Gửi lam kiểm tra định kỳ là một hình thức kiểm tra gián tiếp giúp nâng cao kỷ năng phát hiện ký sinh trùng ( KST) sốt rét nhằm điều trị kịp thời, hạ thấp tỉ lệ tử vong do sốt rét. Đây là công tác thường niên của Viện sốt rét KST- CT Qui Nhơn trong công tác phòng chống sốt rét ( PCSR) với sự tham gia nhiệt tình của 15 tỉnh trong khu vực miền Trung- Tây Nguyên.
A- Lam gửi kiểm tra:
Trong 6 tháng đầu năm 2005 , mặc dù rất bận rộn với công tác PCSR của chương trình quốc gia và Quĩ toàn cầu nhưng công tác gửi lam kiểm tra định kỳ vẫn được thực hiện đều đặn, có những đơn vị đã thực hiện vượt mức kế hoạch: Quảng Trị (107,60%) so với số lam phải gửi kiểm tra trong 6 tháng đầu năm; Đà Nẵng ( 109,76%); những đơn vị khác: Quảng Bình (39,36%); Thừa Thiên Huế ( 39,93%); Quảng Nam ( 34,57%); Quảng Ngãi (18,27%); Bình Định (76,43%); Phú Yên ( 22,91%); Khánh Hoà ( 4,76%); Bình Thuận ( 25,48%); Gia Lai (39,16%); Kon Tum (13,36%); Đắc Lắc( 2,62%); Đắc Nông ( 1,97%); Ninh Thuận không gởi lam kiểm tra trong 6 tháng đầu năm 2005.
 |  |  |
Xétnghiệm lam máu cho bệnh nhân sốt rét tại các cơ sở y tế | Sổ theo dỏi xét nghiệm ký sinh trùng sốt rét và lam máu kiểm tra từ các tỉnh gửi vê | Cán bộ Viện sốt rét KST- CT Qui Nhơn kiểm tra lam máu định kỳ trong công tác phòng chống sốt rét. |
Tỉ lệ lam gửi kiểm tra chung của cả khu vực là 29,88% (so với số lam phải gửi kiểm tra trong 6 tháng đầu năm 2005), trong đó các tỉnh miền Trung đạt 20,29% và các tỉnh Tây nguyên đạt 16,80%.
Theo qui định của chương trình PCSR quốc gia thì thành phần lam gửi kiểm tra phải là 100% lam (+) tính và ngẫu nhiên 10% lam (-) tính, nhưng nhìn chung tỉ lệ lam (-) và (+) gửi kiểm tra của các đơn vị chưa hợp với qui định, có đơn vị trong những năm gần đây có số lam gửi kiểm tra là 100% lam (-) tính: Thừa Thiên Huế.
B- Kết quả kiểm tra:
Kỹ thuật làm tiêu bản có ảnh hưởng rất lớn đến công tác chẩn đoán KST sốt rét. Chất lượng lam gửi kiểm tra phần lớn đạt yêu cầu, nhưng vẫn còn không ít những sai sót về kỹ thuật ( kích thước, độ dày giọt máu; sự bắt màu của thuốc nhuộm) và công tác bảo quản lam chưa đạt yêu câù ( lam bẩn, trầy xước, giọt máu trôi) nên công tác kiểm tra lam cũng gặp nhiều khó khăn.
Kết quả kiểm tra về định loại KST sốt rét cho thấy sót chung của cả khu vực là 0,18% so với lam gửi kiểm tra; không có trường hợp sai từ (+) sang (-) và từ (-) sang (+); chỉ còn tồn tại những trưòng hợp sai chủng (0,91%), sót thừa thể (1,16%), sót phối hợp (0,25% so với số lam (+)đã gửi kiểm tra) và rơi vào các tỉnh: Quảng Trị ( sai chủng:1,01%; sót thừa thể:1,01%; sai sót chung: 0,18%), Quảng Nam ( sót thừa thể: 2,06%, sót phối hợp: 2,06%; sai sót chung: 0,17%),Bình Định (sót thừa thể: 0,34%; sai sót chung:0,06%), Bình Thuận (sai chủng: 2,42%; sót thừa thể: 0,97%; sai sót chung: 0,46%).
MỘT SỐ KIẾN NGHỊ
Để thuận lợi cho công tác kiểm tra đề nghị các đơn vị gửi lam quan tâm hơn nữa kỹ thuật làm sạch và bảo quản lam máu, kỹ thuật viên các tuyến thực hiện tốt kỹ thuật làm tiêu bản KST sốt rét.
Để thưc hiện tốt qui định gửi lam kiểm tra của chương trình, đề nghị các đơn vị gửi lam kiểm tra đủ số lượng, đúng thành phần và thời gian qui định.