Viện Sốt rét KST-CT Qui Nhơn xin báo cáo tóm tắt hoạt động tháng 09/2006 với các nội dung chính sau :
I. Tình hình sốt rét và các bệnh ký sinh trùng:
1. Tình hình sốt rét tháng 9/2006 của toàn khu vực so với cùng kỳ năm 2005:
- Tỷ lệ Bệnh nhân mắc sốt rét (BNSR) cả khu vực tăng 25.89%, trong đó Tây Nguyên tăng mạnh 57.30%, miền Trung giảm nhẹ 1.85%. Các tỉnh có tỉ lệ giảm hoặc giảm chậm theo thứ tự từ cao xuống thấp Quảng Ngãi 33.65%, Khánh Hòa 20.93%, Đăk Nông 18.69%, Quảng Nam 15.35%, Ninh Thuận 14.83%, Bình Thuận 11.86%, TT Huế 11.00%, Quảng Bình 1.97%, TP. Đà Nẵng 0.00%. Các tỉnh còn lại có tỉ lệ tăng là Bình Định 112.50%, Gia Lai 97.54%, Phú Yên 88.89%, Đăk Lăk 83.41%, Kon Tum 8.01%, Quảng Trị 3.17%.
- Tỷ lệ Ký sinh trùng sốt rét (KSTSR) cả khu vực tăng 39.97%, trong đó miền Trung giảm 9.46%, Tây Nguyên tăng mạnh 99.74%. Hầu hết các tỉnh KSTSR đều tăng cao, lần lượt là Quảng Bình 41.97%, TT Huế 44.97%, Quảng Trị 46.04%, Kon Tum 50.54%, TP. Đà Nẵng 54.48%, Đăk Nông 72.21%, Bình Định 76.50%, Đăk Lăk 79.82%, Gia Lai 108.21%, Quảng Ngãi 149.53%, Phú Yên 344.27%. Các tỉnh có tỉ lệ KSTSR giảm theo thứ tự từ cao xuống thấp Ninh Thuận 59.94%, Khánh Hòa 46.00%, Quảng Nam 29.51%, Bình Thuận 8.05%.
- Sốt rét ác tính (SRAT) cả khu vực tăng 16.67% so với cùng kỳ, trong đó miền Trung tăng 60%, Tây Nguyên giảm 14.29%.
- Có 14 ca Tử vong sốt rét (TVSR): Đăk Lăk 6 ca, Gia Lai 2 ca, Bình Định 2 ca, Phú Yên 1 ca, Quảng Ngãi 1 ca, Quảng Bình 1 ca, Bình Thuận 1 ca. Thông tin sơ bộ 14 trường hợp tử vong như sau: | Nguyễn Văn Trúc, nam, 43 tuổi, cư trú thôn Hiển Ninh, xã Duy Ninh, huyện Quảng Ninh, Quảng Bình. Bệnh nhân bị bệnh tâm thần, tử vong trước 24 giờ tại bệnhviện huyện, SRAT đa phủ tạng. Đinh Văn Trai, dân tộc Hrê, nam, 30 tuổi, cư trú thị trấn Di Lăng, Sơn Hà, Quảng Ngãi. Nhập viện tại BV huyện, xét nghiệm Ft++++. Sau đó chuyểnlênbệnh viện tỉnh, xét nghiệm KSTSR âm tính. Tử vong sau 4 ngày điều trị tại BV Tỉnh. Trần Thị Mơ, nữ, 19tuổi, cư trú xã Phước Hưng, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định. Tử vong tại bệnh viện tỉnh. Trần Chí Hải, nam, 20 tuổi, cư trú xã Nhơn Mỹ, huyện An Nhơn, tỉnh Bình Định. Làm gỗ Tây Nguyên, tử vong tại bệnh viện tỉnh. Đoàn Thị Thanh Vân, nữ, 35tuổi, cư trú xã Hòa Xuân Tây, huyện Đông Hòa, Phú Yên. Làm rẫy, bệnh khởi phát 3 ngày sau đó mới nhập viện.Tử vong sau 6 ngày điều trị tại BV Tỉnh, xét nghiệm Ft++++, SRAT đa phủ tạng. Thành Phước Nghĩa, nam, 35 tuổi, người địa phương khác cư trú huyện Hàm Tân, Bình Thuận. Làm thuê, tử vong sau 24 giờ điều trị tại BV Tỉnh, xét nghiệm Ft++++, SRAT đa phủ tạng. Nông Văn