Ngày 6/7/2011 tại Hà Nội, Ban Điều hành Dự án phòng chống sốt xuất huyết Trung ương đã tổ chức phiên họp toàn thể nhằm đánh giá tình hình bệnh sốt xuất huyết 6 tháng đầu năm, trọng tâm hoạt động phòng chống sốt xuất huyết cuối năm 2011 và công bố những nội dung chính “Hướng dẫn giám sát và phòng chống bệnh sốt xuất huyết” của Bộ Y tế mới ban hành.
Tình hình sốt xuất huyết 6 tháng đầu năm 2011
Trong 6 tháng đầu năm 2011 cả nước ghi nhận 17.518 trường hợp mắc sốt xuất huyết Dengue (SXHD), 14 trường hợp tử vong; so với cùng kỳ năm 2010 (19.829/20) số mắc giảm 11.6%, tử vong giảm 6 trường hợp.
Trong đó khu vựcmiền Nam có số mắc cao nhất với 15.861 trường hợp (chiếm 90.5% số mắc cả nước), 14 trường hợp tử vong(chiếm 100% số tử vong cả nước); khu vực miền Trung có 1.147 trường hợp mắc (chiếm 6.5% so với cả nước), không có tử vong; khu vực Tây Nguyên có 138 trường hợp mắc (chiếm 0.8% số mắc cả nước), không có tử vong; khu vực miền Bắc có 372 trường hợp mắc (chiếm 2.1% số mắc cả nước), không có tử vong.
Qua các dẫn liệu nêu trên, nhìn chung số mắc SXHD tập trung chủ yếu tại các tỉnh miền Nam và miền Trung, còn khu vực miền Bắc và Tây Nguyên số mắc chiếm tỷ lệ thấp. Riêng tại khu vực phía Nam so với cùng kỳ năm 2010 (12.955/16) số mắc tăng 22.4%; tại một số tỉnh ghi nhận số mắc tăng cao trong 6 tháng đầu năm 2011 là Cà Mau (1.383/2) tăng gấp 20 lần, TP. Hồ Chí Minh (4.787/1) tăng 77%, Đồng Nai (1.104/3) tăng 79.5% so với cùng kỳ năm trước.
Các hoạt động phòng chống sốt xuất huyết 6 tháng đầu năm 2011
Bộ Y tế đã có quyết định thành lập Ban điều hành Trung ương thành phần phòng chống sốt xuất huyết thuộc Dự án phòng chống các bệnh lây nhiễm, Chương trình mục tiêu quốc gia y tế năm 2011; họp Ban điều hành Trung ương phòng chống sốt xuất huyết triển khai kế hoạch hoạt động phòng chống sốt xuất huyết năm 2011. Quyết định phê duyệt kế hoạch hoạt động bằng nguồn ngân sách nhà nước năm 2011 do Bộ Y tế trực tiếp quản lý, gửi công văn hướng dẫn các địa phương thực hiện kế hoạch phòng chống sốt xuất huyết; theo dõi, tổng hợp kế hoạch hoạt động phòng chống sốt xuất huyết tại các địa phương.
Xây dựng kế hoạch hoạt động, kinh phí chi tiết tại Cục Y tế dự phòng-Ban điều hành Trung ương phòng chống sốt xuất huyết để trình Trưởng ban điều hành phê duyệt; xây dựng kế hoạch đấu thầu trình Vụ Kế hoạch tài chính phê duyệt; thống nhất với 9 đơn vị phối hợp với Cục Y tế dự phòng về triển khai các hoạt động phòng chống sốt xuất huyết và ký hợp đồng trách nhiệm. Chuẩn bị tài liệu chuyên môn để phân phối cho các địa phương triển khai thực hiện, hướng dẫn giám sát và phòng chống sốt xuất huyết, quy trình thử nghiệm hiệu lực hóa chất diệt muỗi phun ULV trong phòng chống sốt xuất huyết ở thực địa hẹp, hướng dẫn quy trình thử nhạy cảm của muỗi Aedes với hóa chất diệt muỗi.
Các Viện vệ sinh dịch tễ/Pasteur đã tổ chức tập huấn Hướng dẫn giám sát và phòng chống sốt xuất huyết dengue do Bộ Y tế ban hành năm 2011; điều tra đánh giá sự phân bố của quần thể muỗi truyền bệnh; tiến hành thử kháng hóa chất, thử sinh học muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết. Cấp phát hóa chất chuẩn bị chiến dịch phun hóa chất diệt muỗi, kiểm tra giám sát kế hoạch phòng chống sốt xuất huyết tại các địa phương; kiểm tra và hỗ trợ phòng chống sốt xuất huyết tại các tỉnh trọng điểm, có số mắc cao. Tổ chức Hội thảo mô hình phòng chống sốt xuất huyết chủ động dựa vào cộng đồng và Ngày phòng chống sốt xuất huyết ASEAN lần thứ nhất (15/6/2011) tại TP. Cần Thơ.
