Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã ban bố tình trạng khẩn cấp toàn cầu, khi dịch bệnh Ebola hầu như nằm ngoài tầm kiểm soát y tế và cướp đi mạng sống của gần 1.000 người trong số trên 1.700 ca nhiễm bệnh, reo rắc nỗi kinh hoàng cho cộng đồng quốc tế.
Đại dịch Ebola khó kiểm soát, số ca mắc và tử vong gia tăng nhanh chóng
Số ca chết và ca mắc Ebola ”tăng chóng mặt”
Dịch Ebola đang bùng phát khiến cho khoảng 60% số người nhiễm virus Ebola tử vong, tuần đầu tháng 8/2014 được gọi là “tuần lễ đen tối” (dark week) khi chỉ trong vòng một tuần (31/7/2014 đến 7/8/2014) ở 4 nước Tây Phi số ca chết do Ebola tăng vọt từ 729 ca lên 932 ca (Guinea (363 ca), Liberia (282 ca), Sierra Leone (286 ca), Nigeria (1 ca) và số ca mắc bệnh tăng từ 1.323 lên 1711 ca (Guinea (495 ca), Liberia (516 ca), Sierra Leone (691 ca), Nigeria (9 ca). Theo các con số mới từ Liên hiệp quốc về bệnh dịch Ebola tại Tây Phi, qua hai ngày tuần trước đã có 13 ca mới được ghi nhận tại Guinea, 77 ca tại Liberia, và 72 ca tại Sierra Leone.
 |
Dịch bệnh Ebola và các ca tử vong tại 4 nước trên khu vực Tây Phi ngày 6/8/2014 |
Gần 1.000 ca tử vong do Ebola- cả bầu trời Tây Phi nhuốm màu tang tóc
Ngày 6/8/2014. VOA News - Dịch bệnh chết chóc do Ebola cho thấy những dấu hiệu tiếp tục lây lan vào hôm thứ tư, khi Nigeria xác nhận thêm ca thứ 2 tử vong cùng với 5 ca nhiễm mới làm tăng thêm lo ngại vi-rút này sẽ lây lan xa hơn tại quốc gia đông dân nhất châu Phi này, với 174 triệu dân. Trong khi đó, Liberia đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp vì dịch bệnh và tổng thống nước này cũng phát biểu rằng quy mô của dịch bệnh đang là một mối đe dọa đến an ninh quốc gia. Cho tới thời điểm hiện tại, các nước nhỏ và ít dân số hơn như Liberia, Sierra Leone và Guinea đã trở thành tâm điểm của dịch bệnh với con số thông báo của WHO là 932 ca chết trong số 1.711 ca mắc vào hôm thứ tư. Saudi Arabia đã báo cáo nước này đang điều tra một ca tử vong là đàn ông đã du lịch qua vùng Tây Phi.
 |
Chôn cất những ca tử vong do Ebola ở Tây Phi |
WHO sẽ xắp sếp một hội đồng y đức vào tuần sau để thảo luận về việc liệu có nên đưa loại thuốc thử nghiệp ZMapp vào điều trị cho một số bệnh nhân Ebola tại Tây Phi hay không. Vào những ngày vừa qua hai nhân viên y tế Hoa Kỳ đã mắc Ebola tại Liberia đã có những dấu hiện cải thiện sau khi dùng các liều huyết thanh thử nghiệm. Loại thuốc vẫn chưa được phê duyệt hoặc thử nghiệm trên người và theo nhà sản xuất thì chỉ có nguồn cung rất giới hạn thuốc thử nghiệm này. Nếu loại thuốc này được đưa vào sử dụng, hội đồng y đức sẽ xem xét xem ai sẽ được uống thuốc.
Vào hôm thứ tư, Tổng Thống Barack Obama cho biết thời điểm hiện tại vẫn còn quá sớm để xem xét đưa loại thuốc này tới Tây Phi. Theo các quan chức Nigeria thì một y tá đã điều trị cho ca Ebola đầu tiên của nước này 2 tuần trước đã tử vong vào hôm thứ ba vì mắc bệnh này, cô là người Nigeria đầu tiên tử vong vì Ebola.
Một nạn nhân khác là Patrick Sawyer, một người Mỹ gốc Liberia đã bay từ Liberia tới Nigeria cùng với căn bệnh, sau đó được nhập viện tại Lagos và tử vong, 5 bệnh nhân người Nigeria khác đang được cách ly tại bệnh viện Lagos, tất cả họ đều là những nhân viên y tế đã điều trị cho Sawyer.