Phương, nam, 38tuổi, cư trú thôn Bắc Thái, xã IaLâu, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai, làm nông. Bệnh khởi phát 3 ngày sau đó khám phòng khám đa khoa khu vực và tử vong sau 3 giờ điều trị, xét nghiệm Ft++++, SRAT đa phủ tạng.. Nguyễn Thị Đơn, nữ, 49 tuổi, làm nông, cư trú tổ 5 Diên Hồng, Pleiku, tỉnh Gia Lai. Bệnh khởi phát 4 ngày, tử vong sau 3 ngày điều trị tại bệnh viện tỉnh,xét nghiệm Ft++++, SRAT đa phủ tạng và đái huyết cầu tố. Trần Văn Quyết, nam, 21 tuổi, làm nông, cư trú thôn 5, xã Hòa Phú, huyện TP. Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk. Bệnh khởi phát 4 ngày, tử vong sau 6 giờ điều trị tại bệnh viện tỉnh, xét nghiệm Ft+, SRATTN.. Nguyễn Thị Lệ, nữ, 24 tuổi, nghề buôn bán, cư trú phường Thống Nhất, TP. Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk . Bệnh khởi phát 4 ngày, tử vong sau 2 ngàyđiều trị tại bệnh viện tỉnh, xét nghiệm Ft+++, SRAT đa phủ tạng. Lê Văn Hoàng, nam, 29 tuổi, làm rẫy, cư trú tại Buôn Trấp, xã EaH’Din-Cư M’Gar- tỉnh Đăk Lăk. Bệnh khởi phát 5 ngày, tử vong sau 5 ngày điều trị tại bệnh viện tỉnh, xét nghiệm Ft++++, SRAT đa phủ tạng. Y Khan Kbua, nam, 30 tuổi, làm rẫy, dân tộc Eđê, cư trú tại Buôn KôThông, phường Tân Lợi TP. Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk. Bệnh khởi phát 7 ngày, tử vong sau 2 ngày điều trị tại bệnh viện tỉnh, xét nghiệm Ft+++, SRAT đa phủ tạng. Hoàng Thị Tân, nữ, 35 tuổi, làm nông, cư trú thôn 7 Đăk Mân-Krông Nô, Đăk Nông. Bệnh khởi phát 2ngày, tử vong sau 2 ngàyđiều trị tại bệnh viện tỉnh Đăk Lăk, xét nghiệm Ft+++, SRAT đa phủ tạng. Nguyễn Văn Lan, nam, 65 tuổi, làm rẫy, cư trú tại khu phố 14 thị trấn Đăk Mil- tỉnh Đăk Nông. Bệnh khởi phát 5 ngày, tử vong sau 3 ngày điều trị tại bệnh viện tỉnh Đăk Lăk, xét nghiệm Ft++++, SRAT đa phủ tạng. |
Nguyên nhânsốt rét gia tăng và tử vong tại một số tỉnhtrong khu vực:
- Tất cả các trường hợp tử vong này đều nhiễm bệnh từ rừng, rẫy hoặc làm ăn xa trong các vùng sốt rét lưu hành không được phát hiện và điều trị kịp thời, dẫn đến biến chứng muộn ở nhiều cơ quan phủ tạng quá khả năng điều trị của các tuyến bệnh viện.
- Tỉnh Quảng Trị chủ yếu tăng các huyện ĐaKông, Hướng Hóa, Cam Lộ do người dân giao lưu biên giới Việt-Lào qua các đường tiểu nghạch, khai thác lâm thổ sản, tìm kiếm sắt phế liệu vào mùa cao điểm sốt rét.
- Tỉnh Bình Định tăng chủ yếu ở các huyện Vĩnh Thạnh, Vân Canh, Tây Sơn và An Lão. Bệnh nhân tăng rải rác ở các xã, do làm rẫy và ngủ rẫy; tại Huyện Vĩnh Thạnh một số dân không chịu ở các khu tái định cư mới mà quay về các làng cũ gần rừng. Bắt đầu vào mùa mưa và đỉnh cao mùa truyền bệnh.
