Tình hình sốt rét
Tình hình sốt rét khu vực tháng 11/2009 so với cùng kỳ 2008
Bệnh nhân mắc sốt rét (BNSR):
Cả khu vực miền Trung-Tây Nguyên vẫn tiếp tục gia tăng so với cùng kỳ năm trước. Số BNSR (2.720/2.410) tăng 12.86%, trong đó miền Trung (1.225/1.292) giảm 5.19%, Tây Nguyên (1.495/1.118) tăng 33.72% so với cùng kỳ năm 2008.
- 9/15 tỉnh/thành phố trong khu vực có BNSR tăng là Thừa Thiên-Huế (+ 130%), Phú Yên (+ 77.17%), Đăk Lăk (+ 62.40%), Bình Thuận (+ 62.22%), Gia Lai (+ 46.63%), Bình Định (+ 43.24%), Kon Tum (+ 26.83%), Quảng Nam (+ 11.97%),Quảng Trị (+ 1.08%) và TP. Đà Nẵng không tăng không giảm.
- 5/15 tỉnh/thành phố trong khu vực có BNSR giảm là Quảng Bình (- 45.49%), Đăk Nông (- 32.81%), Quảng Ngãi (- 35.59%), Ninh Thuận (- 22.87%) và. Khánh Hòa (-11.67%).
Ký sinh trùng sốt rét (KSTSR):
Tỷ lệ KSTSR toàn khu vực tháng 11/2009 (1.69/1.23) tăng 37.15%, trong đó miền Trung (1.46/1.15) tăng 27.28%, Tây Nguyên (1.91/1.33) tăng 43.54% so với cùng kỳ năm 2008.
- 12/15 tỉnh/thành phố trong khu vực có tỷ lệ KSTSR tăng là Quảng Ngãi (+ 634.60%), Kon Tum (+ 306.86%), Thừa Thiên-Huế (+ 200%), Bình Thuận (+ 140.27%), Phú Yên (+ 138.14%), TP. Đà Nẵng (+ 105.68%), Đăk Nông (+ 88.40%), Đăk Lăk (+ 44.66%), Bình Định (+ 25.28%), Quảng Nam (+ 17.05%), Khánh Hòa (+ 16.42%) và Gia Lai (+ 13.75%).
- 3/15 tỉnh/thành phố trong khu vực có tỷ lệ KSTSR giảm là Quảng Bình (- 45.49%), Quảng Trị (- 27.79%) và Ninh Thuận (- 21.73%).
Sốt rét ác tính (SRAT):
SRAT toàn khu vực tháng 11/2009 có 15 ca (15/21) giảm 28.57%, trong đó miền Trung 5/9 ca giảm 44.44% và Tây Nguyên 10/12 ca giảm 16.67% so với cùng kỳ năm 2008; tuy nhiên các tỉnh có số ca SRAT cao vẫn là Đắc Lắc, Gia Lai và Ninh Thuận.
Tử vong sốt rét (TVSR)
Trong tháng 11/2009, toàn khu vực có 2 ca TVSR (2/5) tại Khánh Hòa và Ninh Thuận giảm 60% so với cùng kỳ năm 2008. Thông tin về 2 trường hợp tử vong này như sau:
1.Nguyễn Thị Hoa Lý, 47 tuổi. Địa chỉ thôn Phú Diêm, xã Ninh Đa, huyện Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa. Bệnh nhân đi Đắc Lắc về được hai ngày thì sốt cao kèm rét run, đến cơ sở y tế tư nhân điều trị nhưng không rõ thời gian điều trị cũng như không rõ loại thuốc gì, bệnh chuyển nặng nhập bệnh viện Ninh Hòa xét nghiệm KSTSR P.falciparum (FT++) điều trị tại đây 6 giờ rồi tiếp tục được chuyển đến bệnh viện tỉnh Khánh Hòa và tử vong tại bệnh viện tỉnh trước 24 giờ điều trị với chẩn đoán Sốt rét ác tính thể não.
2.Đỗ Minh Đức, 28 tuổi. Địa chỉ Mỹ Phước, Phan Rang Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận; làm nghề lái xe ủi tại xã Phước Bình, huyện Bắc Ái, tỉnh Ninh Thuận. Bệnh nhân khởi bệnh với những triệu chứng sốt, mệt mỏi, đến điều trị tại các cơ sở y tế tư nhân một thời gian dài nhưng không khỏi; bệnh nhân bị biến chững co giật, hôn mê, sau đó nhập bệnh viện tỉnh Ninh Thuận, xét nghiệm FT+++ và tử vong sau 13 giờ điều trị với chẩn đoán Sốt rét ác tính biến chứng đa phủ tạng.
