Ngày 28/52015|GENEVA -WHO kêu gọi hành động chống buôn bán thuốc lá bất hợp pháp nhân ngày thế giới không hút thuốc lá (WHO calls for action against illicit tobacco trade on World No Tobacco Day_WNTD). WHO cho rằng Loại bỏ việc buôn lậu thuốc lá sẽ tạo ra một vận may bất ngờ thuế hàng năm 31 tỷ đô la Mỹ (USD) cho chính phủ các nước, nâng cao sức khỏe cộng đồng, giúp cắt giảm tội phạm và hạn chế một nguồn thu quan trọng cho ngành công nghiệp thuốc lá.
Thuốc lá lậu: Tạo hương từ chất gây ung thư
Đây cũng là những chủ đề chính của WNTD vào 31/5/2015 khi WHO thúc giục các quốc gia thành viên ký "Nghị định thư để loại bỏ các thương bất hợp pháp các sản phẩm thuốc lá" (Protocol to Eliminate the Illicit Trade in Tobacco Products). Tiến sĩ Margaret Chan, Tổng Giám đốc của WHO cho biết: "Nghị định thư cung cấp cho thế giới một công cụ pháp lý duy nhất để chống lại và cuối cùng là loại bỏ một hoạt động tội phạm phức tạp, nếu thực hiện đầy đủ nó không chỉ bổ sung nguồn thu chính phủ mà còn cho phép chi tiêu nhiều hơn về sức khỏe".
WNTD 2015: WHO kêu gọi chấm dứt tình trạng thương mại bất hợp pháp các sản phẩm thuốc lá
Nghị định thư và những trở ngại trong hành động
Đến nay đã có 8 quốc gia phê chuẩn Nghị định thư ngắn hạn của các mục tiêu của 40 cần thiết cho nó để trở thành luật quốc tế, một khi điều đó xảy ra các quy định của Nghị định thư về việc đảm bảo chuỗi cung ứng, tăng cường hợp tác quốc tế và các biện pháp khác sẽ có hiệu lực. Nghị định thư là một hiệp ước quốc tế về quyền của mình đàm phán bởi các bên tham gia Công ước khung của WHO về kiểm soát thuốc lá (WHO Framework Convention on Tobacco Control_FCTC) đã được phê duyệt 180 bên, điều 15 cam kết ký để loại bỏ tất cả các hình thức buôn bán bất hợp pháp các sản phẩm thuốc lá. Nghị định thư đòi hỏi một loạt các biện pháp liên quan đến chuỗi cung cấp thuốc lá bao gồm cả việc cấp giấy phép nhập khẩu, xuất khẩu và sản xuất các sản phẩm thuốc lá; việc thành lập hệ thống theo dõi và truy tìm và áp đặt lệnh trừng phạt hình sự vì những người chịu trách nhiệm về buôn lậu được coi là tội phạm sản xuất bất hợp pháp và buôn lậu qua biên giới. "Nghị định thư phải đối mặt với sự phản kháng công khai và bí mật từ các ngành công nghiệp thuốc lá", Tiến sĩ Vera da Costa e Silva, Trưởng Ban thư ký WHO FCTC cho biết: "Các nhà sản xuất biết rằng một khi thực hiện, nó sẽ trở nên khó khăn hơn nhiều để hạn chế người trẻ và người nghèo nghiện thuốc lá".
Việc buôn bán thuốc lá bất hợp pháp cung cấp sản phẩm với giá thấp hơn, chủ yếu bằng cách tránh thuế của chính phủ thông qua buôn lậu, sản xuất bất hợp pháp và hàng giả. Thuốc lá rẻ hơn khuyến khích người trẻ sử dụng thuốc lá nhiều hơn (trong khi họ thường có thu nhập thấp) và cắt giảm nguồn thu chính phủ, làm giảm nguồn lực cho phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt là ở các nước có thu nhập thấp mà phụ thuộc rất nhiều vào các loại thuế tiêu thụ, trong khi lẽ ra số tiền này phải được chi tiêu vào các dịch vụ công cộng như chăm sóc sức khỏe. Mặc dù công khai ủng hộ hành động chống lại việc buôn bán bất hợp pháp nhưng đằng sau những hành động của ngành công nghiệp thuốc lá lại rất khác nhau, tài liệu ngành công nghiệp nội bộ phát hành như là một kết quả của trường hợp tòa án chứng minh rằng ngành công nghiệp thuốc lá đã tích cực thúc đẩy việc buôn bán bất hợp pháp trên toàn cầu và còn có tác dụng ngăn chặn việc thực hiện các biện pháp kiểm soát thuốc lá như tăng thuế và cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh, bằng lập luận họ sẽ nhiên liệu thương mại bất hợp pháp. "Sức khỏe cộng đồng được tham gia vào một trận chiến chống lại dốc một ngành công nghiệp tàn nhẫn", tiến sĩ Douglas Bettcher, Giám đốc bộ phận Phòng chống các bệnh không lây nhiễm của WHO (WHO’s Department for the Prevention of Noncommunicable Diseases) cho biết: "Trong ngày thế giới không thuốc lá, WHO và các đối tác của mình đang hiển thị các đầu vào của ngành công nghiệp thuốc lá trong việc tìm kiếm lợi nhuận bao gồm cả trên thị trường chợ đen với các mục tiêu mới bao gồm cả trẻ em để mở rộng thương mại chết người của nó". Các nhà hoạch định chính sách cần phải biết rằng mua bán thuốc lá bất hợp pháp làm trầm trọng thêm các bệnh dịch y tế toàn cầu và có ý nghĩa an ninh nghiêm trọng, việc phê chuẩn Nghị định thư để loại bỏthương mại bất hợp pháp các sản phẩm thuốc lá là bước đi cần thiết chống lại những tệ nạn sinh đôi.
Chú ý của Ban Biên tập
Bệnh do thuốc lá gây là một trong những mối đe dọa sức khỏe cộng đồng lớn nhất thế giới đã từng phải đối mặt, khoảng một người chết vì một căn bệnh liên quan tới thuốc lá mỗi sáu giây, tương đương với gần 6 triệu người mỗi năm. WHO dự báo sẽ tăng lên hơn 8 triệu người mỗi năm vào năm 2030 với hơn 80% số ca tử vong này có thể ngăn ngừa xảy ra giữa những người sống ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình. Công ước khung của WHO về kiểm soát thuốc lá (FCTC) có hiệu lực vào năm 2005 với 180 bên, mỗi bên có nghĩa vụ theo thời gian để thực hiện một số bước để giảm nguồn cung cấp và nhu cầu đối với sản phẩm thuốc lá bao gồm: bảo vệ con người khỏi bị phơi nhiễm với khói thuốc lá, chống lại buôn lậu, cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ, cấm bán cho trẻ vị thành niên, đưa cảnh báo sức khỏe trên bao bì lớn của thuốc lá, tăng thuế thuốc lá và tạo ra một cơ chế điều phối quốc gia về kiểm soát thuốc lá (protecting people from exposure to tobacco smoke, counteracting illicit trade, banning advertising, promotion and sponsorship, banning sales to minors, putting large health warnings on packages of tobacco, increasing tobacco taxes and creating a national coordinating mechanism for tobacco control).