- Tỉnh Phú Yên: BNSR và KSTSR tăng rải rác ở các huyện, chủ yếu là ngoại lai, do người dân đi làm ăn xa.
-Tỉnh Gia Lai: BNSR tăng hầu hết ở các huyện, chủ yếu do làm rẫy, ngủ rẫy và người dân không mang màn khi đi rừng ngủ rẫy.
- Tỉnh Đăk Lăk, Kon Tum : Đang là mùa thu hoạch nên dân làm rẫy và ngủ rẫy nhiều, BNSR tăng đều ở các huyện.(có số liệu chuyên môn kèm theo)
2. Tình hình các bệnh ký sinh trùng:
- Tình hình bệnh sán lá gan lớn: trong tháng 9/2006, Phòng Khám chuyên khoa của Viện đã thu dung điều trị khoảng 727 bệnh nhân sán lá gan lớn,số bệnh nhân sán lá gan lớn trên tổng số bệnh nhân trong tháng là 180 ca (24.76%). Bệnh nhân chủ yếu đến từ các tỉnh Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Gia Lai…
- Viện Sốt rét KST-CT Quy Nhơn phối hợp với Viện Sốt rét KST-CT Trung ương điều tra tình hình sán lá gan lớnvà giun sán đường ruột ở các tỉnh miền Trung-Tây Nguyên,
II. Công tác chỉ đạo phòng chống sốt rét và các bệnh ký sinh trùng :
1. Chỉ đạo phòng chống sốt rét:
- Để đối phó với tình hình sốt rét gia tăng và cơn bão số 6 (Xangsane), ngày 29/9/2006 Viện thành lập Ban chỉ đạo phòng chống sốt rét gia tăng và bão lụt gồm 7 người do TS. Triệu Nguyên Trung làm trưởng ban, Ban trực chiến tại cơ quan gồm 10 người do ThS. Lê Ngọc Linh-Phó Viện trưởng làm trưởng ban, Ban thường trực hỗ trợ các địa phương gồm 12 người do TS. Nguyễn Văn Chương- Phó Viện trưởng làm trưởng ban; chỉ đạo khắc phục hậu quả cơn bão và ngăn chặn sự bùng phát của dịch bệnh sốt rét vào đỉnh cao mùa bệnh trong các tháng cuối năm.
- Lãnh đạo Viện và các trưởng khoa chuyên môn trực tiếp chỉ đạo và đồng loạt triển khai 3 đoàn chỉ đạo giám sát tại 3 cụm tỉnh có nguy cơ bùng phát sốt rét là Đăk Lăk-Đăk Nông, Gia Lai-Kom Tum, Bình Đinh-Quảng Ngãi.
- Lãnh đạo và chuyên viên Phòng Kế hoạch-Tổng hợp duyệt kế hoạch PCSR năm 2007 tại Viện Sốt rét KST-CT TƯ; với các chỉ tiêu giảm mắc và chết do sốt rét 5% so với 2006, tỷ lệ mắc sốt rét 2.87/1000 dân số chung và chết do sốt rét còn 0.06/100000 dân số chung.
- Đoàn Dịch tễ tiến hành điều tra giám sát dịch tễ sốt rét và điều tra KAPtại huyện Đăk Rlấp, ĐăkPlao, ĐăkGlong tỉnh Đăk Nông. Thăm khám 843 dân di cư tự do và 896 dân tại chỗ, phát hiện 24 BNSR lâm sàng chiếm. Về côn trùng chưa bắt được các vector chính, công tác báo cáo hàng tháng của các xã, số liệu chính xác rõ ràng.
- Đoàn Côn trùngđiều tra sự phân bố của quần thể Anopheles tại huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum, và huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định. Tại Kon Tum, điều tra thu thập được 32 cá thể bọ gậy của 11 loài với 160 cá thể muỗi. Đoàn cũng khám, lấy lam và phát thuốc cho 421 lượt nguời, có 7 ca sốt lâm sàng. Tại Vân Canh, Bình Định đoàn thu thập được các vector chính An. dirus, An.minimus.
- Đoàn Nghiên cứu bệnh sốt rét tiếp tục theo dõi đáp ứng của KSTSR Plasmodium vivax với Chloroquine tại Phước Chiến tỉnh Ninh Thuận.