Tình hình sốt rét khu vực11 tháng năm 2009 so với cùng kỳ 2008
Bệnh nhân sốt rét (BNSR):
BNSR toàn khu vực 11 tháng năm 2009 (20.242/17.788) tăng 13.80%, trong đó miền Trung (11.104/10.520) tăng 5.55%, Tây Nguyên (9.138/7.268) tăng 25.73% so với cùng kỳ năm 2008.
- 7/15 tỉnh/thành phố trong khu vực có BNSR tăng là Gia Lai (+ 76.14%), Bình Thuận (+ 71.79%), Phú Yên (+ 69.51%), Đăk Lăk (+ 29.37%), Bình Định (+ 26.29%), Quảng Trị (+ 20.66%) và Quảng Nam (+ 8.85%).
- 8/15 tỉnh/thành phố trong khu vực có BNSR giảm là Quảng Bình (- 19.61%), Quảng Ngãi (- 16.62%),TP. Đà Nẵng (- 14.71%), Kon Tum (- 11%), Thừa Thiên-Huế (- 8.44%), Đăk Nông (- 6.11%), Ninh Thuận (- 0.40%) và Khánh Hòa (- 0.04%).
Ký sinh trùng sốt rét (KSTSR)
Tỷ lệ KSTSR toàn khu vực 11 tháng năm 2009 (1.02/0.68) tăng 50%, trong đó miền Trung (1.09/0.80) tăng 36.12%, Tây Nguyên (0.93/0.53) tăng 77.41% so với cùng kỳ năm 2008.
- 13/15 tỉnh/thành phố trong khu vực có tỷ lệ KSTSR tăng là Quảng Ngãi (+ 290.95%), Phú Yên (+ 159.76%), Bình Thuận (+ 111.91%), Gia Lai (+ 91.88%), Đăk Lăk (+ 83.14%), Khánh Hòa (+ 72.25%), Kon Tum (+ 68.69%), Quảng Nam (+ 40.04%), Bình Định (+ 34.99%), Đăk Nông (+ 23.36%), Quảng Trị (+ 3.84%), Thừa Thiên-Huế (+ 2.56%) và Ninh Thuận (+ 1.86%).
- 2/15 tỉnh/thành phố trong khu vực có tỷ lệ KSTSR giảm là Quảng Bình (- 28.88%) và TP. Đà Nẵng (- 22.65%).
Sốt rét ác tính (SRAT)
SRAT toàn khu vực 11 tháng năm 2009 có 108 ca (108/80) tăng 35%, trong đó miền Trung 64/49 ca tăng 30.61% và Tây Nguyên 44/31 ca tăng 41.94% so với cùng kỳ năm 2008.
Tử vong sốt rét (TVSR)
Trong 11 tháng năm 2009, toàn khu vực có 15 ca TVSR (15/14) tăng 7.14%, trong đó miền Trung 8/5 ca tăng 60% và Tây Nguyên 7/9 ca giảm 22.22% so với cùng kỳ năm 2008. Các tỉnh có tử vong sốt rét là Gia Lai (3 ca), Phú Yên (3 ca), Ninh Thuận (2 ca), Đắc Lắc (2 ca); Quảng Bình, Quảng Trị, Khánh Hòa, Kon Tum và Đắc Nông mỗi tỉnh 1 ca.
Nhận định tình hình sốt rét gia tăng
Các dẫn liệu nêu trên cho thấy các chỉ số sốt rét khu vực miền Trung-Tây Nguyên đều gia tăng trong tháng 11 và 11 tháng năm 2009 phù hợp với dự báo của Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn và Cục Y tế dự phòng & Môi trường-Bộ Y tế. Điều đáng lưu ý là các tỉnh có sốt rét tăng, đều có sự gia tăng cùng lúc cả BNSR và KSTSR (tỷ lệ tăng của KSTSR cao hơn BNSR), có tỉnh mặc dù BNSR giảm nhưng lại tăng KSTSR; sự gia tăng của tác nhân gây bệnh (KSTSR) ở các vùng sốt rét lưu hành đang có sự hiện diện của véc tơ truyền bệnh chính (An.minimus, An.dirus) rất đáng quan ngại vì sẽ tăng sự lan truyền bệnh cho thấy tình hình sốt rét ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên chưa mang tính bền vững, nguy cơ xảy dịch trong các tháng cuối năm 2009 còn cao, nhất là 10 tháng liên tiếp các chỉ số sốt rét trên toàn khu vực tăng so với cùng kỳ năm trước.
