Trong một nghiên cứu về vệ sinh an toàn thực phẩm, Trung tâm Dịch vụ Phân tích Thí nghiệm tại TP. Hồ Chí Minh cho biết: Có tới 80% các mẫu rau muống, ngó sen, dừa, chân gà, nấm tuyết, su hào, rau giá đỗ; các mẫu hải sản, lòng lợn lấy ở chợ, quán ăn đều có chứa chất tẩy trắng dùng trong công nghiệp tẩy nhuộm.
Những hóa chất độc hại trong danh mục cấm vẫn được dùng tràn lan trong bảo quản và chế biến thực phẩm như: formal dehyde trong bánh phở, hủ tiếu; chất Tinopal (tác dụng tẩy trắng, làm sáng dùng trong bột giặt có mầu xanh lá) được dùng chế biến bún tươi, trắng, sáng hơn; chất Titan để sản xuất kem đá; muối diêm sinh dùng chế biến lạp xườn, ướp thịt tạo mầu đỏ tươi hay hàn the chế biến giò, chả; Sodium Cylamate tạo vị ngọt. Ðặc biệt còn có Sodium hydrosulfite, phophoris được dùng để tẩy trắng các loại thực phẩm; Sodium cyanua, sodium cyanide là chất cực độc với lượng nhỏ có thể gây tử vong được bày bán chung với hóa chất thực phẩm.
Sử dụng nhiều hóa chất độc hại trong đời sống:
Mỹ phẩm có thể chứa hóa chất độc hại :Nhiều tá dược trong dầu gội đầu, sữa tắm, kem đánh răng... có khả năng gây các bệnh ung thư, đục thủy tinh thể, ảnh hưởng lên gan, thận, não và gây nhiều tác hại khác. Điều nguy hiểm là những tá dược này rất ít được nhà sản xuất ghi trên nhãn sản phẩm.
DS Nguyễn Bá Huy Cường, Người lao động (đăng trên báo Y Khoa.net) cho biết : Nhiều loại hóa mỹ phẩm được bày bán hiện nay chứa những chất là sản phẩm phụ của dầu hỏa (những chất đã được cảnh báo về tác hại đối với sức khỏe). Sau đây là một số chất độc được dùng phổ biến trong hóa mỹ phẩm:
 |
Mỹ phẩm cũng có thể chứa nhiều hóa chất độc hại
(ảnh minh họa) |
1. Sodium lauryl sulfate (SLS): Được sử dụng nhiều nhất, chủ yếu trong kem đánh răng, kem cạo râu, dầu gội đầu, sữa tắm, nước súc miệng... với chức năng tẩy rửa và tạo bọt. SLS ảnh hưởng đến thị giác trẻ em, gây bệnh đục thủy tinh thể, rụng tóc, ung thư thận, não..., khiến da bị thô ráp và sần sùi, làm chậm lành vết thương.Tuy chưa chính thức bị cấm sử dụng nhưng SLS được xem là nguy hiểm nhất trong các chất hữu cơ dùng để sản xuất mỹ phẩm. Nó có thể kết hợp với những chất khác để trở thành nitrosamines, một chất gây ung thư.
2. Polyethylene glycol (PEG): Sử dụng trong kem dưỡng da, chống khô da. Chất này gây ảnh hưởng bất lợi cho hệ miễn dịch của cơ thể.
3. Propylen glycol (PG): Có trong son môi, thuốc nhuộm tóc, kem cạo râu, khử mùi, kem đánh răng. PG gây ảnh hưởng xấu lên gan, não, thận.
4. Isopropyl alcohol: Được dùng trong thuốc nhuộm tóc, kem cạo râu, kem làm mềm da tay. Chất này gây nhức đầu.
5. Triethanolamine (TEA), Diethanolamine (DEA) và Monoethanolamine (MEA): Có trong sữa tắm, dầu khử mùi cơ thể, kem chống nắng, dầu gội đầu. Các chất này dễ được hấp thu qua da, gây hại cho gan, thận và hệ thần kinh trung ương.
Nước rữa chén chứa hóa chất độc hại :
Công nghệ pha chế bao gồm “Đổ chất lỏng Las vào chậu nước, cho chất Sút (NaOH) vào quấy rồi cho tiếp Natri Sunfát (Na2SO4). Tiếp đến là cho thêm chất tẩy Triply. Công đoạn quan trọng là cho thêm Amol Clorua và màu công nghiệp. Kết quả thu được là một hỗn hợp sền sệt mà người ta gọi chung là nước rửa chén” - một người chế biến đã cho biết.
Bác sĩ Nguyễn Xuân Mai- Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh Y tế công cộng TP.HCM khẳng định: “Các hóa chất được sử dụng để điều chế nước rửa chén giả như LAS, sút, muối Natri Sunphát, Tripoly, màu công nghiệp với nồng độ không kiểm soát được gây ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe con người. Ngoài việc làm hại da tay, nó có thể gây thủng ruột và gây ngộ độc mãn tính nếu như bị các hóa chất này đi vào cơ thể qua đường ăn uống. Khi xâm nhập vào cơ thể các hoá chất sẽ làm tổn hại đến gan, thận và các bệnh đường ruột lâu dài và cũng có thể là một trong những nguyên nhân dẫn tới ung thư…”
Hóa chất độc hại có thể gây bệnh qua nhiều đời
Nếu đời cụ bị nhiễm chất độc từ môi trường thì bạn cũng nên coi chừng sức khỏe của mình. Các nhà khoa học Mỹ vừa tìm ra bằng chứng về những căn bệnh di truyền do nhiễm độc bào thai gây nên.