2. Chỉ đạo phòng chống bệnh giun sán:
- Đoàn công tác của Cục Y tế dự phòng -Bộ Y tế do TS. Nguyễn Huy Nga làm trưởng đoàn về làm việc tại Viện, nhằm đánh giá hoạt động phòng chống sốt rét và sán lá gan lớn tại khu vực miền Trung-Tây Nguyên. Về tình hình sán lá gan lớn 9 tháng đầu năm là 2293 bệnh nhân được chẩn đoán và điều trị tại Phòng khám viện. Cục trưởng đã ghi nhận những ý kiến của Viện để báo cáo Bộ trưởng Bộ Y tế có biện pháp hỗ trợ trước mắt và lâu dài theo đề nghị của Viện.
- Đoàn nghiên cứu Ký sinh trùng điều tra tình hình nhiễm sán lá gan lớn tại thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai. Đoàn tiến hành khám siêu âm và xét nghiệm ELISA 205 người, phát hiện tổn thương gan là 8, xét nghiệm ELISA dương tính là 9 người.
III. Công tác nghiên cứu khoa học :
- Tiếp tục triển khai cácđề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ và cơ sở theo kế hoạch được duyệt.
- Bổ sung đề cương đề tài NCKH cấp bộ về dân di cư tự do ở miền Trung-Tây Nguyên để xét tuyển.
IV. Công tác đào tạo, thông tin, tuyên truyền :
- Tổ chức kỳ thi tốt nghiệp lớp kỹ thuật viên xét nghiệm Trung học chính quy khoá 27 (2004-2006).
- Phối hợp trường Đại học Y Hà Nội tiếp tục đào tạo lớp Cao học chuyên ngành Ký sinh trùng khóa II (2005-2007).
V. Hợp tác Quốc Tế :
- Cử cán bộ tham gia nghiên cứu hợp tác với Ủy ban Y tế Hà Lan - Việt Nam tại Khánh Phú, Khánh Hòa.
- Dự Hội thảo nâng cao chất lượng quản lý sốt rét và giám sát dịch tễ sốt rét do Tổ chức ACT-Malaria tại Thượng Hải, Trung Quốc. Hội thảo có sự tham dự của các thành viên các nước Bengadesh, Campuchia, Lào, Malaysia, Philipiness, Indonesia, Trung Quốc, Thái Lan và Việt Nam. Viện Sốt rét KST-CT Quy Nhơn có TS. Trương Văn Có- trưởng Khoa Côn trùng tham dự. Hội thảo tập trung các vần đề như: Mô tả tình hình sốt rét hiện nay ở các nước, nguyên nhân các vụ dịch sốt rét, phát triển các biện pháp đối phó và can thiệp phù hợp, phát triển hành động của từng quốc gia về quản lý dịch sốt rét và đề xuất hợp tác giữa các quốc gia về PC dịch sốt rét.
- Tiếp tục triển khai đề tài thử nghiệm lâm sàng đánh giá hiệu lực Artequick dạng viên cốm điều trị sốt rét do P. falciparum ở trẻ em dưới 10 tuổi tại xã Phước Chiến huyện Thuận Bắc tỉnh Ninh Thuận.
- Hoạt động điều tra thảo luận nhóm tập trung (FGD) trong chương trình truyền thông giáo dục của Dự án PCSR cho đồng bào các dân tộc thiếu số do ADB/WHO tại trợ tại huyện Khánh Vĩnh- Khánh Hòa. Được thực hiện do cán bộ Viện với Trung tâm PCSR Khánh Hòa và Trung tâm Y tế huyện Khánh Vĩnh. Các nhóm thảo luận từ 6-8 người là đàn ông đi rừng hoặc ngủ rẫy, nhóm phụ nữ ở các thôn, nhóm các bộ y tế xã, thôn bản và nhóm lãnh đạo UBND xã, hội phụ nữ, giáo viên và thôn trưởng. Nội dung thảo luận tập trung vào các vần đề như: việc sử dụng màn ở địa phương, khả năng tiếp cận với các dịch vụ chẩn đoán, điều trị sốt rét, công tác truyền thông, giáo dục PCSR…
VI. Công tác hậu cần :
- Lãnh đạo và chuyên viên dự Họp xây dựng cơ bản do Bộ Y tế tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh.
