Đây là một sự nỗ lực lớn của Chương trình phòng chống, điều trị, chăm sóc và tránh kỳ thị với người nhiễm HIV trên toàn cầu.
Theo số liệu thống kê của Thông tin cập nhật Đại dịch HIV/AIDS 2009 (2009 AIDS epidemic update), số ca nhiễm HIV mới đã giảm 17% trong vòng 8 năm qua. Từ năm 2001, khi Tuyên bố Cam kết Toàn cầu về HIV/AIDS của Liên Hợp quốc được thông qua, số ca mắc mới tại Tiểu vùng Sahara-châu Phi đã giảm khoảng dưới 15%, tức giảm khoảng 400 nghìn ca nhiễm mới trong năm 2008. Tại Đông Á, tỷ lệ nhiễm HIV giảm khoảng 25% và ở Nam và Đông Nam Á tỷ lệ này đã giảm khoảng 10% so với cùng kỳ. Tại Đông Âu, sau một thời gian số trường hợp mắc mới tăng lên đột biến ở nhóm người tiêm chích ma túy, nay đã giảm một cách đáng kể. Tuy nhiên, tại một số quốc gia khác đang có những dấu hiệu cho thấy tỷ lệ nhiễm HIV tăng trở lại.
Bản cáo cáo được công bố vào ngày hôm nay (24/11) của Chương trình hợp tác các quốc gia về HIV/AIDS (UNAIDS) và Tổ chức Y tế Thế giới cho thấy, đây là điều đặc biệt, vượt qua các quy luật tự nhiên đã được biết đến của một đại dịch và đây là đểm khác biệt được tạo nên bởi Chương trình này.
 |
Biểu tượng Ruy băng đỏ được dùng đại diệncho cuộc chiến chống AIDS trên thế giới |
Ông Michel Sidibé, giám đốc điều hành Chương trình Hợp tác các quốc gia về HIV/AIDS nói, “Đây là một tin tốt lành cho thấy chúng ta đã có những bằng chứng rất rõ ràng về số ca nhiễm mới HIV/AIDS đã giảm. Đây cũng là một kết quả quan trọng trong cuộc chiến chống lại căn bệnh thế kỷ này. Tuy nhiên, một số kết quả cũng cho thấy không phải lúc nào cũng như vậy và nếu chúng ta làm việc tốt hơn từ các nguồn lực cũng như trong các chương trình như thế này thì kết quả đạt được sẽ to lớn hơn, nhiều sinh mạng sẽ được cứu sống hơn”.
Các báo cáo của UNAIDS và Chương trình Outlookđã đưa ra những nghiên cứu mới về “phương thức lây truyền”, đây là nghiên cứu nhằm thay đổi cách tiếp cận và hoạt động của các nổ lực trong phòng chống HIV/AIDS.
Ngày càng có nhiều người sống chung với HIV hơn bao giờ hết
Theo số liệu trong Thông tin cập nhật Đại dịch HIV/AIDS 2009 cho thấy có khoảng 31,1 đến 35,8 triệu người đang sống chung với căn bệnh thế kỷ này, nhiều hơn bất kỳ lúc nào và trong số này có cả những người vẫn còn sống nhờ vào các thuốc kháng virus và lượng dân số tăng. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong liên quan đến AIDS đã giảm hơn 10% trong vòng 5 năm qua cũng như ngày càng có nhiều người được hưởng những lợi ích từ các nguồn thuốc điều trị giá rẻ. UNAIDS và Tổ chức Y tế Thế giới ước tính, từ năm 1996 có khoảng 2,9 triệu người trên thế giới được cứu hoặc kéo dài sự sống hơn khi việc điều trị bắt đầu có hiệu quả.
 |
Các HIV (màu xanh lục) tấn công một tế bào trong cơ
thể người. (Ảnh: aps.org) |
Tiến sĩ Margaret Chan, Tổng thư ký Tổ chức Y tế Thế giới nói, “Sự đầu tư của toàn thế giới và ở mỗi quốc gia trong việc nghiên cứu và điều trị HIV đã thu được những kết quả rất đáng kể. Chúng ta không được để những thành tích đã đạt được như ngày hôm nay đi xuống, và bây giờ là lúc cần phải phát huy sức mạnh này để cứu sống được nhiều, nhiều người hơn”.
Các thuốc điều trị kháng virus đã mang lại nhiều kết quả tốt trong việc ngăn ngừa số nhiễm mới ở trẻ em cũng như đã có tác động rất tích cực trong điều trị chống lây truyền từ mẹ sang con. Từ năm 2001 đến nay đã có khoảng 200 nghìn ca nhiễm mới ở trẻ em được ngăn ngừa.
Tại Botswana, nơi mà có 80% tỷ lệ điều trị bảo hiểm, số ca tử vong liên quan đến AIDS đã giảm hơn 50% so với 5 năm qua và số lượng trẻ sơ sinh nhiễm HIV bị bỏ rơi đã giảm đồng thời cuộc sống của những trẻ em này được kéo dài hơn.
