Khu vực miền Trung-Tây Nguyên không chỉ là khu vực trọng điểm sốt rét của cả nước, mà còn là điểm nóng về các bệnh ký sinh trùng lây truyền từ động vật sang người như sán lá gan lớn, sán lá gan nhỏ, sán dây, ấu trùng sán lợn, ấu trùng giun đũa chó/mèo, giun lươn, giun đầu gai và các bệnh do côn trùng truyền như sốt xuất huyết, giun chỉ bạch huyết, sốt mò..., ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe cũng như sức sản xuất của người dân.
Trong các bệnh ký sinh trùng lây truyền từ động vật sang người này,một số bệnh có thể được coi là ngõ cụt ký sinh do phần lớn ký sinh trùng chỉ dừng lại ở giai đoạn ấu trùng khi ký sinh trên người như giun đũa chó/mèo, giun lươn, giun đầu gai nên các triệu chứng biểu hiện thường không đặc hiệu và na ná một số bệnh lý nội khoa và truyền nhiễm khác. Các bệnh này lây truyền bằng nhiều đường khác nhau, đặc biệt là qua đường tiêu hóa, tuy nhiên với kinh nghiệm chuyên khoa và thực hành lâm sàngPhòng khám bệnh chuyên khoa thuộc Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn đã có nhiều nỗ lực trong phát hiện và điều trị mầm bệnh, góp phần không nhỏ giảm thiểu gánh nặng bệnh tật tại khu vực miền Trung-Tây Nguyên.
Lưu lượng bệnh nhân khám chữa bệnh 2011 và thực hiện chỉ tiêu giường bệnh
Số bệnh nhân nhiễm mới ký sinh trùng năm 2011 so với 2010
Năm | Tổng số khám | Số ca bệnh ký sinh trùng phát hiện | Bệnh khác |
Sán lá gan lớn | ÂT giun đũa chó/mèo | ÂT Giun lươn | ÂT Giun đầu gai | Sán dây lợn/bò | A míp |
2010 | 48.312 | 2046 | 17.311 | 14.480 | 12.203 | 12.800 | 5.367 | 6.259 |
10 tháng 2011 | 63.828 | 5.157 | 54.510 | 54.270 | 42.938 | 48.859 | 23.973 | 3.854 |
Cộng | 112.140 | 7.203 | 71.821 | 68.750 | 55.141 | 61.659 | 29.340 | 10.113 |
Số bệnh nhân tái khám ký sinh trùng năm 2011 so với 2010
Năm | Số ca bệnh ký sinh trùng tái khám |
Sán lá gan lớn | ÂT giun đũa chó/mèo | ÂT Giun lươn | ÂT Giun đầu gai | Sán dây lợn/bò | A míp |
2010 | 3.883 | 5.455 | 2.898 | 2.060 | 1.824 | 971 |
10 tháng 2011 | 2.306 | 4.659 | 2.357 | 831 | 1.778 | 604 |
Cộng | 6.189 | 10.114 | 5.255 | 2.891 | 3.602 | 1.575 |
Về cơ cấu bệnh tật, trong tổng số 112.140 bệnh nhân đến khám chữa bệnh tại Phòng khám Viện trong 2 năm 2010-2011 chủ yếu là các bệnh ký sinh trùng bao gồm sán lá gan lớn, sán lá gan nhỏ, ấu trùng giun đũa chó/mèo, giun lươn, giun đầu gai, sán dây lợn/bò, a míp, đơn bào, nấm....
-Số ca bệnh nhiễm mới: 7.203 bệnh nhân nhiễm sán lá gan lớn, 71.821 bệnh nhân nhiễm ấu trùng giun đũa chó/mèo, 68.750 ấu trùng giun lươn, 55.141 giun đầu gai, 61.659 ấu trùng sán dây lợn/bò và 29.340 trường hợp amip đường ruột.
-Số ca bệnh tái khám: 6.189 bệnh nhân nhiễm sán lá gan lớn, 10.114 bệnh nhân nhiễm ấu trùng giun đũa chó/mèo, 5.255 ấu trùng giun lươn, 2.891 ấu trùng giun đầu gai, 3.602 ấu trùng sán dây lợn/bò và 1.575 trường hợp amip đường ruột.
 |
Bệnh nhân đang được điều trị tại phòng Khám Viện |
-Trên 60% số ca bệnh phát hiện (kể cả số bệnh nhân nhiễm mới và số bệnh nhân tái khám) được xác định nhiễm từ 2 đến 5 loại ký sinh trùng, cho thấy nguồn bệnh rất đa dạng, phong phú và người bệnh dễ nhiễm với các loại ký sinh trùng này. Các ca nhiễm bệnh sán lá gan lớn và các bệnh ký sinh trùng đường ruột tập trung cao ở các tỉnh Bình Định, Quảng Ngãi, Phú Yên và các tỉnh Tây Nguyên. So với cùng kỳ năm 2010, số người đến khám cao hơn và số ca nhiễm ký sinh trùng đường ruột cũng nhiều hơn, không chỉ ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên mà còn ở nhiều tỉnh/thành phố trong nước; hầu hết các bệnh nhân này đã điều trị tại nhiều cơ sở y tế không đỡ chuyển về Viện để khám và điều trị, chứng tỏ người bệnh chưa có ý thức tự bảo vệ và phòng tránh nguồn nhiễm bệnh giun sán ký sinh đường ruột, nhất là vệ sinh ăn uống và vệ sinh an toàn thực phẩm.
