Ngày 7/3/2007 tại Viện Vệ sinh y tế công cộng thành phố Hồ Chí Minh, Hội thảo về “Xây dựng và phát triển chính sách phòng chống thuốc sốt rét giả” đã được tiến hành. Đây là một trong những hoạt động do Dự án Quỹ toàn cầu Phòng chống sốt rét (QTC PCSR) tài trợ được thực hiện trong năm 2006 tại các tỉnh tham gia dự án. Thành phần Hội thảo bao gồm Ban Quản lý Dự án các Viện Sốt rét-KST-CT Trung ương, Quy Nhơn, thành phố Hồ Chí Minh và 23 tỉnh tham gia Dự án trên toàn quốc; đại diện Cục Quản lý Dược Việt Nam-Bộ Y tế, thanh tra Bộ Y tế, Viện Kiểm nghiệm Trung ương và đại diện Sở y tế TP. Hồ Chí Minh.
Hội nghị đã nghe trình bày các báo cáo kết quả đấu tranh phòng chống thuốc giả trong năm 2006 từ các Viện Sốt rét-KST-CT Trung ương, Quy Nhơn và thành phố Hồ Chí Minh; những điểm mới trong Chính sách thuốc quốc gia và tình hình sản xuất và buôn bán thuốc giả nói chung và thuốc sốt rét nói riêng ở Việt Nam của Cục Quản lý dược Việt Nam, thanh tra Bộ Y tế; vai trò hệ thống kiểm nghiệm trong công tác đấu tranh chống thuốc giả của Viện kiểm nghiệm thuốc Trung ương; Chính sách phòng chống thuốc sốt rét giả và kế hoạch hoạt động năm 2007 từ Viện Sốt rét-KST-CT Trung ương.
 |
ThS. Huỳnh Hồng Quang trong buổi tập huấn
giám sát và loại trừ thuốc sốt rét giả tại các
tỉnh miền Trung-Tây Nguyên |
Các kết quả nghiên cứu đã chỉ ra artesuante là một trong những thuốc thiết yếutrong điều trị bệnh sốt rét đa kháng thuốc trong khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam đang bị làm giả. Một vài sự kiện gần đây đã quy kết thuốc artesunate giả dẫn đến nhiều cái chết cho bệnh nhân sốt rét tại một số quốc gia đang phát triển. Thuốc điều trị và phòng bệnh giả và kém chất lượng nói chung và thuốc sốt rét giả nói riêng đang diễn ra khá phức tạp. Tuy nhiên, các số liệu báo cáo chỉ là “tảng băng nổi” vì trên thực tế thuốc sốt rét giả sẽ còn lan rộng hơn, nhất là trong các vùng sâu vùng xa và biên giới, hải đảo hoặc các đại lý dược tư nhân có khả năng cất giấu các thuốc sốt rét không rõ nguồn gốc. và thật vậy, việc kinh doanh thuốc SR giả quả thật đe dọa tính mạng bệnh nhân; Chương trình QGPCSR nên có kế hoạch hành động và giám sát thường xuyên thuốc SR đến mạng lưới y tế cơ sở và các đại lý dược tư nhân.
Kỹ thuật sắc ký lớp mỏng (TLC-Thin Layer Chromatography) với GPHF MiniLab kit từ Dự án Quỹ toàn cầu đã hỗ trợ rất nhiều cho công tác phát hiện chất lượng thuốc sốt rét vừa qua, trong trường hợp không có GPHF kit, việc kiểm tra vỉ và viên thuốc với các đặc điểm bền ngoài như là một chỉ điểm thuốc SR giả bước đầu, song đặc tính thuốc giả có thể thay đổi, vì thế khi kết luận thuốc giả phải được kiểm tra thành phần một cách rõ ràng thông qua hệ thống kiểm nghiệm và kết luận cao nhất, có giá trị của Viện kiểm nghiệm thuốc Trung ương.
Song song với hoạt động giám sát và đánh giá chất lượng thuốc sốt rét, các nhóm nghiên cứu của 3 Viện cũng đã triển khai tập huấn cho cộng tác viên của các tỉnh (thành phần là những cán bộ chuyên trách sốt rét, phụ trách dược của cơ sở y tế Nhà nước và phụ trách dược tại đại lý dược tư nhân trong các tỉnh tham gia dự án; liên kết với các Trung tâm truyền thông giáo dục sức khỏe (TTTTGD-SK) các tỉnh để chạy xe loa tuyên truyền tại các huyện trọng điểm có lưu hành, bán thuốc sốt rét rất hiệu quả.
Trước khi kết thúc hội thảo, các cơ quan ban ngành tham dự cũng thống nhất nên sớm có kế hoạch nhằm xây dựng chương trình phòng chống thuốc sốt rét giả tại Việt Nam trong thời gian sắp đến.