Cảnh báo nguy cơ dịch sốt rét có khả năng xảy ra trong 6 tháng cuối năm nên các thông tin về diễn biến tình hình sốt rét hàng tháng cùng các hoạt động của các địa phương trong khu vực miền Trung-Tây Nguyên được báo cáo Bộ Y tế và cập nhật trên Website của Viện.
Tình hình sốt rét miền Trung-Tây Nguyên tháng 8/2009 so với cùng kỳ 2008
Theo số liệu thống kê tháng 8/2009, các chỉ số sốt rét ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên vẫn tiếp tục gia tăng so với cùng kỳ năm trước.
Bệnh nhân sốt rét (BNSR)
BNSR toàn khu vực tháng 8/2009 (3.323/1.835) tăng 26.59%, trong đó miền Trung (1.275/1.162) tăng 9.72%, Tây Nguyên (1.048/673) tăng 55.72% so với cùng kỳ năm 2008.
9/15 tỉnh/thành phố trong khu vực có BNSR tăng là Gia Lai (163.78%), Phú Yên (139.47%), Bình Thuận (138.71%), Bình Định (93.33%), Đăk Lăk (36.55%), Quảng Nam (26.40%),Kon Tum (21.71%), Khánh Hòa (21.32%) và Quảng Trị (2.40%).
6/15 tỉnh/thành phố trong khu vực có BNSR giảm là Quảng Ngãi (-43.33%),TP. Đà Nẵng (- 33.33%), Ninh Thuận (- 21.91%), Đăk Nông (- 17.28%), Quảng Bình (- 9.35%) và Thừa Thiên-Huế (- 4.08%).
Ký sinh trùng sốt rét (KSTSR)
Tỷ lệ KSTSR toàn khu vực tháng 8/2009 (1.21/0.74) tăng 64.34%, trong đó miền Trung (1.32/1.02) tăng 29.97%, Tây Nguyên (1.10/0.40) tăng 172.35% so với cùng kỳ năm 2008.
10/15 tỉnh/thành phố trong khu vực có tỷ lệ KSTSR tăng là Phú Yên (274.09%), Bình Thuận (271.70%), Khánh Hòa (213.19%), Gia Lai (174.34%), Đăk Lăk (170.61%), Kon Tum (125.08%), Bình Định (123.66%), Đăk Nông (38.45%), Quảng Nam (37.70%),và Quảng Trị (35.51%).
5/15 tỉnh/thành phố trong khu vực có tỷ lệ KSTSR giảm là TP. Đà Nẵng (- 48.92%), Quảng Bình (- 43.58%), Quảng Ngãi (- 34.50%), Ninh Thuận (- 24.06%) và Thừa Thiên-Huế (- 15.43%).
Sốt rét ác tính (SRAT)
SRAT toàn khu vực tháng 8/2009 có 10 ca (10/4) tăng 6, trong đó miền Trung (9/4) tăng 5 ca và Tây Nguyên (1/0) tăng 1 ca so với cùng kỳ năm 2008.
Các tỉnh có SRAT tăng là Phú Yên (5/1), Ninh Thuận (3/1), Quảng Bình (1/0) và Đăk Lăk (1/0).
Tử vong sốt rét (TVSR)
Trong tháng 8/2009, toàn khu vực có 1 ca TVSR (1/0) tại tỉnh Phú Yên, tăng 1 ca so với cùng thời kỳ năm 2008. Diễn biến trường hợp TVSR này như sau:
Bệnh nhân được xác định tử vong do sốt rét là Lương Văn Quốc, 22 tuổi, người Nghệ An vào huyện Sông Hinh (Phú Yên) làm nghề đào vàng khoảng 2-3 tháng, bệnh nhân thường xuyên di chuyển từ nơi này sang nơi khác trong rừng sâu, không có biện pháp bảo vệ phòng chống sốt rét. Khi mắc bệnh, bệnh nhân tự mua thuốc về uống không khỏi, khi bệnh tiến triển nặng hơn mới nhập Bệnh viện huyện Sông Hinh điều trị, sau đó chuyển đến Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Yên và tử vong tại đây với chẩn đoán Sốt rét ác tính thể não, xét nghiệm KSTSR FT+++.
Nhận xét, đánh giá tình hình sốt rét khu vực
Đây là tháng thứ 5 liên tiếp các chỉ số sốt rét trên toàn khu vực tăng so với cùng kỳ năm trước, phù hợp với dự báo của Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn và Cục Y tế dự phòng & Môi trường-Bộ Y tế. Điều đáng lưu ý là các tỉnh có sốt rét tăng, đều có sự gia tăng cùng lúc cả BNSR và KSTSR (tỷ lệ tăng của KSTSR cao hơn BNSR), có tỉnh mặc dù BNSR giảm nhưng lại tăng KSTSR như tỉnh Đăk Nông; sự gia tăng của tác nhân gây bệnh (KSTSR) ở các vùng sốt rét lưu hành đang có sự hiện diện của véc tơ truyền bệnh chính (An.minimus, An.dirus) rất đáng quan ngại vì sẽ tăng sự lan truyền bệnh cho thấy tình hình sốt rét ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên chưa mang tính bền vững, nguy cơ xảy dịch trong các tháng cuối năm 2009 còn cao.
Nguyên nhân sốt rét gia tăng hầu hết đều do nguồn bệnh ngoại lai như giao lưu biên giới Việt-Lào (Quảng Trị); đi rừng, ngủ rẫy và nhiễm bệnh từ rừng/rẫy về (Gia Lai, Kon Tum, Đăk Lăk, Đăk Nông, Quảng Nam, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Bình Thuận) hoặc mới tách xã màng lưới y tế chưa ổn định (ổ bệnh sốt rét tại xã Sơn Liên (mới tách ra từ xã Sơn Mùa) thuộc huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi).
Mặc dù sốt rét có chiều hướng tăng so với năm trước nhưng vẫn nằm trong tầm kiểm soát của các địa phương do đã được tăng cường biện pháp phòng chống sốt rét (phun tồn lưu hóa chất, tẩm màn bổ sung, quản lý và điều trị bệnh nhân sốt rét) cũng như giám sát dịch tễ sốt rét các vùng trọng điểm, nhờ đó các “điểm nóng” sốt rét đã được phát hiện và khống chế kịp thời.
Từ tháng 9-12/2009 đang là mùa mưa đồng thời là mùa truyền bệnh sốt rét nên khả năng lan truyền sốt rét cao, các tỉnh cần chú trọng nâng cao chất lượng các biện pháp phòng chống sốt rét, tăng cường giám sát dịch tễ sốt rét để kịp thời ngăn chặn khả năng bùng phát dịch sốt rét trên địa bàn khu vực.