Sau dịch cúm gia cầm H5N1, hiện nay dịch bệnh cúm lợn H1N1 đang có khả năng bùng phát ở một số quốc gia trên toàn cầu. Các chuyên gia đang nỗ lực hết hình để khống chế sự lây lan của dịch bệnh nguy hiểm và đối phó với sự bùng phát của dịch cúm lợn ở Mexico, Mỹ và một số trường hợp bị nghi nhiễm khác ở Canada, Australia, Brazil, Israel…Ban Biên tập xin đăng tải thông tin của BBC đã được tác giả Phan Anh (Dân Trí) tổng hợp và cung cấp.
Các đại dịch cúm đã xảy ra
Năm 1918, đại dịch cúm ở Tây Ban Nha có sức tàn phá kinh khủng nhất thế giới hiện đại. Nó do một dạng của dòng cúm H1N1 gây ra và ước tính có tới 40% dân số thế giới nhiễm bệnh, với hơn 50 triệu người tử vong, thanh niên là những người bị ảnh hưởng nặng nhất. Năm 1957, cúm châu Á đã khiến 2 triệu người mất mạng và do một loại virus cúm ở người H2N2 kết hợp với dòng biến thể được tìm thấy ở loài vịt hoang dã gây nên. Tác động của đại dịch đã được giảm thiểu nhờ hành động kịp thời của các tổ chức y tế. Người già là những người bị ảnh hưởng nặng nhất. Năm 1968, bệnh được phát hiện đầu tiên tại Hồng Kông và do dòng H3N2 gây ra, dịch bệnh đã làm cho 1 triệu người trên toàn cầu bị tử vong, hầu hết những người già trên 65 tuổi nhiễm bệnh không thể sống sót.
Cúm lợn là gì ?
Cúm lợn là loại bệnh đường hô hấp, gây ảnh hưởng đến lợn do loại cúm A gây ra. Bệnh xuất hiện theo chu kỳ ở đàn lợn, nhưng hiếm khi gây tử vong.Cúm lợn có xu hướng lây lan vào mùa thu và mùa đông nhưng cũng có thể xuất hiện quanh năm.Có rất nhiều loại cúm lợn và giống như cúm ở người, sự lây nhiễm cũng thay đổi liên tục.
Con người có thể nhiễm cúm lợn ?
Thông thường, cúm lợn không ảnh hưởng đến con người, mặc dù cũng có một số trường hợp lây nhiễm đã được ghi nhận. Những người này thường tiếp xúc trực tiếp thường xuyên với lợn.Cũng có ít tài liệu cho thấy các trường hợp lây nhiễm cúm lợn từ người sang người.Việc lây nhiễm bệnh từ người sang người có khả năng lây lan qua ho và hắt hơi.Trong đợt bùng phát mới nhất tại Mexico hiện nay, rõ ràng cúm lợn đang được lây nhiễm từ người sang người. Các triệu chứng của cúm lợn ở người có vẻ như giống với các triệu chứng thường thấy ở cúm theo mùa.
Vậy đây có phải là loại cúm lợn mới ?
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khẳng định ít nhất một số trường hợp mắc loại cúm lợn chưa từng thấy trước đó, dòng H1N1 của loại cúm A.H1N1 là dòng giống với loại cúm theo mùa thông thường ở người nhưng trong phiên bản mới nhất H1N1 có điểm khác biệt, nó chứa loại gene thường được thấy ở các dòng virus ảnh hưởng đến cả con người, chim và lợn.Các virus cúm có khả năng trao đổi các thành phần gene với nhau, và có vẻ như phiên bản H1N1 mới nhất là kết quả của sự pha trộn giữa nhiều loại virus có thể ảnh hưởng đến các loài khác nhau.
Vậy ăn thịt lợn có bảo đảm an toàn không ?
Ăn thịt lợn có khả năng an toàn, không bị nhiễm bệnh. Cho đến nay không có bằng chứng nào cho thấy cúm lợn có thể bị lây lan qua ăn thịt của động vật bị nhiễm cúm. Tuy nhiên, nên nấu chín kỹ thịt. Nhiệt độ 70 độ C sẽ đảm bảo giết chết virus.
Con người cần phải đề phòng như thế nào ?
Khi một dòng cúm mới xuất hiện, mang theo khả năng lây lan từ người sang người, con người phải theo dõi sát, nếu không nó sẽ có khả năng bùng phát thành đại dịch.Tuy nhiên, vẫn còn quá sớm để đánh giá chính xác và đầy đủ tình hình hiện nay. Không ai có thể biết chắc được ảnh hưởng của nó khi đại dịch bùng phát. Các chuyên gia cảnh báo, nó có thể cướp đi sinh mạng của hàng triệu người trên khắp thế giới. Đại dịch cúm ở Tây Ban Nha, bắt đầu vào năm 1918, và cũng do dòng H1N1 gây ra đã giết chết hàng triệu người.Thực tế tất cả các trường hợp nhiễm bệnh ở Mỹ cho đến nay đều có các biểu hiện cúm thông thường. Điều này cho thấy mức độ nghiêm trọng của đợt bùng phát tại Mexico hiện nay có thể là do một nhân tố về địa lý bất thường đặc biệt nào đó, có thể là do một loại virus thứ hai không liên quan đang lưu thông trong cộng đồng người tại đây. Nếu như vậy nó khó có thể lây lan sang cả thế giới.Tuy nhiên, việc rất nhiều người bị nhiễm bệnh là những người còn trẻ, đó là một dấu hiệu bất thường bởi vì cúm theo mùa thông thường có khuynh hướng ảnh hưởng đến người già.
Cách chữa trị và vaccin phòng bệnh ?
Nước Mỹ cho biết cho đến nay hai loại thuốc thường được dùng để chữa cúm là Tamiflu và Relenza có vẻ như có ảnh hưởng tốt đối với những trường hợp nhiễm bệnh ở Mỹ.Hiện nay vẫn chưa rõ những vaccin cúm hiện tại có tác dụng như thế nào trong việc chống lại dòng cúm mới, bởi nó rất khác với các dòng cúm khác.Các nhà khoa học Mỹ hiện đang phát triển một loại vaccin mới, nhưng phải mất thêm thời gian để hoàn chỉnh và sản xuất đủ cho nhu cầu có thể sẽ rất lớn trong thời gian tới.
Còn về cúm gia cầm H5N1?
Cúm gia cầm H5N1 đã khiến hàng trăm người tử vong ở Đông Nam Á trong những năm gần đây. Nó là một dòng cúm khác. Cúm lợn mới nhất là loại mới của dòng H1N1, trong khi cúm gia cầm là H5N1.Các chuyên gia trước đây cũng từng lo sợ H5N1 có khả năng gây ra một đại dịch bởi chúng có khả năng biến đổi rất nhanh. Tuy nhiên, cho đến giờ, nó vẫn chỉ là loại cúm ảnh hưởng chủ yếu đến gia cầm. Trừ một số trường hợp đặc biệt, hầu hết những người nhiễm cúm gia cầm đều làm việc, tiếp xúc thường xuyên với gia cầm. Trong khi đó, các trường hợp lây nhiễm từ người sang người hiếm gặp. Hiện chưa có bằng chứng nào cho thấy cúm gia cầm H5N1 đã có khả năng lây lan dễ dàng từ người sang người.