Tháng 9 năm 2009 là tháng thứ 6 liên tiếp các chỉ số sốt rét ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên tiếp tục gia tăng và điều đáng quan ngại hơn nữa là cũng trong tháng này cơn bão số 9 (Ketsana) đã xóa sạch những kết quả chiến dịch phòng chống sốt rét vừa thực hiện.
Tình hình sốt rét miền Trung-Tây Nguyên tháng 9/2009 so với cùng kỳ 2008
Theo số liệu thống kê tháng 9/2009, các chỉ số sốt rét ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên vẫn tiếp tục gia tăng so với cùng kỳ năm trước.
Bệnh nhân sốt rét (BNSR)
BNSR toàn khu vực tháng 9/2009 (2.534/2.045) tăng 23.91%, trong đó miền Trung (1.315/1.189) tăng 10.60%, Tây Nguyên (1.219/856) tăng 42.41% so với cùng kỳ năm 2008.
10/15 tỉnh/thành phố trong khu vực có BNSR tăng là Quảng Ngãi (+219.35%), Phú Yên (+150%), Bình Thuận (+144%), Gia Lai (+142.68%), Đăk Lăk (+76.41%), Bình Định (+53.13%), Đăk Nông (+21.49%), Quảng Trị (+12.31%), Ninh Thuận (+8.43%) và Khánh Hòa (+3.41%).
5/15 tỉnh/thành phố trong khu vực có BNSR giảm làKon Tum (-55.44%), TP. Đà Nẵng (-40%), Quảng Nam (-17.65%), Thừa Thiên-Huế (-16.67%)và Quảng Bình (-15.18%).
Ký sinh trùng sốt rét (KSTSR)
Tỷ lệ KSTSR toàn khu vực tháng 9/2009 (1.45/0.83) tăng 75.91%, trong đó miền Trung (1.55/1.04) tăng 48.50%, Tây Nguyên (1.36/0.54) tăng 152.49%% so với cùng kỳ năm 2008.
14/15 tỉnh/thành phố trong khu vực có tỷ lệ KSTSR tăng là Quảng Ngãi (+3084.21%), Phú Yên (+261.21%), Bình Thuận (+221.29%), Đăk Lăk (+203.33%), Gia Lai (+150.92%), Bình Định (+129.96%), Đăk Nông (+92.68%), Thừa Thiên-Huế (+68.23%), Quảng Bình (+44.27%), Khánh Hòa (+43.63%), Ninh Thuận (+31.54%), Quảng Trị (17.87%), Kon Tum (11.01%) và Quảng Nam (+4.01%).
Trong khu vực chỉ duy nhất TP. Đà Nẵng có tỷ lệ KSTSR giảm (-25%).
Sốt rét ác tính (SRAT)
SRAT toàn khu vực tháng 9/2009 có 10 ca (10/6) tăng 66.67%, trong đó miền Trung (5/3) tăng 66.67% và Tây Nguyên (5/3) tăng 66.67% so với cùng kỳ năm 2008.
Các tỉnh có SRAT tăng là Gia Lai (5/3), Quảng Bình (2/0), Khánh Hòa (1/1), Ninh Thuận (1/1) và Quảng Trị (1/1).
Tử vong sốt rét (TVSR)
Trong tháng 8/2009, toàn khu vực có 2 ca TVSR (2/2) tại tỉnh Quảng Trị và Gia Lai, không tăng không giảm so với cùng kỳ năm 2008. Diễn biến 2 trường hợp TVSR này như sau:
1.Bệnh nhân Hồ Văn Kim, 37 tuổi, dân tộc Vân Kiều làm rẫy. Bệnh khởi phát với sốt cao, đau họng, tự mua thuốc (không rõ loại) điều trị không khỏ, 5 ngày sau khi bệnh tiến triển nặng hơn bệnh nhân mới đến Trạm y tế xã sau đó được chuyển lên Bệnh viện huyện Gio Linh điều trị và tử vong tại đây với chẩn đoán Sốt rét ác tính thể não, xét nghiệm KSTSR FT++++.
2.Bệnh nhân Trịnh Kim Điêu, 21 tuổi cư trú xã Tân An, huyện Đăk Pơ, tỉnh Gia Lai. Bệnh nhân nhập viện muộn và tử vong tại Bệnh viện đa khoa khu vực An Khê với chẩn đoán Sốt rét ác tính đa phủ tạng, xét nghiệm KSTSR FT++++.
Nhận xét, đánh giá tình hình sốt rét khu vực
Đây là tháng thứ 6 liên tiếp các chỉ số sốt rét trên toàn khu vực tăng so với cùng kỳ năm trước, điều đáng lưu ý là 10/15 tỉnh có BNSR tăng và 14/15 tỉnh có KSTSR tăng, đặc biệt tỉnh Quảng Ngãi chỉ số KSTSR tăng vọt lên 3084.21%; sự gia tăng cùng lúc cả BNSR và KSTSR là điều hết sức lo ngại vì từ nay đến cuối năm đang là đỉnh cao của mùa truyền bệnh, trong khi cuối tháng 9 vừa qua hậu quả cơn bão số 9 (Ketsana) đã khiến hàng trăm ngàn ngôi nhà bị ngập nước, đổ sập hoặc nước lũ cuốn trôi đồng thời xóa bỏ toàn bộ kết quả chiến dịch phòng chống sốt rét đợt 2/2009 (phun tồn lưu hóa chất, tẩm màn...) mà các tỉnh bị ảnh hưởng bão lụt vừa thực hiện.
Để khống chế sự bùng nổ dịch sốt rét sau bão lụt, các tỉnh trong khu vực đã tăng cường các biện pháp phòng chống sốt rét (phun tồn lưu hóa chất, tẩm màn bổ sung, quản lý và điều trị bệnh nhân sốt rét...) cũng như giám sát dịch tễ sốt rét các vùng trọng điểm, các Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Trung ương và Quy Nhơn cũng đã dốc hết toàn lực hóa chất, thuốc sốt rét, màn tẩm, vật tư, kinh phí phòng chống dịch để hỗ trợ cho các tỉnh bị ảnh hưởng nặng của bão lụt; tuy nhiên do diện hậu quả của mưa bão vừa qua quá lớn nên các tỉnh khu vực miền Trung-Tây Nguyên cần có sự hỗ trợ cần thiết từ Bộ Y tế để thực hiện lại các biện pháp phòng chống sốt rét ở các vùng sốt rét lưu hành.
Từ nay đến cuối năm 2009 đang là mùa mưa bão và mùa truyền bệnh sốt rét, các tỉnh trong khu vực sẽ phải đối mặt với “bão chồng lên bão” khi việc khắc phục hậu quả cơn bão số 9 chưa xong sẽ có nhiều cơ bão khác tiếp tục ập đến, nên khả năng xảy dịch sốt rét rất cao, cần chú trọng nâng cao chất lượng các biện pháp phòng chống sốt rét, tăng cường giám sát dịch tễ sốt rét để kịp thời ngăn chặn khả năng bùng phát dịch sốt rét trên địa bàn khu vực.