Tránh kỳ thị, được hưởng các dịch vụ phúc lợi xã hội và tạo điều kiện cho người nhiễm HIV nâng cao sức khỏe.
 |
Người nhiễm HIV đang được điều trị tại châu Phi |
Một trong những thành quả có được trong bản báo cáo lần này là sự hưởng ứng cao độ trong các chương trình phòng chống HIV/AIDS, thể hiện bằng các hành động thiết thực như đầu tư cho công tác chăm sóc sức khỏe, tăng các dịch vụ phúc lợi xã hội dành cho người nhiễm HIV.
“Đã đến lúc sự kỳ thị với người nhiễm HIV/AIDS phải được chấm dứt ngay”, Ông Mr Sidibé, giám đốc điều hành UNAIDS nói. “Các mô hình nghiên cứu đã cho thấy HIV có thể ảnh hưởng một cách đáng kể đến những cái chết của những phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Một nửa trong các ca tử vong ở những phụ nữ này tại Botswana và Nam Phi là do nhiễm HIV. Điều này cho thấy chúng ta cần phải làm việc với một phương pháp thống nhất để mang lại sức khỏe cho các bà mẹ và trẻ em trong các chương trình phòng chống nhiễm HIV/AIDS và chương trình phòng chống Lao. Nhất thiết cả hai chương trình này phải cùng đồng hành với nhau để đạt được một mục tiêu chung.”
 |
Chung tay chống lại sự phân biệt với người
nhiễm HIV |
Các chương trình phòng chống vẫn chưa đủ mạnh để khống chế và ngăn chặn sự lan truyền của đại dịch này
Hai bản báo cáo cũng cho thấy đại dịch này đang có nhiều thay đổi và những nỗ lực phòng chống chưa theo kịp tình hình của trận dịch. Ví dụ như bệnh dịch tại Đông Âu và Trung Á rất đặc trưng bởi những người tiêm chích ma túy nhưng bây giờ lan rộng đến cả các đối tượng tình dục của những người chích ma túy. Tương tự như vậy ở các quốc gia của châu Á có đặc trưng là sự lan truyền thông qua các hoạt động tình dục và sử dụng bơm tiêm để chích ma túy nhưng giờ đây dịch bệnh ngày càng ảnh hưởng đến các cặp vợ chồng dị tính (Heterosexual couples).
Các thống kê cũng cho thấy có một số chương trình phòng chống HIV/AIDS dành cho những người trên 25 tuổi, vợ chồng hoặc những người có các mối quan hệ ổn định, người góa (vợ hoặc chồng) và người đã ly dị. Đây là những người trong cùng nhóm có tỷ lệ mắc HIV cao đã được tìm thấy ở nhiều quốc gia thuộc Tiểu vùng Sahara. Ví dụ, tại Vương quốc Swaziland, những người trên 25 tuổi chiếm hơn hai phần ba số người lớn bị nhiễm, nhưng mặc dù vậy vẫn có rất ít các chương trình phòng chống HIV được thiết kế dành cho người lớn tuổi.
 |
Một buổi tuyên truyền phòng chống HIV tại Ấn Độ |
Tại nhiều nước, ngân sách cho các chương trình phòng chống HIV đã ngày càng trở nên eo hẹp hơn. Một ví dụ cũng tại Swaziland, nơi đang phải đối mặt với nhiều vấn đề xã hội nghiêm trọng trong đó có HIV, ngân sách chi cho chương trình phòng chống HIV chỉ có 17%, trong khi tại các nước khác là 26% trong tổng ngân sách quốc gia. Ở Ghana trong năm 2007, ngân sách cho công tác phòng chống đã bị cắt giảm 43% so với mức chi của năm 2005.
Xây dựng các trang mạng xã hội mới cho cộng đồng phòng chống HIV/AIDS trên toàn cầu
Để tối đa hóa các hoạt động nhằm đạt được các kết quả tốt hơn và để kết nối khoảng 33 triệu người đang sống với HIV cùng với hàng triệu người hưởng ứng các hành động phòng chống HIV/AIDS, UNAIDS đã tạo lập “AIDSspace.org”. Đây là trang mạng xã hội mở cho mọi người và được miễn phí.
 |
Trang web AIDSspace.org |
Mục đích của AIDSspace.org là mở rộng một liên kết không chính thức làm cho nhiều người quan tâm hơn đến HIV, qua đó có thể phát huy hết các nguồn lực dành cho phòng chồng HIV/AIDS. Mục tiêu đầu tiên của AIDSspace khá đơn giản: nếu có hàng trăm triệu người vào một số các trang web mạng xã hội phổ biến nhất (ví dụ như Facebook, LinkedIn, MySpace, Twitter, YouTube) để kết nối, trao đổi ý tưởng, gửi và chia sẻ nội dung liên quan đến HIV. Qua đó, họ có thể đưa ra các chính sách phù hợp, nghiên cứu mới, các tài liệu truyền thông đa phương tiện, áp phích hội nghị, các báo cáo và các nguồn lực cần thiết khác. Ngoài ra người sử dụng cũng có thể tìm thấy và đăng việc làm cũng như nhận xét về các nhà cung cấp dịch vụ trên AIDSspace.org.