Vào dịp gần cuối năm 2009, lãnh đạo Bộ Y tế đã chủ trì Hội nghị chuyên đề về công tác y tế dự phòng ở các tỉnh phía Bắc tại Thủ đô Hà Nội và các tỉnh phía Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh. Ngành y tế dự phòng đang mong chờ những thay đổi từ các vấn đề về nguồn nhân lực và chế độ phụ cấp cho cán bộ, viên chức trong năm mới để nâng cao trách nhiệm chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân có hiệu quả tốt hơn.
Thực trạng ?
Theo nhận xét của Bộ Y tế, hiện nay tại tuyến tỉnh và tuyến huyện, lực lượng cán bộ, viên chức làm việc trong ngành y tế dự phòng còn thiếu về cả số lượng và chất lượng. Có rất ít Bác sĩ chuyên khoa II, Tiến sĩ y khoa công tác tại các Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh và Trung tâm Y tế huyện; số cán bộ, viên chức có trình độ sau đại học thiếu nhiều. Cơ cấu cán bộ, viên chức chưa hợp lý; nhiều cán bộ, viên chức được đào tạo các chuyên ngành chưa phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ công tác. Nhiều cán bộ, viên chức không nhiệt tình, gắn bó với công tác y tế dự phòng ở cơ sở.
Cơ cấu tổ chức của ngành y tế dự phòng ở các địa phương theo quy định của Bộ Y tế tại tuyến tỉnh gồm có các Trung tâm Y tế Dự phòng, Phòng chống HIV/AIDS, Phòng chống Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng (những tỉnh được phân loại có sốt rét trọng điểm); Kiểm dịch y tế (những tỉnh có cửa khẩu quốc tế), Bảo vệ sức khỏe lao động và môi trường, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm ... Ở tuyến quận, huyện, thành phố; các Trung tâm Y tế khi chưa đủ điều kiện chia tách ra bệnh viện riêng thì thực hiện cùng một lúc cả hai chức năng, vừa làm công tác khám chữa bệnh, vừa làm công tác y tế dự phòng. Địa phương nào có đủ điều kiện thành lập bệnh viện để làm nhiệm vụ khám chữa bệnh thì Trung tâm Y tế được củng cố để thực hiện riêng chức năng công tác y tế dự phòng. Trạm y tế xã, phường, thị trấn là đơn vị chuyên môn kỹ thuật ở tuyến đầu trực thuộc sự quản lý của Trung tâm Y tế. Hiện tại trên toàn quốc, số các Trung tâm Y tế đã thực hiện được riêng chức năng y tế dự phòng chiếm 79,18%; số còn lại chiếm 20,82% chưa chia tách được bệnh viện nên Trung tâm Y tế vừa thực hiện chức năng khám chữa bệnh, vừa thực hiện chức năng y tế dự phòng. Dù mô hình nào, số nhân lực cán bộ, viên chức y tế phục vụ trong ngành y tế dự phòng cũng còn rất thiếu so với quy định.
Các chế độ phụ cấp cho cán bộ, viên chức làm công tác y tế dự phòng trong thời gian qua mặc dù đã được sự quan tâm như phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp kiêm nhiệm chức vụ lãnh đạo, phụ cấp khu vực, phụ cấp đặc biệt, phụ cấp thu hút, phụ cấp lưu động, phụ cấp độc hại, nguy hiểm và phụ cấp đặc thù theo nghề hoặc công việc làm ... nhưng cũng không hấp dẫn được cán bộ, viên chức phục vụ ở hệ y tế dự phòng so với hệ điều trị, khám chữa bệnh tại các bệnh viện.
 |
TS. Nguyễn Quốc Triệu, Bộ trưởng Bộ Y tế phát biểu khai mạc Hội nghị |
Giải pháp !
