Ngày 7-8/8/2007, Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn đã tổ chức Hội thảo “Xác định tầm quan trọng và phương án tăng cường chiến lược PCSR cho đồng bào dân tộc thiểu số” trong khuôn khổ Dự án phòng chống sốt rét các nước Tiểu vùng sông Mê Kông (GMS) do ADB/WHO tài trợtại huyện Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hoà. Đến dự Hội thảo có Bà Carol Mary Beaver-Chuyên gia kinh tế của Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB) tại Australia, TS. Xia Gang-Chuyên gia sốt rét của Tổ chức Y tế thế giới khu vực Tây Thái Bình Dương (WPRO) tại Trung Quốc, BS. Trần Công Đại-Đại diện Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam, TS. Triệu Nguyên Trung-Viện trưởng-Trưởng ban quản lý Dự án, TS. Trương Văn Có-Điều phối viên Dự án, TS. Lục Nguyên Tuyên-Giám Đốc Trung tâm PCSR-BC Khánh Hoà, Ông Nguyễn Thu-Phó Chánh văn phòng UBND huyện Khánh Vĩnh; đại diện lãnh đạo Phòng y tế huyện Khánh Vĩnh, Trung tâm y tế huyện Khánh Vĩnh, Phòng giáo dục huyện Khánh Vĩnh, Hội phụ nữ, Thông tin văn hoá và Trạm y tế hai xã Khánh Nam và Khánh Trung.
Tại Hội thảo, TS. Triệu Nguyên Trung đã trình bày các định hướng ưu tiên và chương trình hành động của Chương trình quốc gia phòng chống sốt rét, TS. Trương Văn Có báo cáo tóm tắt kết quả hoạt động và bài học kinh nghiệm của Dự án; BS Trần Công Đại-Đại diện WHO tại Việt Nam đánh giá khẳng định những thành công của Dự án với các đối tượng đi rừng ngủ rẫy, di biến động dân. Vấn đề quan trọng là làm sao hiệu quả các hoạt động phải tiếp tục được duy trì và tạo yếu tố bền vững khi dự án kết thúc; cần mở rộng các hình thức truyền thông giáo dục để người dân có nhận thức và thay đổi hành vi tự bảo vệ sức khoẻ cho bản thân và gia đình, trong đó chú trọng đến các đối tượng học sinh ở các trường học, vì đây là một trong những nhân tố đưa các thông điệp đến từng hộ gia đình. Bà Carol Mary Beaver-Chuyên gia kinh tế của ADB hướng dẫn thảo luận những vấn đề trọng tâm, đặc biệt là phân tích chi phí phòng chống sốt rét. Theo gợi ý và kinh nghiệm của bà Carol Mary Beaver thì các nhóm thảo luận nên bố trí xen kẽ các thành viên tham gia Hội thảo như bác sĩ, giáo viên, hội phụ nữ, thông tin truyền thông và chuyên gia sốt rét.
Hội thảo chia làm 3 nhóm thảo luận với các nội dung cụ thể:
Xác định vấn đề (Identified problem);
Mục tiêu và đối tượng đích (Objectives and target population);
Giải pháp can thiệp (Intervention solution);
Ước tính chi phí (Estimated costs)
Nhân lực (Man-power);
Giám sát (Mornitoring);
Giáo dục truyền thông PCSR (Health education and communication on malaria control);
Phòng chống véctơ (Vector control);
Chẩn đoán và điều trị (Diagnosis and treatment);
Nghiên cứu khoa học (Research operation)
Nguy cơ thất bại. (Assumption/factors leading to failure)
Ý kiến thảo luận được các nhóm quan tâm là làm thế nào để giải quyết được các vấn đề khó khăn trong quản lý các đối tượng đi rừng, ngủ rẫy (kể cả thời gian đi và về, vì khi đi y tế thôn bản sẽ cấp thuốc sốt rét tự uống hoặc nhắc nhỡ mang theo màn để nằm, khi về phải lấy được lam máu để soi tìm ký sinh trùng sốt rét), di biến động dân, giao lưu dân số và biện pháp phòng chống sốt rét có hiệu quả cho nhóm dân tộc Racglei. Đặc biệt là kỹ năng truyền thông PCSR đến người dân phải nâng cao kiến thức, thái độ và thực hành một cách có hiệu quả bằng sử dụng màn tẩm, nằm màn vào ban đêm, mang theo màn và thuốc sốt rét tự uống khi đi vào rừng hoặc ngủ lại ở nhà rẫy của nhóm dân tộc này. Ngoài ra các đối tượng người đi rừng ngủ rẫy và người dân tộc thiểu số cần được hỗ trợ thêm các thuốc cứu đau, bông băng để có thể tự giải quyết những khó khăn tối thiểu về y tế cá nhân khi ở xa cơ sở y tế. Hoạt động của y tế thôn bản rất nhiều nhưng kinh phí bồi dưỡng còn hạn chế, vì thế cần hổ trợ hơn nữa về kinh phí để tạo điều kiện thuận lợi cho y tế thôn bản hoạt động một cách có hiệu quả.