Nigeria đang gồng mình lên vì khả năng sẽ có thêm những ca mắc mới, Bộ trưởng Bộ Y tế onyebuchi Chukwu cho biết chính phủ đang thành lập trung tâm chỉ huy Ebola 24 giờ một ngày và đang cố gắng chuẩn bị các bệnh viện trên khắp cả nước đề phòng căn bệnh sẽ lây lan xa hơn: “Chúng tôi cần phải làm việc với chính quyền mỗi bang để thiết lập các khu vực cách ly để sẵn sàng đối phó bất kỳ tình huống nào”, ông cũng nhấn mạnh rằng khu vực cách ly tại bang Lagos phải được tăng cường và mở rộng.
Ca bệnh nghi ngờ nhiễm Ebola ở Saudi Arabia đã tử vong, trong khi đó cơ quan báo chí chính thức của Ả rập Xê-út đưa tin rằng một bệnh nhân nghi ngờ là Ebola đã tử vong tại Jeddah vào hôm thứ tư dù đã được điều trị tận tình trong hai ngày tại bệnh viện, người đàn ông ngã bệnh với các triệu chức của Ebola sau một chuyến đi công tác tới Siearra Leone. Các quan chức y tế nước này đã gửi các mẫu mô tới các phòng thí nghiệm nước ngoài nhằm xác định xem người bệnh đã tử vong này có phải là do nhiễm Ebola hay không.
 |
Một nhân viên y tế Nigeria mang dụng cụ bảo hộ tại sân bay quốc tế Murtala Muahammed tại Lagos, Nigeria, 06-08-2014 |
Liberia cầu nguyện qua khỏi (Liberia prays for relief)
Tại Liberia, nơi WHO đã báo cáo có ít nhất 282 ca tử vong do vi-rút, thông điệp của Tổng thống Ellen Johnson Sirleaf tới cả nước vào đêm hôm thứ ba có nội dung cầu Chúa phù hộ chúng ta (God help us): “Cầu chúa thiêng liêng dìu dắt đất nước chúng ta được qua khỏi, tôi kêu gọi tất cả mọi người dân Liberia ăn chay trong 3 ngày và cầu nguyện để được nhìn thấy sự hiện diện của Chúa, để khoan dung cho chúng ta, tha thứ cho những tội lỗi của chúng ta và cứu giúp mảnh đất của chúng ta”.
Bắt đầu từ thứ tư người dân Liberia sẽ ăn chay và cầu nguyện từ 6 giờ sáng đến 6 giờ chiều, tuyên bố của bà Sirleaf đã nhận được những phản ứng khác nhau tại thủ đô Monrovia, một số người cho rằng đó là biểu hiện tình hình đã trở nên tuyệt vọng trong khi những người khác lại nói với VOA đó là một bước quan trọng nhằm giữ mọi người bình tình và đoàn kết. Một số người đã lắng nghe lời kêu gọi của tổng thống vào buổi ban ngày thứ tư, khoảng 700 người, một số mặc đồ trắng đã tập trung ở đây tại Nhà thờ Abundant Life Church vùng ngoại ô Monrovia Pastor Varney Yarwo thuyết giáo từ bục giảng kinh: “… Quốc gia này sẽ đứng vững. Hallelujah. Đất nước của chúng con sẽ qua khỏi căn bệnh nan y này”.
‘Tuần lễ đen tối’ (dark week)
Bộ Y tế Liberia cho biết 94 người đã tử vong do Ebola trong 7 ngày từ 27-7 trong báo cáo mới nhất mà họ gọi là “Tuần lễ đen tối”. Cuộc sống thường ngày đã trở nên trì trệ rất nhiều tại Liberia, cảnh sát đang bảo vệ các nhân viên và các cơ sở y tế vì trong khi nỗi sợ hãi và tâm trạng sụp đổ tiếp tục gia tăng thù địch. Tổng thống đã buộc các nhân viên chính phủ không quan trọng phải bắt buộc dời đi, đóng cửa trường học và kêu gọi người dân tránh tụ tập công cộng đông đúc. Đó là tất cả nỗ lực trong nỗi hy vọng giảm thiểu truyền nhiễm căn bệnh, lây lan qua các dịch nhầy cơ thể, trong khi các nhân viên y tế phải nỗ lực kiểm soát các ca bệnh hiện có.
Tại quốc gia láng giềng sierra Leone, được coi là khu vực nguy hiểm nhất của dịch bệnh tại khu vực này, các binh lính đã triển khai sang phía đông để cách ly phần lớn các khu vực nhiễm bệnh. Các hành động của chính phủ đưa ra giữa những báo cáo rằng người dân ở đó không hợp tác với các nỗ lực cách ly dịch bệnh và với những người đã phơi nhiễm với căn bệnh.
