Theo thông tin cập nhật tháng 3/2017 của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) về 10 sự kiệnsức khoẻ môi trường của trẻ em (10 facts on children's environmental health) thì một môi trường an toàn, lành mạnh và phòng ngừa là chìa khóa đảm bảo tất cả trẻ em lớn lên, phát triển bình thường và khỏe mạnh.
Năm 2015, giảm nguy cơ môi trường có thể ngăn chặn hơn 1/4 trong số 5,9 triệu ca tử vong ở trẻ em < 5 tuổi.Trẻ em nhỏ là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương bởi ô nhiễm không khí, hóa chất độc hại, biến đổi khí hậu, nước thiếu chất lượng, thiếu vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trường không đảm bảo. Ngày 6/3/2017, WHO công bố ấn bản lần hai về “Kế thừa một thế giới bền vững: Atlas về sức khoẻ và môi trường của trẻ em” (Inheriting a sustainable world: The atlas on children’s health and the environment) nêu ra tác động của môi trường đối với sức khoẻ trẻ em và đề xuất các giải pháp phòng ngừa bệnh tật và tử vong trong tương lai.
Sự kiện 1 (Fact 1): Hơn 1 trong 4 trẻ em tử vong có thể được ngăn chặn bằng cách làm sạch môi trường (More than 1 in 4 child deaths could be prevented by cleaning up the environment).
Nguy cơ môi trường hàng năm như ô nhiễm không khí trong nhà và ngoài trời (indoor and outdoor air pollution), hít phải khói thuốc thụ động (second-hand smoke), điều kiện nước sạch và vệ sinh không an toàn (unsafe water and sanitation) tước đoạt mạng sống của 1,7 triệu trẻ em dưới 5 tuổi, chiếm 26% số tử vong ở trẻ em.
1/10 Fact (WHO/D. Rodriguez)
Sự kiện 2 (Fact 2):Tỷ lệ hen suyễn ở trẻ em đang gia tăng trên phạm vi toàn cầu (Asthma prevalence in children is increasing worldwide)
Hiện nay trên thế giới, 11-14% trẻ em từ 5 tuổi trở lên được báo cáo các triệu chứng hen suyễn (asthma symptoms), đa số các triệu chứng này liên quan đến ô nhiễm không khí trong nhà và ngoài trời (indoor and outdoor air pollution), hút thuốc lá thụ động (second-hand tobacco smoke), ô nhiễm phấn hoa, nấm mốc trong nhà và ẩm ướt (pollens and indoor mould and dampness).
2/10 Fact (WHO/A. Kari)
Sự kiện 3 (Fact 3): Ô nhiễm không khí là nguy cơ môi trường lớn nhất đối với sức khoẻ trẻ em (Air pollution is the greatest environment risk to children’s health)
Hàng năm trên thế giới có trên 570.000 trẻ em < 5 tuổi tử vong do các bệnh về đường hô hấp như viêm phổi (pneumonia) liên quan đến ô nhiễm không khí trong nhà và ngoài trời và khói thuốc lá thụ động.
3/10 Fact (UNICEF/Kambler)
Sự kiện 4 (Fact 4): Tiếp cận nước sạch, vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trường có thể phòng ngừa được 361.000 trẻ em tử vong do tiêu chảy (Access to safe water, sanitation and hygiene could prevent 361.000 child deaths from diarrhoea).
Bệnh tiêu chảy (diarrhoeal diseases) là nguyên nhân chính gây tử vong trẻ em < 5 tuổi. hàng năm tren thế giới có 361 000 trẻ em < 5 tuổi bị tiêu chảy có thể phòng ngừa được bằng cách cải thiện việc tiếp cận với nước sạch (improved access to clean water), vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trường (sanitation and hygiene), chấm dứt việc đi cầu lộ thiên (ending open defecation).
Fact 4/10 (WHO/Y. Shimizu)
Sự kiện 5 (Fact 5): Ngộ độc cấp tính thuốc trừ sâu ở trẻ em từ có thể đe doạ tính mạng (Acute childhood poisoning from pesticides can be life-threatening).