-Ngoài ra, còn phát hiện 10.113 trường hợp bệnh nội khoa khác liên quan đến bệnh lý về gan-mật, dạ dày, nhiễm khuẩn, dị ứng, viêm da cơ địa, đâu đầu cơ năng, bệnh lý đường hô hấp, tiêu hóa và dấu hiệu thần kinh khư trú; hoặc phát hiện những bệnh lý thuộc chuyên khoa khác như da liễu, mắt, tai-mũi-họng, thần kinh, cột sống, sản phụ khoa...
Về lưu lượng bệnh nhân năm 2010 có 48.312 lượt người đến khám trong năm, trung bình 4000 lượt người đến khám trong tháng, bệnh nhân điều trị nội trú 691 người, còn lại là điều trị ngoại trú; năm 2011 (tính đến tháng 10) 68.823 lượt người đến khám, trung bình 6000 lượt người đến khám trong tháng, tuy nhiên số bệnh nhân nội trú chỉ đạt trên 100 người. Dự kiến từ nay đến cuối năm 2011 (tháng 11-12) số lượt bệnh nhân đến khám khoảng 80.000 lượt người, tăng hơn gần 2 lần so với cả năm 2010.
Năm 2011 số lượng bệnh nhân điều trị nội trú thấp vì Viện đang trong quá trình cải tạo, xây dựng và nâng cấp cơ sở khám chữa bệnh theo chỉ đạo của Bộ Y tế để phát triển thành Bệnh viện chuyên khoa Ký sinh trùng với quy mô 200 giường; vì vậy Phòng khám Viện đã tạm thời chuyển hình thức điều trị nội trú thành điều trị ngoại trú tại nhà, nhưng vẫn có sự theo dõi của thầy thuốc qua thông tin liên lạc hàng ngày và hẹn định kỳ tái khám.
Đánh giá về hiệu quả khám chữa bệnh
Số bệnh nhân đến khám và điều trị tại Viện tăng qua các năm, cho thấy tình hình nhiễm bệnh ký sinh trùng ngày càng phổ biến, đồng thời lượng bệnh nhân từ nhiều địa phương trên toàn quốc về khám chữa bệnh cho thấy chất lượng chẩn đoán và điều trị cũng như uy tín của Phòng khám ngày càng được nâng cao, đem lại sức khỏe và sự hài lòng cho người bệnh.
Phòng khám bệnh luôn nâng cao tinh thần phục vụ hơn dịch vụ, tham gia khám bảo hiểm y tế với nhiều hình thức chuyển tuyến, vượt tuyến, trái tuyến đảm bảo đúng thủ tục và thỏa mãn quyền lợi khám chữa bệnh của nhân dân. Giải quyết kịp thời và đầy đủ cho các đối tượng thuộc diện chính sách và người nghèo, góp phần thu hút bệnh nhân và giảm gánh nặng bệnh tật tại cộng đồng.
 |
TS. Nguyễn Văn Chương đang khám cho bệnh nhân tại Phòng Khám Viện |
Kế hoạch giường bệnh năm 2012
Hiện nay ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên bệnh ký sinh trùng ngày càng phát triển, đặc biệt là các bệnh lây truyền từ động vật sang người nên khả năng nhiễm bệnh ở cộng đồng rất cao. Trước nhu cầu cần cần thiết trong công tác khám chữa bệnh chuyên ngành, một số bệnh cần được theo dõi điều trị nội trú trong thời gian dài để đánh giá đáp ứng điều trị cũng như yêu cầu nguyện vọng của nhân dân, Viện đang cải tạo và nâng cấp cơ sở hạ tầng, đồng thời với xây dựng Đề án thành lập Bệnh viện chuyên khoa và triển khai nhiều đề tài nghiên cứu khoa học chuyên sâu về từng bệnh, đặc biệt là các bệnh ở giai đoạn ấu trùng nhằm đề xuất Bộ Y tế ban hành hướng dẫn chẩn đoán và điều trị cho các bệnh này.
Trong năm 2012 Viện sẽ hoàn chỉnh Phòng khám 200 giường, cùng các trang thiết bị phục vụ phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh, phù hợp với lượng bệnh nhân ngày càng cao; bên cạnh đó nhân lực tại Phòng khám cũng được phát triển cả về số lượng cũng như chất lượng đáp ứng yêu cầu phục vụ bệnh nhân.