Từ thực trạng tình hình khó khăn đang phải đối mặt của ngành y tế dự phòng hiện nay, Bộ Y tế đang xem xét các chính sách thu hút thỏa đáng đối với cán bộ, viên chức; đặc biệt là bác sĩ làm công tác y tế dự phòng. Xây dựng chính sách ưu tiên trong việc tuyển chọn, đào tạo sinh viên theo học ngành bác sĩ chuyên khoa y tế dự phòng để có định hướng, sự chọn lựa thích hợp, tự nguyện và gắn bó lâu dài với nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp, phục vụ trong ngành. Điều chỉnh tăng chỉ tiêu tuyển sinh, hạ bớt điểm chuẩn; mở rộng các loại hình đào tạo và hình thức đào tạo. Do tính đặc thù của ngành y tế dự phòng, ngoài việc tuyển dụng chức danh bác sĩ tốt nghiệp từ trường đại học y khoa, cần xem xét tuyển dụng thêm đối tượng chuyên môn có trình độ đại học, cao đẳng, trung học, kỹ thuật viên thuộc lĩnh vực các ngành như hóa học, sinh học, công nghệ thực phẩm và một chuyên ngành khác để có thể đảm nhận thay thế vị trí bác sĩ nhưng bảo đảm được yêu cầu công tác y tế dự phòng. Một số chế độ phụ cấp cho cán bộ, viên chức ngành y tế dự phòng đã thực hiện hiện nay chưa phù hợp như chế độ phụ cấp chống dịch, chế độ phụ cấp ưu đãi nghề ... cần nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung để động viên nhiệm vụ công tác và thu hút nhân lực phục vụ cho ngành y tế dự phòng trong thời gian tới. Chế độ phụ cấp thâm niên công tác cũng cần được xem xét thực hiện để cán bộ, viên chức hệ y tế dự phòng yên tâm làm nhiệm vụ và gắn bó với việc phục vụ trong ngành lâu dài. Thực tế thời gian qua, một số cán bộ, viên chức công tác trong hệ y tế dự phòng sau một thời gian phục vụ đã tìm cách chuyển sang công tác tại hệ điều trị, kể cả cán bộ, viên chức có kinh nghiệm vì hệ y tế dự phòng nhiều thiệt thòi hơn hệ điều trị. Để có giải pháp điều chỉnh phù hợp, dự kiến chế độ phụ cấp thường trực, chống dịch sẽ tăng gấp 3 lần so với quy định hiện nay; chế độ phụ cấp ưu đãi nghề được thực hiện với mức cao hơn, dao động từ 20% đến 70% tùy theo loại hình công việc của các lĩnh vực khác nhau trong hệ y tế dự phòng; đặc biệt có hỗ trợ phụ cấp cho cán bộ, viên chức làm công tác quản lý và phục vụ mà trước đây chưa có chế độ thực hiện.
 |
PGS.TS Nguyễn Huy Nga, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng và Môi trường trình bày
tại hội nghị |
Mong chờ ...
Với những kiến nghị và giải pháp được xây dựng của Bộ Y tế từ những vấn đề về nhân lực và các chế độ chính sách của ngành y tế dự phòng trong Hội nghị chuyên đề về công tác y tế dự phòng được tổ chức tại hai miền Bắc, Nam dưới sự chủ trì của TS. Nguyễn Quốc Triệu, Bộ trưởng Bộ Y tế và PGS.TS. Trịnh Quân Huấn, Thứ trưởng Bộ Y tế phụ trách công tác y tế dự phòng. Cán bộ, viên chức thuộc hệ y tế dự phòng của cả nước như được hưởng một làn gió mới từ những sự quan tâm đặc biệt này. Mong rằng các kiến nghị, đề xuất của Bộ y tế sẽ được các bộ, ngành có liên quan và Thủ tướng Chính phủ sớm xem xét, phê duyệt để có thể trở thành hiện thực. Năm mới 2010-Canh Dần với những mong chờ về những thay đổi mới của ngành y tế dự phòng để cùng với hệ điều trị thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân trong tình hình mới. Mong chờ ...