Trong hai ngày 04 - 05/11/2009 tại Khách sạn Melia Hà Nội, Hội thảo cấp cao Á-Âu về “Chia sẻ kinh nghiệm và sẵn sàng ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu và các bệnh mới nổi” (The ASEM Workshop on Sharing experiences of preparedness to respond to the global climate change and emerging diseases)đã được Bộ Y tế chủ trì tổ chức.
Tham dự Hội thảo có TS. Nguyễn Quốc Triệu-Bộ trưởng Bộ Y tế, PGS.TS. Trịnh Quân Huấn-Thứ trưởng Bộ Y tế, TS. Nguyễn Thái Lai-Thứ trưởng Bộ Tài nguyên & môi trường, GS. Anthony J. McMichael-Chuyên gia Tổ chức Y tế thế giới (WHO), TS. Ferenc Faluus-Cục trưởng Cục Y tế quốc gia-Bộ Y tế Hungary, TS. Jae HyangSo-Giám đốc toàn cầu Chương trình nước và vệ sinh Ngân hàng thế giới-Tổng hành dinh Washington, Ths.Lê Công Thành-Cục trưởng Cục khí tượng thủy văn & biến đổi khí hậu-Bộ Tài nguyên & môi trường, TS. Nguyễn Huy Nga-Cục trưởng Cục Y tế dự phòng & môi trường-Bộ Y tế; gần 200 đại biểu đến từ các nước thành viên ASEM, các Đại sứ quán, các Tổ chức quốc tế cũng như đại biểu đại diện các Bộ, ngành, các đơn vị nghiên cứu, các cơ quan thông tấn báo chí tới tham dự và đưa tin Hội thảo.
 |
Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Bộ Y tế Việt Nam
Nguyễn Quốc Triệu khẳng định: "Với trách nhiệm
là thành viên của ASEM, Việt Nam xác định trách nhiệm
và quyết tâm giải quyết các nguy cơ do biến đổi khí hậu
gây ra, đồng thời Việt Nam mong muốn hợp tác với các
quốc gia, các tổ chức trong khu vực và trên thế giới về
phòng chống dịch bệnh liên quan đến biến đổi khí hậu". |
Phát biểu khai mạc Hội thảo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Quốc Triệu đã nhiệt liệt chào mừng các vị đại biểu trong nước và quốc tế đến dự đồng thời nhấn mạnh Hội thảo này triển khai sáng kiến ASEM 7 tại Hà Nội là rất có ý nghĩa khi Thủ đô có lịch sử nghìn năm văn hiến của Việt Nam đang triển khai nhiều hoạt động chuẩn bị cho đại lễ thủ đô nghìn năm tuổi vào năm 2010.
Sự ra đời của ASEM năm 1996 thể hiện sự quan tâm của các quốc gia Á - Âu trong việc xây dựng đối tác và thúc đẩy phát triển bền vững trong khu vực và trên thế giới. Hội nghị Cấp cao Á - Âu lần thứ 7 (ASEM 7) tại Bắc Kinh, Trung Quốc vào tháng 10/2008 đã tập trung thảo luận nhiều nội dung liên quan tới các vấn đề toàn cầu, đặc biệt là ứng phó với biến đổi khí hậu và các ảnh hưởng của nó tới sức khoẻ con người. Hội nghị đã hoan nghênh và thông qua sáng kiến của Việt Nam, Hungary và Đan Mạch về việc tổ chức Hội thảo “Chia sẻ kinh nghiệm và sẵn sàng ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu và các bệnh mới nổi” .Biến đổi khí hậu, điển hình là sự nóng lên toàn cầu và mực nước biển dâng là một trong những thách thức lớn nhất của nhân loại trong Thế kỷ 21. Biến đổi khí hậu có tác động trực tiếp tới sức khỏe, môi trường, đa dạng sinh học và tài nguyên nước. Y tế là một trong những lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất do biến đổi khí hậu. Thiên tai và các hiện tượng khí hậu cực đoan gây ra các thảm họa về môi trường, làm gia tăng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, các bệnh do véc tơ truyền.Tác động của biến đổi khí hậu trong những năm qua không chỉ dừng lại trong phạm vi mỗi quốc gia mà đang là vấn đề mang tính toàn cầu. Điều này đòi hỏi các quốc gia thành viên ASEM cần tăng cường hợp tác, chia sẻ các kinh nghiệm, các thông tin cũng như các nguồn lực để cùng nhau đề xuất và triển khai các biện pháp ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu toàn cầu.
