14/10/2013. DAKAR. Số lượng người bi đái tháo đường ở vùng cận Saharan-Châu Phi dự kiến sẽ gấp đôi trong vòng 20 năm tới. Khu vực này hiện nay có tỷ lệ tử vong cao nhất do đái tháo đường khi chẩn đoán và điều trị thích hợp vẫn còn là một vấn đề.
Liên đoàn đái tháo đường quốc tế (International Diabetes Federation_IDF) cho biết ước tính khoảng 371 triệu người hiện nay bị đái tháo đường, một bệnh mạn tính mà cơ thể không thể điều hòa chính xác mức đường máu. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) nói rằng con số này đang gia tăng đặc biệt ở các quốc gia đang phát triển, nơi có sự gia tăng nhanh chóng cân nặng và ít hoạt động thể lực trong những năm gần đây là một nguyên nhân dẫn đầu của đái tháo đường typ 2. Tiến sĩ Maimouna Ndour Mbaye, một thầy thuốc chuyên về nội khoa ở Trung tâm đái tháo đường quốc gia (National Diabetes Center) Marc Sankate tại Dakar nói: “Đái tháo đường đang trở nên một vấn đề lớn ở Senegal. Tỷ lệ hiện mắc của bệnh đái tháo đường thực sự đang gia tăng và chắc là cao hơn. Một số trường hợp là di truyền nhưng đa số gia tăng là do lối sống không lành mạnh. Ở Senegal thực phẩm là quá giàu chất béo và đường. Người dân cũng đang ít vận động hơn, ăn kém, ngồi và đang bị đái tháo đường”.
Không có số liệu chính xác bao nhiêu người bị đái tháo đường ở Senegal nhưng IDF ước tính có nhiều hơn 160.000 ca bệnh vào năm 2012. Theo IDF con số này chắc là cao hơn bởi vì gần 80% ca đái tháo đường không được chẩn đoán ở Châu Phi. Regina Hazoume, 54 tuổi được chẩn đoán bị đái tháo đường đã hơn 20 năm nay nói hiện tại bà ta có thể quản lý bệnh đái tháo đường của mình nhưng những người khác là không may mắn như thế: “Bị đái tháo đường ở Senegal có thể gặp khó khăn, chúng tôi muốn làm theo những gì bác sĩ dặn nhưng người dân chỉ muốn có các phương tiện để sống một lối sống lành mạnh. Gạo là lương thực chính trong mỗi bữa ăn ở đây. Bánh mỳ cũng vậy nhưng đái tháo đường không thể ăn những thực phẩm này và chúng tôi không có tiền đểcó thể mua các loại rau hay thịt vì thế rất là khó khăn”.
Nếu không được điều trị, đái tháo đường có thể dẫn đến mù mắt, suy thận, cắt cụt các chi và có thể tử vong. Tổ chức Y tế thế giới cho rằng hơn 80% các trường hợp tử vong liên quan đến đái tháo đường xảy ra ở các quốc gia có mức thu nhập thấp và trung bình như là Senegal nơi mà người dân không thể tiếp cận với chăm sóc sức khỏe có chất lượng hay các phương tiện đủ khả năng để điều trị. Ở Senegal nhiều người bị đái tháo đường nói họ rất may mắn bởi vì chính phủ trợ cấp giá của insulin-loại thuốc phổ biến nhất dùng để điều hòa mức đường máu từ 36 đô la cho một lần điều trị xuống còn 3 đô la.
Tuy nhiên có nhiều loại chi phí thêm như là syringe, test đường máu, thực phẩm đặc biệt (special foods) và các chi phí y tế khác nảy sinh do các biến chứng liên quan đến đái tháo đường như là cao huyết áp và các vấn đề tuần hoàn. Với các bệnh nhân này họ không thể hay không muốn tiêm insulin 3 lần một ngày, trong khi thuốc uống có thể lên đến 50 đô la một tháng. Bác sĩ Mbaye nói rằng tính sẵn có của insulin cũng là một vấn đề đặc biệt ở bên ngoài thủ đô: “Tiếp cận với insulin là một vấn đề lớn ở nhiều quốc gia Châu Phi, có một sự phân bổ thuốc đái tháo đường ở đây-Senegal nhưng thường là không thể vươn tới một số nơi. Cũng có vấn đề về bảo quản chính xác insulin ở các vùng thôn quê. Insulin cần được bỏ trong tủ lạnh bởi vì điều trị đái tháo đường có thể khó khăn và đắt tiền do vậy dự phòng là yếu tố chìa khóa trong việc giảm gánh nặng bệnh tật”. Trong khi đái tháo đường typ1 là di truyền và không thể dự phòng thì ăn một chế độ ăn lành mạnh, cân bằng và tập thể dục đều đặn có thể làm giảm cơ hội để một người phát triển đái tháo đường typ 2 và có thể loại bỏ nhu cầu điều trị insulin hàng ngày.
Ngày đái tháo đường thế giới (World Diabetes Day) được tổ chức kỷ niệm hàng năm vào ngày 14 tháng 11 nhằm nâng cao ý thức về căn bệnh này. IDF cảnh báo nếu không làm điều gì để ngăn chặn sự gia tăng dịch bệnh đái tháo đường thì có một trong mười người có thể sẽ bị căn bệnh này vào năm 2030.