Thực hiện Nghị định số 115/2005/NĐ-CP của Chính phủ về cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức khoa học công nghệ công lập; Bộ trưởng Bộ Y tế đã ban hành Kế hoạch số 936/KH-BYT ngày 02/11/2007 để triển khai thực hiện Nghị định số 115/2005/NĐ-CP đối với các Viện và Trung tâm trực thuộc Bộ Y tế; trong quá trình triển khai thực hiện, một số đơn vị triển khai còn chậm, hầu hết các đơn vị còn lúng túng do chưa hiểu đầy đủ về nội dung Nghị định và các văn bản hướng dẫn thực hiện.
Để giúp các đơn vị hiểu rõ, đầy đủ Nghị định 115/2005/NĐ-CP và triển khai thực hiện tốt Kế hoạch số 936/KH-BYT; Bộ Y tế phối hợp với Bộ Khoa học & Công nghệ tổ chức Hội nghị tập huấn cho các Viện, Trung tâm hoạt động khoa học công nghệ trực thuộc Bộ Y tế với các nội dung sau:
-Giới thiệu nội dung cơ bản của Nghị định số 115/2005/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn thực hiện do Bộ Khoa học & Công nghệ trình bày;
-Báo cáo tình hình triển khai thực hiện Nghị định số 115/2005/NĐ-CP của Bộ Y tế;
-Trao đổi, giải đáp vướng mắc và đề xuất biện pháp thực hiện.
Hội nghị được tiến hành vào ngày 14/3/2008 tại Hội trường Viện Pasteurthành phố Hồ Chí Minh dưới sự chủ trì của PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế. Thành phần tham dựHội nghị có các Thủ trưởng đơn vị; Chủ tịch Công đoàn; Trưởng phòng TCCB; Kế toán trưởng hoặc trưởng phòng TCKT. Ngoài ra Ban Chỉ đạo thực hiện NĐ 115 của Bộ Y tế còn mời các Đại biểu Vụ Tổ chức-Cán bộ, Vụ Kế hoạch-Tài chính, Vụ Khoa học-Đào tạo; Cục Y tế Dự phòng và Môi trường; Bộ Nội vụ; Bộ Tài Chính; Văn phòng Chính phủ.
PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến,Thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu chỉ đạo Hội nghị
Sau lời khai mạc của PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến-Thứ trưởng Bộ Y tế; Lãnh đạo Vụ TCCB-Bộ Khoa học-Công nghệ báo cáo kết quả thực hiện Nghị định số 115/2005/NĐ-CP
Tư tưởng chỉ đạo của Nghị định 115:
(1)Giao quyền tự chủ cao về tổ chức, biên chế, tài chính cho tổ chức KH&CN, kể cả quyền sản xuất kinh doanh như doanh nghiệp;
(2)Đổi mới phương thức cấp kinh phí của Nhà nước cho hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ (theo nhiệm vụ, không bao cấp theo số lượng biên chế);
(3)Nâng cao hiệu quả hoạt động, gắn kết tốt nghiên cứu với đào tạo và sản xuất.
Kết quả triển khai bước đầu và vướng mắc trong thực hiện Nghị định 115:
Lãnh đạo Vụ TCCB, Bộ KH &CN đã nêu những kết quả bước đầu và những vướng mắc của các đơn vị trong việc thực hiện NĐ 115, đại diện Vụ TCCB-Bộ Y tế cũng báo cáo tình hình triển khai thực hiện Nghị định 115/2005/NĐ-CP của Bộ Y tế:
-3 đơn vị triển khai xây dựng đề án chuyển đổi để chuyểnthành tổ chức tự đảm bảo chi phí hoạt động thường xuyên theo Nghị định số 115/2005/NĐ-CP : Trung tâm nghiên cứu sản xuất vắc xin và sinh phẩm y tế; Viện Dược liệu; Viện Trang thiết bị và công trình y tế ( riêng Viện Vắc xin và Sinh phẩm y tế Nha Trang, Bộ Y tế sẽ xem xét và quyết định phương án cụ thể sau).