 |
Sinh cảnh sốt rét khu vực miền trung-Tây nguyên |
Nguyên nhân sốt rét gia tăng hầu hết đều do nguồn bệnh ngoại lai như giao lưu biên giới Việt-Lào (Quảng Trị); đi rừng, ngủ rẫy và nhiễm bệnh từ rừng/rẫy về (Gia Lai, Kon Tum, Đăk Lăk, Đăk Nông, Quảng Nam, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Bình Thuận) hoặc mới tách xã màng lưới y tế chưa ổn định (ổ bệnh sốt rét tại xã Sơn Liên (mới tách ra từ xã Sơn Mùa) thuộc huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi). Đặc biệt là trong các tháng cuối năm 13/15 tỉnh miền Trung-Tây Nguyên còn bị ảnh hưởng mưa lụt kéo dài bởi tác động của hai cơn bão số 9 (Ketsana) và số 11 (Mirenae) làm cuốn hết màn, hư hại hóa chất phun tẩm và nhiều vùng phải thực hiện lại các biện pháp phòng chống sốt rét bổ sung.
Mặc dù sốt rét có chiều hướng tăng so với năm trước nhưng vẫn nằm trong tầm kiểm soát của các địa phương do đã được tăng cường biện pháp phòng chống sốt rét (phun tồn lưu hóa chất, tẩm màn bổ sung, quản lý và điều trị bệnh nhân sốt rét) cũng như giám sát dịch tễ sốt rét các vùng trọng điểm, nhờ đó các “điểm nóng” sốt rét đã được phát hiện và khống chế kịp thời.
Tình hình sán lá gan lớn (SLGL) và các bệnh ký sinh trùng, côn trùng khác
Tổng số bệnh nhân đến khám trong tháng 11/2009 là 1.870 lượt người, trong đó bệnh nhân sán lá gan lớn là 137 ca chiếm 7.33%.
Tổng số bệnh nhân đến khám trong 11 tháng năm 2009 là 17.928 lượt người, trong đó bệnh nhân sán lá gan lớn 2.171 ca (12,11%), còn lại là các bệnh ký trùng khác thông thường như: giun đũa chó, giun móc, sán lá gan nhỏ…có 783 chiếm 4.37%.
Số bệnh nhân sán lá ganlớn chủ yếu tập trungở các tỉnh như: Bình Định, Phú Yên, Gia Lai, Quảng Ngãi và rải rác ở các tỉnh còn lại. Bệnh nhân tập trung cao nhất vào tháng 4, 5, 6, 7 vìlà thời điểm đỉnh cao của mùa truyền bệnh.
Sau khi đấu thầu mua thuốc Egaten 250 mg, được sự đồng ý của Bộ Y tế, Viện đã tiến hành các thủ tục chuyển nhượng thuốc cho một số tỉnh trong khu vực như: Các Trung tâm y tế huyện tỉnh Quảng Ngãi, Bệnh viện đa khoa tỉnh Kon Tum, Bệnh viện Trung Ương Huế, Khoa Ký sinh trùng Trường Đại học Y Huế…
Các hoạt động chính của Viện trong tháng 11 năm 2009
Hoạt động chỉ đạo tuyến
Chỉ đạo phòng chống sốt rét, sốt xuất huyết và các bệnh giun sán:
Chỉ đạo các Trung tâm PCSR/Y tế dự phòng các tỉnh tăng cường giám sát dịch tễ và quản lý, điều trị tốt ca bệnh, triển khai và gia tăng các biện pháp phòng chống vector tại các vùng trọng điểm sốt rét, cấp thuốc tự điều trị cho các đối tượng nguy cơ, người đi rừng ngủ rẫy, giao lưu vào vùng sốt rét lưu hành.
