Để nâng cao chất lượng công tác y tế ở tuyến đầu nhằm thực hiện việc chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân tốt hơn, nhất là ở những vùng khó khăn. Từ năm 2005, Sở Y tế Thừa Thiên Huế đã có phương án số 922/PA-SYT ngày 18/3/2005 tăng cường bác sĩ phủ kín cho các trạm y tế xã, phường, thị trấn của toàn tỉnh. Đây là một giải pháp sáng tạo của PGS.TS. Nguyễn Dung, Giám đốc Sở Y tế đã mang lại hiệu quả thiết thực.
Phương án tăng cường
Theo phương án này, các đơn vị y tế trực thuộc tuyến tỉnh và các trung tâm y tế huyện, thị xã, thành phố có trách nhiệm sắp xếp, bố trí, phân công lực lượng bác sĩ tăng cường cho những trạm y tế xã, phường, thị trấn chưa có bác sĩ công tác tại chỗ để bảo đảm nhiệm vụ chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân tốt hơn. Lực lượng bác sĩ được luân phiên tăng cường thay nhau mỗi 6 tháng một đợt cho đến khi trạm y tế có bác sĩ tại chỗ được đào tạo thay thế nhiệm vụ. Từ ngày 19/5/2005, phương án được bắt đầu triển khai đồng loạt tại các đơn vị y tế cơ sở trên toàn tỉnh.
 |  |
Lễ ra quân tăng cường bác sĩ về công tác cơ sở tại
huyện A Lưới năm 2005 | PGS.TS. Nguyễn Dung, Giám đốc Sở Y tế giao nhiệm
vụ cho các bác sĩ tăng cường |
A Lưới là một huyện vùng cao, miền núi còn gặp rất nhiều khó khăn về nhiều mặt, trong đó số bác sĩ phục vụ tại trạm y tế vào thời điểm năm 2005 chỉ mới có 6 người, chiếm tỷ lệ 28,57% (6/21). Bác sĩ từ các đơn vị y tế trực thuộc tuyến tỉnh, huyện, thị xã, thành phố lúc bấy giờ phải điều động tăng cường thêm 15 bác sĩ để phủ kín bác sĩ ở các xã, thị trấn. Các huyện, thị xã, thành phố còn lại ngoài việc hỗ trợ nguồn bác sĩ tăng cường cho A Lưới; phải có trách nhiệm phân công số bác sĩ đang công tác tại các trung tâm y tế về phục vụ tại những trạm y tế trên địa bàn phụ trách chưa có bác sĩ, cứ luân phiên mỗi 6 tháng thay thế một đợt theo phương án chung của tỉnh. Như vậy từ tháng 5/2005, 152 xã, phường, thị trấn của toàn tỉnh đã phủ kín bác sĩ công tác tại tuyến đầu nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Phương án tăng cường bác sĩ cho trạm y tế xã, phường, thị trấn để phủ kín bác sĩ công tác tại tuyến này được thực hiện làm 2 giai đoạn, mỗi giai đoạn 3 năm, mỗi năm 2 đợt, mỗi đợt 6 tháng. Như vậy có 12 đợt bác sĩ được phân công luân phiên về tuyến đầu phục vụ công tác. Cho đến đợt 12, từ tháng 11/2010 đến tháng 5/2011, trạm y tế thuộc huyện A Lưới chỉ còn 7 bác sĩ được tăng cường; trong đó có 6 bác sĩ ở tuyến tỉnh và 1 bác sĩ ở tuyến huyện. Dự kiến sau thời gian này, số bác sĩ tại chỗ là người địa phương được đào tạo theo địa chỉ tốt nghiệp ra trường sẽ về cơ sở để thay thế nhiệm vụ, mang tính chất lâu dài, ổn định và bền vững về màng lưới bác sĩ hoạt động ở cơ sở. Các huyện, thị xã, thành phố khác cũng đồng loạt bảo đảm được quy trình này.
Các hoạt động tăng cường
Số bác sĩ tăng cường được bổ nhiệm làm phó trưởng trạm y tế, cùng phối hợp với trưởng trạm y tế là người địa phương tại chỗ để điều hành, củng cố hoạt động của trạm đi vào nề nếp, thực hiện tốt các quy chế, lề lối làm việc của trạm y tế. Ngoài việc khám chữa bệnh, trực gác cơ quan, giúp đỡ, đào tạo về chuyên môn nghiệp vụ cho nhân viên y tế xã và thôn bản; bác sĩ tăng cường còn tham gia hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe, các chương trình y tế quốc gia và chương trình y tế ưu tiên tại địa phương.
