Thực hiện Quyết định số 633/QĐ-BYT ngày 23/02/2010 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc “Hướng dẫn thực hiện chuẩn quốc gia Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương”; Công văn số 69/DP-CĐT ngày 25/5/2010 của Cục Y tế dự phòng-Bộ Y tế về việc đề xuất Trung tâm Y tế dự phòng (YTDP) đạt chuẩn quốc gia và giao nhiệm vụ cho Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn hỗ trợ 6 tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định thực hiện chuẩn theo quy định.
Ngày 24/2/2011, Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn tổ chức Hội nghị “Trung tâm Y tế dự phòng đạt chuẩn quốc gia” nhằm đánh giá tiến độ thực hiện, thực trạng cũng như các khó khăn tồn tại trong quá trình thực hiện chuẩn của các địa phương, để trên cơ sở đó có kế hoạch hướng dẫn và hỗ trợ các Trung tâm YTDP 6 tỉnh miền Trung trong phạm vi được phân công phụ trách thực hiện đạt chuẩn quốc gia y tế dự phòng giai đoạn 2011-2015. Thành phần tham dự Hội nghị gồm 35 đại biểu.đại diện Cục Y tế dự phòng-Bộ Y tế, Hội đồng xét chuẩn quốc gia YTDP Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn; Lãnh đạo và chuyên viên Trung tâm Y tế dự phòng 6 tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định. Nội dung Hội nghị tập trung vào hướng dẫn thực hiện chuẩn quốc gia Trung tâm YTDP theo Quyết định số 633/QĐ-BYT ngày 23/02/2011 của Bộ trưởng Bộ Y tế; báo cáo tiến độ thực hiện và thảo luận thống nhất kế hoạch xây dựng chuẩn quốc gia Trung tâm YTDP từ năm 2011-2015. Trao đổi kinh nghiệm và cung cấp các tài liệu liên quan giúp các Trung tâm YTDP xây dựng kế hoạch thực hiện chuẩn quốc gia về y tế dự phòng có hiệu quả. Xây dựng kế hoạch hỗ trợ các Trung tâm Y tế dự phòng 6 tỉnh khu vực miền Trung phấn đấu đạt chuẩn quốc gia y tế dự phòng đến năm 2015.
 |
Toàn cảnh Hội nghị “Trung tâm Y tế dự phòng đạt chuẩn quốc gia” |
Đánh giá tiến độ thực hiện và những khó khăn tồn tại
Theo quy định của Bộ Y tế, 10 chuẩn quốc gia y tế dự phòng bao gồm các chuẩn về tổ chức bộ máy và nhân lực; cơ sở hạ tầng; trang thiết bị;kế hoạch tài chính, đào tạo, nghiên cứu khoa học và chỉ đạo tuyến;hoạt động kiểm soát bệnh truyền nhiễm, hoạt động dinh dưỡng cộng đồng và an toàn vệ sinh thực phẩm,hoạt động sức khoẻ môi trường và sức khoẻ trường học,hoạt động sức khoẻ nghề nghiệp-phòng chống tai nạn thương tích;hoạt động phòng chống sốt rét, ký sinh trùng, nội tiết, rối loạn chuyển hoá; hoạt động xét nghiệm.Đánh giá tiến độ thực hiện chuẩn y tế dự phòng qua báo cáo của các địa phương, chỉ có 2 tỉnh Quảng Trị và Thừa Thiên-Huế có tỷ lệ đạt chuẩn tương đối cao (70-80%), có thể đăng ký phấn đấu xét công nhận đạt chuẩn vào năm 2012; còn lại 4 tỉnh (Bình Định, Quảng Ngãi, Quảng Nam và Quảng Bình) cần tiếp tục bổ sung hoàn chỉnh các chuẩn theo quy định để có thể xét công nhận từ 2013-2015.