Giám sát dịch tễ, điều trị sốt rét, côn trùng thông qua Dự án QTC PCSR và Dự án Quốc gia PCSR đợt 2 tại các tỉnhQuảng Nam, Thừa Thiên- Huế, Bình Thuận; giám sát và chỉ đạo công tác Quản lý, điều hành, thực hiện các hoạt độngDự án QTC PCSR tại các tỉnh Quảng Nam, Ninh Thuận, Bình Thuận; cử các đoàn đi thu thập số liệu phân vùng dịch tễ sốt rét can thiệp năm 2009 tại 15 tỉnh, thành trong khu vực.
Phối hợp với Viện Pasteur Nha Trang, Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên và các tỉnh trong khu vực triển khai chỉ đạo phòng chống sốt xuất huyết trong các tháng cuối năm 2009.
Phối hợp với Cục Y tế dự phòng & môi trường, Vụ kế hoạch tài chính Bộ Y tế xây dựng đề án phòng chống bệnh sán lá gan lớn cho các tỉnh có tỷ lệ nhiễm bệnh cao trong khu vực theo chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ Y tế.
 |
TS. Triệu Nguyên Trung-Viện trưởng Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn
(đứng bìa ngoài, đội mũ) chỉ đạo công tác tẩm mùng bằng hóa chất diệt muỗi
cho đồng bào dân tộc thiểu số tại Đăk Lăk |
Hoạt động Hợp tác Quốc Tế, Nghiên cứu khoa học, đào tạo và công nghệ thông tin
Tiếp tục hợp tác nghiên cứu với các đối tác tại thực địa, các đề tài cấp Bộ và cấp cơ sở năm 2009. Tìm kiến sự hỗ trợ đầu tư của Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam và Tây Thái Bình Dương (Manila) về phòng chống SLGL ở một tỉnh có tỷ lệ bệnh cao trong khu vực.
Lãnh đạo Viện họp Ban điều hành Dự án phòng chống sốt xuất huyết Trung ương, dự Hội thảo ASEM ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu và phòng chống bệnh dịch mới nổi và dự Tổng kết 5 năm thực hiện công tác quốc phòng tại Hà Nộ; làm việc với TS. Sean Hewitt, chuyên gia Dự án QTC PCSR về các đề tài nghiên cứu thuốc Dự án QTC PCSR tài trợ đã được nghiệm thu. Lãnh đạo Viện và Ban QLDA QTC PCSR Viện dự Hội thảo bàn biện pháp PCSR khu vực biên giới giữa Lào và Việt Nam tại huyện Hướng Hóa (tỉnh Quảng Trị) và A Lưới (tỉnh TT-Huế); dự Hội thảo xây dựng kế hoạch phòng chống bệnh giun sán quốc gia (2011-2015) tại Hà Nội; dự Hội nghị hợp tác PCSR các nước tiểu vùng sông Mê-Kông tại Trung Quốc và Hội nghị phòng chống bệnh truyền nhiễm các nước tiểu vùng sông Mê-Kông tại Campuchia.
Tổ chức Lễ chào mừng ngày Hiến chương Nhà giáo Việt Nam; Tuần sinh hoạt công dân HSSV đầu khóa, cuối khóa Kỹ thuật viên trung cấp; các lớp Tập huấn lớp Quản lý PCSR cho cán bộ tuyến huyện thuộc Dự án QTC PCSR và giảng dạy lớp xét nghiệm sơ cấp tại Viện
Công tác hậu cần
Lập kế hoạch trình Bộ Y tế về mua sắm vật tư phòng chống bão lụt, Lãnh đạo Viện trực tiếp kiểm tra thiệt hại do bảo lụt gây ra tại các tỉnh Thừa Thiên – Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Kon Tum và Gia Lai.
Tổng hợp bảng kê khai của các tỉnh và kết quả kiểm tra tình hình bảo lụt tại một số tỉnh trình Bộ Y tế, Viện Sốt rét –KST- CT Trung ương hỗ trợ kinh phí, vật tư, thuốc, hóa chất, màn để khắc phục hậu quả. Tiếp nhận thuốc, hóa chất, màn, kính hiển vi từ Viện Sốt rét-KST-CT Trung ương để phân phối hỗ trợ cho các tỉnh bị thiệt hại do bảo lụt gây ra: Quảng Bình, Quảng Trị, TT-Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Kon Tum và Gia Lai.
Tiếp tục triển khai các hoạt động Dự án đầu tư xây dựng mở rông Viện tại cơ sở mới.