Tuần vừa rồi, Ngân hàng thế giới (WB) đã cam kết chi 200 triệu đô-la nhằm hỗ trợ tình trạng khẩn cấp cho các nước Guinea, Liberia và Sierra Leone kiểm soát dịch bệnh, cải thiện hệ thống y tế công cộng và giúp các cộng đồng đương đầu với tác động kinh tế của khủng hoảng dịch bệnh.
Những bệnh nhân Hoa Kỳ đang có dấu hiện tốt
Hai nhân viên y tế của Hoa Kỳ đã mắc Ebola tại Liberia được biết đã có dấu hiệu cải thiện bệnh sau khi nhận được thuốc điều trị thử nghiệm. Nancy Writebol và Kent Brantly đang ở trong khu vực cách ly của bệnh viện trong thành phố Atlanta của Hoa Kỳ. Theo CDC vẫn còn quá sớm để có thể biết được liệu loại thuốc thử nghiệm Zmapp có thể cứu mạng họ hay không. Nhà sản xuất loại thuốc này, Mapp Biopharmaceutical có trụ sở tại California cho biết trong một công bố rằng hiện số lượng thuốc có rất ít nhưng công ty đang làm việc với các cơ quan chính phủ nhằm tăng sản lượng càng nhanh càng tốt.
CDC báo cáo trong 35 năm qua, khoảng 1.850 người đã tử vong. Cho đến hiện tại, trong năm 2014, khoảng 1.323 người đã tử vong. Các hành động giới hạn du lịch và cách ly người bệnh có thể giúp kiểm soát sự lây lan của vi-rút nhưng việc phát triển vắc-xin sẽ mất khoảng ít nhất một năm.
Khủng hoảng dịch bệnh chưa từng có
Ngày 7/8/2014. BBC News - Quân đội Liberia thiết lập sự phong tỏa ngăn chặn người dân từ các khu vực phía Tây đang bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Ebola vào thủ đô Monrovia, lệnh này được thực hiện sau khi Tổng thống Liberia tuyên bố tình trạng khẩn cấp để giải quyết sự bùng nổ của dịch bệnh đã giết chết hơn 930 người ở khu vực Tây Phi trong năm nay. Tại Sierra Leone các lực lượng an ninh cũng vừa đưa ra lệnh phòng tỏa hoàn toàn các khu vực phía đông đang là đỉnh cao của dịch bệnh Ebola.
 |
Một phụ nữ người Liberia khóc vì cái chết của một người thân do dịch bệnh Ebola ở vùng ngoại ô thủ đô Monrovia. |
Sự phong tỏa của quân đội đang ngăn chặn người dân từ các khu vực phía tây của vùng Núi Grand Cape và Bomi, nơi mà dịch bệnh Ebola đang lan khắp để họ khỏi đi vào thủ đô. Các tỉnh này chủ yếu dựa vào Monrovia cho việc mua bán của họ và sự phong tỏa này có nghĩa là các thành phố như Robertsport và Tubmanburg hiện nay sẽ bị cắt đứt. Một cư dân ở Tubmanburg đã gọi điện đến một chương trình phát thanh để than phiền rằng gạo, các nhu yếu phẩm bị thiếu cung cấp trên thị trường. Lãnh đạo của Hiệp hội Sức khỏe Người lao động Quốc gia (the National Helath Worker Association) phát biểu rằng trong khi tình trạng khẩn cấp rất cần thiết, người dân nên có thời gian để chuẩn bị, nỗi sợ hãi làm cho những bệnh nhân từ chối đến bệnh viện, họ giữ người thân bị mắc bệnh ở nhà thay vì đến các cơ sở cách ly.
 |
Hầu hết các ca tử vong mới nhất do virus Ebola là ở Liberia |
Tổng thống Sirleaf cho rằng điều này có nghĩa là còn nhiều căn bệnh lây lan trong mùa mưa như sốt rét và thương hàn đang chưa được điều trị và đó có thể là do các bệnh chưa cần thiết và các ca tử vong có thể ngăn ngừa được. Tuyên bố tình trạng khẩn cấp trong 90 ngày, tổng thống Sirleaf nói rằng chính phủ và người dân Liberia yêu cầu các biện pháp đặc biệt cho sự tồn tại của chính phủ chúng ta và cuộc sống của người dân. Tại giao lộ cách Monrovia 37 km về phía tây, phóng viên Jonathan Paye-Layleh của BBC nói rằng quân đội được triển khai để ngăn chặn sự qua lại của người dân, đa số là những người buôn bán. Tại quốc gia láng giềng Sierra Leone, lãnh đạo của cảnh sát ở khu vực phía đông của đất nước nói rằng cảnh sát và quân đội đã đặt phong tỏa hoàn toàn các quận Kenema và Kailahun. Ông cho biết “không có bất cứ xe cộ hay người dân nào được phép ra vào ngoài khu vực” ngoại trừ các vật dùng cần thiết như thức ăn và thuốc uống.
