Ngày 13/4/2017 | GENEVA. Theo một báo cáo mới công bố của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) thay mặt cơ quan phối hợp liên ngành của Liên Hợp Quốc (UN) về các vấn đề liên quan đến nước ngọt kể cả vệ sinh môi trường,các quốc gia không gia tăng chi tiêu đủ nhanh để đáp ứng các mục tiêu về nước sạch và vệ sinh môi trường theo các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs).
TS. Maria Neira, Giám đốc khoa y tế công cộng, môi trường và định tố sức khỏe của WHO cho biết: "Hiện nay, gần 2 tỷ người sử dụng nguồn nước uống bị ô nhiễm phân làm họ có nguy cơ nhiễm bệnh tả, kiết lỵ, thương hàn và bại liệt. Nước uống bị ô nhiễm ước tính gây ra hơn 500.000 ca tử vong do tiêu chảy mỗi năm và là yếu tố chính trong một số bệnh nhiệt đới bị lãng quên như nhiễm giun đường ruột, sán máng và mắt hột”.Báo cáo nhấn mạnh các nước sẽ không đáp ứng nguyện vọng toàn cầu về tiếp cận phổ cập với nước sạch và vệ sinh môi trường trừ khi thực hiện các bước để sử dụng các nguồn tài chính hiệu quả hơn và tăng cường các nỗ lực để xác định các nguồn tài chính mới.Theo báo cáo “Phân tích và đánh giá toàn cầu về nước sạch và vệ sinh môi trường” (GLAAS) năm 2017 của UN, các quốc gia đã tăng ngân sách dành cho nước sạch và vệ sinh môi trường với tỷ lệ trung bình hàng năm là 4,9% trong 3 năm qua nhưng 80% số quốc gia báo cáo nguồn tài chính dành cho nước sạch và vệ sinh môi trường (WASH) vẫn không đủ đáp ứng các mục tiêu đã được xác định trên phạm vi quốc gia cho các dịch vụ WASH.Ở nhiều nước đang phát triển, các mục tiêu bao phủ hiện nay của quốc gia dựa trên cơ sở tiếp cận với cơ sở hạ tầng cơ bản, có thể không phải lúc nào cũng cung cấp các dịch vụ an toàn và đáng tin cậy liên tục. Các khoản đầu tư theo kế hoạch chưa tính đến các mục tiêu SDGs đầy tham vọng hơn nhằm vào việc tiếp cận phổ cập đến các dịch vụ nước và vệ sinh được xử lý an toàn vào năm 2030.Để đáp ứng các mục tiêu toàn cầu về SDG, Ngân hàng thế giới(WB) ước tính các khoản đầu tư vào cơ sở hạ tầng cần gấp ba lần lên 114 tỷ đô la(USD) mỗi năm-một con số không bao gồm chi phí vận hành và bảo trì.Mặc dù thiếu hụt về tài chính rất lớn, 147 quốc gia trước đây đã chứng minh khả năng huy động các nguồn lực cần thiết để đạt được chỉ tiêu trong Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ là giảm một nửa số người không có nguồn nước được cải thiện và 95 nước đáp ứng mục tiêu về vệ sinh môi trường. Các mục tiêu SDG đầy tham vọng hơn sẽ đòi hỏi các nỗ lực tập thể, phối hợp và sáng tạo để huy động các nguồn vốn cao hơn từ các nguồn: thuế, thuế quan (thanh toán và lao động từ các hộ gia đình) và chuyển từ các nhà tài trợ.Guy Ryder, Chủ tịch của UN-Water và Tổng giám đốc của Tổ chức Lao động Quốc tế cho biết: "Đây là một thách thức mà chúng ta có khả năng giải quyết, tăng đầu tư vào nước sạch và vệ sinh môi trường có thể đem lại những lợi ích đáng kể cho phát triển và sức khoẻ của con người, tạo việc làm và đảm bảo rằng chúng ta không bỏ một ai còn lại phía sau".
Ảnh: D. Rodrigue/WHO
Các phát hiện bổ sung (Additional Findings)
Các khoản viện trợ phát triển chính thức (ODA) cho nước sạch và vệ sinh môi trường đang gia tăng nhưng các khoản đầu tư trong tương lai là không chắc chắn.Các khoản giải ngân ODA dành cho nước sạch và vệ sinh môi trường tăng từ 6,3 tỷ USD lên 7,4 tỷ USD từ năm 2012 đến 2015 nhưng cam kết viện trợ dành cho nước sạch và vệ sinh môi trường đã giảm từ 10,4 tỷ đô la USD( năm 2012) xuống 8,2 tỷ USD(năm 2015). Do bản cam kết này trong nhiều năm nên nếu cam kết tiếp tục giảm thì nhiều khả năng giải ngân trong tương lai cũng sẽ giảm,xem xét các nhu cầu lớn hơn để đạt được tiến bộ trong việc tiếp cận phổ cập tới các dịch vụ WASH được xử lý an toàn theo các mục tiêu của SDG, khả năng cắt giảm viện trợ trong tương lai sẽ là mâu thuẫn với các tham vọng toàn cầu.Mở rộng các dịch vụ WASH đến các nhóm dễ bị tổn thương là một ưu tiên chính sách nhưng tiến độ chậm, trên 70% sốnước báo cáo có các biện pháp cụ thể tiếp cận những người nghèo trong kế hoạch và chính sách về WASH của họ nhưng việc thực hiện các biện pháp cụ thể đang bị tụt lại: có ít quốc gia chỉ ra rằng họ có thể áp dụng thống nhất các biện pháp tài chính nhằm tập trung nguồn lực vào các nhóm nghèo. Tăng cường và duy trì truy cập WASH đối với các nhóm dễ bị tổn thương không chỉ quan trọng để đạt được mục tiêu 6 của SDG mà còn cho mục tiêu 3 của SDG về đảm bảo cuộc sống lành mạnh và thúc đẩy sự thịnh vượng cho tất cả mọi người ở mọi lứa tuổi.Báo cáo GLAAS năm 2017 trình bày một bản phân tích dữ liệu đáng tin cậy và cập nhật nhất từ 75 quốc gia và 25 cơ quan hỗ trợ bên ngoài về các vấn đề liên quan đến việc tiếp cận phổ cập nguồn tài chính dành cho nước sạch và vệ sinh môi trường theo SDGs. Nước sạch và vệ sinh môi trường an toàn là rất quan trọng đối với phúc lợi của con người, bằng cách hỗ trợ sức khoẻ và sinh kế và giúp tạo ra môi trường lành mạnh, nước uống không an toàn làm suy yếu sức khoẻ con người thông qua các bệnh như tiêu chảy và nước thải không được xử lý có thể gây ô nhiễm nguồn nước uống và môi trường, tạo ra gánh nặng cho các cộng đồng.