 |
| Tuyên truyền phòng chống dịch bệnh cho bà con dân bản. Ảnh: Thái Dương |
Những vấn đề cần đặt ra trong công tác phòng chống sốt rét tại tỉnh Quảng Trị
Trong những năm qua nhờ sự đầu tư các nguồn lực của cả Trung ương và địa phương nên công tác phòng chống sốt rét đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ: giảm số ca mắc, giảm số ca chết do sốt rét và không có dịch xảy ra trên địa bàn. Thành tích đó là nhờ vào độ bao phủ về các biện pháp phòng chống sốt rét như số dân sống trong các vùng sốt rét lưu hành vừa và nặng được phun hoá chất tồn lưu trong nhà đạt trên 80% ở những nơi có tỷ lệ người dân ngủ màn thấp, tại các vùng có đồng bào nguời Kinh sinh sống được tẩm màn bằng hoá chất diệt muỗi. Bên cạnh đó là các loại thuốc sốt rét có hiệu lực cao cùng với việc cung cấp các test chẩn đoán nhanh về đến tận y tế cơ sở (thôn, bản, xã) giúp cho việc phát hiện sớm, điều trị kịp thời. Đó là việc tăng cường hệ thống thông tin y tế thông qua báo cáo và giao ban các tuyến, công tác giám sát dịch tể được tiến hành rộng khắp từ tuyến tỉnh đến y tế thôn bản, nhờ vậy mà các điểm nóng về sốt rét trước đây được khống chế kịp thời không để lây lan ra diện rộng. Tại các vùng sâu, vùng xa công tác kết hợp quân dân y ngày càng đi vào chiều sâu, việc vận động nhân dân ngủ màn và người dân biết các thông điệp chính về sốt rét thông qua các kênh truyền thông và sự đa dạng các loại hình truyền thông như họp dân trước mỗi đợt chiến dịch phun, tẩm hoá chất;thăm hộ gia đình;tư vấn tại trạm y tế khi thăm khám và điều trị cũng góp phần vào các thành tựu trong công tác phòng chống sốt rét. Bên cạnh những thuận lợi, công tác phòng chống sốt rét Quảng Trị trong thời gian đến cũng gặp không ít khó khăn, thách thức nếu không giải quyết kịp thời thì nguy cơ sốt rét bùng phát trở lại là vấn đề khó tránh khỏi. Mùa truyền bệnh đã thay đổi: Sau nhiều năm can thiệp, đặc biệt trong những năm gần đây sự biến đổi khí hậu trên toàn cầu đã làm cho mùa truyền bệnh sốt rét không còn như trước đây. Chỉ dẫn chứng qua theo dõi tình hình sốt rét tại huyện trọng điểm sốt rét Hướng Hoá trong 3năm từ 2011 đến 2013 cho thấy mùa truyền bệnh cao vào các tháng 6 -7 (năm 2012 ) trong khi năm 2011 và 2013 thì đỉnh bếnh sốt rét lại cao vào các tháng 9-10. Sự có mặt của các vector chính Điều tra tại các vùng trọng điểm sốt rét cho thấy rằng tại các điểm nghiên cứu đều có mặt của hai loại vector chính là A.minimus, và A. dirus cả trong và ngoài nhà với mật độ khá cao. Điều kiện thời tiết khí hậu và sinh địa cảnh ở các vùng này là môi trường thuận lợi cho việc lan truyền bệnh sốt rét, mặc dù hàng năm các vùng này được bảo vệ bằng phun hoá chất trong nhà nhưng việc cắt đứt sự lây truyền sốt rét còn nhiều khó khăn. Dân di biến động lớn Nơi có nhiều người mắc bệnh sống ở các vùng sốt rét trọng điểm. Phần lớn người dân sinh sống ở các vùng này là đồng bào dân tộc thiểu số có tập quán đi rừng ngũ rẫy, đời sống kinh tế gặp nhiều khó khăn, giao lưu qua lại biên giới thăm người thân và các hoạt động buôn bán, khai thác lâm thổ sản trong khi các biện pháp bảo vệ cho nhóm đối tượng này chưa hữu hiệu . Sự đa dạng về chủng loại ký sinh trùng: Trong số 5 chủng ký sinh trùng gây bệnh sốt rét ở người, thì tại vùng sốt rét biên giới của Quảng Trị có mặt bốn chủng ký sinh trùng sốt rét là: P.falciparum, P.vivax, P.malariae, P.knowlesi. Hơn nữa,tuy bệnh nhân và ký sinh trùng sốt rét có giảm hơn 30% so với năm 2012 nhưng cơ cấu ký sinh trùng hầu như vẫn không thay đổi nhiều. Chủng ký sinh trùng có nguy cơ kháng thuốc và thường gây ra sốt rét ác tính và tử vong là P.falciparum vẫn chiếm hơn 80%, đối tượng trẻ em dưới 15 tuổi chiếm khoảng 30% chứng tỏ sự lan truyền bệnh tại chỗ vẫn còn lớn mà chưa cắt đứt được sự lan truyền.Trong khi chủng P.vivax thì khó chẩn đoán và gây ra tái phát nếu không điều trị đúng phác đồ Nguồn kinh phí bị cắt giảm nhiều Một số lượng lớn màn chống muỗi và các test chẩn đoán nhanh từ nguồn tài trợ của dự án Quỹ toàn cầu sẽ bị cắt giảm trong năm 2014, trong khi do khó khăn về ngân sách nên nguồn kinh phí hỗ trợ từ Bộ Y tế chỉ đảm bảo được 50% nhu cầu để triển khai các biện pháp phòng chống sốt rét. Do đó các biện pháp phòng chống sốt rét quan trọng như độ bao phủ về phun, tẩm hoá chất bị thu hẹp về diện, các hoạt động như truyền thông giáo dục, giám sát dịch tể, và các hoạt động khác sẽ không được rộng khắp nếu như nguồn ngân sách địa phương không bổ sung các thiếu hụt đó. Để công tác phòng chống sốt rét ngày càng bền vững và ổn định, thiết nghĩ cần có sự quan tâm đầu tư mọi mặt của các cấp chính quyền, sự tham gia tích cực của các ban ngành đoàn thể và người dân. Phòng chống sốt rét không chỉ có ý nghĩa về mặt sức khoẻ mà còn có ý nghĩa về mặt chính trị-xã hội, góp phần vào ổn định an ninh-quốc phòng, thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với đồng bào sống ở các vùng còn nhiều khó khăn.
|
TRANG CHỦ