Bs. Tabeh Freeman ở bệnh viện Bong Mines của Liberia phát biểu trên BBC: Có sự thiếu thận trọng trong bài phát biểu của tổng thống: bà đã tuyên bố tình hình khẩn cấp rất trễ, nó thực sự kinh hoàng, một số đồng nghiệp của tôi đã tử vong. Chúng tôi chưa có ca bệnh nào được xác nhận tại cơ sở của chúng tôi nhưng cách đây 24 km, một bệnh nhân đã được kiểm tra dương tính, 12 y tá đang có các triệu chứng của bệnh và đã được cách ly. Khi có ca bệnh nghi ngờ, theo quy định nhóm giám sát dịch bệnh Ebola nên được thông báo để lấy mẫu máu xét nghiệm, tuy nhiên điều đó đã không xảy ra. Bởi vì số ca mắc bệnh cao và nguồn nhân lực hạn chế, các kỹ thuật viên ở các bệnh viện được yêu câu rút lại các mẫu máu, những mẫu mà rất có nguy cơ nhiễm bệnh. Kết quả là một số các mẫu đó có nhiễm bệnh, khi các mẫu xét nghiệm đến trung tâm kiểm tra, nó mất khoảng 2- 3 ngày để cho ra kết quả. Thời gian quá dài, đặc biệt khi bệnh nhân vẫn sống trong cộng đồng trả lời kết quả càng lâu, thì bệnh nhân lây lan virus càng nhanh.
Ngoài ra còn có các tiến triển khác: Một linh mục người Tây Ban Nha đã nhiễm virus Ebola khi đang làm việc tại một bệnh viện ở Liberia được đưa về Tây Ban Nha để điều trị, cùng với một nữ tu sĩ đang được cách ly do nhiễm bệnh. Anh tuyên bố họ sẽ cung cấp 3 triệu bảng Anh (tương đương 5 triệu Euro) để tăng cường các hệ thống y tế ở Liberia và Sierra Leone và hỗ trợ các tổ chức viện trợ nhằm hạn chế sự lây lan của virus Ebola, nang tổng số tiền ủng hộ lên 5 triệu bảng Anh. WHO cho biết rằng họ sẽ triệu tập một cuộc họp về hội đồng y đức vào tuần tới để quyết định liệu có chấp thuận điều trị thử nghiệm đối với virus Ebola hay không.
Nếu tình trạng khẩn cấp y tế cộng đồng được WHO ban bố nó có thể bao gồm các kế hoạch chi tiết để xác nhận, cách ly và điều trị các ca bệnh, cũng như đưa ra các hạn chế đi lại tại các khu vực bị ảnh hưởng. Chưa có liệu pháp điều trị hay văc-xin đối với virus Ebola, nhưng các bệnh nhân có cơ hội sống sót nhiều hơn nếu như họ được tiếp nhận điều trị sớm.
Phong tỏa các khu vực bị ảnh hưởng nặng bởi dịch bệnh Ebola
Ngày 7/8/2014.FREETOWN/MONROVIA - Sierra Leone phong tỏa các khu vực bị ảnh hưởng nặng của dịch bệnh Ebola (Sierra Leone blockades ebola-stricken areas). Một viên chức cấp cao cho biết cảnh sát và quân đội ở Sierra Leone đã phong tỏa các khu vực bị ảnh hưởng của của dịch bệnh virus Ebola, sau khi quốc gia láng giềng Liberia tuyên bố tình hình khẩn cấp giải quyết bùng nổ dịch bệnh tồi tệ nhất đã giết chết 932 người. Tổng thống Liberia Ellen Johnson Sirleaf tuyên bố các biện pháp khẩn cấp sẽ thực trong 90 ngày, cho phép chính quyền áp đặt lệnh cách ly tại các khu vực bị ảnh hưởng nặng nhất để ngăn chặn dịch bệnh ảnh hưởng đến 4 quốc gia châu Phi. Tại Geneva, các chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tổ chức cuộc họp lần thứ hai để thảo luận về các biện pháp khẩn cấp để giải quyết sự bùng nổ của dịch bệnh là liệu có nên công bố tình trạng khẩn cấp y tế quốc tế.