Những khó khăn, tồn tại của các địa phương trong quá trình thực hiện chuẩn chủ yếu là thiếu nhân lực có tay nghề cao; cán bộ trẻ chưa được đào tạo về các kỹ thuật chuyên sâu như sắc ký khí, sắc ký lỏng cao áp, PCR, quang phổ hấp thụ nguyên tử. Chế độ chính sách cho cán bộ còn bất cập, chưa thu hút cán bộ làm công tác y tế dự phòng; trang thiết bị hiện có đã cũ và lạc hậu, thiếu thiết bị chuyên dụng và danh mục xét nghiệm, cơ sở vật chất chật hẹp chưa đáp ứng yêu cầu theo chuẩn. Mức đầu tư ngân sách y tế dự phòng quá thấp, kinh phí dành cho hoạt động chuyên môn hạn hẹp,những hoạt động không thuộc chương trình/dự án đạt hiệu quả không cao.Chính sách khuyến khích làm dịch vụ y tế, bao gồm cả dịch vụ y tế dự phòng theo hướng xã hội hóa đã có nhưng chưa thống nhất giữa các ngành, chưa được hướng dẫn cụ thể nên khi thực hiện còn gặp nhiều khó khăn.Tiềm lực kinh tế nói chung của địa phương hỗ trợ chưa đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho người dân và cho công tác phòng chống dịch một cách thường xuyên, đầy đủ và kịp thời. Cơ cấu bệnh tật thay đổi (bệnh không nhiễm trùng, bệnh xã hội, bệnh do ngộ độc, tai nạn thương tích); các bệnh truyền nhiễm gây dịch diễn biến phức tạp (Cúm A/H5N1, cúm A/H1N1, tả, HIV/AIDS), các vấn đề về ô nhiễm môi trường, an toàn vệ sinh thực phẩm gia tăng. Một số kết quả hoạt động chuyên môn còn hạn chế cả về số lượng và chất lượng như công tác an toàn vệ sinh thực phẩm, y tế học đường, phòng chống tai nạn thương tích, phòng chống bệnh nghề nghiệp và các dịch vụ xét nghiệm. Công tác đào tạo, đào tạo lại cho tuyến dưới chưa thường xuyên, chủ yếu tập trung các đợt tập huấn ngắn ngày; công tác NCKH, ứng dụng tiến bộ KHKT chưa đủ mạnh. Cơ sở vật chất chưa đảm bảo các yêu cầu đạt chuẩn Quốc gia, thiếu nguồn nhân lực chuyên môn, nhất là cán bộ chuyên khoa y tế dự phòng, dịch tễ học. Trang thiết bị thiết yếu còn thiếu, lạc hậu và không đồng bộ, các trang thiết bị chuyên dụng hầu như chưa được trang bị. Chưa được bổ sung cán bộ theo chỉ tiêu biên chế, cơ sở hạ tầng chưa được cải tạo và xây mới; một số cán bộ chưa được đào tạo và cấp chứng chỉ chuyên khoa y tế dự phòng, ngoại ngữ, tin học theo yêu cầu chuẩn.
 |
BS Nguyễn Văn Hiển đại diện Cục Y tế Dự phòng-Bộ Y tế phát biểu tại Hội nghị |
Sau khi thảo luận, thống nhất ý kiến của đại diện Cục Y tế dự phòng, Lãnh đạo Viện và các thành viên trong Hội đồng xét chuẩn Quốc gia YTDP của Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơncùng các đại biểu tham dự; Hội nghị thống nhất đề nghị đăng ký đạt chuẩn quốc gia choTrung tâm YTDP 6 tỉnh miền Trung ở các thời gian như sau:
Số TT | Tên đơn vị đăng ký | Năm đăng ký xét công nhận đạt chuẩn | Thời điểm đăng ký |
1 | Trung tâm YTDP tỉnh Quảng Bình | 2015 | |
2 | Trung tâm YTDP tỉnh Quảng Trị | 2012 | Giữa năm |
3 | Trung tâm YTDP tỉnh TT-Huế | 2012 | Cuối năm |
4 | Trung tâm YTDP tỉnh Quảng Nam | 2015 | |
5 | Trung tâm YTDP tỉnhQuảng Ngãi | 2014 | |
6 | Trung tâm YTDP tỉnh Bình Định | 2013 | Giữa năm |
Tổ chức thực hiện
Là đơn vị chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện, Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn đã thành lập Hội đồng xét chuẩn Quốc gia y tế dự phòng 11 thành viên gồm Lãnh đạo Viện và Trưởng các khoa/phòng liên quan do Viện trưởng làm Chủ tịch Hội đồng; có nhiệm vụ hướng dẫn, hỗ trợ 6 Trung tâm Y tế dự phòng trong phạm vi được phân công phụ trách tổ chức thực hiện và nghiệm thu đạt chuẩn quốc gia về y tế dự phòng trình Bộ Y tế xét và công nhận. Tổ chức Hội nghị “Trung tâm Y tế dự phòng đạt chuẩn quốc gia” nhằm đánh giá tiến độ thực hiện, thực trạng cũng như các khó khăn tồn tại trong quá trình thực hiện chuẩn tại các địa phương, xây dựng kế hoạch hướng dẫn và hỗ trợ các Trung tâm YTDP 6 tỉnh miền Trung đạt chuẩn quốc gia y tế dự phòng giai đoạn 2011-2015. Báo cáo kết quả thực hiện và xin ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ Y tế, Cục Y tế dự phòng; thống nhất lộ trình thực hiện với Sở Y tế và Trung tâm Y tế dự phòng 6 tỉnh trong phạm vi được phân công quản lý. Phân công cán bộ có trách nhiệm (các thành viên Hội đồng của Viện) phối hợp với Cục Y tế dự phòng tổ chức hướng dẫn, hỗ trợ các tỉnh thực hiện chuẩn y tế dự phòng theo thứ tự thời gian đăng ký ưu tiên: Quảng Trị và Thừa Thiên-Huế (năm 2012); Bình Định (năm 2013); Quảng Ngãi, Quảng Nam và Quảng Bình (2014-2015). Sau khi các tỉnh thực hiện hoàn tất hồ sơ, thủ tục đăng ký xét chuẩn y tế dự phòng; Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn sẽ phối hợp với Cục Y tế dự phòng tổ chức chấm điểm rút kinh nghiệm cho các Trung tâm YTDP trước khi trình Hội đồng xét chuẩn Quốc gia y tế dự phòng của Bộ Y tế xét công nhận.