 |
Mít-tinh hưởng ứng "Ngày phòng chống sốt xuất huyết ASEAN" lần thứ nhất (15/6/2011)
do Bộ Y tế phối hợp với UBND TP. Cần Thơ tổ chức. ( Ảnh: Vietnam+) |
 |
Lễ mít tinh hưởng ứng ngày ASEAN phòng, chống sốt xuất huyết lần thứ I (15/6/2011)
do Sở Y tế TP. Đà Nẵng tổ chức. (Ảnh: cpv.org.vn) |
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phòng chống sốt xuất huyết 6 tháng đầu năm còn một số khó khăn như việc giám sát chủ động phòng chống véc tơ, bệnh nhân tại cộng đồng còn hạn chế, nhiều địa phương chưa triển khai hoạt động; khi có dịch xảy ra, việc xử lý ổ dịch không quyết liệt và triệt để; việc diệt loăng quăng/bọ gậy không triển khai hoặc chỉ triển khai qua loa tại một số địa phương; phun hóa chất diệt muỗi không đúng chỉ định
Kế hoạch phòng chống sốt xuất huyết 6 tháng cuối năm 2011
Dự báo 6 tháng cuối năm 2011, nguy cơ dịch sốt xuất huyết tăng cao tại các tỉnh, thành phố khu vực miền Nam, nhất là vào thời kỳ đỉnh dịch từ tháng 8 đến tháng 10. Khu vực miền Bắc, miền Trung, Tây Nguyên dịch sẽ tăng cục bộ tại một số địa phương, thành phố lớn, nơi có ổ dịch cũ do không triển khai triệt để các biện pháp phòng chống dịch.
Kế hoạch phòng chống sốt xuất huyết 6 tháng cuối năm tiếp tục thực hiện mục tiêu dự án là giảm tỷ lệ mắc, giảm tử vong do sốt xuất huyết, không để dịch lớn xảy ra và xã hội hóa công tác phòng chống sốt xuất huyết. Các đơn vị xây dựng kế hoạch hành động cụ thể theo từng tuần, tháng, quý; tổ chức tập huấn và triển khai thực hiện hướng dẫn giám sát mới của Bộ Y tế mới ban hành; tổ chức các đoàn công tác chỉ đạo địa phương giám sát véc tơ, xử lý ổ dịch; kiểm tra chỉ đạo các địa phương thực hiện kế hoạch phòng chống dịch năm 2011. Tăng cường giám sát dịch tễ chủ động, đặc biệt là tại các tỉnh trọng điểm có số mắc và số tử vong cao trong 6 tháng đầu năm. Tổ chức chiến dịch vệ sinh môi trường, diệt loăng quăng/bọ gậy; tăng cường giám sát bệnh nhân, véc tơ, tổ chức phun hóa chất diệt muỗi chủ động không đúng chỉ định, hiệu quả không cao.
 |
Xử lý dịch bằng máy phun ULV đeo vai. |
Nâng cao năng lực, hiệu quả và tách nhiệm của cán bộ chuyên trách SXH tại Trạm y tế thông qua các đợt kiểm tra, giám sát và tập huấn, tổ chức các chiến dịch truyền thông giáo dục sức khỏe; thực hiện công tác xét nghiệm phục vụ công tác chẩn đoán và điều trị, giám sát phòng chống dịch, giám sát sự lưu hành và biến động của vi rút; giám sát việc chi tiêu và thanh quyết toán dự án theo đúng mục tiêu quy định.
Hướng dẫn giám sát và phòng chống bện sốt xuất huyết dengue
Ngày 17/5/2011, Bộ Y tế đã có “Hướng dẫn giám sát và phòng chống sốt xuất huyết dengue, ban hành kèm theo Quyết định số 1499/QĐ-BYT của Bộ trưởng Bộ Y tế. Theo nội dung hướng dẫn này có một số điểm mới đáng chú ý như sau:
- Về thuật ngữ: sử dụng tên gọi sốt xuất huyết dengue (SXHD) thay cho tên gọi sốt dengue/sốt xuất huyết dengue (SD/SXHD) như trước đây.
- Khái niệm ổ dịch: ổ dịch sốt xuất huyết là một nơi (tổ, khu phố, xóm ấp, cụm dân cư hoặc tương đương) được xác định là ổ dịch SXHD khi có ca bệnh lâm sàng xảy ra trong vòng 7 ngày hoặc một ca bệnh SXHD được chẩn đoán xác định trong phòng xét nghiệm, đồng thời phát hiện có bọ gậy hoặc muỗi truyền bệnh.
- Ca bệnh giám sát: người sống hoặc đến từ vùng có ổ dịch hoặc lưu hành SXHD trong vòng 14 ngày, có biểu hiện sốt cao đột ngột, liên tục từ 2-7 ngày có biểu hiện sốt xuất huyết, nghiệm pháp dây thắt (+), mảng xuất huyết dưới da, chảy máu chân răng hoặc chảy máu cam).
- Hướng dẫn cụ thể chi tiết về các kỹ thuật giám sát huyết thanh và vi rút đengue, biện pháp xử lý ổ dịch và các mẫu giám sát cụ thể.