 |
Bệnh viện Connaught ở Freetown, nơi điều trị các bệnh nhân bị nhiễm virus Ebola tại thành phố Freetown, Sierra Leone |
‘Phong tỏa hoàn toàn’ (Complete blockade)
Phía đông Sierra Leone-khu vực bị ảnh hưởng nặng nhất nước, người đứng đầu lực lượng cảnh sát cho biết các lực lượng an ninh đã được triển khai “để thiết lập phong tỏa hoàn toàn” (to establish a complete blockade) tại các quận huyện ở Kenema và Kailahun, thiết lập 16 điểm trên các con đường chính. “Không có bất cứ xe cộ hay người dân nào được phép vào ra vào khu vực”, Alfred Karrow-Kamara phát biểu trên Reuters và cho rằng các biện pháp ban đầu sẽ kéo dài trong khoảng 50 ngày. Theo ông, các thương gia đã đăng ký với cơ quan an ninh sẽ có thể mang thức ăn và thuốc uống. các lực lượng an ninh sẽ đi tuần tra để đảm bảo người dân không băng qua được các rào chắn.
Mặc dù phần lớn các ca mắc bệnh là ở khu vực biên giới xa xôi của Guinea, Sierra Leone và Liberia nhưng sự lây lan của virus Ebola đã phát triển vào tháng trước khi có một công dân người Mỹ chết ở Nigeria do virus này sau khi đến khu vực trên. Y tá điều trị cho anh hiện nay cũng đã tử vong ở Lagos và tối thiểu có 5 người khác đang được cách ly với các triệu chứng của bệnh. Tại Saudi Arabia, một người đàn ông bị nghi ngờ nhiễm virus Ebola trong chuyến công tác gần đây đến Sierra Leone cũng đã tử vong tại Jeddah. Các hãng hàng không lớn như British Airways và Emirate tạm dừng các chuyến bay đến các quốc gia bị ảnh hưởng dịch bệnh trong khi đó nhiều người nước ngoài đang rời đi.
Biện pháp đặc biệt (extraordinary measures)
Tại Liberia, con số tử vong đang ngày càng gia tăng, chính quyền đã đóng cửa các bệnh viện lớn sau khi giám đốc bệnh viện chết do virus Ebola và 6 nhân viên khác được xét nghiệm dương tính với virus, trong đó có 2 nữ tu sĩ và một linh mục 75 tuổi, người Tây Ban Nha. Tổng thống Sirleaf tuyên bố rằng Liberia phải đưa ra các “biện pháp đặc biệt” (extraordinary measures) để bảo vệ cuộc sống người dân và sự tồn tại của chính quyền:“Trong đó, nếu cần thiết đình chỉ một số quyền và đặc quyền, sự ngu dốt, nghèo đói, cũng như các hủ tục văn hóa và tôn giáo cực khiến dịch bệnh tiếp tục lan rộng đặc biệt ở các tỉnh”.
Bà đưa ra cảnh báo rằng một số quyền tự do công dân có thể tạm thời bị đình chỉ nến cần thiết và quân đội sẽ hạn chế sự đi lại trên các tuyến đường đến thủ đô Monrovia. Quân đội được triển khai tại các đoạn đường giao nhau thị trấn Klay cách thủ đó Monrovia khoảng 40 km về phía Tây trong nỗ lức ngăn chặn người dân từ 3 tỉnh bị nhiễm virus Ebola đến gần thủ đô. Trong một bài phát biều rằng Bà Sirleaf cho biết có 32 nhân viên y tế tử vong do căn bệnh này và nhiều người ốm không được điều trị sau khi các bác sĩ bỏ mặc bệnh nhân của họ. các trường học trên khắp đất nước bị đóng cửa vào tuần trước và các nhân viên chính phủ không cần thiết tạm thời bị sa thải.
Triển khai quân đội (Military deployment)
Quân đội Liberian được triển khai để cách ly các khu vực bị ảnh hưởng nặng. bà Sirleaf cho rằng tình trạng khẩn cấp rất cần thiết cho “sự tồn tại của chính quyền và bảo vệ cuộc sống của người dân”. “Đây là khởi đầu của sự khó khăn, 90 ngày của nỗi sợ hãi và chịu đựng”, Nancy Poure, một thương gia nhỏ ở ngoại ô Johnsonville nói: “Chúng tôi cần sự giúp đỡ từ phía Mỹ. Chúng tôi cần sự giúp đỡ”. Theo WHO, trong quá trình bùng nổ, dịch bệnh đã lan ra 4 quốc gia Guinea, Liberia, Sierra Leone và Nigeria với hơn 60% số ca tử vong. Sau khi thuốc điều trị thử nghiệm được đưa cho 2 người Mỹ bị nhiễm virus ở Liberia, 3 người trong số các chuyên gia hàng đầu thế giới nghiên cứu về virus Ebola thúc giục WHO đưa cho người dân ở khu vực Tây Phi cơ hội sử dụng thuốc thử nghiệm để chống lại căn bệnh này.
