Được sự tài trợ của Dự án Hỗ trợ y tế các tỉnh Bắc Trung bộ từ nguồn vốn vay Ngân hàng Thế giới (WB), 6 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế sẽ có những hoạt động nâng cao năng lực đào tạo và phát triển nguồn nhân lực y tế để tăng cường chất lượng công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Thực trạng tình hình
Khảo sát thực trạng hệ thống y tế ở 6 tỉnh Bắc Trung Bộ gồm Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế cho thấy hệ thống này còn rất yếu, kể cả về cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật và nhân lực y tế. Bên cạnh đó, hệ thống các trường cao đẳng hoặc trung học y tế cũng rất thiếu thốn về cơ sở vật chất, trang thiết bị và đội ngũ giảng dạy. Những thiếu hụt, khó khăn về cơ sở vật chất và trang thiết bị y tế có thể được giải quyết nhanh chóng nếu có nguồn kinh phí để đầu tư thỏa đáng. Vấn đề khó khăn nhất đối với các tỉnh Bắc Trung Bộ hiện nay là nhân lực còn thiếu, trình độ không đồng đều, đặc biệt là ở tuyến huyện; nhiều cán bộ chưa được đào tạo cập nhật kiến thức mới. Vì vậy vấn đề nâng cao năng lực đào tạo và phát triển nguồn nhân lực y tế cho 6 tỉnh Bắc Trung Bộ đã được dự án này đưa vào một trong những thành phần của các nội dung hoạt động hỗ trợ.
Kế hoạch đào tạo
Nhu cầu đào tạo và phát triển nguồn nhân lực y tế cho hệ thống y tế của 6 tỉnh Bắc Trung Bộ rất lớn. Tuy nhiên, trong thời gian hạn hẹp về thời gian và kinh phí nên các hoạt động hỗ trợ của dự án về lĩnh vực này gồm 2 nội dung chính:
- Nâng cao năng lực đào tạo cho các trường cao đẳng hoặc trung học y tế tỉnh bằng cách đầu tư hỗ trợ về trang thiết bị và đào tạo giảng viên để nâng cao năng lực đào tạo, trong đó ưu tiên cho Trường Cao đẳng Y tế tỉnh Nghệ An để nâng cấp thành Trường Đại học Y khoa Vinh. Các khóa đào tạo cho đội ngũ giảng viên của các trường gồm thạc sĩ chuyên ngành, bác sĩ chuyên khoa I và chuyên khoa II, đào tạo theo hình thức thực tập sinh trong thời gian 6 tháng cho học viên của Trường Cao đẳng Y tế tỉnh Nghệ An. Đào tạo chuyển giao kỹ thuật là hình thức đào tạo được các trường rất quan tâm vì đây là hình thức đào tạo thời gian ngắn và hiệu quả. Ngoài ra, sẽ mời giảng viên của các trường đại học y dược khác hỗ trợ Trường Cao đẳng Y tế tỉnh Nghệ An.
 |
Lực lượng cán bộ y tế ở nước ta đang thiếu và phân bố không đều. |
- Đào tạo phát triển nguồn nhân lực thông qua các khóa đào tạo ngắn hạn, dài hạn như hỗ trợ các khóa đào tạo ngắn hạn về chuyên môn và quản lý nhằm đáp ứng nhu cầu trước mắt, tạo bước chuyển biến nhanh chất lượng dịch vụ y tế gồm: Đào tạo ngắn hạn về khám chữa bệnh cho học viên của các chuyên khoa nội, ngoại, sản, nhi, truyền nhiễm, hồi sức cấp cứu, chẩn đoán hình ảnh nội soi, siêu âm, X quang, kỹ thuật xét nghiệm và gây mê. Tập huấn ngắn hạn về quản lý bệnh viện, xử lý chất thải, quản lý y tế và hệ thống thông tin quản lý y tế, bảo dưỡng trang thiết bị y tế. Chuyển giao kỹ thuật và hỗ trợ cán bộ y tế điều động theo Đề án 1816 của Bộ Y tế với các đợt chuyển giao. Tập huấn ngắn hạn về y tế dự phòng cho các huyện. Hỗ trợ đào tạo dài hạn nhằm bảo đảm tính bền vững lâu dài về nhân lực y tế cho các tỉnh như đào tạo bác sĩ chuyên khoa I, thạc sĩ; đào tạo bác sĩ điều trị và dược sĩ hệ liên thông tập trung, đối tượng được đào tạo là trung học; đào tạo bác sĩ dự phòng hệ liên thông cho học viên là đối tượng trung học.
