Ngày 11/7/2008 Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Trung ương đã tổ chức Hội nghị giao ban phòng chống sốt rét 6 tháng đầu năm 2008 khu vực phía Bắc tại Sầm Sơn-TP. Thanh Hóa. Đến dự Hội nghị có Lãnh đạo Cục Y tế dự phòng & Môi trường Bộ Y tế, các Viện Sốt rét-Ký sinh trùng & Côn trùng, Cục Quân Y, Quân Y biên phòng, Y tế các bộ ngành và đại biểu đến từ Trung tâm PCSR/Trung tâm YTDP 29 tỉnh/thành phía Bắc từ Hà Tĩnh trở ra.
Hội nghị đã nghe báo cáo sơ kết phòng chống sốt rét 6 tháng đầu năm 2008 do Ths. Trần Quốc Túy-Phó Viện trưởng Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Trung ương trình bày, báo cáo của khu vực miền Trung-Tây Nguyên do TS. Triệu Nguyên Trung Viện trưởng Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn trình bày và khu vực Nam bộ & Lâm Đồng do Ths. Trần Quốc Hưng Viện trưởng Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng TP. Hồ Chí Minh trình bày. Sau phần tham luận và thảo luận của các địa phương đơn vị Ths. Vũ Huy Nam-Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp hướng dẫn các địa phương xây dựng kế hoạch phòng chống sốt rét năm 2009.
Qua các báo cáo đánh giá Hội nghị có thể rút ra một số điểm chung về hoạt động phòng chống sốt rét như sau:
Nhận định về tình hình sốt rét:
 |
Ths. Trần Quốc Túy-Phó Viện trưởng Viện
Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Trung ương
báo cáo sơ kết phòng chống sốt rét
6 tháng đầu năm 2008 |
Bệnh nhân sốt rét (BNSR):
Theo số liệu 5 tháng đầu 2008 so với cùng kỳ năm trước bệnh nhân sốt rét cả nước giảm 15,8%; trong đó khu vực miền Bắc giảm 6,4%, khu vực miền Trung-Tây Nguyên giảm 35%, khu vực Nam bộ & Lâm Đồng giảm không đáng kể 3,3%.
13/64 tỉnh thành có số mắc sốt rét tăng so với cùng kỳ là Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Nghệ An, Lâm Đồng, Đồng Nai, Tây Ninh, Bà Rịa-Vũng Tàu, Bến Tre, Đồng Tháp, An Giang, Vĩnh Long, Trà Vinh, Kiên Giang.
Ký sinh trùng sốt rét (KSTSR):
Số lượng và tỷ lệ KSTSR cả nước giảm 25%; trong đó khu vực miền Bắc giảm 23,5%, khu vực miền Trung-Tây Nguyên giảm 45,25%, khu vực Tây Nam bộ tăng 42,55 và Đông Nam bộ tăng 8,6%.
Hiện có 8 tỉnh tỷ lệ KSTSR cao trên 1% là Đăk Nông (2,49%), Bình Phước (1,82%), Bình Thuận (1,62%), Quảng Nam (1,55%), Quảng Bình (1,33%), Quảng Trị (1,24%), Ninh Thuận (1,06%) và Lai Châu (1,39%).
Sốt rét ác tính (SRAT) và tử vong sốt rét (TVSR):
Cả nước có 7 trường hợp tử vong do sốt rét tại 6 tỉnh Bình Phước (2), Bình Dương (1), Bạc Liêu (1), An Giang (1), Sóc Trăng (1) và Đắc Nông (1). Số tử vong tăng 3 ca so với cùng kỳ năm 2007, tất cả các trường hợp tử vong đều phát hiện và điều trị muộn. Đáng chú ý là 6/7 tử vong đều tập trung tại khu vực Nam bộ-Lâm Đồng, đặc biệt là các tỉnh miền Tây (3 ca) là vùng có tỷ lệ sốt rét tản phát cho thấy khả năng kiểm soát sốt rét của màng lưới y tế chưa hiệu quả cũng như đã xuất hiện sự chủ quan lơ là của người dân trước tình hình sốt rét giảm thấp.