Bác sĩ tăng cường đã cùng phối hợp với trạm y tế xây dựng kế hoạch hoạt động hàng năm, lập dự toán kinh phí cần thiết trong nguồn ngân sách xã, phường, thị trấn cấp. Duy trì sinh hoạt trạm y tế định kỳ với sự tham dự của Ủy ban Nhân dân để nắm bắt tình hình, chỉ đạo nhiệm vụ công tác và giải quyết kịp thời các vấn đề nảy sinh. Hàng tháng, các bác sĩ tăng cường cùng với trưởng trạm y tế tham dự giao ban tại trung tâm y tế huyện để báo cáo hoạt động, đề xuất ý kiến, tiếp nhận sự chỉ đạo và giải quyết những nội dung cần thiết.
 |
Nhiệm vụ tăng cường bác sĩ về cơ sở đã được Giám đốc Sở Y tế quán triệt |
Khi có bác sĩ tăng cường ở tuyến đầu, công tác khám chữa bệnh được nâng cao, người dân đã có sự tín nhiệm về chuyên môn nên số lượng bệnh nhân đến điều trị ngày càng nhiều, hạn chế tình trạng phải chuyển người bệnh lên tuyến trên, giảm thiểu sự quá bệnh viện huyện. Những trường hợp bệnh khó và nặng cần yêu cầu thực hiện một số kỹ thuật để chẩn đoán mà tuyến dưới không có như xét nghiệm, siêu âm, chụp X quang... thì mới chuyển lên tuyến trên. Ngoài ra, các công tác hành chính, ghi chép sổ sách, thanh toán thuốc men bảo hiểm y tế, sử dụng máy vi tính bằng các phần mềm quản lý... cũng được bác sĩ tăng cường giúp đỡ, hướng dẫn cho trạm y tế. Đối với các trạm y tế đang xây dựng mục tiêu đạt chuẩn quốc gia về y tế, bác sĩ tăng cường đã cùng địa phương triển khai những hoạt động cần thiết để đạt tiêu chuẩn quy định của Bộ Y tế; giúp đỡ xây dựng vườn thuốc nam, sưu tầm cây thuốc, khám chữa bệnh cho học sinh tiểu học, trẻ mẫu giáo mầm non...
 |
Các bác sĩ tăng cường được Giám đốc Sở Y tế tặng hoa và giao nhiệm vụ |
Các chương trình y tế quốc gia đã được bác sĩ tăng cường quan tâm và cùng tham gia nhiệm vụ như tổ chức giám sát tình hình dịch bệnh, lập sổ sách ghi chép, báo cáo. Công tác phòng chống sốt rét, sốt xuất huyết, tiêm chủng mở rộng, phòng chống cúm A(H1N1), cúm A(H5N1), suy dinh dưỡng trẻ em, quản lý thai sản... đã triển khai có hiệu quả, góp phần chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cộng đồng; đặc biệt là đối với đồng bào các dân tộc thiểu số sống ở vùng cao, miền núi.
Các bác sĩ tăng cường đã giúp trạm y tế những kiến thức về công tác truyền thông giáo dục sức khỏe, vận động quần chúng nhân dân thực hiện công tác vệ sinh phòng bệnh, vệ sinh môi trường, chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh, phòng chống suy dinh dưỡng... Lực lượng quân y trên địa bàn cũng được bác sĩ tăng cường kết hợp, huy động tham gia trong nhiệm vụ khám chữa bệnh, thực hiện các chương trình y tế quốc gia, chương trình quân dân y kết hợp.
 |
Một buổi giao ban của bác sĩ tăng cường tại Trung tâm Y tế huyện A Lưới |
Một loại hình công tác được bác sĩ tăng cường tham gia là khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, bảo hiểm y tế cho người nghèo, bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 6 tuổi triển khai có hiệu quả. Việc quản lý, sử dụng và thanh quyết toán thuốc điều trị kịp thời; các bác sĩ đã tư vấn, hướng dẫn việc dùng thuốc an toàn, hợp lý nên bảo đảm việc khám chữa bệnh đúng đối tượng có yêu cầu, hạn chế những sai phạm trong lĩnh vực này.
Hiệu quả thiết thực
Với phương án tăng cường bác sĩ từ tuyến tỉnh, huyện, thị xã, thành phố về công tác tại tuyến xã, phường, thị trấn của toàn tỉnh từ năm 2005 tại Thừa Thiên Huế với khẩu hiệu hành động “phủ kín 100% bác sĩ ở tuyến đầu để nâng cao chất lượng công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân” đã mang lại hiệu quả thiết thực. Qua 6 năm triển khai phương án sáng tạo này, Thừa Thiên Huế vừa giải quyết được biện pháp tình thế, vừa có cơ sở chờ đợi đào tạo nguồn nhân lực bổ sung đối tượng bác sĩ phục vụ tại tuyến xã, phường, thị trấn để bảo đảm nhu cầu khám chữa bệnh và chăm sóc y tế của người dân ngày càng cao. Phương án đã hợp với ý đảng, lòng dân, sự đồng thuận của các cấp chính quyền, cơ quan y tế và tinh thần trách nhiệm, tận tâm, nhiệt tình của lực lượng bác sĩ ở tuyến trên đối với tuyến dưới vì sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân.