Nghiên cứu sơ bộ cho biết sử dụng thuốc sốt rét loại hydroxychloroquine có thể giúp giảm nguy cơ tiểu đường ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp (rheumatoid arthritis), theo một nghiên cứu được đăng tải số 11, tháng 7 năm 2007 trên tạp chí y học nổi tiếng của Mỹ (JAMA_ Journal of the American Medical Association). Đái tháo đường tụy type 2 ảnh hưởng lên 8% người trưởng thành ở Mỹvà tỷ lệ hiện mắc đang gia tăng theo chiều hướng xã hội phát triển.
Thuốc chống sốt rét như hydroxychloroquine, một loại thuốc rẻ tiền, an toàn và có hiệu lực bền vững trong một thời gian dài dùng để điều trị bệnh lý miễn dịch (autoimmune disease) như viêm khớp dạng thấp; về mặt lý thuyết thì thuốc này có thể làm tăng dung nạp glucose và ngăn ngừa đái tháo đường. Nghiên cứu thực nghiệm trên mô hình động vật và trên In vitro chỉ ra rằng các thuốc chống sốt rét tăng tiết insuline và nhạy cảm với insuline đưa từ ngoài.
Tác giả Mary Chester M. Wasko, thuộc trường đại học Pittsburgh cùng cộng sự xét nghiệm tìm ra mối liên quan giữa liệu pháp hydroxychloroquine với nguy cơ đái tháo đường trên những bênh nhân bị viêm khớp dạng thấp.
Nghiên cứu bao gồm 4.905 người lớn bị viêm khớp dạng thấp (1,808 người có dùng hydroxychloroquine và 3,097 chưa bao giờ dùnghydroxychloroquine) và chưa được chẩn đoán và điều trị đái tháo đường, theo dõi trong 21.5 năm (từ tháng 1 năm 1983 đến tháng 7 năm 2004). Trong suốt qua trình theo dõi, chẩn đoán cẩn thận báo cáo có 54 người đái tháo đường đã dùng hydroxychloroquine và 171 bệnh nhân chưa bao giờ dùng nó. Phân tích chỉ ra rằng những bệnh nhân dùng hydroxychloroquine có 38% có nguy cơ thấp đái tháo đường đang phát triển, so với những nguwoif không dùng hydroxychloroquine. Nguy cơ này giảm tỷ lệ thuận với thời gian dùng thuốc hydroxychloroquine lâu dài. Những bệnh nhân dùng hydroxychloroquine hơn 4 năm thì có đến 77% có nguy cơ đái tháo đường thấp so với những người chưa dùng thuốc hydroxychloroquine bao giờ. "Với kinh nghiệm đầu tiên, chúng tôi báo cáo ở đây là bằng chứng cho thấy rằng việc dùnghydroxychloroquine có liên quan đến giảm nguy cơ tiến triển đái tháo đường ở những bệnh nhân viêm khớp dạng thấp. “Ngoài ra, nguy cơ càng giảm khi thời gian dùng thuốc hydroxychloroquine càng tăng” điều này sẽ hỗ trợ cho tác động sinh học của thuốc này lên sự chuyển hóa glucose”. Các tác giả ghi nhận như vậy.
"Trong khi nghiên cứu chỉ ra một sự giảm tần suất đái tháo đường đặc biệt trên bệnh nhân mắc viêm khớp dạng thấp trong một nghiên cứu thuần tập cho bệnh nhân uốnghydroxychloroquine, các xét nghiệm cũng mong đợi xảy ra trên những bênh nhân không có viêm khớp dạng thấp. Những thay đổi có lợi trong chuyển hóa glucose và nhạy cảm với insuline được báo cáo trong số những bệnh nhân bị lupus, đái tháo đường type 2 và mô hình thử nghiệm động vật cho thấy các hiệu quả này không đặc hiệu với bệnh viêm khớp dạng thấp"
"Các thuốc điều trị sốt rét có thể đóng vai trò quan trọng trong điều trị viêm khớp dạng thấp không chỉ ức chế viêm bao hoạt dịc (synovitis) nhưng cũng làm giảm khả năng tăng bất dung nạp glucose và rối loạn lipid máu. Vì nâng cao chất lượng cuộc sống và tuổi thọ cho bệnh nhân viêm khớp dạng thấp và chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng cao chi phí, việc sử dụng liệu pháp rẻ tiền, an toàn sẽ góp phần nâng cao hiệu quả điều trị. Các nghiên cứu tiền cứu tiếp theo đòi hỏi xác định việc lựa chọn điều trị có nên dùng các thành phần chuẩn hay không trong tương lai và đánh giá vai trò tiềm năng của hydroxychloroquine như là một tác nhân dự phòng cho bệnh đái tháo đường cho những cá nhân có nguy cơ cao-đó chính là điều mà các tác giả mong đợi.
Trên đây là tác dụng của thuốc sốt rét nhóm 4-aminoquinolein trong việc làm giảm nguy cơ đái tháo đường trên các bệnh nhân viêm khớp dạng thấp. Liệu các thuốc sốt rét khác, đặc biệt là nhóm artemisinine và dẫn suất có vai trò như thế hay không ? (cần lưu ý rằng nhóm artemisinine và dẫn suất trong vài năm gần đây có vai trò trong khống chế một vài bệnh lý ung thư như ung thư vòm họng, leucemie, …được đề cập trong các bài trước).