 |
Các đại biểu chụp hình lưu niệm |
Ông Nguyễn Ngọc Hường-Phó chủ tịch UBND xã Khánh Trung cho rằng điều kiện kinh tế xã hội của nước ta quá khó khăn, việc tuyên truyền cho người dân nhận thức sâu sắc về phòng chống sốt rét còn hạn chế nên mong dự án tiếp tục triển khai để hổ trợ cho nhân dân có thêm nhận thức tốt trong việc tự bảo vệ sức khoẻ; góc độ chính quyền xã sẽ quản lý các đối tượng đi rừng bất hợp pháp và đăng ký hoạt động của các đơn vị kinh tế trên địa bàn, để làm tốt công tác phòng chống sốt rét và chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân. Ông Nguyễn Tình-phó chủ tịch UBND xã Khánh Nam có ý kiến chúng ta vẫn biết được đối tượng nào đi rừng, ngủ rẫy, vẫn cấp thuốc cho họ tự điều trị sốt rét, tuy nhiên việc quản lý lại khó khăn; đề nghị hổ trợ cho mỗi loa truyền thanh của xã một đồng hồ điện để tạo điều kiện cho công tác truyền thông PCSR tốt hơn vì hiện nay điện sử dụng cho loa phóng thanh của xã mắc nhờ vào hộ gia đình. Bà Trần Thị Việt-hội phụ nữ xã Khánh Nam cho biết thêm hiện nay vừa làm công tác phụ nữ của xã lại có vai trò như một y tế thôn bản (phụ nữ kết hợp với công tác truyền thông giáo dục). Dự án phục vụ sức khẻo cho đồng bào nghèo dân tộc thiểu sốvà người đi rừng, ngủ rẫy, vì thế việc y tế thôn bản cần nắm chắc các hộ có người đi rừng, cấp thuốc cho hộ gia đình để khi nào họ đi rừng thì mang thuốc theo để uống khi bị sốt rét. Ông Nguyễn Thanh Bình-hiệu trưởng Trường PTCS xã Khánh Trung có một số ý kiến:đối tượng người đi rừng, trồng rừng và ngủ rẫy chiếm trên 50%, vì thế dự án cần phải có sự chú trọng quan tâm hơn cho các đối tượng này; nếu dự án còn tiếp tục, đề nghị cấp đủ màn, võng và bọc võng để họ tự bảo vệ cá nhân hoặc những gia đình đi rừng ngủ rẫy; hỗ trợ thêm kinh phí cho y tế thôn bản, phụ nữ, những người làm công tác thông tin văn hoá nhằm mục đích nâng cao trách nhiệm trong công việc và đưa lại hiệu quả. Ths. Trần Văn Tiến-Đội trưởng đội vệ sinh phòng dịch huyện yêu cầu cần quản lý đối tượng đi rừng ngủ rẫy, số người đi rừng không hợp pháp thì cần phải có sự quản lý từ phía chính quyền xã; nên cấp thêm màn, võng cho người nghèo để họ tự bảo bệnh sốt rét và có sự kết hợp chặt chẽ giữa các hoạt động của chính quyền và các đoàn thể. Ys. Nguyễn Thị Hoà- Trạm y tế xã Khánh Nam phản ảnh việc cung cấp dụng cụ, phương tiện, thuốc sốt rét nhưng vẫn bị sốt rét; do đó vấn đề quan trọng là nâng cao nhận thức của người dân tự bảo vệ mình là chính. Bà Carol Mary Beaver có ý kiến thêm cho hội thảo ý thức tự bảo vệ bản thân và gia đình khỏi bị mắc sốt rét là rất quan trọng, cần tìm những biện pháp truyền thông giáo dục về PCSR như thế nào là hiệu quả nhất, cần đầu tư hơn nữa về giáo dục cộng đồng, nâng cao nhận thức của người dân ý thức tự bảo vệ; đồng thời đưa ra một số bài học kinh nghiệm và mô hình về vấn đề chi phí, phòng chống vàđiều trị bệnh sốt rét ở Thái Lan, Lào.
TS. Trương Văn Có-Điều phối viên dự án thay mặt Ban Quản lý Dự án tổng kết đánh giá Hội thảo đã làm việc với tinh thần trách nhiệm cao, sự thành công của dự án trong hai năm qua là có phần đóng góp rất lớn của toàn thể các ban ngành tại hai xã Khánh Nam và Khánh Trung; sự hợp tác chặt chẽ của Trung tâm PCSR-BC tỉnh Khánh Hoà, Phòng y tế huyện Khánh Vĩnh, Trung tâm y tế huyện Khánh Vĩnh, Đội vệ sinh phòng dịch sốt rét huyện Khánh Vĩnh, UBND các xã Khánh Nam và Khánh Trung, các ban ngành, hội phụ nữ, giáo viên, thông tin văn hoá xã; đặc biệt là sự đóng góp không nhỏ của y tế xã cũng như y tế thôn bản bước đầu đã làm thay đổi được nhận thức của cộng đồng về phòng chống sốt rét, hơn nữa việc đẩy mạnh công tác truyền thông giáo dục làm cho cộng đồng nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, tự bảo vệ sức khoẻ góp phần xây dựng phát triển kinh tế xã hội cho địa phương.