Thuốc trừ sâu hóa học (chemical pesticides) được sử dụng rộng rãi để bảo vệ cây trồng và kiểm soát các véc tơ truyền bệnh nhất định như diệt muỗi, diệt cỏ nơi công cộng (remove vegetation in public areas) và kiểm soát côn trùng trong nhà (control pests in homes). Sử dụng, cất giữ và sử dụng không an toàn (Unsafe use, storage and disposal) các thuốc trừ sâu là nguyên nhân chính gây ngộ độc cấp tính ở trẻ em.
Fact 5/10 (WHO/B. Chandra)
Sự kiện 6 (Fact 6):Sốt rét đã gây ra hơn 300 000 ca tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi vào năm 2015 (Malaria caused more than 300 000 deaths in children under 5 in 2015).
Sốt rét là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất toàn cầu được truyền qua các vết đốt của muỗi cái Anopheles bị nhiễm ký sinh trùng sốt rét, ưa thích những vùng nước trong chảy chậm hoặc tù đọng, quản lý tốt hơn môi trường của các vùng nước này có thể phòng ngừa hơn 300.000 ca tử vong ở trẻ em < 5 tuổi.
Fact 6/10 (WHO/Spitz)
Sự kiện 7 (Fact 7): Chì là một trong những chất gây hại nhất, đặc biệt là trẻ em nhỏ(Lead is one of the most harmful chemicals, especially to young children).
Trẻ em nhỏ dễ bị tổn thương bởi chất chì, có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng và lâu dài tới sức khỏe, nhất là sự phát triển của não bộ và hệ thần kinh do chúng thường chơi trên mặt đất và hay đút ngón tay và các vật khác vào miệng nên dễ có nguy cơ phơi nhiễm với chì.
Fact 7/10 (WHO/Y. Shimizu)
Sự kiện 8 (Fact 8): Các vụ ngộ độc không chủ ý làm chết khoảng 23.000 trẻ em <5 tuổi mỗi năm (Unintentional poisonings cause an estimated 23 000 deaths in children under 5 every year).
Điều quan trọng là phải bảo vệ trẻ em vì tầm vóc cơ thể nhỏ hơn và sinh lý phát triển chưa hoàn chỉnh nên dễ bị tổn thương bởi chất độc, hơn nữa chúng lại thích nhặt nhạnh và đút những vật lạ kiếm được vào miệng. Chất độc phổ biến bao gồm các hóa chất gia dụng độc hại (các sản phẩm tẩy rửa, thuốc diệt cỏ và thuốc trừ sâu), thuốc chữa bệnh, xăng dầu, dầu hỏa, dung môi, hạt, quả, nấm cũng như nọc độc từ rắn và nhện.
Fact 8/10 (WHO/D. Rodriguez)
Sự kiện 9 (Fact 9): Phơi nhiễm sớm với các nguy cơ môi trường góp phần vào các bệnh ung thư ở trẻ em (Early exposure to environmental risks contributes to childhood cancers).
Trong khi nhiều nguyên nhân của bệnh ung thư ở trẻ em vẫn chưa được biết đến thì những nguy cơ môi trường như bức xạ mặt trời và bức xạ ion hóa (solar and ionizing radiation), hút thuốc lá thụ động, aflatoxin và thuốc trừ sâu gây ra một số bệnh ung thư ở trẻ em và tiếp tục ảnh hưởng đến sự phát triển của ung thư sau này .
Fact 9/10 (WHO/J. Holmes)
Sự kiện 10 (Fact 10): Biến đổi khí hậu làm tăng nguy cơ bệnh tật, đặc biệt đối với trẻ em ở các nước đang phát triển (Climate change increases the risk of disease, especially for children in developing countries).
Biến đổi khí hậu là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khoẻ môi trường của trẻ em, nhiệt độ và mức carbon dioxide trong khí quyển cao hơn sẽ thúc đẩy sự tăng trưởng của phấn hoa có liên quan đến tỷ lệ hen suyễn gia tăng; sự gián đoạn nguồn nước sạch và mùa màng lương thực sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng suy dinh dưỡng và còi cọc; những đợt nóng (heat waves) thường xuyên hơn sẽ làm cho trẻ em có nguy cơ bị stress nhiệt, bệnh thận và hô hấp (renal disease and respiratory illness).
Fact 10/10 (WHO/Y. Shimizu)