Nguyên tắc đào tạo
Các hoạt động đào tạo được thực hiện cho cả tuyến tỉnh và tuyến huyện, cả hệ khám chữa bệnh, y tế dự phòng và quản lý; góp phần bảo đảm cân bằng trong phát triển hệ thống y tế giữa các tuyến ở các tỉnh Bắc Trung Bộ. Các hoạt động đào tạo được xây dựng trên một số nguyên tắc cơ bản. Trung ương có vai trò lập kế hoạch tổng thể, hướng dẫn, theo dõi, giám sát việc triển khai các hoạt động đào tạo chung và thực hiện các hoạt động đào tạo do tuyến trung ương tổ chức. Các tỉnh thực hiện những hoạt động đào tạo do tuyến tỉnh tổ chức dưới sự hướng dẫn, theo dõi và giám sát của trung ương từ lập kế hoạch đào tạo, xây dựng kinh phí, thực hiện và quyết toán hoạt động; phối hợp với trung ương trong việc xác định nhu cầu và lựa chọn học viên tham dự các khóa đào tạo do tuyến trung ương tổ chức. Cán bộ được đào tạo đúng các chuyên ngành mà đơn vị và địa phương đang cần để đáp ứng yêu cầu phát triển của từng bệnh viện, nâng cao chất lượng phục vụ sức khỏe nhân dân. Đào tạo cán bộ phải gắn liền với các nội dung đầu tư khác của dự án như cung cấp trang thiết bị y tế, khám chữa bệnh cho người cận nghèo... Cán bộ sau khi được đào tạo phải trở về công tác ổn định cho đơn vị cử đi đào tạo và địa phương trong phạm vi thời gian nhất định. Đồng thời cần có các giải pháp phù hợp để huy động, động viên và ổn định đội ngũ cán bộ được đào tạo hoạt động tại các địa phương.
 |
Nhu cầu về nguồn nhân lực y tế trong tương lai là rất lớn |
Các khóa đào tạo ngắn hạn
Hoạt động đào tạo ngắn hạn do trung ương là đầu mối thực hiện bao gồm: Các lớp đào tạo ngắn hạn về khám chữa bệnh như nội, ngoại, sản, nhi, truyền nhiễm, hồi sức cấp cứu, chẩn đoán hình ảnh nội soi, siêu âm, X quang, kỹ thuật xét nghiệm và gây mê. Tập huấn ngắn hạn về quản lý y tế như quản lý nguồn nhân lực bệnh viện, các biện pháp thu hút và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực cho bệnh biện; tập huấn về xử lý chất thải bệnh viện; tập huấn về quản lý hệ thống y tế và hệ thống thông tin quản lý y tế; tập huấn về bảo dưỡng, sửa chữa trang thiết bị y tế.
Hoạt động đào tạo ngắn hạn do tỉnh là đầu mối thực hiện bao gồm các lớp tập huấn ngắn hạn về y tế dự phòng, chủ yếu là cập nhật các kiến thức cơ bản, nâng cao kỹ năng về y tế dự phòng và quản lý các hoạt động y tế dự phòng tuyến huyện, tỉnh.
Các khóa đào tạo dài hạn
Đào tạo bác sĩ chuyên khoa I, thạc sĩ theo chủ trương của Bộ Y tế là các bác sĩ, trưởng các khoa cơ bản của bệnh viện tuyến huyện phải có trình độ chuyên khoa I. Để bảo đảm đào tạo đúng nhu cầu, sử dụng hiệu quả cán bộ sau đào tạo, tránh tình trạng cán bộ sau đào tạo chuyển công tác; việc lựa chọn kỹ các cán bộ để đào tạo dài hạn là cần thiết
Đào tạo bác sĩ, dược sĩ hệ tập trung 4 năm để bổ sung nguồn nhân lực y tế. Quy định về đào tạo bác sĩ, dược sĩ hệ tập trung 4 năm theo quy định của Bộ Y tế và Bộ Giáo dục-Đào tạo. Dự án Hỗ trợ y tế các tỉnh Bắc Trung Bộ không tổ chức riêng các lớp đào tạo bác sĩ, dược sĩ hệ tập trung 4 năm cho các tỉnh. Các học viên được cử đi học chủ động ôn thi, thi và học ở tất cả các trường đại học y-dược trong cả nước có đào tạo các loại hình này.
Hỗ trợ chuyển giao kỹ thuật Đề án 1816
Ngoài việc đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, cung cấp trang thiết bị y tế và đào tạo cán bộ; Bộ Y tế có chủ trương tăng cường chuyển giao kỹ thuật y tế từ tuyến trên xuống tuyến dưới, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, bảo đảm công bằng trong chăm sóc sức khỏe nhân dân. Ngoài hình thức đào tạo tập trung, có một số hình thức chuyển giao kỹ thuật đã được một số bệnh viện trung ương và địa phương thực hiện trong thời gian qua thu được kết quả tốt đẹp như điều động bác sĩ có kinh nghiệm ở tuyến trên luân phiên xuống làm việc ở tuyến dưới, cầm tay chỉ việc, chuyển giao kỹ năng trực tiếp cho cán bộ tuyến dưới. Tổ chức hội nghị, hội thảo chuyên môn định kỳ để trao đổi kinh nghiệm với tuyến dưới. Dự án Hỗ trợ y tế các tỉnh Bắc Trung Bộ sẽ hỗ trợ các hoạt động chuyển giao kỹ thuật chuyên môn y tế tuyến tỉnh xuống tuyến huyện với nội dung điều động bác sĩ có kinh nghiệm tuyến trên xuống làm việc ở bệnh viện huyện.
Với các hoạt động nâng cao năng lực đào tạo và phát triển nguồn nhân lực y tế cho các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế của Dự án Hỗ trợ y tế các tỉnh Bắc Trung Bộ trong thời gian đến; công tác khám chữa bệnh và y tế dự phòng của các địa phương này sẽ có điều kiện phát triển chất lượng, góp phần cho sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân ngày càng tốt hơn.