Với mục đích nâng cao năng lực điều tra thống kê khoa học và công nghệ (KH&CN) và đổi mới sáng tạo của Việt Nam làm nền tảng để thúc đẩy phát triển Hệ thống Đổi mới sáng tạo Quốc gia (National Innovation System - NIS), Cục Thông tin KH&CN Quốc gia (National Agency for Science and Technology Information - NASATI) phối hợp với Chương trình Đối tác Đổi mới sáng tạo Việt Nam - Phần Lan (Innovation Partnership Programme - IPP) tổ chức lớp tập huấn “Điều tra nghiên cứuvà phát triển theo phương pháp luận của OECD” tại thành phố Đà Nẵng ngày 22 tháng 8 năm 2011.
Tham dự hội thảo có ông Tero Luhtala và bà Mervi Niemi, chuyên gia cao cấp phụ trách thống kê KH&CN và đổi mới của Phần Lan, thành viên của Nhóm chuyên gia về chỉ tiêu thống kê KH&CN (National Experts on Science and Technology Indicators - NESTI) của OECD; Ts. Lê Xuân Định, Phó Cục trưởng Cục Thông tin KH&CN Quốc gia, Bộ KH&CN; ThS. Cao Minh Kiểm, Phó Cục trưởng, Cục Thông tin KH&CN Quốc gia, Bộ KH&CN và đại biểu đến từ một số sở, ngành KH&CN, trường đại học, viện nghiên cứu, các cơ quan quản lý nhà nước về KH&CN, các cơ quan liên quan đến việc tổ chức triển khai thống kê KH&CN.
Hội thảo tập trung các vấn đề về phương pháp luận của OECD (Organization for Economic Co-operation and Development) về điều tra nghiên cứu và phát triển; kinh nghiệm của Phần Lan trong điều tra nghiên cứu và phát triển; phương án hướng dẫn Điều tra nghiên cứu và phát triển của Việt Nam. Lớp tập huấn còn giới thiệu đôi nét về Chương trình Đối tác Đổi mới sáng tạo Việt Nam - Phần Lan (IPP), phương pháp điều tra đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp và công tác thống kê KH&CN phục vụ quản lý KH&CN.
 |  |
Ts. Lê Xuân Định, Phó Cục trưởng Cục Thông tin KH&CN
Quốc gia giới thiệu về các cuộc điều tra và chế độ
báo cáo thống kê về KH&CN của Việt Nam | ông Tero Luhtala và bà Mervi Niemi, chuyên gia Phần Lan
trình bày phương pháp về điều tra nghiên cứu và phát triển
của OECD |
Tại Lớp tập huấn, thông qua việc trình bày phương pháp luận thống kê KH&CN và đổi mới, các chuyên gia của thông kê Phần Lan, những người trực tiếp tiến hành các cuộc điều tra nghiên cứu và phát triển trong nhiều năm qua, trực tiếp trình bày, trao đổi và để đưa ra số liệu thống kê một cách thành công thì việc xây dựng cơ sở hạ tầng thống kê phải đảm bảo về cơ sở đăng ký thống kê, tính độc lập và trình độ chuyên môn đã được thừa nhận của thống kê, dữ liệu quản lý hành chính thu thập cho thống kê, chuyên gia về phương pháp luận và sử dụng phần mềm tiên tiến, … Bên cạnh đó, một số kinh nghiệm của các chuyên gia về công tác thống kê nghiên cứu và phát triển trong các doanh nghiệp, khu vực nhà nước và giáo dục cao đẳng/đại học đã được chia sẻ tại hội thảo, bao gồm việc thu thập dữ liệu, phân loại nhân lực nghiên cứu và phát triển, công tác điều tra và các khoản tài trợ cho nghiên cứu và phát triển.
