Với thực trạng của đời sống xã hội hiện tại, vấn đề tai nạn, thương tích trong sinh hoạt hàng ngày và khi tham gia giao thông đã xảy ra khá phổ biến ở nhiều nơi, gây nên những hậu quả nghiêm trọng. Vì vậy cần biết cách tiến hành các biện pháp sơ cấp cứu trước viện và phòng ngừa các tai nạn, thương tích thường gặp.
Biện pháp sơ cấp cứu chấn thương trước nhập viện
Việc tiến hành sơ cấp cứu cần phải được thực hiện với tính cách bắt buộc, tuân theo một trình tự hành động để bảo đảm tính mạng cho người sơ cứu, nạn nhân cũng như những người có mặt tại hiện trường như quan sát hiện trường để phát hiện, đánh giá mức độ nguy hiểm; đánh giá tình trạng của nạn nhân ban đầu; gọi sự trợ giúp; sơ cứu cho nạn nhân và vận chuyển.
- Quan sát hiện trường để thu thập thông tin, đánh giá tình hình và đưa ra quyết định hành động tiếp theo với các nội dung như việc gì đã, đang và sắp xảy ra; mức độ khẩn cấp như thế nào; điều kiện an toàn ra sao; có bao nhiêu người bị nạn; ai có thể trợ giúp... Cần sử dụng các giác quan, trực quan ghi nhận như nghe bằng tai để phát hiện âm thanh bất thường, tiếng la, rên, kêu cứu của nạn nhân; nhìn bằng mắt để bao quát hiện trường đến từng chi tiết cụ thể; phát hiện những bất thường của mùi lạ, khói... và phán đoán tình hình.
- Đánh giá tình trạng của nạn nhân ban đầu là hành động quan trọng, cần thiết giúp cho việc tiến hành sơ cứu chính xác, không bỏ sót bất kỳ tổn thương nào; cần hành động một cách bình tĩnh, chủ động, ân cần và cảm thông giúp cho nạn nhân tin tưởng, bớt lo lắng; đồng thời thực hiện theo trình tự đánh giá sự đáp ứng của nạn nhân, kiểm tra và làm thông đường thở của nạn nhân, kiểm tra sự thở của nạn nhân và kiểm tra mạch của nạn nhân. Sau đó kiểm tra các tổn thương khác kèm theo.
Đánh giá sự đáp ứng của nạn nhân là kiểm tra xem nạn nhân còn tỉnh hay bất tỉnh bằng cách lay, gọi, hỏi nạn nhân; yêu cầu nạn nhân thực hiện những động tác đơn giản. Sự đáp ứng của nạn nhân giúp người sơ cứu nhận biết được nạn nhân còn tỉnh hay không. Trường hợp nạn nhân có đáp ứng thì tiếp tục kiểm tra các tổn thương khác để tiến hành sơ cứu, sau đó đưa nạn nhân về tư thế nằm nghiêng hồi phục an toàn nếu không có tổn thương xương. Trường hợp nạn nhân không có đáp ứng được xem là bất tỉnh và phải nhanh chóng kiểm tra, làm thông thoáng đường thở.
Kiểm tra và làm thông đường thở bằng cách nâng đầu nạn nhân ngửa tối đa, tránh lưỡi tụt về phía sau; kiểm tra dị vật như máu, dịch, đờm dãi, bùn đất... và lấy dị vật ra để làm thông đường thở.
Kiểm tra sự thở của nạn nhân bằng cách nhìn, sờ, nghe và cảm nhận. Nhìn lồng ngực xem có hay không có di động theo nhịp thở; sờ để kiểm tra di động của lồng ngực, bụng; nghe và cảm nhận bằng cách áp sát tai nghe và cảm nhận hơi thở tại mũi của nạn nhân.
Kiểm tra mạch của nạn nhân tại một trong các vị trí như động mạch cảnh ở cổ, động mạch quay ở cổ tay và động mạch đùi ở bẹn nếu có thể được.
Sau đó, kiểm tra các tổn thương khác kèm theo như vết thương và tình trạng chảy máu, kiểm tra tổn thương xương, kiểm tra toàn thân phát hiện các dấu hiệu bất thường...
- Gọi sự trợ giúp tùy theo tình trạng nạn nhân. Sử dụng các số điện thoại để được hỗ trợ như cảnh sát 113, cứu hỏa 114 và cấp cứu 115; đồng thời hô to để kêu gọi và thông báo mọi người ở chung quanh đến giúp sức.
Khi gọi cấp cứu cần cung cấp những thông tin cụ thể như tên và số điện thoại của người sơ cứu, địa điểm xảy ra tai nạn, loại tai nạn, các tổn thương và mức độ nghiêm trọng; số lượng, giới tính, độ tuổi của các nạn nhân; các nguy hiểm tại hiện trường như chất cháy, nổ, khí độc... Một điều cần chú ý là không nên cắt máy điện thoại thông báo trước khi cơ quan y tế chưa khai thác hết các thông tin.