Tranh luận về thuốc thử nghiệm (Trial drug controversy)
Hai người Mỹ bị nhiễm virus Ebola trong khi đang điều trị bệnh nhân ở Liberia, hiện nay họ đang được điều trị tại bệnh viện ở Atlanta, Mỹ và đang có tiến triển tốt.Theo chính quyền Liberia, họ sẵn sàng cho phép các cuộc thử nghiệm lâm sàng trong nước. Tổng thống Barack Obama cho biết ông không có đủ các thông tin để chấp thuận việc sử dụng thuốc thử nghiệm, hơn nữa virus Ebola có thể được kiểm soát với biện pháp đối phó mạnh mẽ. Trong khi đó WHO tuyên bố rằng tuần tới họ sẽ tập họp hội đồng y đức để thảo thuận về việc sử dụng liệu pháp điều trị thử nghiệm đối với virus Ebola.
Chưa có liệu pháp điều trị hay văc-xin nào đối với virus Ebola, các bệnh nhân có các dấu hiệu sốt, ói mửa, tiêu chảy, đau nhức và chảy máu không thể kiểm soát từ các bộ phận cơ thể như mắt, miệng, và tai. Bùng bổ dịch bệnh Ebola ở khu vực Tây Phi là căn bệnh chết người nguy hiểm nhất trong vòng 40 năm tại khu vực Trung Phi.
“Thần chết” Ebola không tha bất cứ ai
Ngày 4/8/2014. BBC News - Nigiera vừa ghi nhận ca Ebola thứ hai của nước này, đó là một trong những bác sĩ điều trị cho một người đàn ông tử vong do vi-rút sau khi trở về từ Liberia. Bộ trường Bộ Y tế cho biết 8 người khác cũng đã từng tiếp xúc với người này cũng đã được đưa đi cách ly. Trong khi đó, Liberia đã ra lệnh rằng thi thể những người tử vong do vi-rút Ebola phải được hỏa táng sau khi một vài cộng đồng từ chối cho phép chôn cất nạn nhân Ebola trên mặt đất, theo các chuyên gia y tế các lễ an táng cũng đóng vai trò trong việc làm vi-rút này lây lan.
Việc di tản nhân viên y tế thứ hai của Hoa Kỳ bị nhiễm tại Liberia sẽ được tiến hành sớm vào sáng thứ Ba, bệnh nhân Nancy Writebol sẽ được di chuyển bằng đường hàng không tới Atlanta ở Hoa Kỳ và đưa tới khu vực cách ly đặc biệt tại Bệnh Viện Đại Học Emory, nơi mà Ts Kent Brantly, người đã tới đây từ Liberia vào hôm thứ Bảy, cũng đang được điều trị bởi các chuyên gia bệnh truyền nhiễm.
Một nhà truyền giáo người Tây Ban Nha bị nhiễm Ebola trong khi làm việc tại Liberia đã trở về nhà, sau khi tổng thống Liberia tuyên bố tình trạng khẩn cấp trước tình hình dịch bệnh Ebola tồi tệ nhất trên thế giới từ trước tới nay.
 |
| Quần áo bảo hộ của nhân viên y tế |
Chiến Dịch Bạch Tuộc (Operation Octopus)
Bộ Trưởng Bộ Y Tế Nigeria onyebuchi Chukwu cho biết tổng cộng có tới 70 người đã được phát hiện đã tiếp xúc với người đàn ông có tên Patrick Sawyer tử vong ở đó. Sawyer là một nhân viên của Bộ tài chính Liberia, đã bay tới Nigeria, đất nước đông dân nhất châu Phi, từ Monrovia sau khi thay đổi máy bay tại thủ đô Lome của Togo vào ngày 20/7/2014. Ông đã ngay lập tức được đưa tới bệnh viện tại Lagos và tử vong sau năm ngày cách ly.
Vào hôm thứ 6, Margaret Chan-Tổng Giám đốc WHO đã gặp gỡ các lãnh đạo tại Guinea, Liberia và Sierra Leone để phát động một kế hoạch mới phản ứng với Ebola đáng giá 100 triệu Đô-la. Theo Liên hiệp quốc (U.N), trên 60 ca tử vong do Ebola tính đến thời điểm này là những nhân viên y tế.