Theo Ts. Lê Xuân Định, công tác thống kê của ngành KH&CN ở Việt Nam được xác định là một trong những nhiệm vụ cần thiết hiện nay đối với các cấp, các ngành nói chung và ngành KH&CN nói riêng. Những hạn chế trong công tác thống kê KH&CN hiện nay: các chỉ tiêu thống kê KH&CN mới được ban hành, chưa được ứng dụng vào trong thực tế để có thể điều chỉnh và cập nhật; chất lượng, hiệu quả của các thông tin thống kê KH&CN còn hạn chế và sơ sài; tổ chức bộ máy thực hiện quản lý thống kê và trực tiếp thực hiện công tác thống kê của ngành KH&CN về cơ bản chỉ mới có ở cấp Trung ương, chưa có ở cấp tỉnh/thành phố; cán bộ làm công tác thống kê KH&CN còn thiếu về số lượng và chất lượng; chưa áp dụng chính sách đãi ngộ đối với cán bộ làm công tác thống kê; sự nhận thức về vai trò, ý nghĩa của công tác thống kê KH&CN; ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động thống kê còn hạn chế; cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho công tác thống kê KH&CN chưa được đảm bảo; chưa chủ động hội nhập quốc tế về thống kê KH&CN; … Phương hướng nhằm khắc phục những bất cập trong hoạt động thống kê trong thời gian tới là kiện toàn hệ thống thống kê KH&CN, nâng cao năng lực chuyên môn, triển khai các hoạt động thống kê một cách có phương pháp và chuẩn mực, …
 |
ThS. Cao Minh Kiểm, Phó Cục trưởng, Cục Thông tin KH&CN Quốc gia hướng dẫn điều tra
thử nghiệm về nghiên cứu và phát triển cho các sở, ngành KH&CN, trường đại học,
viện nghiên cứu, các cơ quan quản lý nhà nước về KH&CN, các cơ quan liên quan đến việc
tổ chức triển khai thống kê KH&CN. |
Trong 1 ngày tập huấn, cán bộ từ các sở, viện, trường đại học và các tổ chức liên quan đều được trang bị những kiến thức cơ bản về thống kê KH&CN Việt Nam như: khuôn khổ pháp lý hoạt động thống kê KH&CN của Việt Nam; tổng quan về thống kê KH&CN và đổi mới; một số nét về Điều tra NC&PT của Việt Nam; phương pháp luận của OECD về điều tra NC&PT; hướng dẫn điền phiếu điều tra thử nghiệm về NC&PT. Bên cạnh đó, NASATI còn cung cấp cho các chuyên gia trong lĩnh vực này Cẩm nang FRASCATI-thực tiễn về tiêu chuẩn đề xuất cho các cuộc điều tra NC&PT thực nghiệm. Đồng thời, học viên tham gia tập huấn có cơ hội trao đổi cởi mở với các chuyên gia thống kê Phần Lan về các khúc mắc trong quá trình triển khai công tác nghiên cứu thống kê KH&CN. Đây là cơ hội để các cơ quan quản lý Nhà nước về KH&CN, các trường đại học, viện nghiên cứu, các cơ quan liên quan trong việc tổ chức và triển khai thống kê KH&CN tiếp cận phương pháp luận tiên tiến về thống kê khoa học, công nghệ và đổi mới.
Lớp Tập huấn là một diễn đàn không chỉ cung cấp tầm nhìn sâu rộng cho các chuyên gia trong nước về lĩnh vực phát triển thống kê KH&CN mà còn tạo điều kiện để các cơ quan quản lý nhà nước về KH&CN và các tổ chức liên quan tới triển khai thống kê KH&CN được tiếp cận với các phương pháp tiên tiến và hướng dẫn kỹ thuật cụ thể về điều tra NC&PT.
Cho đến nay có nhiều văn bản quy phạm pháp luật về thống kê KH&CN. Trên cơ sở các quy định pháp luật về thống kê, Bộ KH&CN đã ban hành Thông tư số 05/2009/TT-BKHCN, ngày 30/3/2009 quy định về chỉ tiêu thống kê KH&CN. Theo đó, hệ thống chỉ tiêu thống kê KH&CN gồm có 60 chỉ tiêu chủ yếu về KH&CN và được xếp vào 12 nhóm chỉ tiêu như: nhân lực cho KH&CN; tài chính cho hoạt động KH&CN; cơ sở hạ tầng cho KH&CN; hợp tác quốc tế trong KH&CN, hoạt động NC&PT; công bố KH&CN; sở hữu công nghiệp; năng lực và hoạt động đổi mới công nghệ; đánh giá, thẩm định và giám định công nghệ; tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng; an toàn bức xạ và hạt nhân; thanh tra KH&CN. Gần đây là Quyết định số 116/QĐ-BKHCN, ngày 28/01/2010 của Bộ trưởng Bộ KH&CN ban hành Điều lệ về tổ chức và hoạt động của Cục Thông tin KH&CN Quốc gia. |