- Sơ cứu cho nạn nhân và vận chuyển tùy theo tình trạng của nạn nhân. Việc sơ cứu cần phải thực hiện một cách phù hợp, chính xác, kịp thời và đúng kỹ thuật như hồi sức tim phổi, cầm máu, cố định xương gãy, băng bó vết thương và vận chuyển nạn nhân an toàn.
Một vấn đề quan trọng mà người sơ cứu và cộng đồng người dân cần biết khi thực hiện việc sơ cấp cứu là tự bảo vệ bản thân, nạn nhân và những người chung quanh; xử lý các vật dụng sau khi sơ cứu như đốt, chôn lấp những băng gạc, rửa sạch dụng cụ; biết vị trí để túi sơ cấp cứu tại các cơ quan và biết cách sử dụng các dụng cụ sơ cứu hiệu quả. Đồng thời biết cách ghi chép phiếu sơ cứu và các số điện thoại khẩn cấp khi cần sự trợ giúp.
Biện pháp phòng ngừa tai nạn, thương tích thường gặp
Để phòng ngừa tai nạn, thương tích thường hay gặp trong sinh hoạt, trong khi tham gia giao thông, cần bảo đảm an toàn bằng các biện pháp đơn giản có thể thực hiện được.
An toàn trong sinh hoạt hàng ngày
Trong sinh hoạt hàng ngày, con người thường có nhiều nguy cơ gặp phải những tai nạn, thương tích. Vì vậy cần chú ý những vấn đề sau đây:
- Không được để đường dây dẫn điện bị hở, các ổ cắm điện, phích cắm điện phải chắc chắn, an toàn và cần được lắp đặt ngoài tầm tay với của trẻ em;
- Không nên dùng nguồn điện để đánh bẫy chuột;
- Hệ thống điện sinh hoạt và sản xuất phải có cầu giao đóng ngắt điện bảo đảm an toàn, nên tắt hết các đồ dùng, thiết bị sử dụng điện khi không cần thiết;
- Các bình chứa, đựng nhiên liệu; các dây dẫn xăng, dầu, ga, khí oxygen phải tuyệt đối kín, không được rò rỉ và để ở những nơi xa nguồn lữa;
- Gia đình không được sản xuất, sử dụng, tàng trữ và vận chuyển các chất dễ có nguy cơ gây cháy, nổ;
- Cần có tủ thuốc gia đình và tủ thuốc phải có khóa, các loại thuốc có ghi nhãn rõ ràng và đặt ngoài tầm tay với của trẻ em. Nên có đủ phương tiện để sơ cứu các trường hợp tai nạn, thương tích thông thường;
- Thực hiện đầy đủ việc ăn chín, uống sôi; sử dụng nguồn nước sạch và vệ sinh cá nhân để phòng, chống ngộ độc thực phẩm;
- Các loại hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật phải có nhãn rõ ràng, có hướng dẫn sử dụng và cách bảo quản cụ thể; cần để xa thức ăn, nước uống và ngoài tầm tay với của trẻ em.
- Cần có các phương tiện bảo hộ cá nhân trong lúc lao động như khi phun thuốc bảo vệ thực vật phải có áo, mũ, kính bảo hộ, khẩu trang, ủng, găng tay...
- Các dụng cụ lao động, thiết bị sản xuất phải bảo đảm an toàn khi sử dụng và để ngoài tầm tay với của trẻ em;
- Những gia đình có nuôi chó phải tiêm phòng dại, có dây xích và rọ bọc mõm chó khi để chó đi ra ngoài.
An toàn khi tham gia giao thông
Tai nạn, thương tích do giao thông xảy ra trong thời gian qua đã gây nên những hậu quả khá nghiêm trọng cho con người và cộng đồng xã hội. Vì vậy để bảo đảm an toàn, cần chú ý các vấn đề sau đây:
- Người sử dụng xe cơ giới, xe mô tô hoặc xe gắn máy phải có đầy đủ giấy đăng ký xe, bằng lái xe tương ứng với phương tiện sử dụng;
- Phải đội mũ bảo hiểm khi đi xe mô tô, xe máy;
- Xe sử dụng phải được trang bị đầy đủ các loại đèn chiếu sáng, đèn báo hiệu, hệ thống phanh bảo đảm an toàn, có còi xe, gương chiếu hậu...
Xử trí sơ cấp cứu ban đầu đối với chấn thương trước nhập viện là một công việc khó khăn đối với người sơ cấp cứu, ngay cả trong môi trường làm việc tốt. Vì vậy việc thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng ngừa tai nạn, thương tích trong sinh hoạt hàng ngày, khi tham gia giao thông là vấn đề mà cộng đồng người dân cần quan tâm để hạn chế