Ngày 16/10/2009 tại TP. Quy Nhơn thuộc tỉnh Bình Định, Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Trung ương và Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn đã tiến hành tập huấn và triển khai công tác phân vùng dịch tễ sốt rét can thiệp năm 2009 cho 15 tỉnh khu vực miền Trung-Tây Nguyên.
Phân vùng dịch tễ sốt rét can thiệp năm 2009 nhằm soát xét lại toàn bộ các vùng sốt rét trong toàn quốc để đề xuất các biện pháp phòng chống sốt rét phù hợp với từng vùng và định hướng chiến lược phòng chống sốt rét trong vòng 5 năm đến (2010-2015). Mục tiêu phân vùng dịch tễ sốt rét căn cứ vào các điều kiện sinh cảnh, các chỉ số về muỗi truyền bệnh chính và mức độ lưu hành sốt rét; xây dựng bản đồ phân vùng dịch tễ sốt rét tới đơn vị phân vùng là xã, phường; đề ra các giải pháp can thiệp phòng chống sốt rét thích hợp cho mỗi vùng dịch tễ sốt rét. Theo đó công tác phân vùng dịch tễ sốt rét can thiệp sẽ được thống nhất và triển khai đồng bộ trên phạm vi cả nước từ nay cho đến cuối năm 2009 để kịp thời chỉ đạo thực hiện từ năm 2010. Nguồn kinh phí tập huấn phân vùng do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tài trợ và kinh phí triển khai thực hiện phân vùng do Dự án Quỹ toàn cầu PCSR tài trợ.
 |
Toàn cảnh buổi tập huấn |
Tập huấn phân vùng
Tuyến tỉnh và trung ương
Tại khu vực miền Trung-Tây Nguyên thành phần tham gia tập huấn gồm 70 người, trong đó có 20 cán bộ dịch tễ, côn trùng, xét nghiệm và 1 cán bộ kế toán của Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn; 50 cán bộ Lãnh đạo và cán bộ dịch tễ của Trung tâm PCSR/Trung tâm Y tế dự phòng các tỉnh trong khu vực. Đây đồng thời cũng là các thành viên trực tiếp tham gia thực hiện công tác phân vùng tại các địa phương sau khi tập huấn. Đến dự tập huấn còn có Lãnh đạo hai Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Trung ươngvà Quy Nhơn cùng các cán bộ của Ban Quản lý dự án Quỹ toàn cầu PCSR.
Nội dung tập huấn trọng tâm vào phương pháp, tiêu chuẩn phân vùng, các vùng DTSR và đặc điểm các vùng, chiến lược và các biện pháp can thiệp cho từng vùng; kế hoạch tổ chức thực hiện phân vùng, các biểu mẫu và phương pháp thu thập số liệu, hướng dẫn về thủ tục tài chính; thảo luận, giải đáp thắc mắc và thống nhất kế hoạch triển khai thực hiện của các nhóm phân vùng ngay sau tập huấn.
 |  |
TS. Triệu Nguyên Trung-Viện trưởng Viện Sốt rét-Ký
sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn phát biểu trong buổi
tập huấn | PGS.TS. Lê Xuân Hùng- Phó Viện trưởng Viện Sốt rét-Ký
sinh trùng-Côn trùng Trung ương phát biểu
trong buổi tập huấn |
Tuyến huyện
Sau khi tập huấn tại Viện các Trung tâm PCSR/Trung tâm Y tế dự phòng tuyến tỉnh chịu trách nhiệm tổ chức tập huấn lại toàn bộ nội dung phân vùng cho Lãnh đạo và cán bộ phụ trách sốt rét tại các Trung tâm y tế huyện. Đặc biệt là chú trọng vào phương pháp phân vùng và thu thập các biểu mẫu số liệu thống kê hồi cứu sốt rét từ năm 2004-2008.
Triển khai thực hiện
Để công tác phân vùng dịch tễ sốt rét tiến hành được thuận lợi trong năm 2009 theo đúng tiến độ đề ra các Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng được phân công trách nhiệm phân vùng cho từng khu vực, trong đó Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Trung ương chịu trách nhiệm phan vùng cho 28 tỉnh miền Bắc, Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn chịu trách nhiệm phân vùng cho 15 tỉnh miền Trung-Tây Nguyên và Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng TP. Hồ Chí Minh chịu trách nhiệm phân vùng cho 20 tỉnh Nam bộ & Lâm Đồng.
Mỗi Viện sẽ thành lập một Ban chỉ đạo kỹ thuật phân vùng gồm 4 thành viên do Viện trưởng làm Trưởng Ban, một Phó Viện trưởng phụ trách chuyên môn, một cán bộ phụ trách Khoa Dịch tễ và một cán bộ kế toán. Ban Chỉ đạo phân vùng ở mỗi khu vực tham gia, phối hợp thực hiện và giám sát toàn bộ các hoạt động thu thập số liệu, điều tra phân vùng tại các tỉnh được phân công; kiểm tra đối chiếu số liệu, bổ sung số liệu và hoàn chỉnh phân vùng cho các tỉnh trong khu vực gửi về Ban Quản lý dự án Quỹ toàn cầu Phòng chống sốt rét Trung ương để tổng hợp và hoàn chỉnh phân vùng toàn quốc.
Thành lập các nhóm phân vùng bao gồm các cán bộ dịch tễ sốt rét và côn trùng của các Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng; cán bộ Lãnh đạo và cán bộ dịch tễ của Trung tâm PCSR/Trung tâm YTDP tuyến tỉnh; cán bộ Lãnh đạo và cán bộ phụ trách sốt rét của Trung tâm y tế huyện. Nhiệm vụ các nhóm phân vùng là tập hợp các số liệu thống kê hồi cứu về sốt rét từ năm 2004-2008 từ các xã, huyện; bổ sung các số liệu liên quan đến côn trùng, ký sinh trùng, sốt rét kháng thuốc và các thông tin liên quan; phân vùng cho tất cả các xã trong tỉnh dựa trên số liệu theo các biểu mẫu và cung cấp toàn bộ số liệu thu thập về Ban Chỉ đạo phân vùng của các Viện để kịp thời tổng hợp và lên bản đồ phân vùng.
Sau khi có kết quả phân vùng cuối cùng, Ban Chỉ đạo phân vùng sẽ chọn các xã đại diện cho các vùng dịch tễ sốt rét để các Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng tiến hành điều tra cắt ngang bổ sung số liệu phân vùng. Theo kế hoạch có 8 tỉnh được lựa chọn điều tra cắt ngang, trong đó khu vực miền Bắc gồm 3 tỉnh (Lai Châu, Hà Giang, Phú Thọ), khu vực miền Trung-Tây Nguyên 3 tỉnh (Quảng Trị, Ninh Thuận, Gia Lai) và khu vực Nam bộ-Lâm Đồng 2 tỉnh (Bình Phước và Cà Mau). Tại mỗi tỉnh được lựa chọn sẽ tiến hành điều tra đại diện mỗi vùng 1 xã từ vùng 3 (sốt rét nhẹ), vùng 4 (sốt rét vừa), vùng 5 (sốt rét nặng). Tiến hành Hội thảo thống nhất giữa các Ban chỉ đạo khu vực và Trung ương, hoàn chỉnh kết quả, in tài liệu và công bố kết quả phân vùng trong toàn quốc.
Theo kế hoạch như trên dự kiến vào cuối năm 2009 sẽ hoàn chỉnh công tác phân vùng đểkịp tiến hành Hội thảo và công bố kết quả phân vùng vào đầu năm 2010.