháu nhỏ, thiếu niên và nhi đồng, Bác Hồ đều có những lời dạy rõ ràng và thân ái, dể hiểu. Đặc biệt đối với ngành Y tế, Bác Hồ đã có những lời chỉ baỏ ân cần, chí tình, chí nghĩa, chắc không một ai trong ngành Y tế lại không được nghe ít nhhất là một lần. Chính vì vậy mà việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” là điều được toàn thể xã hội trông chờ và hy vọng nhiều nhất ở ngành Y tế.
Về những kiến nghị của Bộ Y tế, đồng chí Tổng Bí thư hứa sẽ trao đổi với đồng chí Thủ tướng Chính phủ, đề nghị Bộ chủ động báo cáo với Chính phủ và tổ chức bàn bạc với các ngành, các địa phương thực hiện thật tốt những yêu cầu đề ra. Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các Ban Đảng sẽ chỉ đạo chặt chẽ và tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực hiện những yêu cầu của các đồng chí.