Hội nghị quán triệt chỉ thị số 50-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng và triển khai Chương trình hành động của Chính phủ về việc đẩy mạnh phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Để quán triệt chỉ thị số 50-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng và triển khai Chương trình hành động của Chính phủ về việc đẩy mạnh phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa (CNH), hiện đại hóa (HĐH) đất nước; ngày 30/9/2005, Ban Khoa giáo Trung ương và Bộ Khoa học & Công nghệ (KH&CN) đã tổ chức Hội nghị tại Bảo tàng Hồ Chí Minh thuộc Quận Ba Đình, Hà Nội. Đến dự và chủ trì Hội nghị có Bộ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Văn Phong, Phó Trưởng Ban Khoa giáo Trung ương Trần Ngọc Tăng và Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Quốc Thắng; tham dự Hội nghị còn có các lãnh đạo và chuyên viên các Vụ thuộc Bộ KH&CN, lãnh đạo các Viện nghiên cứu và các trường đại học, đại biểu thuộc các sở KH&CN đến từ 64 tỉnh/thành trong cả nước. Hội nghị đã nghe TS. Phạm Hữu Giục-Vụ trưởng Vụ KH&CN các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ KH&CN giới thiệu Chỉ thị 50 CT/TW của Ban Bí thư và Chương trình hành động của Chính phủ về việc triển khai Chỉ thị 50-CT/TW; TS. Trịnh Khắc Quang-Phó Vụ trưởng Vụ KH&CN, Bộ NN&PT Nông thôn báo cáo về Chương trình trọng điểm phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn đến năm 2020. Hội nghị đã dành phần lớn thời gian để các đại biểu trung ương và các địa phương tham luận và thảo luận về tình hình phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học trong các lĩnh vực hoạt động; cũng như các vấn đề cần giải quyết để công nghệ sinh học Việt Nam có thể đạt được trình độ tiên tiến trong khu vực và trên thế giới.
 |
Bảo tàng Hồ Chí Minh-nơi diển ra Hội nghị |
Ngày 04 tháng 03 năm 2005, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 50-CT/TW về ''Đẩy mạnh phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước''. Công nghệ sinh học (CNSH) là một lĩnh vực công nghệ cao dựa trên nền tảng khoa học về sự sống kết hợp với quy trình và thiết bị kỹ thuật nhằm tạo ra các công nghệ khai thác các hoạt động sống vi sinh vật, tế bào thực vật và động vật để sản xuất ở quy mô công nghiệp các sản phẩm sinh học có chất lượng cao phục vụ phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường.
Trên thế giới, CNSH mới được hình thành và phát triển từ những năm 1980 trở lại đây, nhưng đã nhanh chóng trở thành một lĩnh vực kinh tế-kỹ thuật công nghệ cao, có tốc độ tăng trưởng nhanh, mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội to lớn, được hầu hết các nước phát triển và đang phát triển trên thế giới lựa chọn và lĩnh vực ưu tiên phát triển. Chỉ riêng việc tạo các giống cây trồng bằng CNSH (chủ yếu là ngô, bông, cải dầu, đậu tương, rau diếp xoăn, củ cải đường bí, cây lanh, đu đủ, khoai tây, lúa, thuốc lá, cà chua) đã mang lại giá trị thương mại khoảng 44 tỷ USD năm 2003-2004. Dự kiến trong thập kỷ tới nguồn thu từ cây trồng do CNSH tác động có thể yên tới 210 tỷ USD. Hiện Trung Quốc có đầu tư cho CNSH đứng thứ 2 sau Mỹ. Các nước đều có chung nhận thức rằng cần tăng cường đầu tư phát triển CNSH nhằm tăng sản lượng nông nghiệp, kinh tế nông thôn, công nghiệp dược,... Trong tổng thu gần 1,3 tỷ USD năm 2004 của Hàn Quốc từ công nghiệp CNSH có đến 58% là từ công nghiệp dược, còn lại là từ công nghiệp chế biến, công nghiệp hóa học và nông nghiệp.
Trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước rất quan tâm phát triển CNSH, thể hiện trong NQ 37-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 20/O//1981 về Chính sách phát triển KHKT, NQ 26-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 30/3/199l về KH&CN trong sự nghiệp đổi mới, NQ/18/CP của Thủ tướng Chính phủ ngày 11/3/1994 về Phát triển CNSH Việt Nam đến 2010; NQTW 2 (khóa VIII) về Định hướng chiến lược phát triển KH&CN, Văn kiện Đại hội IX đã nêu rõ: Phát huy những lợi thế của đất nước, tận dụng mọi khả năng để đạt trình độ công nghệ tiên tiến, đặc biệt là công nghệ thông tin và công nghệ sinh học, tranh thủ ứng dụng ngày càng nhiều hơn, ở mức cao hơn và phổ biến hơn,những thành tựu mới về khoa học và công nghệ.