Kiến nghị
Kết thúc Hội nghị Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn đã có văn bản báo cáo và khuyến nghị đến Bộ Y tế, Cục Y tế dự phòng và các Viện thuộc hệ y tế dự phòng, UBND tỉnh, Sở Y tế và Trung tâm Y tế dự phòng 6 tỉnh miền Trung (Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định) với nội dung sau:
Trung tâm Y tế dự phòng báo cáo (bằng văn bản) đánh giá kết quả thực hiện, khó khăn tồn tại cần giải quyết, nhu cầu đầu tư, lộ trình & tiến độ thực hiện và thời gian đăng ký xét công nhận về Sở Y tế và Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn để có kế hoạch theo dõi, giúp đỡ. Xây dựng và trình UBND tỉnh phê duyệt Đề án “Chuẩn Quốc gia Trung tâm Y tế dự phòng” làm cơ sở thực hiện; có kế hoạch từng bước bổ sung các tiêu chuẩn còn thiếu hoặc chưa đạt trong 10 chuẩn, tập hợp hồ sơ minh chứng chuẩn quốc gia y tế dự phòng.
Sở Y tế chỉ đạo, hướng dẫn Trung tâm YTDP tỉnh tổ chức thực hiện, phối hợp với các ban ngành phân bổ vốn đầu tư hằng năm giúp các Trung tâm có điều kiện thực hiện chuẩn; đề nghị UBND tỉnh có kế hoạch đầu tư cơ sở hạ tầng, mua sắm trang thiết bị; tuyển dụng, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực theo yêu cầu đạt chuẩn của mỗi địa phương.
 |
Các đại biểu chụp hình lưu niệm tại Hội nghị |
UBND tỉnh phê duyệt Đề án “Chuẩn Quốc gia Trung tâm Y tế dự phòng”, cấp đủ diện tích đất theo chuẩn và bố trí ngân sách hàng năm để các Trung tâm có điều kiện thực hiện. Có chính sách hỗ trợ đào tạo đội ngũ cán bộ y tế dự phòng ở trình độ sau đại học (TS, Ths, CKI, CKII) và cán bộ có trình độ kỹ thuật cao về các lĩnh vực xét nghiệm.
Cục Y tế dự phòng và các Viện thuộc hệ y tế dự phòng tiếp tục có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện chuẩn quốc gia y tế dự phòng; thông tin cập nhật và phản hồi kết quả thực hiện chuẩn của các tỉnh để rút kinh nghiệm. Có kế hoạch giám sát, hỗ trợ Trung tâm YTDP tỉnh thực hiện và tháo gỡ những khó khăn gặp phải;.tổ chức đào tạo, tập huấn và cấp giấy chứng nhận đào tạo xét nghiệm chuyên khoa, góp phần đẩy nhanh tiến độ đạt chuẩn cán bộ chuyên môn.Tham mưu Bộ Y tế có chính sách hỗ trợ và nâng mức kinh phí cho các chương trình y tế quốc gia, hỗ trợ kinh phí cho các Viện triển khai hoạt động và tổ chức thực hiện tại các tỉnh được phân công phụ trách.
Bộ Y tế chỉ đạo các cơ sở đào tạo tuyến trung ương và các Viện có kế hoạch đào tạo, chuyển giao kỹ thuật mới cho các cán bộ của Trung tâm YTDP; tạo nguồn hỗ trợ từ các dự án hợp tác quốc tế, trái phiếu chính phủ, chương trình mục tiêu y tế quốc gia hỗ trợ các tỉnh khó khăn xây dựng hạ tầng cơ sở.