Trong 6 tháng đầu năm 2009, trước tình hình sốt rét có xu hướng biến động ở nhiều vùng, Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn và các tỉnh trong khu vực đã chủ động tăng cường các biện pháp chỉ đạo phòng chống sốt rét nhằm khống chế sự gia tăng số mắc, hạn chế số tử vong và ngăn chặn dịch sốt rét xảy ra; Hội nghị giao ban đánh giá kết quả phòng chống sốt rét và các bệnh ký sinh trùng, đồng thời định hướng trọng tâm hoạt động trong 6 tháng cuối năm 2009.
Hội nghị giao ban đánh giá kết quả phòng chống sốt rét và các bệnh ký sinh trùngkhu vực miền Trung-Tây Nguyên 6 tháng đầu năm 2009 được tổ chức vào ngày 27/7/2009 tại Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn; đến dự Hội nghị có TS. Nguyễn Văn Bình-Phó Cục trưởng-Cục Y tế dự phòng và Môi trường-Bộ Y tế, TS. Nguyễn Mạnh Hùng-Viện trưởng Viện Sốt rét-Ký sinh trùng Trung ương, TS. Lê Thành Đồng-Viện trưởng Viện Sốt rét-Ký sinh trùng TP. Hồ Chí Minh, TS. Triệu Nguyên Trung-Viện trưởng Viện Sốt rét-Ký sinh trùng Quy Nhơn và trên 100 đại biểu là Lãnh đạo và chuyên viên của các Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng; Lãnh đạo và cán bộ kế hoạch tổng hợp, cán bộ phụ trách Khoa/Phòng chuyên môn của các Trung tâm Phòng chống sốt rét/Trung tâm Y tế dự phòng 15 tỉnh miền Trung-Tây Nguyên, đại diện Lãnh đạo các đơn vị Quân y, các công ty cao su đóng trên địa bàn khu vực miền Trung-Tây Nguyên, các huyện có tình hình sốt rét gia tăng, đài báo truyền hình địa phương đến đưa tin Hội nghị, đặc biệt là có đại diện Công ty Dược phẩm-Trang thiết bị y tế tỉnh Bình Định (Bidiphar) là đơn vị tài trợ chính cho Hội nghị.
 |
Toàn cảnh Hội nghị |
Hội nghị đã nghe các báo cáo đánh giá kết quả phòng chống sốt rét & các bệnh ký sinh trùng 6 tháng đầu năm 2009 khu vực miền Trung-Tây Nguyên do TS. Triệu Nguyên Trung-Viện trởng Viện Sốt rét-Ký sinh trùng Quy Nhơn trình bày, đánh giá kết quả phòng chống sốt rét 6 tháng đầu năm 2009 khu vực Nam bộ-Lâm Đồng do TS. Lê Thành Đồng-Viện trưởng Viện Sốt rét-Ký sinh trùng TP. Hồ Chí Minh trình bày, kết quả phòng chống sốt rét toàn quốc do TS. Nguyễn Mạnh Hùng-Viện trưởng Viện Sốt rét-Ký sinh trùng Trung ương trình bày, hướng dẫn xây dựng kế hoạch phòng chống sốt rét năm 2010 do Ths. Vũ Huy Nam-Trưởng Phòng Kế hoạch tổng hợp của Viện Sốt rét-Ký sinh trùng Trung ương trình bày cùng nhiều ý kiến thảo luận của các tỉnh có tình hình sốt rét gia tăng và có nhiều khó khăn trong kiểm soát sốt rét ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên.
 |  |
TS.Hồ Văn Hoàng- phó Viện trưởng Viện Sốt rét-
Ký sinh trùng Quy Nhơn tuyên bố lý do Hội Nghị | TS. Triệu Nguyên Trung-Viện trưởng Viện Sốt rét-Ký
sinh trùng Quy Nhơn phát biểu khai mạc |
Về phòng chống bệnh sốt rét
Đánh giá về tình hình sốt rét 6 tháng đầu năm 2009 so với cùng kỳ năm 2008 bệnh nhân sốt rét (BNSR) toàn khu vực tăng 6,37% (7.895/7.422) so với cùng kỳ năm 2008, trong đó miền Trung tăng 4,95%, Tây Nguyên tăng 8,40%. Ký sinh trùng sốt rét (KSTSR) tăng 49,34% (0,67/0,45) so với cùng kỳ 2008, trong đó miền Trung tăng 53,75%, Tây Nguyên tăng 42,90%. Sốt rét ác tính (SRAT) có 37 trường hợp, tăng 10 trường hợp so với cùng kỳ 2008 (37/27), trong đómiền Trung tăng 3 ca (21/18), Tây Nguyên tăng 7 ca (16/9). Tử vong sốt rét (TVSR) có 3 ca TVSR ở các tỉnh Gia Lai (1), Đăk Nông (1) và Ninh Thuận (1); tăng 2 ca so với cùng kỳ năm 2008 (3/1), cả 3 trường hợp TVSRđều nhập viện quá muộn từ 2-7 ngày sau khởi bệnh dẫn đến biến chứng nặng và tử vong trước 24 giờ quá khả năng cấp cứu của các tuyến điều trị Dịch sốt rét: không xảy ra.