 |
Các đại biểu tham dự Hội nghị |
Việt Nam là một trong số các quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất do biến đổi khí hậu và mực nước biển dâng.Để thể hiện trách nhiệm trong sự hợp tác, đáp ứng với hậu quả của biến đổi khí hậu, Việt Nam đã đồng ý tham gia Công ước Khung của Liên Hợp quốc về Biến đổi khí hậu và Nghị định thư Kyoto. Việt Nam còng được đánh giá là một trong những Quốc gia sớm nhất tham gia tích cực Nghị định thư Kyoto này. Với quyết tâm cao nhằm giảm thiểu các tác động của biến đổi khí hậu về mọi mặt, trong đó có lĩnh vực về y tế, Chính phủ Việt Nam đã thực hiện nhiều biện pháp đồng bộ, đề ra các giải pháp phù hợp theo từng giai đoạn, nhờ đó đã hạn chế được ảnh hưởng bất lợi do biến đổi khí hậu gây ra, nhiều bệnh truyền nhiễm gây dịch đã được kiểm soát, khống chế ở mức lưu hành. Gần đây nhất ngày 02/12/2008, Chính phủ Việt Nam đó phê duyệt “Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phú với biến đổi khí hậu” thể hiện sự quyết tâm và hành động cụ thể trong việc triển khai thực hiện các biện pháp nhằm giảm thiểu đến mức thấp nhất ảnh hưởng do biến đổi khí hậu gây ra trong đó có các vấn đề về y tế. Thực hiện sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế đang xây dựng Kế hoạch tổng thể của ngành y tế nhằm giảm nhẹ các tác động ảnh hưởng tới sức khoẻ do biến đổi khí hậu ở Việt Nam giai đoạn 2010 - 2015. Các hoạt động sẽ tập trung vào việc xác định các khu vực dễ bị ảnh hưởng do biến đổi khí hậu, thiết lập hệ thống cảnh báo sớm và giám sát về biến đổi khí hậu trong đó có việc giám sát phát hiện và cảnh báo sớm các bệnh truyền nhiễm gây dịch, đặc biệt các bệnh tái xuất hiện và mới nổi; xây dựng và nhân rộng các mô hình cộng đồng ứng phó với biến đổi khí hậu; tổ chức tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cả cộng đồng về các ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tới sức khoẻ, các nguy cơ phát sinh, phát triển các bệnh mới nổi do biến đổi khí hậu gây ra. Triển khai nhiều biện pháp tích cực nhằm giảm tỷ lệ mắc và tử vong do các bệnh truyền nhiễm gây ra.
Hội thảo này được tổ chức trong thời điểm một số quốc gia vừa phải hứng chịu những thiên tai, thảm hoạ xảy ra, đại dịch cúm A(H1N1) cũng đang xảy ra ở nhiều quốc gia trên thế giới, điều đó càng làm cho chúng ta ý thức hơn nguy cơ và tác hại to lớn của biến đổi khí hậu và thể hiện quyết tâm hơn trong việc ứng phó một cách hiệu quả với biến đổi khí hậu với các bệnh mới nổi.
Sau hơn một ngày làm việc tích cực với tinh thần chia sẻ và hợp tác, Hội thảo “Chia sẻ kinh nghiệm và sẵn sàng ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu và các bệnh mới nổi” đã thành công tốt đẹp. Tại Hội thảo, các đại biểu đã được nghe đại diện các nước báo cáo và chia sẻ kinh nghiệm về các vần đề liên quan tới biến đổi khí hậu toàn cầu, các bệnh dịch đặc biệt là các bệnh mới nổi có liên quan tới biến đổi khí hậu tại phạm vi quốc gia và trong khu vực. Các báo cáo đều nêu bật các ảnh hưởng bất lợi của biến đổi khí hậu tới sức khoẻ cộng đồng, các ảnh hưởng này rất đa dạng và khác nhau tại mỗi quốc gia tuỳ theo vị trí địa lý, điều kiện chính trị, kinh tế và xã hội. Các báo cáo đề cập tới hậu quả của biến đổi khí hậu là các trận lũ lụt, nắng nóng kéo dài, động đất đã tác động trực tiếp đến sức khoẻ con người làm người dân mất nhà cửa, đói khát, tai nạn… trong khi các ảnh hưởng gián tiếp của biến đổi khí hậu cũng rất nặng nề như: mất mùa, thiếu nước sạch, lương thực, di dân tới nơi ở mới, điều này đã làm tăng nguy cơ mắc các bệnh dịch liên quan tới môi trường ô nhiễm sau thiên tai, thảm hoạ… Một số báo cáo đã đề cập tới các bệnh có liên quan tới các yếu tố khí hậu như: các bệnh do vi rút, các bệnh đường tiêu hoá, đặc biệt nhấn mạnh đến sự phát sinh và phát triển của các véc tơ gây bệnh sốt xuất huyết và sốt rét. Các báo cáo cũng cho thấy các bệnh này có xu hướng diễn biến phức tạp liên quan tới các hiện tượng bất thường của thời tiết.