Thực hiện những chủ trương này, trong thời gian qua, CNSH nước ta đã có những tiến bộ. Nhận thức về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của CNSH của các cấp, các ngành và nhân dân đã được nâng lên một bước. Nhà nước đã và đang qua tâm ngày càng nhiều đến việc xây dựng cơ sở vật chất và đào tạo nguồn nhân lực cho CNSH (trong các trường đại học, chúng ta có 12 khoa đào tạo cử nhân CNSH; đã đào tạo được 1500 cử nhân, kỹ sư CNSH, 400 thạc sĩ, 90 tiến sĩ CNSH, 10 phòng thí nghiệm về CNSH, 6 phòng thí nghiệm trọng điểm CNSH quốc gia đang triển khai, 44 tổ chức KH&CN về CNSH); trình độ nghiên cứu và phát triển CNSH đã được nâng cao rõ rệt; việc ứng dụng CNSH truyền thống trong sản xuất đã trở nên phổ biến, góp phần nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh của nông lâm-thủy sản, sản xuất vắc xin và một số chế phẩm phục vụ bảo vệ sức khỏe nhân dân và tạo công ăn việc làm cho người lao động.
Tuy nhiên, CNSH nước ta vẫn ở tình trạng lạc hậu, chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng của phát triển kinh tế-xã hội, bảo vệ môi trường và nâng cao đời sống nhân dân; công nghiệp sinh học chậm phát triển, chưa tạo ra được các sản phẩm chủ lực cho nền kinh tế quốc dân. Đảng ta đã khẳng định vai trò, vị trí và yêu cầu phát triển công nghệ sinh học của đất nước. Nhưng chủ trương này chưa được các cấp uỷ Đảng và Chính quyền quán triệt đầy đủ, chưa có cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển công nghệ sinh học và công nghiệp sinh học cũng như các giải pháp mạnh về đầu tư và đào tạo nguồn nhân lực để phát triển công nghệ sinh học.
Trước tình hình đó, Ban Bí thư Trung Ương Đảng ban hành Chỉ thị 50-CT/TW nhằm những mục đích sau đây:
- Nâng cao nhận thức của các cấp ủy đảng, các bộ, ngành, địa phương và toàn xã hội về vai trò, vị trí quan trọng của CNSH đối với sự nghiệp CNH, HĐH nước ta.
- Tăng cường hơn nữa việc tổ chức triển khai, cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển CNSH thành chương trình, kế hoạch, đề án phát triển CNSH của từng ngành, từng địa phương trên cơ sở phối hợp đồng bộ sự chỉ đạo từ trung ương, liên ngành, liên vùng và quan trọng nhất là xuất phát từ nhu cầu phát triển của từng ngành, từng địa phương.
- Phát huy sức mạnh nội sinh kết hợp nguồn vốn đầu tư của Nhà nước với các nguồn đầu tư khác trong và ngoài nước.
- Huy động sức mạnh của toàn đảng, toàn dân; phấn đấu trong thời gian tới, cùng với công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, nhất là công nghiệp sinh học, trở thành những ngành kinh tế-kỹ thuật mạnh, có tốc độ phát triển nhanh, góp phần rút ngắn quá trình CNH, HĐH nước ta.
Ban Khoa giáo Trung ương hoan nghênh và nhiệt liệt chào mừng các đại biểu các bộ, ngành, lãnh đạo các sở KH&CN, lãnh đạo các tổ chức KH&CN... về dự Hội nghị. Thông qua Hội nghị này, các đại biểu sẽ nghe những báo các tham luận, trao đổi kinh nghiệm nhằm nhận thức rõ tầm quan trọng, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp phát triển công nghệ sinh học ở nước ta trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; đề xuất được những kinh nghiệm, phương pháp tiếp cận và lựa chọn vấn đề phát triển CNSH phù hợp gắn với phát triển kinh tế-xã hội, nhất là đối với cácđồng chí lãnh đạo các sở KH&CN, người sẽ tham mưu cho lãnh đạo các tỉnh, thành phố trong việc cụ thể hóa các nội dung của Chỉ thị, triển khai thực hiện Chương trình hành động của Chính phủ thành kế hoạch, chương trình, đề án phát triển CNSH thực sự phù hợp và thiết thực, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội các ngành và các địa phương.
 |
Báo cáo tham luận tại Hội nghị |