Theo số liệu thống kê 11 tháng năm 2010 của Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên, bệnh sốt rét có xu hướng giảm, dịch sốt xuất huyết đã được khống chế, bệnh sán lá gan lớn nằm trong tầm kiểm soát của ngành y tế; tuy nhiên một số bệnh ký sinh trùng mới nổi và bọ xít hút máu cần được tiếp tục theo dõi, xác định thêm.
Tình hình sốt rét 11 tháng 2010 so với cùng kỳ 2009
Bệnh nhân sốt rét (BNSR): 11 tháng/2010 BNSR giảm 3.81%; trong đó Tây Nguyên giảm 21.18%, miền Trung tăng 10.48% so với cùng kỳ; 12/15 tỉnh BNSR giảm và chỉ có 3/15 tỉnh tăng, chủ yếu là Quảng Nam (+185.07%).
Ký sinh trùng sốt rét (KSTSR): 11 tháng/2010 tăng 11.16%, trong đó miền Trung tăng 35.03% và Tây Nguyên giảm 17.27% so với cùng kỳ.9/15 tỉnh KSTSR giảm và6/15 tỉnh KSTSR tăng là Quảng Nam (+209.20%), Quảng Ngãi (+105.73%), Kon Tum (+72.70%), Bình Thuận (+73.55%), Đà Nẵng (+63.21%) và Quảng Bình (+16.31%).
Sốt rét ác tính (SRAT): 100 ca giảm 7.41%, trong đó miền Trung giảm 26.56% và Tây Nguyên tăng 20.45 % so với cùng kỳ năm 2009.
Tử vong sốt rét (TVSR): 11 tháng/2010 có 7/15 có ca tử vong sốt rét giảm 53.33% so với cùng kỳ năm 2009; số ca TVSR tập trung chủ yếu ở miền Trung 6/7 ca: Quảng Trị (1), Đà Nẵng (1), Phú Yên (1), Khánh Hòa (2), Bình Thuận (1) và Gia Lai (1).
Như vậy sau 15 tháng liền (tháng 1/2009-4/2010), sốt rét gia tăng ở hầu khắp các tỉnh trong khu vực, từ tháng 5 đến nay tình hình sốt rét có xu hướng giảm, tuy nhiên một số tỉnh vẫn tăng cao cả BNSR và KSTSR như Quảng Nam và Quảng Ngãi. Miền Trung-Tây Nguyên đang phải đối mặt với yếu tố môi trường không thuận lợi, thời tiết biến động bất thường, hầu hết các tỉnh miền Trung phải chịu ảnh hưởng trực tiếp của bão lụt kéo dài; cùng với nhiệt độ lạnh xen kẽ với nóng tạo điều kiện cho côn trùng truyền bệnh phát triển, đặc biệt là vectơ truyền bệnh sốt rét (An. minimus, An. dirus); mặc dù các “điểm nóng sốt rét” đã được khống chế nhưng không mang tính bền vững, dịch sốt rét có thể bùng nổ bất cứ lúc nào.
Tình hình sốt xuất huyết
Năm 2010 dịch sốt xuất huyết gia tăng hàng loạt trên hầu khắp địa bàn miền Trung-Tây Nguyên có tỉnh số bệnh nhân sốt xuất huyết gần 90.000 ca và số tử vong sốt xuất huyết 55 trường hợp, tăng gấp nhiều lần so với năm 2009 như Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Quảng Ngãi, Thừa Thiên-Huế, Quảng Trị, Gia Lai, Đắc Lắc…, một số tỉnh phải công bố dịch sốt xuất huyết. Dự báo năm 2011 bệnh dịch sốt xuất huyết tiếp tục gia tăng trên diện rộng, cần sớm có biện pháp ngăn chặn dịch từ mùa Đông-Xuân để hạn chế hậu quả dịch bệnh sốt xuất huyêt tới sức khỏe cộng đồng.
Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Y tế, Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn đã phối hợp với Viện Pasteur Nha Trang và Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên hỗ trợ các tỉnh có sốt xuất huyết gia tăng khống chế dịch có hiệu quả, làm giảm được số mắc và tử vong.
Tình hình bệnh sán lá gan lớn và các bệnh ký sinh trùng
Bệnh sán lá gan lớn (SLGL) thống kê chưa đầy đủ trong năm 2010 có 2.940/3.957 ca so với năm 2009, số bệnh nhân phát hiện và điều trị tập trung chủ yếu ở phòng khám của Viện (2.046 ca), Bình Định (554), Quảng Ngãi (173), Quảng Nam (100), Phú Yên (43) và Khánh Hòa (24); các tỉnh còn lại không báo cáo, đặc biệt là Đà Nẵng và Gia Lai vì đã đưa vào Dự án phòng chống SLGL (Bỉ) tại 7 tỉnh có tỷ lệ nhiễm bệnh cao.
Tại phòng khám chuyên khoa của Viện 11 tháng/2010, trong số 44.010 người đến khám bệnh Nhiều bệnh nhân nhiễm một số bệnh ký sinh trùng mới nổi như sán lá gan lớn (2.940 ca), giun đũa chó (4.908), giun lươn (2640), giun đầu gai (1.941), sán dây lợn (1.612), amip (882)...làm ảnh hưởng đến sức khỏe và sức sản xuất của nhân dân. Viện đã tổ chức khám phát hiện bệnh và điều trị bệnh nhân có hiệu quả, kể cả khám bảo hiểm y tế;tuy nhiên báo cáo số liệu thống kê các bệnh ký sinh trùng từ các địa phương chưa thường xuyên và hệ thống nên không phản ảnh đúng thực trạng nhiễm bệnh.
Tình hình bọ xít hút máu
Trong năm 2010, tình hình bọ xít hút máu người rộ lên trong cả nước, đặc biệt là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh; khu vực miền Trung-Tây Nguyên cũng nổi lên ở nhiều tỉnh như Thừa Thiên-Huế, TP. Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Bình Thuận…;
Viện đã tổ chức điều tra và báo cáo Bộ Y tế, đồng thời viết đề cương nghiên cứu bọ xít hút máu theo đề tài chỉ định cấp Bộ (phối hợp với Viện Sinh thái-tài nguyên sinh vật, Viện Công nghệ sinh học, Viện Thú y); dự kiến đề tài nghiên cứu sẽ được tiến hành trong vòng 2 năm để có cơ sở khoa học đề xuất các biện pháp phòng chống thích hợp.