Trọng tâm công tác tháng 12/2009
Hoạt động chuyên môn
Chỉ đạo các Trung tâm PCSR/Y tế dự phòng các tỉnh tăng cường giám sát dịch tễ và quản lý, điều trị tốt ca bệnh, triển khai và gia tăng các biện pháp phòng chống vector tại các vùng trọng điểm sốt rét, cấp thuốc tự điều trịcho các đối tượng nguy cơ, người đi rừng ngủ rẫy, giao lưu vào vùng sốt rét lưu hành.
Cửcác đoàn giám sát dịch tễ, điều trị sốt rét, côn trùng thông qua Dự án QTC PCSR và Dự án Quốc gia PCSR đợt 2 tại các tỉnh Bình Định, Thừa Thiên- Huế, Quảng Trị; giám sát và chỉ đạo công tác Quản lý, điều hành, thực hiện các hoạt động Dự án QTC PCSR tại các tỉnh Quảng Ngãi và Phú Yên; điều tra cắt ngang tại 12 điểm thuộc các vùng dịch tễ sốt rét tại 3 tỉnh Quảng Trị, Ninh Thuận và Gia Lai phục vụ cho phân vùng dịch tễ sốt rét can thiệp năm 2009 tại 15 tỉnh, thành trong khu vực.
Hoạt động hợp tác quốc tế, nghiên cứu khoa học và đào tạo
Tiếp tục hợp tác nghiên cứu với các đối tác tại thực địa, các đề tài cấp Bộ và cấp cơ sở năm 2009. Tìm kiến sự hỗ trợ đầu tư của Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam và Tây Thái Bình Dương (Manila) về phòng chống SLGL ở một tỉnh có tỷ lệ bệnh cao trong khu vực.
Ban QLDA QTC PCSR Viện và Khoa dịch tễ tham dự Hội thảo Quảng lý, Giám sát và đánh giá, công tác báo cáo thống kê do Dự án QTC PCSR Trung ương tổ chức tại TP.HCM.
Lãnh đạo và chuyên viên Khoa Ký sinh trùng họp Dự án phòng chống bệnh truyền nhiễm tại Đà Lạt- Lâm Đồng; Lãnh đạo Viện Dự Hội nghị bàn biện pháp PCSR cho người dân ở biên giới Việt Nam – Lào- Campuchia ở tỉnh Kon Tum, dự Lễ kỷ niệm 100 Bệnh Viện Trung ương Huế và Lễ kỷ niệm 40 năm Viện Vệ sinh YTCC, dự Hội nghị tổng kết y tế dự phòng tại TP.HCM và Hội nghị thanh tra thủ trưởng tại TP. Đà Nẵng.
Tổ chức các lớp Tập huấn lớp Quản lý PCSR (Dự án QTC PCSR) cho cán bộ tuyến huyện 2 tỉnh Bình Thuận, Ninh Thuận tại tỉnh Bình Thuận và các tỉnh còn lại tại Viện; sinh hoạt khoa học lần thứ III/2009 về Chủ đề Dịch tễ học, chẩn đoán, điều trị, phòng chống sán màng và ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến sức khỏe con người; tham gia chấm bảo vệ Luận văn Thạc sỹ tại Trường Đại học Tây Nguyên.
Hậu cần
Tổ chức Đại hội Đoàn cơ sở Đoàn Thanh niên Cộng sản Viện; các Khoa/Phòng bình xét thi đua Chính quyền và Công đoàn 6 tháng cuối năm và cả năm 2009; tổ chức cho quần chúng tại các Khoa/Phòng góp ý xây dựng cho Lãnh đạo và đảng viên trong cơ quan và họp Đảng bộ tiếp thu ý kiến đóng góp của quần chúng; họp bình xét và chấm điểm thi đua chính quyền và công đoàn toàn cơ quan năm 2009; tổ chức Hội nghị tổng kết công tác cơ quan và Công đoàn năm 2009. Tham gia Hội diễn văn nghệ ngành y tế tổ chức tại khu vực Lâm Đồng.
Hội nghị mở thầu mua dụng cụ, vật tư, màn PCSR thuộc Chương trình QG PCSR; thanh quyết toán các Dự án xây dựng, mua sắm tài sản, vật tư, hóa chất, thuốc PCSR, các đề tài nghiên cứu và hoạt động năm 2009.
Triển khai các hạng mục công trình còn lại của Dự án đầu tư xây dựng Viện và Dự án nâng cấp sửa chữa Kho 19 để kịp thanh quyết toán trong năm 2009.