Việt Nam là nước thuộc vùng khí hậu nhiết đới, các bệnh truyền nhiễm gây dịch có điều kiện phát triển và có nguy cơ bùng phát dịch nếu không có hệ thống cảnh báo sớm, chính xác cũng như các biện pháp đáp ứng phòng chống dịch kịp thời và hiệu quả cao. Theo thông báo của Bộ Y tế, hiện chúng ta có 26 bệnh truyền nhiễm gây dịch tại Việt Nam:
TT | Tên bệnh | Mã số (Theo "Bảng phân loại quốc tế bệnh tật của Tổ chức Y tế thế giới" ICD-10 được Bộ Y tế ban hành năm 2000) |
1 | Tả | A00 |
2 | Thương hàn và Phó thương hàn | A01 |
3 | Lỵ trực khuẩn | A03 |
4 | Lỵ amíp | A06 |
5 | Hội chứng lỵ | |
6 | Tiêu chảy | A09 |
7 | Viêm não vi rut | A83-A89 |
8 | Sốt dengue/Sốt xuất huyết Dengue | A90, A91 |
9 | Viêm gan vi rút A, B, C, D, E | B15-B19 |
10 | Bệnh dại | A82 |
11 | Viêm màng não do não mô cầu | A39.0 |
12 | Thủy đậu-Zona | B01, B02 |
13 | Bạch hầu | A36 |
14 | Ho gà | A37 |
15 | Uốn ván sơ sinh | A33 |
16 | Uốn ván khác | A35 |
17 | Liệt mềm cấp nghi Bại liệt | A80 |
18 | Sởi | B05 |
19 | Quai bị | B26 |
20 | Cúm | J10, J11 |
21 | APC-Adeno vi rut | B30 |
22 | Dịch hạch | A20 |
23 | Than | A22 |
24 | Leptospira | A27 |
25 | HIV/AIDS | B20 - B24 |
26 | Sốt rét | B50 - B54 |
Ngoài ra, các bệnh truyền nhiễm mới nổi cũng được đưa vào trong hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm tại Việt Nam là SARS, cúm A (H5N1).
TT | Tên bệnh | Mã số (Theo "Bảng phân loại quốc tế bệnh tật của Tổ chức Y tế thế giới" ICD-10 được Bộ Y tế ban hành năm 2000) |
27 | SARS | |
28 | Cúm A (H5N1) | |
Cho đến nay mặc dù cán bộ hệ y tế dự phòng tại các tuyến đã hoạt động rất tích cực trong dự báo, phát hiện và phòng chống dịch, nhưng cũng phải nhìn nhận rằng thực trạng năng lực về dịch tễ học thực địa hiện nay của cán bộ các tuyến còn chưa cao.Phần lớn cán bộ y tế dự phòng các tỉnh còn hạn chế về năng lực thu thập, phân tích và phiên giải các kết quả giám sát, điều tra. Vì vậy xây dựng nội dung đào tạo dịch tễ học thực địa cho cán bộ y tế dự phòng trong thời gian trước mắt là rất cần thiết để đáp ứng công tác dự báo và phòng chống dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe cho nhân dân.
 |
Chuyên gia tham dự hội thảo |
Được sự giúp đỡ của Trung tâm kiểm soát và phòng chống bệnh tật Hoa Kỳ (US CDC) và Tổ chức y tế thế giới (WHO), Bộ y tế đã tổ chức Hội thảo: “Xây dựng tài liệu giảng dạy dịch tễ học thực địa ngắn hạn” cho cán bộ y tế dự phòng Việt Nam từ ngày 23/6-27/6/2008 tại thành phố Đà nẵng. Tham dự Hội thảo có các chuyên gia về Kiểm soát và phòng chống bệnh tật của thế giới, chuyên gia y tế dự phòng Bộ Y tế-Việt Nam, các giảng viên dịch tễ học của các Trường đại học y, Đại học y tế công cộng (Hà Nội, Thái Nguyên, Huế, Hải Phòng, Cần Thơ, Tp.Hồ Chí Minh), chuyên gia dịch tễ các Viện Vệ sinh dịch tễ/Viện Pastuer, Viện Vệ sinh phòng dịch Quân đội, Viện Sốt rét KST-CT (Hà Nội, Quy Nhơn, TP. Hồ Chí Minh), Viện dinh dưỡng, Viện Y học lao động-Vệ sinh môi trường.
Trong thời gian hội thảo các chuyên gia đã thảo luận tích cực và đã xây dựng được những nội dung quan trọng cho các khóa học dịch tễ học thực địa ngắn hạn dào tạo cho cán bộ y tế dự phòng tuyến tỉnh và huyện trong vòng 3 tuần.
Mục tiêu chung của các khóa đào tạo này là đào tạo cho cán bộ y tế thuộc y tế dự phòng về Dịch tễ học thực địa, có khả năng ứng dụng các phương pháp dịch tễ để giám sát, điều tra dịch bệnh và các vấn đề y tế công cộng, từ đó đề xuất, thực hiện các giải pháp can thiệp thích hợp.
Mục tiêu cụ thể là, sau khi hoàn thành khóa học, học viên có nhiệm vụ tổ chức và thực hiện các oạt động giám sát, điều tra, đáp ứng các vụ dịch xảy ra tại địa phương bao gồm:
1.Giám sát phát hiện dịch bệnh sớm.
2.Điều tra vụ dịch và các vấn đề y tế công cộng.
3.Thu thập, bảo quản, vận chuyển bệnh phẩm đúng kỹ thuật.
4.ứng dụng các phương pháp thống kê dịch tễ học cơ bản về quản lý, phân tích và phiên giải số liệu.
5.Đề xuất và triển khai các hoạt động xử lý dịch.
6.Sử dụng trang thiết bị, hóa chất, vật tư trong công tác phòng chống dịch.
7.Viết, trình bày báo cáo và phổ biến kết quả điều tra vụ dịch.
Các chuyên gia y tế trong nước và quốc tế về lĩnh vực y tế dự phòng đã thảo luận sôi nổi, tích cực và đã thống nhất các khóa học này là rất cần thiết cũng như đã xây dựng được những nội dung cơ bản của các khóa học dịch tễ học thức địa.
Chương trình đào tạo Dịch tễ học thực địa ngắn hạn này sẽ bắt đầu triển khai từ năm 2008 đến 2010 theo các khu vực Bắc, Trung, Nam để phù hợp với tình hình dịch bệnh của từng khu vực. Hy vọng rằng trong thời gian đến, khi hoàn thành các khóa học này, cán bộ y tế dự phòng Việt Nam sẽ nâng cao kiến thức, kỹ năng về điều tra, dự báo và phòng chống dịch một cách kịp thời, chính xác, hiệu quả cao góp phần bảo vệ sức khỏe cho nhân dân cũng như thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.