Về các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu, các báo cáo đã đưa ra các chiến lược, các giải pháp nhằm giảm nhẹ các ảnh hưởng bất lợi của biến đổi khí hậu và nâng cao sức khoẻ cộng đồng. Các giải pháp về y tế tập trung vào việc tăng cường thiết lập hệ thống thông tin, giám sát dịch bệnh, triển khai thực hiện hiệu quả các chương trình y tế công cộng. Ngoài ra, để giảm nhẹ các ảnh hưởng do biến đổi khí hậu gây nên, các báo cáo cũng đề xuất cần thiết xác định các khu vực dễ bị ảnh hưởng do biến đổi khí hậu, xây dựng các mô hình cộng đồng chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu; tuyên truyền nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi của cả cộng đồng về ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tới môi trường, sức khoẻ nhằm hạn chế tới mức thấp nhất những ảnh hưởng xấu của biến đổi khí hậu. Một trong các giải pháp được đề xuất có tính chất tổng thể là xây dựng và triển khai chương trình quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm phát thải các khí gây hiệu ứng nhà kính, tuyên truyền nâng cao nhận thức của cả cộng đồng.
 |  |
Đại diện các tổ chức y tế trên thế giới phát biểu cảm ơn
tại Gala Dinner | PGS.TS. Trịnh Quân Huấn-Thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu
chào mừng các đại biểu tham dự Gala Dinner |
Tổng kết Hội thảo, PGS.TS. Trịnh Quân Huấn-Thứ trưởng Bộ Y tế đã nêu rõ biến đổi khí hậu trong những năm qua đã ảnh hưởng rõ rệt tới các vấn đề kinh tế, xã hội, môi trường và đặc biệt là vấn đề y tế công cộng. Các ảnh hưởng này không chỉ dừng lại trong phạm vi mỗi quốc gia mà đang là vấn đề mang tính toàn cầu. Các tóm tắt nội dung Hội thảo đã được các đại biểu thông qua với tinh thần thống nhất cao.; đồng thời mong rằng mỗi quốc gia thành viên ASEM sẽ xem xét các nội dung trong bản tóm tắt của Hội thảo và xây dựng cho quốc gia mình một chương trình hành động cụ thể trong thời gian tới để ứng phó và giảm nhẹ các ảnh hưởng bất lợi về sức khoẻ người dân do biến đổi khí hậu toàn cầu. Thứ trưởng cũng đề nghị các quốc gia thành viên ASEM cần tăng cường hợp tác hơn nữa trong vấn đề nghiên cứu, ứng dụng các kết quả nghiên cứu, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm về ứng phó với biến đổi khí hậu; Hội thảo triển khai sáng kiến ASEM 7 về “Chia sẻ kinh nghiệm và sẵn sàng ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu và các bệnh mới nổi”là hội thảo đầu tiên thảo luận về biến đổi khí hậu và các bệnh mới nổi, song sau hội thảo này sẽ có những sự kiện tiếp theo hàng năm nhằm tiếp tục cập nhật các thông tin và chia sẻ kinh nghiệm để các quốc gia thành viên đáp ứng một cách có hiệu quả trong việc giải quyết các bệnh dịch trước vấn đề biến đổi khí hậu toàn cầu. Các kết luận, khuyến nghị tại hội thảo này tại Hà Nội sẽ được trình lên các nhà lãnh đạo tại Hội nghị cấp cao ASEM 8 sẽ diễn ra tại Bỉ vào tháng 10 năm 2010; với tư cách là nước chủ nhà tổ chức hội thảo và là một thành viên của ASEM, Việt Nam sẽ tham gia một cách tích cực trên tinh thần hợp tác và chia sẻ để ứng phó hiệu quả với các bệnh dịch và các ảnh hưởng bất lợi do biến đổi khí hậu.
 |  |
Văn nghệ chào | mừng đại biểu tại đêm Gala Dinner |
Từ Hội thảo này, nhữngbài học kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp hữu hiệu nhằm đối phó với các bệnh mới nổi do biến đổi khí hậu gây ra sẽ là tiền đề để ASEM tổ chức các sự kiện tiếp theo nhằm tiếp tục cập nhật các thông tin và chia sẻ kinh nghiệm để đáp ứng một cách có hiệu quả trong việc giải quyết các bệnh dịch trước diễn biến bất lợi của môi trường do biến đổi khí hậu gây nên. Với tư cách là thành viên của ASEM và là nước chủ nhà đó tổ chức thành công Hội thảo này, Bộ Y tế Việt Nam đó khẳng định trách nhiệm và quyết tâm giải quyết các nguy cơ do biến đổi khí hậu gây ra, đồng thời mong muốn hợp tác với các quốc gia, các tổ chức trong khu vực và trên thế giới về phòng chống bệnh dịch liên quan tới biến đổi khí hậu.