 |
Các sân bay tại Nigeria đang kiểm tra các hành khách có Ebola khi nọ đến đây. |
Tại Sierra Leone, quân đội đang trong quá trình triển khai khoảng 750 binh lính tới phía đông quốc gia này nhằm giúp các quan chức y tế cách ly các khu vực bị Ebola nhiễm. Theo phóng viên BBC Umara Fofana, chiến dịch này có bí danh “Bạch tuộc” nhằm triển khai lực lượng bao gồm cả các bác sĩ và y tá quân đội, bắt đầu vào chủ nhật và dự kiến mất khoảng 3 ngày. Trong khi đó, người dân Sierra Leone không đi làm vào hôm thứ hai và thủ đô Freetown yên lặng một cách ghê rợn,. Ông cho biết họ đang chứng kiến một “ngày quốc gia nghỉ ở nhà” (national stay-at-home day) được kêu gọi bởi tổng thống để cho tất cả nhân dân có thể cầu nguyện giúp đỡ kết thúc khủng hoảng bệnh dịch và tuyên truyền cho nhau về căn bệnh này. Liên đoàn bóng đá quốc gia đã hủy bỏ tất cả các trận đấu bóng đá vì bệnh dịch đến cho khi có những thông báo khác.
Nguy cơ dịch Ebola đối với Hoa Kỳ ở mức “rất thấp”
Ngày 5/8/2014. BBC News - Nguy cơ dịch Ebola đối với Hoa Kỳ ở mức “rất thấp” (Ebola outbreak risk to US 'very low'). Nancy Writebol đã tới Bệnh Viện Emory thành phố Atlanta vào hôm thứ 3, Cố Vấn An Ninh Quốc Gia Hoa Kỳ Susan Rice phát biểu rằng nguy cơ lây nhiễm Ebola trong nước này ở mức ‘rất thấp’, trong khi công dân thứ hai của nước này đã được đưa tới bệnh viện điều trị. Một nhân viên y tế Hoa Kỳ đang được chăm sóc tại Atlanta trong khi đồng nghiệp của anh ta, cũng bị nhiễm bệnh, đang trên đường từ Liberia tới bệnh viện chuyên khoa trên . Một người đàn ông khác, ở New York, đang được thử nghiệm sau khi du lịch tới khu vực này.
Chưa được thử nghiệm trên người (Untested in humans)
CDC Hoa Kỳ đã nhận được ít nhất 100 cuộc gọi từ người dân hỏi về việc tại sao những nhân viên y tế bị mắc bệnh lại được cho phép vào nước nhưng bà Rice phát biểu với NBC rằng nguy cơ đối với Hoa Kỳ đã được CDC giữ trong mức ‘rất thấp’: “Tại quốc gia này chúng tôi có những quy trình cách ly và quản lý bất kỳ bệnh nhân nào có thể có biểu hiện những triệu chứng của căn bệnh này”.
Nancy Writebol, 59 tuổi, một nhân viên y tế đã nhiễm vi-rút Ebola tại Libera đã được chuyển đến Atlanta điều trị vào sáng thứ ba, được biết bà đã bắt đầu phát triển bệnh sau khi nhận 2 liều điều trị thử nghiệm chưa từng được thử trên người trước đó. Chồng của bà, David Writebol đã trình bày với thủ trưởng của cơ sở y tế nơi bà đang làm việc rằng bà đang yếu nhưng đang có dấu hiệu cải thiện. Theo ông một tuần trước gia đình đã xem xét việc chuẩn bị tang lễ nhưng giờ đâyđã nhẽ nhõm hơn và phần nào đó lạc quan về tình trạng của bà ấy. Đồng nghiệp của bà, TS. Kent Brantly, 33 tuổi, người cũng nhận được liều điều trị thử nghiệm, cũng đã chuyển tới Bệnh Viện Đại Học Emory vào thứ 7 và vẫn có khả năng đi lại được trong bệnh viện, nơi ông đang được cách ly.
 |
Nancy Writebol đang trên đường tới khu vực cách ly đặc biệt tại Bệnh Viện Đại Học Emory Thành phố Atlanta |
Loại thuốc điều trị thử nghiệm được biết với tên gọi ZMapp làm tăng khả năng của hệ thống miễn dịch nhằm kháng vi-rút Ebola qua những kháng thể tạo ra bởi những động vật trong phòng thí nghiệm đã phơi nhiễm với những phần tử vi-rút.
Phân tích (Analysis)
Một vài liệu pháp điều trị thử nghiệm đã được sử dụng dựa trên cơ sở sự đồng cảm, phương pháp tiếp cận dựa trên ý tưởng rằng các kháng thể kháng lại vi-rút Ebola có thể giúp cơ thể đẩy lùi căn bệnh Một kháng thể là một protein sản sinh bởi hệ thống miễn dịch khi phản ứng với các mối xâm hại như là vi-rút. CNN đã đưa tin rằng thuốc này đã từng mang lại hy vọng ở khỉ nhưng chưa từng được thử nghiệm trên người trước đó.