Kết quả nghiên cứu trên chuột của Đại học Washington State vừa công bố trên tạp chí Science đã gây bất ngờ trong giới khoa học. Người ta phát hiện ra những hóa chất nhân tạo trong môi trường có thể làm thay đổi chức năng gene và gây bệnh, đặc biệt những bệnh này truyền lại cho ít nhất cho 4 đời sau.
Trong nghiên cứu, tiến sĩ Michael Skinner và cộng sự đã cho những con chuột mang thai tiếp xúc với hai hóa chất nông nghiệp trong thời gian quyết định giới tính của thai nhi. Đó là chất diệt nấm vinclozolin thường dùng trong vườn nho và thuốc trừ sâu methoxychlor. Cả hai đều nổi tiếng về khả năng gây rối loạn các nội tiết tố sinh dục.
 |
Công tác quản lý việc buôn bán
hóa chất độc hại còn nhiều hạn
chế.Trong ảnh: hóa chất bày bán
ở chợ Kim Biên. |
Kết quả cho thấy, số chuột trên đã sinh ra những con đực có lượng tinh trùng rất thấp và khả năng sinh sản kém. Tuy nhiên, chúng vẫn có thể sinh con. Khi những con đực này "lấy" những con cái không bị nhiễm độc, "con trai" của chúng lại gặp sự cố giống "bố". Ảnh hưởng của độc tố tiếp tục tồn tại qua ít nhất 4 thế hệ sau, và gây suy giảm khả năng sinh sản của hơn 90 % số chuột đực đời con trong mỗi thế hệ.
Theo Skinner, hậu quả trên không phải do sự biến đổi trong mã ADN gây nên, mà do những thay đổi trong cách hoạt động của gene, gọi là sự thay đổi biểu sinh. Nguyên nhân tạo ra những thay đổi biểu sinh là do các phần tử của chất độc gắn chặt với ADN và biến đổi hoạt động của nó. Giới khoa học từng biết đến hiện tượng thay đổi biểu sinh trước đó, song chưa có nghiên cứu nào phát hiện về khả năng tồn tại dai dẳng qua nhiều thế hệ.
Skinner tin rằng chính những thay đổi biểu sinh dẫn tới các bệnh như ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt - những căn bệnh đang ngày càng phổ biến. Việc tiếp xúc với các hoá chất nhân tạo đang đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiến hóa của loài người, chứ không chỉ là hiện tượng đột biến gene.
Tác giả khẳng định cần có thêm nhiều nghiên cứu và chưa đến lúc quá lo lắng về vấn đề trên. Lượng hóa chất mà nhóm sử dụng trong thí nghiệm cao hơn nhiều do với mức độ tiếp xúc của con người hiện nay.
Cần quản lý chặt chẽ các hóa chất độc hại
Hóa chất nói chung, hóa chất độc hại nói riêng thuộc danh mục mặt hàng kinh doanh có điều kiện, nhưng do cấp phép quá dễ dàng và công tác quản lý còn nhiều "lỗ hổng" nên tình trạng buôn bán, sử dụng hóa chất tràn lan đã xảy ra. Do đem lại lợi nhuận rất cao, nên những người buôn bán, kinh doanh hóa chất dùng mọi thủ đoạn để tránh sự kiểm soát của nhà nước và bất chấp mọi nguy hại đối với người tiêu dùng. Họ thường chia nhỏ các loại hóa chất vào túi đựng để dễ bán, không có nhãn phụ bằng tiếng Việt, thậm chí nhiều loại hóa chất không có nhãn hiệu bao bì, không có xuất xứ hàng hóa nên việc phân biệt hàng giả, hàng thật, hóa chất công nghiệp, hóa chất thực phẩm, độc hại hay không độc hại rất khó. Hậu quả dễ thấy là sức khỏe người tiêu dùng bị tổn hại, thương hiệu một số mặt hàng bị giảm uy tín.
 |
Hình minh họa |
Hóa chất là loại hàng hóa "đặc biệt", phải quản lý từ gốc và kiểm soát đồng bộ từ khâu nhập khẩu, cấp phép kinh doanh đến khâu sử dụng. Sự phối hợp, liên kết của các cơ quan chức năng và lực lượng kiểm soát, quản lý thị trường phải chặt chẽ, trách nhiệm rõ ràng, tránh tình trạng thả nổi cho quản lý thị trường như vừa qua. Ðối với lực lượng chuyên trách kiểm soát buôn bán kinh doanh hóa chất, cần bổ sung, tăng cường cán bộ có trình độ chuyên môn đủ đáp ứng yêu cầu công việc. Cần có chế tài mạnh đối với những người vi phạm trong kinh doanh và sử dụng hóa chất độc hại, kiên quyết xử phạt nặng về kinh tế, trường hợp gây hậu quả xấu thì phải truy cứu trách nhiệm hình sự.