-11 đơn vị có chức năng, nhiệm vụ nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu chiến lược, chính sách phục vụ quản lý nhà nước và cung ứng dịch vụ công (Y tế dự phòng), triển khai xây dựng Phương án kiện toàn, báo cáo Bộ Y tế phê duyệt trong Quý I/2008 để chuyển đổi thực hiện theo Nghị định số 115/2005/NĐ-CP bao gồm:
1)Viện Chiến lược và Chính sách y tế;
2)Viện Vệ sinh dịch tễ TW;
3)Viện Pasteur Nha Trang;
4)Viện Pasteur TPHCM;
5)Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên;
6)ViệnSốt rét - KST - CT Trung ương;
7)ViệnSốt rét - KST - CT Quy Nhơn ;
8)ViệnSốt rét - KST - CT TP. Hồ Chí Minh;
9)ViệnDinh dưỡng;
10)Viện Y học lao động và vệ sinh môi trường;
11)Viện Vệ sinh y tế công cộng TP. Hồ Chí Minh.
Sau khi nghe các báo cáo của các Bộ và ý kiến thảo luận của các đơn vị, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn thị Kim Tiến đã phân tích tóm tắt hình thức chuyển đổi theo NĐ 115 chủ yếu ở 3 dạng: (i) Loại chuyển đổi từ đơn vị hành chính sự nghiệp có thu sang tự chủ hoàn toàn gồm 3 đơn vị đã được nêu ở trên (ii) Loại chuyển đổi bằng cách kiện toàn nâng cao hiệu quả hoạt động của các Viện nghiên cứu thông qua kinh nghiệm thực hiện NĐ 43 chuyển sang NĐ115: loại hình này phù hợp với 11 đơn vị nêu trên (iii) Loại hình chuyển đổi sang doanh nghiệp theo nghị định 80.
Kế hoạch triển khai thực hiện Nghị định 115 trong năm 2008:
Thứ trưởng chỉ đạo các đơn vị phải khẩn trương xây dựng Đề án kiện toàn hoặc chuyển đổi dựa trên chức năng của đơn vị, đặc biệt xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ thật cụ thể báo cáo với Ban Chỉ đạo thực hiện NĐ 115 của Bộ Y tếtrong quý II/2008, Ban chỉ đạo sẽ đến những đơn vị có khó khăn trong việc thực hiện NĐ 115 để giúp đỡ thực hiện.
Tóm lạiNghị định số 115/2005/NĐ-CP của Chính phủ quy định cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức khoa học công nghệ công lập khác hơn NĐ 43/2006/NĐ-CP ở chỗ: Các đơn vị hoàn toàn tự chủ về mặt tổ chức, sắp xếp biên chế, tự chủ về tài chính, có quyền nâng lương hoặc chi thưởng gấp nhiều lần nếu nguồn thu cử đơn vị cho phép (trong khi đó Nghị định 43 chỉ giao quyền tự chủ một phần về tài chính, đương nhiên vấn đề chi tiêu vẫn nằm trong khuôn khổ nhà nước quy định). Để thực hiện Nghị định 115, các đơn vị phải xây dựng “Đề án kiện toàn hoặc chuyển đổi” dựa trên chức năng và nhiệm vụ của đơn vị thật cụ thể, thật thực tế. Trên cơ sở đó sắp xếp bố trí lại tổ chức thật hợp lý để phát huy năng lực của từng CBVC, với tinh thần hoàn thành tốt chức năng nhiệm vụ của đơn vị đã xây dựng; đồng thời tăng nguồn thu cho đơn vị để chủ động trong tài chính. Mặt khác phải xây dựng Quy chế chi tiêu nội bộ thật rõ ràng để làm cơ sở cho việc thực hiện tốt nghị định 115.