Vẫn chưa sáng tỏ liệu có phải tình trạng bệnh cải thiện của người Mỹ kia có liên quan đến loại thuốc này hay không. TS. Brantly cũng đã từng được báo cáo là nhận truyền máu từ một cậu bé đã hồi phục khỏi bệnh Ebola khi làm công tác chăm sóc. Trong một phát biểu gần đây, công ty cho biết số lượng thuốc rất hạn chế và họ đã “hợp tác với các cơ quan chính phủ phù hợp nhằm tăng sản lượng càng nhanh càng tốt”. TS. Anthony Fauce vẫn hy vọng về một loại vắc-xin Ebola
Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm (Food and Drug Administration_FDA) Hoa Kỳ phải cho phép sử dụng những liệu pháp điều trị này trên người tại Hoa Kỳ nhưng cơ quan này không có thẩm quyền về việc sử dụng thuốc bên ngoài nước này. Hãng thông tấn Associated Press đưa tin rằng một người phát ngôn của FDA không thể xác nhận hay từ chối việc FDA cấp phép cho bất kỳ liệu pháp thử nghiệm nào cho các nhân viên y tế bên trong nước này.
 |
Các quan chức y tế từ Bệnh Viện Mount Sinai ở New York nói rằng không thể ngờ rằng một bệnh nhân được thử nghiệm mắc Ebola |
Hai nhân viên y tế trên đã phục vụ cùng với các nhóm y tế giúp đấu tranh với dịch Ebola tại Liberia, chưa có thuốc chữa khỏi hoặc vắc-xin cho Ebola nhưng các bệnh nhân có một cơ hội sống sót cao hơn nếu họ được điều trị sớm. Dịch Ebola đang hoành hành đã cướp đi sinh mạng khoảng 50% và 60% người bị nhiễm, các triệu chứng giống cúm ban đầu có thể dẫn đến xuất huyết bên ngoài từ những khu vực như mắt và lợi và xuất huyết bên trong có thể dẫn đến suy đa phủ tạng.
Phiên hội thẩm quốc hội Hoa Kỳ chịu những chỉ trích kịch liệt về phản ứng với dịch Ebola
Ngày 7/8/2014. WASHINGTON - Một phiên hội thẩm quốc hội Hoa Kỳ khẩn cấp vào hôm thứ ba đã phân tích các nỗ lực toàn cầu nhằm kiểm soát vi-rút Ebola cực kỳ nguy hiểm, các chứng cứ từ một tổ chức tình nguyện đã dự báo khủng khiếp về sự lây lan của dịch Ebola tại Nigeria và đưa ra những chỉ trích kịch liệt về phản ứng toàn cầu đối với dịch bệnh.
Thomas Frieden, Giám đốc CDC Hoa Kỳ đã nói với một phân ban Hạ nghị viện rằng dù vi-rút Ebola mất kiểm soát tại 3 nước Tây Phi thì nó vẫn là một căn bệnh có thể kiểm soát được: “Điều quan trọng là chúng ta phải ghi nhớ trong đầu rằng dù không có thuốc đặc hiệu cho Ebola hoặc vắc-xin, chúng ta biết rõ cách kiểm soát nó và chúng ta có thể chặn đứng nó”. Fireden cho biết việc chăm sóc hỗ trợ sẽ giúp cứu mạng người bệnh bao gồm cung cấp dịch truyền và oxi nếu cần cũng như là dinh dưỡng và theo dõi các dấu hiệu đặc trưng sự sống, hình thức chăm sóc này sẽ giúp người bệnh Ebola phục hồi. Theo Frieden cộng đồng quốc tế có thể giúp các nước Tây Phi có dịch bệnh Ebola theo dõi người du lịch và ngăn chặn người bị ốm rời khỏi khu vực đó, điều này cũng có thể giúp kiểm soát vi-rút
Samaritan’s Purse là một tổ chức Cơ đốc giáo (Christian organization) cung cấp hỗ trợ y tế tại Liberia. Hai người Mỹ làm việc cho tổ chức này, Kent Brantly và Nancy Writebol đã mắc vi-rút và đang được điều trị tại một bệnh viện chuyên khoa tại Atlanta. Người phát ngôn Ken Issacs cho biết tổ chức của ông đã phát hiện khủng hoảng xảy ra vào tháng 4 nhưng cộng đồng quốc tế lại bỏ qua những lời cầu xin giúp đỡ. Isaacs cho biết: “Phản ứng quốc tế đối với căn bệnh này đã thất bại và điều quan trọng là nhận thức được điều đó”. Isaacs cảnh báo các thành viên Hội đồng rằng Ebola đang nổi lên hung tợn tại Nigeria trong khoảng 3 tuần vì một người đàn ông đã mắc Ebola tại Liberia sau đó đã bay tới Nigeria và chết tại đây.