Như vậy trong 6 tháng đầu 2009 so với cùng kỳ năm trước, số mắc toàn khu vực tăng 6,37%, số chết tăng 2 ca so với mục tiêu đề ra; đáng lưu ý là các tỉnh có số BNSR, KSTSR đều gia tăng hoặc có TVSR là Quảng Trị, Gia Lai, Đăk Lăk, Đăk Nông, Quảng Nam, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận tập trung ở các nhóm dân di biến động ngoài tầm kiểm soát của ngành y tế thuộc các vùng nguy cơ sốt rét cao nên khả năng sốt rét bùng phát trở lại và xảy dịch trong các tháng cuối năm 2009 là rất lớn; trong đó tỉnh Quảng Trị trong tháng 5-6/2009 sốt rét có khả năng bùng phát thành dịch ở huyện Hướng Hóa do giao lưu biên giới Việt-Lào, Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn đã nhanh chóng phối hợp với ngành y tế tỉnh Quảng Trị tiến hành giám sát dịch tễ để xác minh dịch sốt rét và kịp thời chỉ đạo các biện pháp can thiệp.
 |  |
TS. Nguyễn Mạnh Hùng-Viện trưởng Viện Sốt rét-Ký sinh
trùng Trung ương trình bày kết quả phòng chống
sốt rét toàn quốc | TS. Lê Thành Đồng-Viện trưởng Viện Sốt rét-Ký sinh trùng
TP. Hồ Chí Minh trình bày kết quả phòng chống sốt rét
6 tháng đầu năm 2009 khu vực Nam bộ-Lâm Đồng |
Về phòng chống bệnh sán lá gan lớn
Theo số liệu thống kê 6 tháng đầu năm 2009 tại 10 tỉnh khu vực miền Trung-Tây Nguyên và Phòng khám Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn thấy số bệnh nhân sán lá gan lớn (SLGL) được phát hiện và điều trị là 2.500 ca tăng 45% (2.500/1.431) so với cùng kỳ năm 2008 ; trong đó cao nhất là Phòng khám Viện Quy Nhơn 1.523 ca, Bình Định 407 ca, Quảng Ngãi 200 ca, Quảng Nam 102 ca, Gia Lai 82 ca, Phú Yên 72 ca, Thừa Thiên Huế 45 ca, Khánh Hòa 42 ca, Đà Nẵng 18 ca, Đắc Lắc 6 ca và Quảng Trị 3 ca. Như vậy từ năm 2006 đến nay, bệnh sán lá gan lớn đã bùng phát trên diện rộng và ngày càng có xu hướng gia tăng, trong đó trên 80% số bệnh nhân SLGL tập trung ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên: năm 2006 là 92,31% (3.543/3.838), năm 2007 là 84,79% (1.862/2.196), năm 2008 là 90% (1.812/2000) so với cả nước và chỉ trong 6 tháng đầu năm 2009 số ca SLGL phát hiện ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên đã cao hơn so với các năm 2007, 2008 và gần bằng thời điểm bùng phát sán lá gan lớn năm 2006.
Trong tình trạng bệnh sán lá gan lớn ngày càng phát triển cùng tình trạng khan hiếm thuốc nghiêm trọng, Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Trung ương đã chuyển giao cho Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn 6.500 viên Egaten 250mg từ nguồn thuốc của WHO để cung cấp cho các tỉnh có tỷ lệ nhiễm sán lá gan cao trong khu vực; nhưng do từ đầu năm đến nay số bệnh nhân tăng đột biến nên số thuốc được cấp không đáp ứng đủ nhu cầu điều trị, trong khi bệnh nhân vẫn tiếp tục gia tăng nên vấn đề thiếu thuốc đặc trị đã gây nhiều khó khăn cho các cơ sở y tế ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên do gia tăng áp lực điều trị. Để chủ động về nguồn thuốc điều trị sán lá gan lớn, Viện Sốt rét-Ký sinh trùng Quy Nhơn đã báo cáo Bộ Y tế cho phép được mua thuốc đặc hiệu Egaten điều trị cho bệnh nhân và các giải pháp phòng chống khác. Trên cơ sở đề nghị của Viện, Bộ Y tế đã có văn bản hướng dẫn cho phép Viện và các cơ sở khám, chữa bệnh được phép mua thuốc điều trị bệnh sán lá gan lớnđể điều trị cho người bệnh theo phác đồ điều trị do Bộ Y tế ban hành vì bệnh sán lá gan lớn không thuộc danh mục bệnh dịch tối nguy hiểm được cấp miễn phí và việc thanh toán thuốc được thực hiện thông qua chính sách thu viện phí, bảo hiểm y tế như các loại bệnh thông thường khác. Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ, Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn đã gửi thông báo chủ trương của Bộ đến các cơ sở y tế liên quan đồng thời xúc tiến các thủ tục đấu thầu mua thuốc trong thời gian sớm nhất để kịp thời phục vụ người bệnh.
 |
Ths. Vũ Huy Nam-Trưởng Phòng Kế hoạch tổng hợp của Viện Sốt rét-Ký
sinh trùng Trung ương trình bày hướng dẫn xây dựng kế hoạch
phòng chống sốt rét năm 2010 |
Thông qua ý kiến thảo luận của Hội nghị TS. Nguyễn Mạnh Hùng-Viện trưởng Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Trung ương-Trưởng Ban điều hành Dự án Quốc gia Phòng chống sốt rét và TS. Triệu Nguyên Trung-Viện trưởng Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn đã giải đáp thỏa đáng những vấn đề khó khăn tồn tại trong phòng chống sốt rét của các địa phương, TS. Nguyễn Văn Bình-Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng & Môi trường Bộ Y tế đã phát biểu chỉ đạo các tỉnh cần nâng cao chất lượng biện pháp phòng chống sốt rét nhằm ngăn chặn sự phát triển dịch và Cục Y tế dự phòng & Môi trường sẽ có kế hoạch phối hợp với Viện kiểm tra giám sát các tỉnh có biến động sốt rét trong cuối tháng 8 năm 2009; đồng thời đề nghị Viện xây dựng đề án phòng chống sán lá gan lớn tại cộng đồng nhằm hạn chế sự phát triển của bệnh này một cách bền vững.