- Vụ trưởng Vụ tổ chức cán bộ-Bộ Y tế BS. CK2 Trịnh Đình Cần đến làm việc với Viện và công bố Quyết định bổ nhiệm Phó viện trưởng cho TS. Nguyễn Văn Chương-Trưởng khoa Ký sinh trùng và TS. Hồ Văn Hoàng-Trưởng khoa Dịch tễ.
- Lãnh đạo và chuyên viên Phòng Công nghệ thông tin Viện dự Hội thảo Quốc gia về Công nghệ thông tin lần thứ IV với chủ đề: “Công nghệ thông tin và sự nghiệp giáo dục, y tế” tại thành phố Huế. Kết quả Hội thảo thành công tốt đẹp hứa hẹn sẽ có nhiều chuyển biến về việc phát triển và ứng dụng CNTT trong vòng 5 năm tới (2006-2010) trong công tác đào tạo nguồn nhân lực cũng như chăm sóc sức khỏe cộng đồng, thực hiện sự công nghiệp hóa, hiện đại hóa theo Nghị quyết của Đảng trong tiến trình đổi mới đất nước.
- Tổ chức mở xét thầu trang thiết bị thuộc Dự án “Cải tạo, mở rộng và nâng cấp Viện Sốt rét KST-CT Quy Nhơn” theo Quyết định số 3.122/QĐ-BYT ngày 24/8/2006. Đến dự gồm có Tổ chuyên gia mở, xét thầu của Viện và đại điện các nhà thầu.
VII. Trọng tâm công tác trong tháng 10/2006 :
1.Hoạt động chuyên môn:
- Khoa Dịch tễ, Côn Trùng và Nghiên cứu bệnh SR tiếp tục tăng cường giám sát chỉ đạo các tỉnh trọng điểm sốt rét, các vùng nghi ngờ hoặc dự báo có sốt rét gia tăng, đặc biệt vùng bị ảnh hưởng bão lụt sau cơn bão Xangsane để kịp thời phát hiện và ngăn chặn dịch; tiếp tục thực hiện các hoạt động chuyên môn trong năm 2006.
- Khoa Ký sinh trùng điều tra các bệnh giun sán đường ruột theo kế hoạch của Dự án quốc gia và chỉ đạo các tỉnh trong khu vực tăng cường biện pháp truyền thông giáo dục cho cộng đồng để hạn chế tình hình nhiễm bệnh sán lá gan lớn.
2. Triển khai hoạt động các Dự án hợp tác Quốc tế:
- Giám sát Dự án Qũy Toàn cầu PCSR tại các tỉnh trong dự án.
- Dự án ADB-WHO: - Triển khai tập huấn và điều tra thảo luận nhóm (FGD) của Dự án PCSR cho đồng bào dân tộc thiểu số tại huyên Khánh Vĩnh, Khánh Hòa do ADB/WHO tại trợ.
- Tiếp tục triển khai Hợp tác với Viện Vệ sinh dịch tễ Quân đội và Học Viện quốc gia Quân đội Ucnghiên cứu tại thực địa.
- Tiếp tục triển khai đề tài thử nghiệm lâm sàng đánh giá hiệu lực Artequick điều trị sốt rét do P. falciparum ở trẻ em dưới 10 tuổi tại xã Phước Chiến huyện Thuận Bắc tỉnh Ninh Thuận.
3. Nghiên cứu khoa học:
- Tiếp tục triển khai theo kế hoạch các đề tài NCKH cấp bộ và cấp cơ sở ở thực địa và labô.
- Phối hợp với Vụ Khoa học đào tạo-Bộ Y tế tổ chức nghiệm thu 2 đề tài cấp Bộ tại Hà Nội.
4. Đào tạo
- Chuẩn bị thủ tục điểm xét chọn tuyển sinh lớp kỹ thuật viên xét nghiệm Trung học hệ chính quy khoá 29 (2006-2008) và hệ không chính quy khoá 2 (2006-2008) và khai giảng năm học mới.
5. Hậu cần:
- Cung cấp thuốc, hóa chất diệt muỗi và kinh phí phòng chống sốt rét gia tăng kịp thời ngăn chặn dịch sốt rét và khắc phục hậu quả bão lụt cho các tỉnh miền Trung-Tây Nguyên.