Như vậy sự gia tăng tử vong sốt rét ở khu vực Nam bộ-Lâm Đồng kèm theo bệnh nhân sốt rét giảm chậm và sự tăng cao tỷ lệ ký sinh trùng sốt rét thật sự đáng báo động, cần tìm hiểu rõ nguyên nhân để có biện pháp ngăn chặn kịp thời. Trong khi khu vực trọng điểmmiền Trung-Tây Nguyên các chỉ số sốt rét giảm rất mạnh so với chỉ tiêu đề ra và chỉ có 1 trường hợp tử vong do sốt rét.
Về các hoạt động sốt rét:
Các Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng đã phối hợp với các tỉnh trọng điểm tăng cường giám sát dịch tễ, giám sát vectơ truyền bệnh và chú trọng nâng cao chất lượng các biện pháp phòng chống sốt rét thường quy như phun/tẩm màn, phát hiện và điều trị bệnh nhân sốt rét, truyền thông giáo dục ý thức tự bảo vệ của người dân khi sống trong vùng sốt rét. Đặc biệt nhân ngày Sốt rét thế giới 25/4 các Viện đã tổ chức rầm rộ lễ phát động chiến dịch truyền thông giáo dục phòng chống sốt rét bằng các hình thức tọa đàm báo chí, mít tinh cổ động, diễu hành và chỉ đạo các địa phương mở rộng truyền thông trực tiếp đến tận hộ gia đình. Cung cấp đầy đủ thuốc sốt rét, hóa chất diệt côn trùng và các vật tư phòng chống sốt rét khác để các tỉnh kịp thời triển khai thực hiện.
Bên cạnh những mặt làm được còn một số mặt tồn tại về giám sát ca bệnh ngoại lai từ các vùng sốt rét lưu hành về còn yếu, thông tin báo cáo các tuyến còn chậm, quản lý phòng chống sốt rét đối với dân di biến động còn gặp nhiều khó khăn, chất lượng giám sát dịch tễ sốt rét tại vùng sâu, vùng xa còn hạn chế. Chất lượng chẩn đoán sốt rét ở tuyến cơ sở chưa cao, các tỉnh phía Bắc có sự chênh lệch lớn về số lượng bệnh nhân sốt rét lâm sàng và số bệnh nhân sốt rét có ký sinh trùng, các tỉnh phía Nam màng lưới y tế cơ sở và điểm kính hiển vi tuyến xã còn yếu, hoạt động không đều.
 |  |
Toàn cảnh Hội nghị | |
Trọng tâm công tác phòng chống sốt rét 6 tháng cuối năm 2008:
6 tháng cuối năm 2008 là đỉnh cao của mùa truyền bệnh sốt rét, đồng thời là mùa mưa bão nên dự báo sốt rét có thể gia tăng, thậm chí bùng phát thành dịch do đó màng lưới chuyên khoa cần tăng cường giám sát và chỉ đạo các điểm nóng sốt rét, chú ý đặc biệt các vùng có sự gia tăng ký sinh trùng và thiên tai lũ lụt; tăng cường biện pháp cấp thuốc tự điều trị cho các đối tượng giao lưu và hỗ trợ phòng chống sốt rét tích cực cho các công trình dự án trọng điểm tại các vùng sốt rét lưu hành. Nâng cao chất lượng biện pháp phun/tẩm màn diệt muỗi sốt rét, theo dõi diễn biến sự phục hồi véc tơ.
 |
UBND tỉnh Sơn La trao bằng khen cho các cán bộ đã có nhiều đóng góp
tích cực trong công tác PCSR |
Tăng cường kiểm tra quản lý và sử dụng vật tư kinh phí được cấp và duyệt kế hoạch phòng chống sốt rét năm 2009, do phải tăng chế độ bồi dưỡng hoạt động phòng chống sốt rét theo thông tư 147, nên trong phần lập kế hoạch 2009 các chế độ bồi dưỡng sẽ được ưu tiên cho các vùng sốt rét lưu hành nặng và vừa.
Tiếp theo Hội nghi khu vực các tỉnh phía Bắc, Hội nghi giao ban các tỉnh khu vực miền Trung-Tây Nguyên sẽ được tiến hành vào ngày 15/7/2008 và khu vực Nam bộ-Lâm Đồng vào ngày 17/7/2008.