Thực hiện Công văn chỉ đạo củaViện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn và Cục Y tế dự phòng & Môi trường-Bộ Y tế; Trung tâm Phòng chống sốt réttỉnh Quảng NgãI đã tăng cường giám sát dịch tễ sốt rét tại các vùng trọng điểm, qua đó phát hiện và giải quyết kịp thời một ổ bệnh sốt rét đang bùng phát tại xã Sơn Liên thuộc huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi.
Công tác giám sát dịch tễ sốt rét và giải quyết ổ bệnh tại xã Sơn Liên, huyện Sơn Tây tỉnh Quảng Ngãi được tiến hành từ 21/8/2009 đến 26/8/2009.
Đặc điểm tình hình sốt rét tại ổ bệnh xã Sơn Liên
Xã Sơn Liên mới được tách ra từ xã Sơn Mùa (ngày 10/4/2008) gồm 2 thôn và 6 tập đoàn với 823 dân, 185 hộ; trong đó Tập đoàn 17 thôn Nước Vương là thôn phát hiện có ổ bệnh sốt rét đang bùng phát.
Tập đoàn 17, thôn Nước Vương cách UBND xã Sơn Mùa khoảng 30 km về phía Tây Nam (giáp tỉnh Kon Tum) có 271 khẩu, 62 hộ thuộc 5 xóm nằm dọc theo ranh giới giữa hai tỉnh Quảng Ngãi và Kon Tum. Người dân ở đây sống thành từng cụm giữa các vùng rừng lá thấp, đời sống kinh tế khó khăn, nghề nghiệp chủ yếu là làm rẫy và ngủ rẫy.
Kết quả giám sát dịch tễ sốt rét
Theo thống kê báo cáo tình hình sốt rét của Trung tâm Y tế huyện Sơn Tây (Quảng Ngãi) từ 1-12/8/2009 toàn huyện có 7 bệnh nhân sốt rét và 3 ký sinh trùng sốt rét, trong đó có 1 ký sinh trùng sốt rét tại Tập đoàn 17 (xã Sơn Liên). Tuy nhiên, từ ngày 21/8/2009 đến 26/8/2009 kết quả giám sát dịch tễ tại Tập đoàn 17, xã Sơn Liên phát hiện bệnh nhân sốt rét đang gia tăng.
Khám và xét nghiệm
Tổ chức khám và xét nghiệm cho 240 người trong tổng số 271 khẩu (88,56% số dân) phát hiện 62 ca sốt rét lâm sàng (62/240) chiếm tỷ lệ 25,83%; 32 ký sinh trùng sốt rét (32/240) chiếm tỷ lệ 13,33% (trong đó có 22 P.falciparum và 10 P.vivax). Đáng lưu ý là số bệnh nhân mang ký sinh trùng sốt rét phân bố cao ở nhóm tuổi dưới 16 (65,62%), không có bệnh nhân sốt rét ác tính và tử vong do sốt rét.
 |
phục muỗi |
Điều tra côn trùng
Tiến hành điều tra bằng các phương pháp thường quy, xác định mật độ muỗi Anopheles tại địa phương cao đến 0.61 con/giờ/người, mật độ véc tơ truyền bệnh chính An.minimus 0.044 con/giờ/người.
Kết quả giám sát dịch tễ đã khẳng định đây là một ổ bệnh sốt rét đang bùng phát và lưu hành tại chỗ ở phạm vi thôn bản (Tập đoàn 17, thôn Nước Vương), thời kỳ bùng phát cao điểm từ ngày 15/8 đến ngày 26/8/2009.
Nguyên nhân bùng phát sốt rét ở đây là do người dân không có thói quen nằm màn, trình độ dân trí thấp nên thiếu ý thức tự bảo vệ khi sống trong vùng sốt rét lưu hành, mạng lưới y tế cơ sở (xã, thôn bản) yếu vì mới tách và chưa có Trạm y tế.
 |
Trên đuờng đi thực địa |
Ngay sau khi phát hiện ổ bệnh sốt rét này, các biện pháp phòng chống sốt rét tăng cường đã nhanh chóng được chỉ định nhằm ngăn chặn sự bùng phát thành dịch.
Kết quả giải quyết ổ bệnh sốt rét
Các biện pháp can thiệp phòng chống sốt rét tại ổ bệnh được tiến hành là phun hóa chất toàn bộ các nhà dân để tiêu diệt muỗi sốt rét, tổ chức khám , xét nghiệm và điều trị mở rộng cho toàn dân thuộc Tập đoàn 17 (xã Sơn Liên) cùng với tổ chức truyền thông giáo dục ý thức tự bảo vệ phòng chống sốt rét cho người dân trong từng xóm nhỏ, vận động phát quang bụi rậm xung quanh nhà để loại bỏ nơi trú ẩn của muỗi.
Sau khi can thiệp tình hình sốt rét tại Tập đoàn 17, xã Sơn Tây đã ổn định, tuy nhiên hiện đang là mùa rẫy nên người dân ngủ rẫy thường xuyên, nếu không có biện pháp quản lý bệnh nhân sốt rét thì nguy cơ sốt rét sẽ bùng phát trở lại. Trung tâm y tế huyện Sơn Tây tiếp tục tăng cường giám sát dịch tễ và cử cán bộ cắm chốt tại xã Sơn Liên để phát hiện và điều trị cho những ca bệnh mắc mới, thành lập Trạm y tế xã Sơn Liên để kịp thời chăm lo sức khỏe người dân, đồng thời tăng cường giám sát chặt chẽ dịch tễ sốt rét ở các thôn, xã lân cận (Sơn Dung, Sơn Mùa) để tránh sự lan truyền sốt rét.
Tình hình sốt rét gia tăng và khả năng xảy dịch sốt rét ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên đã được Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn và Cục Y tế Dự phòng & Môi trường thuộc Bộ Y tế thường xuyên cảnh báo.
Kết quả phát hiện ổ bệnh sốt rét đang bùng phát tại Tập đoàn 17 (xã Sơn Liên) qua giám sát dịch tễ và sự can thiệp kịp thời để ngăn chặn ổ bệnh sốt rét này là bài học kinh nghiệm quý cho các tỉnh trong khu vực nâng cao cảnh giác dự báo và phát hiện khả năng bùng phát sốt rét trong địa bàn quản lý để chỉ định biện pháp can thiệp kịp thời